MIĘDZYNARODOWE PROJEKTY EDUKACYJNE REGION LATOWICKI - LITWA - UKRAINA I... WIELKA RZECZPOSPOLITA
Gmina Latowicz od 5 lat wyróżnia się w powiecie mińskim szczególną sferą życia lokalnej społeczności - regionalizmem i to nie tym zaściankowym, lecz otwartym na wielką Europę. Kluczową osią wielu działań historyczno-etnograficznych jest przedmiot poświęcony Małej Ojczyźnie prowadzony od 5 lat w Gimnazjum w Latowiczu i Gimnazjum w Wielgolesie. Wiodącą rolę odgrywa młodzież z Zespołu Szkół w Wielgolesie biorąca udział w projektach międzynarodowych w 2003r. zrealizowany został projekt polsko-litewski "Kultura słowiańska w moim regionie. Moja Mała Ojczyzna w Europie.", a w 2004r. - polsko-ukraiński - "W kręgu magii baśni i poezji mojej Małej Ojczyzny". Żadna inna szkoła w powiecie mińskim nie może pochwalić się realizacją takich projektów.
POZNAJ SAMEGO SIEBIE
Poznanie historii i współczesności swojego regionu w powiązaniu z dziejami Narodu i historią Europy wydaje się we współczesnej edukacji i wychowaniu zajmować kluczową rolę. Równie ważne jest zachęcanie młodzieży do udziału w życiu lokalnej społeczności i kreowanie ważnych wydarzeń kulturalnych oraz społecznych w swoim regionie. Zarówno ochrona dziedzictwa historyczno-kulturowego regionu, jak też otwartość na poznanie historii i kultury innych narodów jednoczącej się Europy są celami wpisywanymi na trwałe w strategiach rozwojowych i myślach przewodnich wielu szkół. Jest tylko jedno pytanie: Jak to robić?
W Zespole Szkół im. Rodziny Wyleżyńskich w Wielgolesie znaleziono wyjątkowo ciekawy pomysł - międzynarodowe projekty edukacyjne, poświęcone tematycznie historii i kulturze regionów w różnych państwach europejskich.
KAŻDE POKOLENIE MA SWOJĄ LEGENDĘ, KAŻDA PODRÓŻ ROZPOCZYNA SIĘ OD PIERWSZEGO KROKU, KAŻDA HISTORIA MA SWÓJ POCZĄTEK.
Bohaterami, sprawcami i realizatorami całego przedsięwzięcia od momentu planowania, poprzez realizację aż do podsumowania i wyciągnięcia wniosków są... uczniowie, ich rodzice, bardzo często dziadkowie - słowem lokalna społeczność. Na czym polega taki projekt? Grupa uczniów - licząca 20-30 osób z wielgoleskiej szkoły nawiązuje współpracę z analogiczną grupą za granicą - dotychczas z Solecznik na Litwie (Ziemia Wileńska), z Sambora na Ukrainie (Ziemia Lwowska). Uczestnicy projektu z obydwu partnerskich szkół kontaktują się na różne sposoby, za pomocą tradycyjnej poczty, telefonów, Internetu. Przeprowadzają w tym czasie... badania naukowe! Robią wywiady z dziadkami, wujkami, ciociami, najstarszymi mieszkańcami, spisują wspomnienia, opisują zabytki, gromadzą stare fotografie, analizują ciekawe wydarzenia z dziejów regionu, poznają dzieje swoich rodzin, tworzą drzewa genealogiczne - a wszystkimi odkryciami dzielą się ze swoimi kolegami z zagranicy. Ich prace zbierane są razem, zamieszczane w Internecie na specjalnie w tym celu utworzonych stronach internetowych, a następnie stanowią część... wspólnie wydanej publikacji książkowej! W ten sposób wielu uczniów wielgoleskiej szkoły ma już większy dorobek naukowy niż niejeden nauczyciel. To jednak nie wszystko - przez cały czas tej pierwszej fazy projektu trwającej 3-6 miesięcy wszyscy przygotowują się do wizyty studyjnej.
TO, CO NAS WSZYSTKICH INTERESUJE - TO PRZYSZŁOŚĆ, A JEDYNY SPOSÓB, BY TAM DOTRZEĆ - TO RAZEM.
Wyjazd zagraniczny oraz przyjmowanie gości z odległego kraju jest kulminacyjnym i najprzyjemniejszym etapem każdego projektu. W tej drugiej fazie biorą udział nie tylko uczniowie, lecz rodzice, dziadkowie - po prostu całe rodziny. Podczas spotkań odbywają się warsztaty integracyjne, sesje popularnonaukowe otwarte dla mieszkańców regionów, wspólne wyjazdy z licznymi atrakcjami. Jest to okazja do bliższego poznania się partnerów projektu. W tym czasie uczestnicy projektu nagrywają audycje radiowe i filmy o tematyce etnograficznej. Scenariusze filmów, reżyseria, charakteryzacja - to praca samych uczestników projektu, którzy na ten czas stają się fachowymi filmowcami. W trakcie spotkań robione są setki fotografii, zgromadzone na płytach CD. Warsztaty takie są czasem przełamywania uprzedzeń, integracji lokalnej społeczności i poznawania nowego języka.
PATRIOTYZM NIE JEST PUSTYM SŁOWEM, ANI PIĘKNIE BRZMIĄCĄ DEKLARACJĄ, LECZ MAJĄCĄ FAKTYCZNY WYMIAR PRACĄ.
To, co jest wspólne dla dotychczasowych projektów to... łzy w momencie rozstania. Płaczą wówczas chyba prawie wszyscy: uczniowie, rodzice. Po zakończeniu, przychodzi czas podsumowania, rozliczeń i okazuje się... że projekt wcale się nie skończył. Jego uczestnicy nadal piszą do siebie listy, SMS-ują, czasem telefonują, a nawet w miarę możliwości spotykają się! Znaczącą rolę w realizacji takich przedsięwzięć odgrywają fundusze, a te przeznaczali dotychczas: Ministerstwo Edukacji Narodowej, Polska Fundacja Dzieci i Młodzieży i anioł stróż wszystkich dotychczasowych przedsięwzięć wójt Gminy Latowicz p.Bogdan Świątek-Górski. W realizację projektów włączyli się harcerze z 14 Drużyny Harcerskiej "Spadłych Listków Przyklejonych do Szyby Deszczu Kropelką" z Ptaków. Fundacja Przyjaciół Latowicza ufundowała nagrody książkowe dla wszystkich uczestników projektu, zaś państwo Helena i Wacław Wojdowie z Budek Wielgoleskich, nazywani dobrotliwie chyba przez wszystkich trzystu uczniów Wielgoleskiej Szkoły dziadkami, wsparli projekty pomocą merytoryczną, wielkim sercem i udzielili własnego mieszkania jako miejsca spotkań dla młodzieży. W realizację projektów włączył się bezinteresownie dyrektor Zespołu Szkół Średnich im. K. i H. Gnoińskich w Siennicy p.Stanisław Czajka, którego heroiczne poświęcenie - gdy dwa dni po przebytej chorobie poprowadził wycieczkę po drogach i bezdrożach Mazowsza, zasługuje na największe uznanie. W ostatnim projekcie Polsko-Ukraińskim wzięła także udział p.Małgorzata Wardzyńska-Soćko z Gimnazjum w Latowiczu, która przeprowadziła bezinteresownie kurs języka ukraińskiego i zajęcia kulturoznawcze z ukrainistyki. W projekt włączyli się żywiołowo duszpasterze parafii w Latowiczu ks.Wojciech Zdun, parafii w Wielgolesie - ks.Kazimierz Zoch-Chrabołowski oraz parafii w Cegłowie - ks.Jerzy Chyła. W projekcie ukraińskim wzięli udział także pensjonariusze Domu Pomocy Społecznej w Mieni. Na koniec można tylko zapytać: kto w Regionie Latowickim nie uczestniczył jeszcze w taki lub inny sposób w projektach międzynarodowych?
CZAS SPRZYJA GOTOWOŚCI UMYSŁU
Podczas realizacji projektu polsko-litewskiego od 15 grudnia 2002r. do 31 sierpnia 2003r. Polska i Litwa przygotowywały się do wejścia do zjednoczonej Europy, na Litwie odbywało się w tym czasie referendum w sprawie przystąpienia do Unii Europejskiej. Uczestniczka projektu Karolina Sadowska wspominała później: "Nic mnie tak nie interesowało, jak wiadomości z Litwy, mama jak zobaczy rachunek telefoniczny, pewnie oniemieje... ale cóż. Teraz, gdy Litwa opowiedziała się za integracją, to czuję jakby moje koleżanki z Solecznik były bliżej mnie."
W czasie realizacji projektu polsko-ukraińskiego od 1 lipca do 31 grudnia 2004r. Ukraina miała swoje wielkie 5 minut w dziejach - wybory, pokojowa rewolucja. Uczestniczka projektu Magdalena Płatek stwierdziła: "Mam takie wrażenie, że w jakiś niezwykły - pokojowy sposób, uczestniczyłam i współtworzyłam historię Europy, Polski i Ukrainy, że brałam udział w jakimś stopniu w Pomarańczowej Rewolucji."
Co działo się w Polsce, obrazują wypowiedzi innych uczestników: Beata Niedek: "Miałam także możliwość porozmawiania z moją 80-letnią babcią. Widziałam, jak wiele radości sprawiły także jej rozmowy, które z nią przeprowadzałam - pewnie dotychczas, to myślała sobie, że na nic nikomu niepotrzebna już będzie jej wiedza z lat jej młodości, a tymczasem życie sprawiło jej miłą niespodziankę." Piotr Mućko: "Zawsze podziwiałem swoją miejscowość. Urzekało mnie w niej piękno przyrody, wschody i zachody słońca, przenikający chłód poranka, drżące krople rosy na pajęczynie zawieszonej o świcie na źdźbłach traw. Pragnąłem zatrzymać ten obraz jak najdłużej, zamieniając go na słowa wierszy, które wkładałem głęboko do szuflady. Sądziłem, że to jak postrzegam wszystko wokół jest obce innym ludziom. Tymczasem projekt uświadomił mi, że wśród moich kolegów wiele jest takich osób jak ja." Arkadiusz Ćmoch: "Gdy wypytywałem starszych ludzi o dawne czasy, widziałem, jak wiele radości sprawiało im przekazywanie mi tych informacji. Czynili to niemal z mistycznym przeświadczeniem, że zostaliśmy do nich wysłani przez Opatrzność Bożą. Patrzyli z radością, jakby dziękując nam, że cofnęliśmy na moment czas."
Domyślamy się, że dotychczasowe projekty, to nie wszystko, ale o tym ich pomysłodawca Zygmunt T.Gajowniczek - na razie nie mówi, zatem aby nie zapeszyć, życzymy mu dalszych sukcesów.
Zygmunt Tomasz Gajowniczek |
