www.szkolnictwo.pl

Referat " Wychowanie fizyczne w klasach I-III"

     Człowiek współczesnych czasów poddawany jest ciężkiej próbie. Napięcie nerwowe, stresy, dewastacja i zatruwanie naturalnego środowiska, odcinanie się od wpływów natury, niedostatek ruchu, pracy fizycznej, pogoń za uciekającą chwilą, hałas – wszystko to wywołuje przewlekłe, patologiczne zmęczenie i niedobory w stanie zdrowia. Dzieci też częściej organizują wolny czas przy telewizorze, komputerze, w pomieszczeniach zamkniętych. Mają one coraz większy wybór rozrywek i środków , które są dla nich bardziej atrakcyjne niż zabawa ruchowa, gra, sporty uprawiane w kontakcie z naturą. Prowadzi to w konsekwencji do bardzo negatywnych skutków dla psychomotorycznego rozwoju dziecka. W szkole również z każdym rokiem wzrasta obciążenie nauką i odrabianiem lekcji w domu przy coraz dłuższym wysiadywaniu w pozycji siedzącej bez możliwości ruchowego wyżycia się. Zgodnie z opinią lekarzy i psychologów dziecko w wieku 7-10 lat potrzebuje dla prawidłowego rozwoju psychofizycznego 3-4 godziny dziennie na ruch. Podstawową potrzebą, szczególnie w pierwszych latach pobytu dziecka w szkole jest biologiczna potrzeba ruchu. Występuje wtedy u dziecka zjawisko "głodu ruchu". Aby szkoła mogła tę potrzebę zaspokoić konieczne jest pełne i efektywne wykorzystanie czasu przeznaczonego na wychowanie fizyczne, właściwe organizowanie ćwiczeń śródlekcyjnych i przerw międzylekcyjnych, a także czuwanie nad zdrowym stylem życia uczniów, nad prawidłową postawą ciała na wszelkich zajęciach oraz szukanie na każdej lekcji możliwości rozładowania pobudzenia motorycznego. W ramowym planie nauczania dla I etapu edukacyjnego czytamy: "Wskazane jest takie zorganizowanie procesu dydaktyczno-wychowawczego, aby w każdym dniu wystąpiły zajęcia ruchowe w łącznym wymiarze tygodniowym co najmniej 3 godz." Dla dzieci zagrożonych wadami postawy przewiduje się w tych klasach po 2 godz. gimnastyki korekcyjnej"

Wychowanie fizyczne w szkole spełnia cztery funkcje:

• stymulację, to jest pobudzanie procesów rozwojowych,
• adaptację, to jest przystosowanie organizmu dziecka do życia, do wysiłku fizycznego i zmiennnych warunków otoczenia,
• kompensację i korektywę, to jest przeciwdziałanie niepożądanym zjawiskom rozwojowym oraz likwidowanie tych zjawisk w razie ich zaistnienia.

Głównym czynnikiem biologicznym stymulującym rozwój i sprawność fizyczną człowieka jest ruch. Aktywność ruchowa pociąga za sobą doskonalenie czynności i funkcji pracujących narządów, wzmacnia organizm dziecka, kształtuje i usprawnia wszystkie jego układy, głownie układ nerwowy, wegetatywny i dokrewny. Ma to olbrzymie znaczenie także w działalności pedagogicznej, ponieważ zgodnie z zasadą niepodzielnej jedności ustroju ruch pobudza do rozwoju nie tylko morfologiczne cechy osobnicze, układy wewnętrzne i motoryczność człowieka, lecz także jest stymulatorem życia psychicznego: odświeża umysł i staje się ważnym, niezastąpionym środkiem wychowania moralnego, estetycznego i społecznego. Na skutek pracy fizycznej powiększa się przekrój i objętość włókien mięśniowych , wzrasta napięcie, siła i sprężystość mięśni. Od aktywności ruchowej zależy również mineralizacja tkanki kostnej. Ćwiczenia fizyczne pobudzają dojrzewanie ośrodków ruchowych w mózgu i przyspieszają tym samym rozwój motoryczności. Wzrasta szybkość przewodzenia bodźców nerwowych, polepsza się koordynacja ruchów oraz ekonomika pracy. Działalność ruchowa ma duży wpływ na rozwój życia psychicznego dziecka. Psychika dziecka jest silnie połączona z jego motoryką. W toku działania, również i podczas zajęć ruchowych, dziecko gromadzi wrażenia i spostrzeżenia, wzbogaca zasób własnych doświadczeń, wyobrażeń, pojęć, kształci pamięć, wdraża się do słuchania, przystosowuje się do przyjętych norm współżycia, kształtuje swój charakter, uczucia, wolę. Mimo wielkich i niezaprzeczalnych wartości ruchu jako czynnika stymulującego rozwój dziecka, musimy zdawać sobie sprawę z tego, że zarówno niedobór ruchu, jak i przeciążenie organizmu może odbić się niekorzystnie na funkcjonowaniu układu ruchowego oraz narządów ściśle z nim zsynchronizowanych. Dlatego też z dużą troską i umiarem należy podchodzić do dłużej trwających i intensywnych wysiłków i obciążeń dzieci w wieku wczesnoszkolnym, a zwłaszcza do wczesnej specjalizacji sportowej i do obciążania dzieci zbyt ciężką pracą fizyczną. W wychowaniu fizycznym dzieci powinna obowiązywać zasada optymalnej dawki ruchu.

Dziecko rozpoczynające naukę szkolną wykazuje już opanowanie wszystkich podstawowych form ruchu . Jednak większość tych ruchów nie jest należycie skoordynowana. W ciągu dwóch pierwszych lat pobytu w szkole dziecko doskonali je i uczy się nowych ruchów oraz tworzenia różnych kombinacji, np. łączenie biegu ze skokiem, biegu z rzutem, wiązanie rzutów i chwytów z dodatkowymi ruchami (przysiadem, obrotami) itp. Pomaga mu w tym jego ruchliwość spowodowana potrzebą zaspokojenia tzw. "głodu ruchu", a także zdolności naśladowcze. Dzieci 7-8 letnie znajdują się jeszcze na niskim stopniu intelektualizacji i ich działanie ruchowe jest spontaniczne. Niemniej coraz bardziej zaczynają się interesować efektami wykonywanych zadań ruchowych, wykazują chęć uzyskiwania coraz lepszych rezultatów, silnie odczuwają zadowolenie z sukcesu ruchowego, z każdego udanego ćwiczenia. Są to przeżycia radosne i dlatego staram się je wykorzystywać w procesie dydaktyczno- wychowawczym. W klasie trzeciej można już zaobserwować pełne przystosowanie się motoryczne dzieci do warunków szkolnych. Wchodzą one w szczególny dla motoryki okres tzw. "dziecka doskonałego". Ruchy ich są bardziej świadome i celowe. Na uwagę zasługuje fakt, że w tym czasie występuje najwyższa łatwość w opanowywaniu nowych, nawet skomplikowanych nawyków ruchowych.

Dzieci niższych klas odznaczają się dużą pobudliwością, ciągłą gotowością ruchową, ale nie potrafią koncentrować się przez dłuższy czas na jednej czynności. Dlatego każda lekcja musi być atrakcyjna i urozmaicona poprzez wprowadzanie różnych zabaw i gier ruchowych oraz ćwiczeń. Wśród licznych rodzajów ćwiczeń wchodzących w zakres wychowania fizycznego, szczególnie w szkole podstawowej na pierwsze miejsce wysuwają się zabawy i gry ruchowe, które dzieli się na: orientacyjno-porządkowe, na czworakach, z dźwiganiem i mocowaniem, bieżne, rzutne, skoczne, kopne, ze śpiewem oraz wyścigi konkursowo-turniejowe i gry drużynowe.

Zabawy i gry ruchowe wywierają wszechstronny wpływ dzięki temu że: wprowadzają radosny nastrój i dobre samopoczucie, polepszają stan zdrowotny, wzmagają ogólny rozwój, rozwijają sprawność fizyczną, wyrabiają dodatnie cechy charakteru, a w szczególności świadomą dyscyplinę i karność oraz umiejętność zespołowego współdziałania i współzawodnictwa.

W praktyce szkolnej obecnie jest stosowany 3-częściowy tok lekcyjny zawierający część wstępną, główną i końcową. Są one ze sobą powiązane, chociaż mają odrębny charakter. Celem części wstępnej jest przygotowanie organizmu ćwiczących do wykonywania zadań lekcji, które stanowią treść części głównej. Natomiast część końcowa ma charakter uspokajający, którego zadaniem jest doprowadzenie organizmu dziecka do normy. Na lekcjach wychowania fizycznego bardzo często bawię się z moimi uczniami wykorzystując tzw. "chustę". Duża bajecznie kolorowa chusta przyciąga wzrok, wzbudza zainteresowanie i ciekawość. Dzięki niej można lepiej się poznać, sprawdzić wiedzę uczniów, albo przeżyć niezwykłą podróż w wyobraźni, gdy staje się ona statkiem lub balonem. Zabawy z nią łączą wrażenia wzrokowe, dotykowe i ruchu, wprowadzają radosny nastrój i odprężenie. Zabawy z chustą można podzielić na:

1. Ułatwiające wzajemne poznanie i integrację grupy;
2. Ćwiczące refleks i spostrzegawczość;
3. Ćwiczące zwinność i zręczność, sprawność manualną;
4. Oparte na zaufaniu do grupy;
5. Zabawy przy muzyce;
6. Gry, które uczą zasad oraz ich przestrzegania.

LITERATURA:

1. Roman Trześniowski, Zabawy i gry ruchowe, WSiP, Warszawa 1995
2. Janusz Bielski, Wychowanie fizyczne w klasach I-III, Szkolny Związek Sportowy Agencja Promo-Lider, Warszawa 1998
3. Kazimiera Wlaźnik, Przewodnik metodyczny dla nauczyciela, JUKA, Warszawa 1998
4. Anna Wasilak, Zabawy z chustą, KLANZA, Lublin 2002.

Miejsce ćwiczeń: teren trawiasty.

Przybory: 4 chorągiewki w podstawowych kolorach, szarfy, 4 obręcze.

Zadania lekcji:

1. Nauka poprawnego poruszania się po ulicy.
2. Umiejętność stosowania 5 zasad ruchu pieszego.
3. Kształtowanie spostrzegawczości, uwagi oraz reakcji na sygnały słuchowe i wzrokowe.

Przebieg zajęć: