Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Ocenianie i testowanie uczniów w klasach początkowych

 

 

Motto:
"Nie staraj się wyszukiwać błędów bliźniego wprzód,
nim poznasz jego zalety."
(Kurpiński)

Kontrola i ocena osiągnięć szkolnych uczniów jest jednym z podstawowych ogniw procesu dydaktyczno - wychowawczego. Trudno wyobrazić sobie jego prawidłowy przebieg bez sprawdzania stanu wiedzy uczniów, bez stwierdzenia czy proces przebiega zgodnie z założeniami programu nauczania, jaka jest efektywność tego procesu u poszczególnych uczniów i całego zespołu klasowego.

Według W. Okonia kontrola wyników nauczania jest to "ogół zabiegów nauczycieli mających na celu:
1) Obserwację, analizę i oceną postępów w nauce i zachowaniu zarówno pojedynczych uczniów, jak i klas i szkół oraz wykorzystywanie do dalszych optymalizacji pracy dydaktyczno - wychowawczej;
2) Obserwację i ocenę czynności samo kontrolnych uczniów oraz kolektywu klasowego, jak i również kształtowanie odpowiednich cech osobowości;
3) Informowanie uczniów, rodziców oraz innych osób odpowiedzialnych za wychowanie o postępach uczniów poprzez rzeczowe oceny, stopnie i świadectwa szkolne.

Istnieją dwa sposoby kontroli wyników nauczania:
- kontrola bezpośrednia, np. za pomocą rozmowy z uczniem, prac pisemnych lub testów
- kontrola pośrednia, głównie za pomocą zadań teoretycznych lub praktycznych, w których uczeń ma zastosować materiał będący przedmiotem kontroli."

Interesująca jest interpretacja pojęcia kontroli dokonana przez Richarda I. Arendsa. "System oceniania traktowany jest jako proces gromadzenia wszelkich wiadomości o uczniach i klasie po to, aby wykorzystać je w swej pracy dydaktyczno - wychowawczej."

Test osiągnięć wg. W. Okonia jest to "odmiana testu pedagogicznego, służąca do pomiaru wyników uzyskanych w nauce szkolnej. Współczesny test osiągnięć szkolnych obejmuje zbiór zadań zróżnicowanych ze względu na przedmiot nauczania. Za pomocą tych zadań sprawdza się stopień opanowania wiadomości i sprawności, umiejętności rozwiązywania zagadnień, dokonywania ocen i stosowania wiedzy w nowych sytuacjach."

Dokonując kontroli wyników nauczania za pomocą prac pisemnych lub testów dochodzimy do konieczności oceny tychże wyników.

W. Okoń definiuje ocenę jako "wypowiedź o charakterze wartościującym, będąca wyrazem opinii pozytywnej lub negatywnej o przedmiocie, stanie rzeczy, osobie lub zdarzeniu."

Natomiast według niego ocena szkolna to "ustosunkowanie się nauczyciela do osiągnięć ucznia, czego wyrazem może być określony stopień szkolny lub opinia wyrażona w formie pisemnej czy ustnej, a także zewnętrze objawy zachowania się nauczyciela (mimika lub gest). Ocena szkolna daje nauczycielowi szerokie możliwości wyrażanie swojego stosunku do osiągnięć lub niepowodzeń ucznia. Sprowadzanie do samego wystawiania stopni szkolnych jest uproszczeniem."

Ocenianie osiągnięć szkolnych natomiast jest to "ustalanie wartości osiągnięć szkolnych stosownie do wymagań programu szkolnego. Rozróżnia się wąsko rozumiane ocenianie osiągnięć szkolnych, które opiera się na pomiarze dydaktycznym, przy zastosowaniu testów sprawdzających i szeroko rozumiane ocenianie osiągnięć szkolnych, gdy bierze się pod uwagę nie tylko wyniki testu, lecz także sytuację życiową ucznia, jego pochodzenie społeczne, motywację do nauki szkolnej i pracowitość."

Ocenianie jest ważnym elementem procesu uczenia się. Powinno wskazywać, co jest najważniejsze dla ucznia w tym procesie, wspierać oraz motywować dziecko do dalszej nauki.

Zgodnie z rozporządzeniem MEN z dnia 19 kwietnia 1999r. w kl. I - III szkoły podstawowej została wprowadzona ocena opisowa. Rozporządzenie to dotyczy oceniania, zobowiązuje nauczycieli do rozpoznawania poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań edukacyjnych, wynikających z programów nauczania oraz do formułowania oceny. Zgodnie z wyżej wymienionym rozporządzeniem klasyfikowanie końcowo roczne w klasach I - III szkoły podstawowej polega na podsumowaniu osiągnięć edukacyjnych ucznia w danym roku szkolnym i ustaleniu jednej oceny klasyfikacyjnej oraz oceny zachowania, przy czym obie oceny są ocenami opisowymi.

Ocena opisowa ukazuje pełny obraz osiągnięć, aktywności i trudności, jakie dziecko napotkało w szkole. Jest bardziej zrozumiała dla rodziców, gdyż nauczyciele przedstawiają w formie charakterystyki osiągnięć edukacyjnych dziecka. Uczniowie klas młodszych nie odczuwają jednak jej wartości, chociaż daje ona wsparcie dzięki pozytywnym opiniom. Nauczyciel docenia starania ucznia, może, więc stosować wzmocnienia pozytywne. Opisowy system oceniania eliminuje uczenie się dla stopni. Umożliwia opracowanie systemu motywacji, który polega na stwarzaniu warunków optymalnego rozwoju osobowości uczniów. Nauczyciele powinni skupić się na ocenianiu wspierającym uczniów, zgodnie z ich indywidualnymi wyborami i zdolnościami.

Na odpowiedni klimat duży wpływ ma sposób oceniania uczniów. Ocenianie sprzyjające rozwojowi ucznia jest to takie ocenianie, które daje mu wsparcie. Przez ocenianie wspierające rozumie się "takie wyrażanie opinii, które docenia starania ucznia, pozwala mu myśleć o sobie pozytywnie, z szacunkiem. Wskazywanie błędów służy nie tylko ocenie, co analizie, która jest podstawą korekty."

Nauczyciele sami stwierdzili, że tradycyjne kontrolowanie i ocenianie jest niekorzystne i szkodliwe dla zdrowia psychicznego ucznia. Można tego uniknąć konsekwentnie stosując ocenę opisową, która spełnia funkcję diagnostyczno - informacyjną i motywacyjno - afirmacyjną.

Następujące funkcje oceny opisowej:
- "diagnostyczna - przedstawia przejawy rozwoju dziecka ze szczególnym uwzględnieniem jego cech dodatnich. Może ta ocena wpływać pozytywnie na samopoczucie ucznia w zespole klasowym, zapewniając większe poczucie bezpieczeństwa i zachęca do podejmowania dalszych wyników.
- prognostyczna - należy zwrócić uwagę na uwzględnienie aktywności poznawczej podmiotu. Bardzo pomocne jest stosowanie arkusza obserwacyjnego, w którym zostają poszczególne zagadnienia określone jasno, klarownie nawet dla dziecka.
- informacyjno - wychowawcza - zapewni poczucie bezpieczeństwa, pełniejszą informację o osiągnięciach i indywidualizacji pracy."

Podstawą oceny opisowej jest systematyczna obserwacja prowadzona przez nauczyciela, umożliwiająca diagnozowanie osiągnięć rozwojowych dzieci. Konsekwencją ciągłej obserwacji powinna być informacja udzielana rodzicom i dzieciom. W celu wydania pozytywnej opinii o umiejętnościach, wiedzy i poziomie ogólnego rozwoju nauczyciel musi uwzględnić wiele czynników.

Prawidłowo sporządzona ocena szkolna powinna odzwierciedlać aktualny stan wiedzy, postępy i włożony wysiłek. W ocenie cyfrowej uwzględnienie jednoczesne tych aspektów jest niemożliwe. Może natomiast sprostać temu opisowy sposób weryfikacji.

W edukacji zintegrowanej rezygnuje się z oceny cyfrowej oraz jej najrozmaitszych zastępników typu: uśmiechnięta lub ponura buzia, cegiełki, kwiatki itp. Likwiduje się w ten sposób problem rywalizacji - kto więcej, kto lepiej, kto szybciej. Likwiduje się zbyteczne napięcia i stany lękowe.

Dokonując oceny bieżącej ucznia w trakcie wykonywania jakiegoś zadania przez niego lub też po jego wykonaniu nauczyciel powinien sprawdzić pracę, pochwalić dziecko za wysiłek, zachęcić do dalszej pracy. Powinien nagradzać słowem, gestem i uśmiechem, powinien też wskazać miejsca w pracy, które należy dopracować, poprawić i udoskonalić. W ocenie bieżącej należy bardziej eksponować osiągnięcia indywidualne dziecka i nie porównywać go z innymi. Edukacja to nie wyścig, ale spokojna twórcza praca dziecka na miarę jego możliwości.

Bardzo ważnym elementem oceny bieżącej postępów ucznia są "Karty pracy indywidualnej ucznia." Gromadzone przez nauczyciela dają pełny obraz poziomu wiedzy prezentowanej przez konkretnego ucznia i jego ogólnego rozwoju.

Na koniec semestru oraz roku szkolnego nauczyciel dokonuje oceny opisowej ucznia. Ocena ta zawiera informacje o:
- Indywidualnych możliwościach dziecka
- Wewnętrznych stanach dziecka, które ujawniają się w działaniu zewnętrznym
- O jego rozwoju fizycznym, psychicznym, moralnym, umysłowym, o postępach w tym rozwoju.

Ocena semestralna i roczna po pierwszej i drugiej klasie powinna z jednej strony mieć charakter diagnostyczno - informujący i jako taka jest najbardziej przydatna nauczycielowi i rodzicom, by mogli dziecko jak najlepiej wspomagać w rozwoju, z drugiej strony powinna być motywacyjno - afirmacyjna, zachęcająca dziecko do samo rozwoju. Natomiast po trzeciej klasie na zakończenie pierwszego etapu kształcenia trzeba już szczegółowo określić poziom nabytych przez ucznia kompetencji.

Nowy sposób oceniania wymaga dużo praca. Nauczyciel musi zebrać wiele informacji o postępach ucznia, aby sporządzić ocenę końcową. Opisowe ocenianie śródroczne powinno diagnozować działalność dziecka oraz ukierunkować dalszą z nim pracę. Ocenianie na koniec roku ma na celu określić aktualny i rzeczywisty stan jego wiedzy i umiejętności.

Uczeń każdego dnia, dzięki ocenie bieżącej i stałemu kontaktowi z nauczycielem może dowiedzieć się o swoich sukcesach czy ewentualnych niedociągnięciach. Natomiast rodzice nawet ci często kontaktujący się z nauczycielem takich warunków nie mają. W tej sytuacji powinni oni otrzymywać informację o swoich dzieciach w formie, która będzie przez nich akceptowana.

Publikacje na temat oceny opisowej dają nauczycielowi możliwość wyboru. Ocena opisowa może być:
- Skierowana do dziecka i napisana tak, by ono, jako adresat, zrozumiało jej treść
- Skierowana do rodziców jako opinia o dziecku - charakterystyka jego działalności
- Opracowana z myślą o usprawnieniu pracy nauczyciela (zawarta w tabeli lub jako formularz ze zdaniami do uzupełnienia), np. "Karta osiągnięć ucznia."

Pierwszą wymienioną formą oceny opisowej jest list do dziecka. W liście ucznia traktuje się podmiotowo. Nauczyciel zwraca się do niego bezpośrednio, używając zrozumiałego języka.

Przykład listu dla dziecka przygotowanego przeze mnie dla ucznia kl. 1, który w życzliwy sposób diagnozuje zakres wiadomości i umiejętności opanowanych po 1 semestrze.

List do ucznia.
Droga Aniu!
Jesteś wesołą, pogodną i bardzo życzliwą dziewczynką. Bierzesz zawsze aktywny udział w zajęciach. Chętnie pomagasz innym dzieciom. Wszystko Cię cieszy, ciekawi, interesuje. Jesteś bardzo obowiązkowa.
Potrafisz już poprawnie czytać całymi zdaniami. Na zajęciach poprawnie się wypowiadasz, potrafisz słuchać, gdy inni mówią. Twoje literki są kształtne i prawidłowo je łączysz. Piszesz bardzo ładnie i staranne. Bezbłędnie przepisujesz, potrafisz napisać krótkie zdania z pamięci. Sprawnie dodajesz i odejmujesz. Bardzo lubisz zadania tekstowe i chętnie sięgasz po nie. Lubisz zajęcia sportowe. Z wielką przyjemnością wykonujesz prace plastyczno - techniczne, zawsze są starannie wykonane i bardzo czyściutkie. Bardzo ładnie śpiewasz oraz recytujesz wiersze.
Proszę Cię, abyś zwróciła uwagę na następujące wskazówki:
- Podczas czytania zwracaj uwagę na kropki i przecinki
- Codziennie poświęć 10 minut na czytanie ciche, po przeczytaniu opowiedz komuś o tym, co przeczytałaś.
Życzę Ci wytrwałości i dalszych sukcesów.
Twoja wychowawczyni

Drugą formą oceny opisowej jest szczegółowa opinia o uczniu skierowana do rodziców. Jest to ocena semestralna opisująca półroczną pracę dziecka. Zawiera dokładne informacje o jego rozwoju emocjonalno - społecznym, zaangażowaniu, postępach w edukacji oraz osobistych osiągnięciach. Posiada również wskazówki do dalszej pracy.

Postępy w rozwoju emocjonalno - społecznym.

Uczennica jest bardzo ruchliwa i rozkojarzona, nie potrafi skupić uwagi na konkretnym zadaniu. W kontaktach indywidualnych jest wesoła i życzliwa. Nie potrafi opanować swoich emocji. Zaczepia koleżanki, aby zwrócić na siebie uwagę. Często pomaga w wykonywaniu różnych prac na rzecz klasy. Lubi współpracować w zespole, chociaż nie zawsze potrafi pogodzić się z innymi. Jest samodzielna i zaradna na swój sposób, jednak czasami wyręcza się innymi.

Postępy w edukacji.

Uczennica wypowiada się bardzo chętnie na różne tematy. Często się zgłasza i odpowiada na pytania. Jest niecierpliwa i denerwuje się, gdy nie może się wypowiedzieć. Wypowiada się poprawnym językiem, prostymi zdaniami. w zadawalający sposób opanowała umiejętność głośnego czytania, czasem ma problem z czytaniem ze zrozumieniem. 998Kreśli poznane litery zgodnie z poznanym wzorem graficznym a także prawidłowo je ze sobą łączy. Pisze proporcjonalne litery we właściwych liniach. Dobrze rozplanowuje tekst na stronie. Czasem popełnia błędy podczas przepisywania tekstu z tablicy i z podręcznika. Nie zawsze poprawnie pisze z pamięci i ze słuchu. Dodaje i odejmuje na konkretach. Czasami oczekuje pomocy podczas rozwiązywania zadań tekstowych. Prace plastyczno - techniczne niechętnie wykonuje sama, często wyręcza się swoimi koleżankami, chociaż sama potrafi je wykonać. Jest bardzo sprawna fizycznie. Lubi rywalizację.

Trzecia forma oceny opisowej to "Karta osiągnięć ucznia" Nauczyciel w codziennej pracy gromadzi spostrzeżenia, które składają się na jego wiedzę o dziecku. Spostrzeżenia te odnotowuje w przygotowanej przez siebie karcie, która później jest punktem wyjścia do stworzenia oceny opisowej.

(...)

Dalsza część pracy zawiera m.in.:

  • przykładową kartę osiągnięć ucznia dla klasy 1
  • przykładową kartę samooceny dziecka w klasie 2 po 1 semestrze
  • przykładowy test do badania dojrzałości szkolnej
  • przykładową ankietę dla rodziców
  • przykładowy test końcoworoczny dla klasy 1

    Publikacja w pełnej wersji na naszej płycie CD

    Płyta kompaktowa
    serwisu Publikacje edukacyjne

    Literatura:
    1. W. Okoń - "Słownik pedagogiczny," Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992
    2. R. I. Arends - "Uczymy się nauczać," WSiP, Warszawa 1994
    3. R. Więckowski - "Założenie a rzeczywistość w systemie oceniania dzieci klas początkowych", Życie Szkoły 5/1998
    4. A. Balejko - "Jak usuwać wady wymowy", UŻP, Białystok 1
    5. R. Więckowski - Pedagogika wczesnoszkolna," WSiP, Warszawa 1993
    6. W. Pomykało (red) - "Encyklopedia pedagogiczna," Fundacja innowacja, Warszawa 1993
    7. M. Zagozdon - "Ocenianie jako wartościowanie wysiłku edukacyjnego dziecka czy kontrolowanie i testowanie jego osiągnięć szkolnych," Życie Szkoły 1/1999
    9. J.Chojnicki, M. Grondas, A. Kołodziejczyk, J. Królikowski - "Ocenianie," CODN, Warszawa 1999
    10. A. Mitręga, M. Moryto - Pecio - "Propozycja metodyczna oceny opisowej postępów dzieci," Życie Szkoły 2/1998
    11. M. Majchrzak - "Ocena opisowa w odczuciu rodziców," Życie Szkoły 3/2001
    12. B. Blok, M. Goguś, M. Kotlińska - "Ocena kompetencji dziecka rozpoczynającego naukę szkolną," Życie Szkoły 8/1998
    13. K. Rau, I. Chodoń - "Ocenianie opisowe a rozwój dziecka," Poznań 1999
    14. M. Lelonek (red) - "Praca nauczyciela i ucznia w klasach 1 -3," WSiP, Warszawa 1990
    15. A. Brzezińska, E. Misiorna - "Ocena opisowa w edukacji wczesnoszkolnej" - WOM Poznań, 1998
    16. M. Roszkowska - Przetacznik - "Poznajemy osiągnięcia swoich uczniów," Kraków 2000
    17. B. Dębiec - "Metodyka pracy higienistki szkolnej", PZWS, Warszawa 1983

    mgr Mariola Piela
    Szkoła Podstawowa nr 1 w Rydułtowach

  • Jeżeli zauważyłeś jakieś nadużycia w prezentacji napisz o tym poniżej i wyślij je do nas:
    INFORMACJE O PREZENTACJI

    Ostatnią zmianę prezentacji wykonał: Szkolnictwo.pl.
    IP autora: 83.21.195.174
    Data utworzenia: 2008-09-01 23:41:25
    Edycja: Edytuj prezentację.

    HISTORIA PREZENTACJI

    Szkolnictwo.pl (83.21.195.174) - Prezentacja (2008-09-01 23:41:25) - Edytuj prezentację.





    Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie