Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Wychowawcza funkcja książki

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 4348 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Pisząc ten artykuł, chcę ukazac jak bardzo ważna jest rola książki w wychowaniu dziecka już od najmłodszych lat tak w szkole jak i w domu.


Jednym z elementów współdziałających z całym środowiskiem wychowującym jest książka. Wychowawcze możliwości literatury dla dzieci w stosunku do najmłodszych jej odbiorców są bardzo duże, a nawet większe niż wobec starszych, bardziej dojrzałych czytelników. Składa się na to wiele przyczyn związanych z właściwościami tego wieku, a między innymi ze skłonnością do naśladownictwa, identyfikowania się z postaciami literackimi, szybkim rozwojem mowy i myślenia, aktywnością poznawczą i zabawową, wrażliwością emocjonalną, intensywnością w poznawaniu i przeżywaniu świata, a jednocześnie niepodważalnym dla dzieci autorytetem osób dorosłych– rodziców i wychowawców. Mogą oni od najwcześniejszych lat w sposób świadomy i systematyczny kształtować nawyki stałego obcowania z książką i sięgania po czasopisma.
Literatura dziecięca, będąca również dziedziną sztuki, jest ważnym elementem wychowania przez sztukę w przedszkolu. Stałe kontakty ze starannie dobranymi utworami literackimi z zakresu poezji i prozy- piękną książką, zawierającą obok tekstu literackiego, prawdziwie artystyczną ilustrację, budzą wrażliwość estetyczną u dziecka. Sprzyjają jednocześnie rozwijaniu jego postaw twórczych, wyzwalaniu form ekspresji słownej i plastycznej.
Wychowawcze możliwości literatury dotyczą także rozwoju intelektualnego. Zasób doświadczeń małego dziecka jest niewielki, jego obserwacje, spostrzeżenia i wyobrażenia związane są z najbliższym otoczeniem. Wielkość bodźców współczesnego życia nie ułatwia mu zdobycia podstawowej orientacji w tym otoczeniu. Świat ukazuje się dziecku w całej swojej złożoności. Opowiadania i baśnie mogą się stać w tej sytuacji pewnego rodzaju „schematem porządkującym”. Udostępniane dzieciom teksty literackie ukazują znane im sprawy w nowym świetle, w logicznym porządku przyczyn i skutków, opisanych zdarzeń. Kontakt z literaturą poszerza możliwości poznawania świata, ludzkich losów i obyczajów w perspektywie historii i przestrzeni innych lądów i krajów. Pozwala na uczestnictwo w wydarzeniach niedostępnych własnym doznaniom i obserwacjom. Treść utworu literackiego i ilustracje w książkach ułatwiają tworzenie wyobrażeń o sprawach i miejscach niedostępnych codziennym doświadczeniom dziecka. W ten sposób obcowanie z książką zaspakaja potrzebę informacji i wzbogaca zasób wiadomości, utrwalając zarazem te wiadomości, które dziecko zdobyło w toku obserwacji otaczającego je świata, przyrody i społeczeństwa.
Starannie dobrane utwory literackie ukazują ich odbiorcom wzory pięknej polskiej mowy. Utrwalone w pamięci fragmenty tekstów stają się przykładem poprawnego języka i mogą mieć wpływ na doskonalenie funkcji mowy pod względem gramatycznym i dźwiękowym, na wzbogaceniu zasobu pojęć i słów, na rozwój umiejętności komunikatywnej wypowiedzi i doskonalenie stylu.
Utwór literacki, podobnie jak na intelekt, wpływa na sferę emocjonalną dziecka. Świadczy o tym, między innymi, jego niezmiernie żywa reakcja, kiedy słucha opowiadania, śmieje się i płacze, nieruchomieje w momentach napięcia. Ma to doniosłe znaczenie w dziedzinie wychowania społecznego. Oddziaływując tak silnie na uczucia, ukazują postacie bohaterów, z którymi dzieci chętnie się identyfikują, przykłady społecznych stosunków, konfliktów i wyborów. Książka pozwala lepiej zrozumieć ludzi i zachodzące między nimi interakcje. Baśnie przedstawiają procesy dobra i zła w sposób uproszczony, zrozumiały dla dzieci- sierotka jest dobra i pracowita, czarownica- zła i podstępna; dobro jest nagradzane, a zło karane. Zachęca to do wysuwania pewnych pytań, rozmów z dziećmi, prób oceny bohaterów. Zaspokaja to potrzebę wzorów zachowań i poczucia społecznych więzi.
Świat przedstawiony w książkach najmłodszym czytelnikom, nie może być światem całkowicie sztucznym i wymyślonym, a ukazane w nich ciemne strony życia- samotność, zagrożenie, niebezpieczeństwa – powinny by równoważne optymistycznymi elementami, bowiem w tym okresie rozwojowym dopiero zaczyna się kształtować pewna odporność układu nerwowego dziecka i łatwo ją zaburzyć lub zniszczyć. Książki przynosząc takie bogactwo przeżyć, stają się także istotnym elementem kształtowania wyobraźni i postawy twórczej dziecka. Słuchając czytanego tekstu dziecko kreuje postać bohaterów, ich losy, tworzy własne wyobrażenia przedstawionych wydarzeń. Takie rozbudzanie wyobraźni dziecka, uruchamianie jego możliwości kreacyjnych i interpretacyjnych- to jeszcze jedna istotna funkcja literatury.
Polska literatura dziecięca odgrywała i odgrywa w naszym kraju ważną rolę społeczną. Umacniała i rozwijała uczucia przywiązania do ziemi rodzinnej, budziła świadomość narodową, wzbogacała kulturę językową. Książka ukazuje dzieciom piękno przyrody i kraju, wzbudza zainteresowanie przyrodą.
Możliwości pracy z książką i czasopismem dziecięcym sprzyjają kształtowaniu uczuć i wrażliwości estetycznej, rozwojowi mowy i myślenia. Ważna jest także rola literatury w przygotowaniu dzieci do nauki czytania, wzbogacaniu słownika dzieci. Na literaturze opiera się również proces wyrabiania umiejętności poprawnego formułowania wypowiedzi po względem gramatycznym, doskonalenia dźwiękowej formy wypowiedzi, zachęcania do swobodnego, komunikatywnego wypowiadania się, wyrabiania pozytywnego, emocjonalnego stosunku do książki jako jednego z podstawowych czynników kształtujących motywację do nauki czytania.
Pozytywny wpływ książek- przy ogólnym, właściwym wychowaniu- zawsze utoruje sobie drogę w głąb psychiki i będzie ją kształtował. Być może, że wśród tych książek znajdują się takie, które staną się dziecku specjalnie bliskie, które istotnie posłużą mu za podnietę i wzór. Jakie to jednak będą książki, zdecydować może tylko samo dziecko, zgodnie ze swymi wewnętrznymi potrzebami i możliwościami. W ogromnej większości przypadków wpływ książki nie będzie tak bezpośredni. Dziecko nie zechce naśladować tego, czy innego bohatera, lecz mimo to lektura odegra dużą rolę w rozwoju jego osobowości. Książki uczynią swych czytelników bogatszymi wewnętrznie, rozszerzą świat ich uczuć i myśli. Nie chodzi z resztą o to, żeby dziecko dosłownie kogoś naśladowało, lecz by czerpiąc z książek wartościowe treści, znalazło swoją indywidualną drogę. W dziele wychowania książka stanowi nieocenioną pomoc. Trzeba jednak pamiętać, że zawsze jest ona tylko częścią odpowiedzialnej pracy rodziców i szkoły. Starajmy się udostępnić dziecku wszystko, co w literaturze uważamy za najpiękniejsze, zachowując tolerancję i zrozumienie dla jego upodobań i własnego wyboru. Że droga jego będzie czasem nieoczekiwana, że szczególne wartości znajdzie ono nieraz tam, gdzie my ich nie widzimy- to są nieodzowne niespodzianki czytelnictwa dzieci. Jeśli jednak dziecko poddane jest wartościowym wpływom, można spodziewać się, że wyniesie ono z literatury wiele cennych przeżyć i zachętę pracy nad sobą, a książka stanie mu się czymś bliskim i nieodzownym w życiu.


Bibliografia:
1. „Książki i dzieci”- I. Słońska
2. „Kultura literacka w przedszkolu”- praca zbiorowa pod red. St. Fryciego
3. „Literatura i wychowanie”- H. Skrobiszewska
4. „O literaturze dla dzieci i młodzieży”- praca pod red. H. Skrobiszewskie

Marzena Nowak

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie