Proponuję konspekt lekcji otwartej z religii w klasie II gimnazjum na temat Chrztu świętego
KONSPEKT LEKCJI
Z RELIGII W KLASIE II A
(LEKCJA OTWARTA)
Temat :Chrzest święty
Cel dydaktyczny: zaznajomienie uczniów z symboliką, istotą i znaczeniem chrztu .
Cel wychowawczy: pogłębienie świadomości konsekwencji chrztu św. i podjętych na
nim zobowiązań .
Metody pracy: sondaż, praca z tekstem (analiza ) , odczytanie fragmentu Pisma św. ,
Wykład , pogadanka, medytacja, dyskusja .
Formy pracy: zbiorowa, grupowa i indywidualna .
Środki dydaktyczne: Pismo święte , Katechizm Kościoła Katolickiego , tablica i kreda.
PRZEBIEG KATECHEZY :
1. Pogadanka-ukazuje symboliki wody . Wody doświadczamy na co dzień, przede wszystkim jako nie zbędnej do życia, dającej wzrost roślino, życie ludziom i zwierzętom . Woda używana jest do przygotowania posiłków, woda orzeźwia, ale także oczyszcza (organizm człowieka składa się w 75 % z wody), a także całego globu ziemskiego. Wody doświadczamy również jako niszczącego żywiołu, który zdolny jest zatopić i zniszczyć wszystko, co spotka na swojej drodze . Podobne znaczenia ma woda w symbolice religijnej, w tym też chrześcijańskiej, w której spotykamy się z pojęciem ,, woda święcona” . Przypisuje się jej moc oczyszczającą (zewnętrzny symbol wewnętrznego oczyszczenia ) . Powiązanie wody z sakramentem chrztu św. , do którego to właśnie używa się wody .
2. Sondaż. Można zapytać uczniów o to , kto zna datę swojego chrztu, zna miejsce jego udzielenia, lub nazwisko kapłana, który udzielił tego sakramentu . Na zakończenie sondażu powinniśmy uświadomić uczniów, że data chrztu jest jak gdyby drugą datą narodzin, narodzin do nowego życia w Chrystusie, w społeczności Kościoła .
3. Ustanowienie sakramentu chrztu świętego . Jeden spośród uczniów czyta tekst Pisma św. Mat. 28, 18-20 . Sakrament ten został ustanowiony przez Jezusa Chrystusa, który sam podał formułę sakramentu. Opis tego wydarzenia jest najdokładniej odnotowany u św. Mateusz, a pochodzi z okresu po zmartwychwstaniu, kiedy Jezus przekazuje Apostołom nakaz misyjny .
4. Praca z tekstem. Uczniów dzielimy na kilka grup i każdej dajemy przygotowany tekst Pisma św. Prosząc o jego analizę :
a ) 1 Kor 12, 13 ( znak zjednoczenia ze wspólnotą Kościoła i napełnienia Duchem
Świętym ) .
b) Ef 5, 25-26 (chrzest symbolizuje oczyszczenie, a w konsekwencji uświęcenie,
na sakrament chrztu składają się słowa - forma i woda - materia) .
c) Ga 3, 27–28 ( chrzest jest znakiem zjednoczenia z Chrystusem ) .
d) Mat 16, 15-16 ( chrzest daje zbawienie i jest konsekwencją wiary, lub
zobowiązuje do wiary ) .
e) Tt 3, 5-6 (chrzest oczyszcza z grzechu i odradza do nowego życia w Duchu
Świętym ).
f) 1 P 3, 21 (rozróżnienie symbolu wody: zewnętrzny znak wewnętrznego oczyszczenia ,
obmycia ) .
g) J 3, 5 (chrzest otwiera drogę do zbawienia, jest konieczny do zbawienia chrzest
pragnienia !)
h) Rz 6, 3-4 (chrzest zanurza nas w tajemnicę Jezusa Chrystusa do tego stopnia,
że otrzymujemy w Nim nowy wymiar życia, życia chrześcijańskiego) .
Po przedstawieniu przez poszczególne grupy wyników analizy podanych
tekstów wyciągnijmy wnioski co do znaczenia i istoty sakramentu chrztu, jego
wymiaru indywidualno - społecznego, odradzającego w Chrystusie, dającego
życie wieczne i odpuszczenie grzechów .
5. Skutki chrztu. Posługujemy się Katechizmem Kościoła Katolickiego, z którego odczytujemy:
a) KKK1263: ,, Chrzest odpuszcza wszystkie grzechy osobiste, a także wszelkie
kary za grzechy ‘’ .
b) KKK1265: ,,Chrzest nie tylko oczyszcza ze wszystkich grzechów, lecz także
czyni neofitę ,, nowym stworzeniem’’ , przybranym Synem Bożym, który stał
się uczestnikiem Boskiej natury , członkiem Chrystusa, a z Nim ,, współdziedzicem ‘’ ,
świątynią Ducha Świętego ‘’ .
c) KKK 1266: ,,Najświętsza Trójca daje ochrzczonemu łaskę uświęcającą, łaskę
Usprawiedliwienia, która uzdalnia go do wiary w Boga, do pokładania w Nim nadziei i miłowania Go przez cnoty teologalne, daje mu zdolność życia i działania pod natchnieniem Ducha Świętego za pośrednictwem Jego darów, pozwala mu wzrastać w dobru przez cnoty moralne ‘’ .
d) KKK 1267: ,,Chrzest czyni nas członkami Ciała Chrystusa .Chrzest włącza w Kościół ‘’ .
e) KKK : ,,Przez chrzest [ochrzczeni] uczestniczą w kapłaństwie Chrystusa, w Jego misji prorockiej i królewskiej. Chrzest daje udział w kapłaństwie wspólnym wiernych ‘’ .
f) KKK 169: ,,Stając się człowiekiem Kościoła , ochrzczony ,,nie należy już do samego siebie ‘’ , dlatego, który za nas umarł i zmartwychwstał . Od tej chwili jest powołany, bo poddaje się innymi służy im we wspólnocie Kościoła, by był ,, posłuszny i uległy ‘’ przełożonym w Kościele, by ich uznawał z szacunkiem i miłością . Z chrztu wynikają odpowiedzialność i obowiązki . Ochrzczony posiada również prawa w Kościele; ma prawo do przyjmowania sakramentów, do karmienia się słowem Bożym i korzystania z innych pomocy duchowych Kościoła’’ .
g) KKK 1270: ,,Ochrzczeni, ,,odrodzeni ( przez chrzest ) jako synowie Boży, zobowiązani są do wyznania przed ludźmi wiary, którą otrzymali od Boga za pośrednictwem Kościoła ‘’ , i uczestniczenia w apostolskiej i misyjnej działalności Ludu Bożego ‘’ .
h) KKK 1272: ,, Ochrzczony, wszczepiony w Chrystusa przez Chrzest, upodobnia się do Niego . Chrzest opieczętowuje chrześcijanina niezatartym duchowym znamieniem (charakterem ) jego przynależności do Chrystusa ‘’ .
i) KKK: ,, Wierni wszczepieni w Kościół przez chrzest otrzymali charakter sakramentalny , który konsekruje ich do uczestniczenia w chrześcijański kulcie religijnym. Pieczęć chrzciciela uzdalnia i włącza chrześcijanina do służenia Bogu przez żywy udział w liturgii Kościoła i wypełnienia ich kapłaństwa na mocy chrztu przez świadectwo świętego życia i skutecznej miłości ‘’
Podsumowanie : chrzest czyni człowieka uczestnikiem Boże natury i przybranym
Dzieckiem Bożym. Chrzest jest bramą do życia Królestwa Bożego, a jednocześnie otwiera przed ochrzczonym wspólnotę Kościoła, czyniąc z niego mieszkanie Ducha Świętego, włączając w królestwie kapłaństwo i naród święty. Chrzest łączy wszystkich ochrzczonych, a także zobowiązuje do konkretnych postaw i zachowań . (zob. także : Wstęp Ogólny do Obrzędów Chrztu Dzieci, nr 3-5) .
6. Centralny moment spotkania z Bogiem. Warto zaproponować uczniom modlitwę dziękczynną za dar chrztu świętego w formie dowolnych wezwań obejmujących dziękczynienie Bogu, a także rodzicom za dar wychowania w wierze chrześcijańskiej. Modlitwę można zakończyć pieśnią ,, Com przyrzekł Bogu przy chrzcie’’ lub ,, Przez chrztu świętego ‘’ .
7. Forma i materia sakramentu chrztu świętego . Opieramy się na wcześniejszym tekście Ef 5, 25-26 . Do ważności chrztu świętego potrzebna jest woda, którą polewa się głowę kandydata, wypowiedzenie formuły sakramentalnej : ,, N, ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna , i Ducha świętego ‘’ oraz szczera intencja udzielenia chrztu. Do chrztu nie wolno używać krwi, mleka, tłuszczów, płynów i napojów. Materia sakramentu musi nosić wyraźne znamiona wody ( może być jednak ciepła, czy z minerałami ) . Chrzest test pierwszym sakramentem chrześcijańskim, bez którego przyjmowanie innych nie jest ważne. Jest także sakramentem niepowtarzalnym tzn. takim, który przyjmuje się tylko raz w życiu .
8. Szafarz chrztu. Szafarzem jest osoba udzielająca sakramentu chrztu. Szafarzem zwyczajnym, (który udziela sakramentu na mocy posiadanych święceń, jest każdy biskup, kapłan i diakon. W razie gdy szafarz zwyczajny nie morze ochrzcić lub jest nieobecny, a istnieje konieczność udziela tego sakramentu ( np. domniemane lub rzeczywiste niebezpieczeństwo śmierci ) może to zrobić każdy człowiek, nawet jeśli sam nie jest ochrzczony pod warunkiem, że posiada szczerą wolę ochrzczenia, użyje wody i wypowie słowa formuły sakramentalnej. Ma to swoje uzasadnienie w powszechnej woli Chrystusa i Kościoła zbawienia wszystkich ludzi .
9. Rodzaj chrztu. Najbardziej znaną formą udzielenia chrztu świętego jest chrzest z wody , czyli chrzest, w którym materią jest woda. Są jednak jeszcze: chrzest krwi (np. męczennicy pierwszych wieków czy wszyscy ci, którzy nigdy nie przyjęli chrztu św. Z wody, ale oddali swoje życie za wiatę w Chrystusa) ; a także chrzest pragnienia (który mogą przyjąć wszyscy, którzy nie są przyjąć chrztu z wody, a pragną być wszczepieni w Mistyczne Ciało Chrystusa ). Chrzest z wody ma trzy podstawowe formy. Najbardziej rozpowszechniony jest Chrzest przez polanie głowy wodą . Prócz tej formy istnieje też Chrzest przez polanie głowy wodą . Prócz tej formy istnieje też Chrzest przez zanurzenie ( pierwsi chrześcijanie byli chrzczeni w rzekach, jeziorach później basenach chrzcielnych – baptysteriach ) lub pokropienie .
10. Podsumowanie i utrwalenie. Teraz można poprosić uczniów, aby dokonali streszczenia katechezy. Można poprosić, aby wskazali najciekawsze momenty, informacje, zwłaszcza te, które były dla nich nowe i utkwiły im głęboko w pamięci jako istotne. Zadaniem katechety jest pomoc uczniom w przełożeniu uzyskanych informacji na konkretne życie chrześcijańskie.
11. Zapis notatki do zeszytu. Można podać skrótową notatkę posługując się Kodeksem Prawa Kanonicznego, 849: ,,Chrzest, brama sakramentów, konieczny do zbawienia przez rzeczywiste lub zamierzone przyjęcie, który uwalnia ludzi od grzechów, odradza ich jako dzieci Boże i przez upodobanie do Chrystusa niezniszczalnym charakterem włącza ich do kościoła, jest ważnie udzielany jedynie przez odmycie w prawdziwej wodzie z zastosowaniem koniecznej formy słownej, która brzmi ‘ N, ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego ‘’’ .
12. Propozycja pracy domowej . Na podstawie katechezy zastanowię się i zapiszę, jakie zobowiązania płyną dla każdego chrześcijanina z racji przyjętego sakramentu chrztu świętego ? Do czego ten sakrament zobowiązuje i co daje mi jako chrześcijaninowi ?
13. Modlitwa na zakończenie . Chwała ojcu ...
Opracował: Ks. Andrzej Wach
|
