Każdy nauczyciel ma w swojej praktyce takie lekcje, o których wolałby zapomnieć. Zdarza się też, że w kolejnym roku nauczania chciałby je najchętniej pominąć, by znów nie powtórzyć klęski, ale być może nie zdaje sobie sprawy, że prosty zabieg mógłby wiele zmienić.
I w mojej pracy zetknęłam się z tym problemem. Zastanawiałam się, jaki błąd popełniłam, że dzieci niewiele wynoszą z zajęć, nie są aktywne i odpowiedź przyszła dzięki książce Klause W. Vopela "Gry i zabawy interakcyjne", która przedstawia różne formy, jakie można zastosować nie tylko dla uatrakcyjnienia zajęć, choć to też bardzo ważne, ale również jako ćwiczenia dyscyplinujące zespół, uczące wyrozumiałości wobec innych, świadomego podejścia do pracy własnej i cudzej. Poprzez zabawę można wprowadzać nowe wiadomości, utrwalać już zdobyte, scalać zespół klasowy i osiągać zamierzone cele wychowawcze.
Zabawę można wprowadzać na różne przedmioty, bo według mnie żaden nie jest wolny od zagrożenia nudą, a ich wykładowcy mogą wpaść w rutynę i spowodować, że mimo rzetelnego przygotowania, nie osiągną sukcesu, gdyż dzieci będą znużone samą tylko wiedzą.
Pozycja " Gry i zabawy interakcyjne" służą gotowymi rozwiązaniami na całe lekcje lub takimi, które jako ćwiczenia mogą być fragmentem zajęć.
Aby przybliżyć zagadnienie, przedstawię kilka pomysłów na lekcje języka polskiego i zajęcia wychowawcze, które zostały przysposobione z tej książki lub nią zainspirowane.
Klasa V – lektura "Król Maciuś I" – temat: "Jak Maciuś radził sobie z rządzeniem krajem?".
Zabawa: "Chcę być królem" (5 minut): dzieci wykonawszy w domu tekturowe korony, wypisują na kartkach 3 cechy dobrego władcy i po namyśle przypinają je dzieciom, którym przypisują owe zalety. Później wyłoniony jest król, czyli uczeń lub uczniowie z największą liczbą cech z bilecików zaufania. Po tej zabawie dzieci zastanawiają się, jakim królem był bohater lektury.
Klasa IV – lektura "Spotkanie nad morzem" – temat: "Danusia i Elza – tak różne a tak sobie bliskie".
Zabawa: "Z kimś jest łatwiej", najpierw której najpierw dwoje, troje dzieci szuka z zawiązanymi oczyma przedmiotów, w jakie stukają trzej inni uczniowie, a potem wybierają sobie partnera – przewodnika, obdarowanego zaufaniem i robią to ponownie. Ćwiczenie uświadamia, że problem niewidzenia, niedowidzenia łatwiej znieść, gdy ma się przewodnika przyjaciela (tak jak Elza, która poznała Dankę).
Klasa VI – lektura "Ten obcy", temat: "Co scala, co psuje grupę, czyli jak bohaterom udało się stworzyć świetnie paczkę?".
Zabawa (10 minut) "Mąciciele", w której uczniowie otrzymują formularze z wypisa-nymi negatywnymi postawami, a potem hierarchizują stopień ich złego wpływu na zwartość grupy.
Zabawa może być przeprowadzona na wstępie lub na końcu zajęć. Uświadamia zagro-żenia dla spójności zespołu i stanowi dobre odniesienie do zagadnień lektury. Uświadamia zagrożenia dla spójności zespołu i stanowi dobre odniesienie do zagadnień lektury.
Klasa VI – lektura "Ten obcy", temat: "Nasza wyspa – nasz azyl" lub "Praca klasowa"
Zabawa: (5 minut) "Wyspa tonie" relaksująca, w której uczniowie w 4 grupach 5,6 –osobowych stają coraz to mniejszych składanych papierach, wykorzystując różne sposoby, by się zmieścić. Gra ma uświadomić warunki istnienia zwartej grupy, np. determinację, wspólny cel, współpracę, poświęcenie, zgodność.
Klasa IV – temat: "O różnych sposobach porozumiewania się".
Zabawa: (5 minut) "Słuchać oczami", w której dzieci uświadamiają sobie niewerbalne sposoby komunikacji, odczytując nawzajem informacje języka ciała.
Klasa IV – lektura "Mikołajek i inne chłopaki" temat: "Jak radzić sobie z agresją? – moje rady dla Mikołaja i jego kolegów".
Zabawa: (10 minut – na dużej przestrzeni) "Przepychanie" pozwala uporać się dzie-ciom z negatywnymi emocjami typu: wściekłość, rozdrażnienie w sposób nikomu nie zagra-żający, a polegający na wzajemnym przepychaniu się tylko za pomocą rąk z prowadzącym i wyrzucanie z siebie napięć w formie okrzyków.
Klasa IV – temat: "Wiersze, które lubimy"
Zabawa: (5 – 10 minut) "Tralalala tralali", w której dzieci otrzymują kartki z zapisa-nymi stroficznie lub niekoniecznie zwrotkowo sylabami i odczytują je w wymyślony przez siebie sposób, z wybraną mimiką, gestem, intonacją.
Zabawa ma uatrakcyjnić zajęcia często nielubiane i powinna być wprowadzeniem do nich.
Klasa V – temat: "Dziecko pogromcą potwora – "Bazyliszek i Barbarka".
Zabawa: "W każdym drzemie smok" (5 – 10 minut), w której dzieci wyrzucają z sie-bie, co je drażni, denerwuje, rozwściecza i artykułują swoje złe emocje krzykiem, mającym być oczyszczeniem. Zabawa winna być przeprowadzona na świeżym powietrzu.
Klasa IV – temat: "O przymiotniku i przysłówku".
Zabawa: "Skup" utrwalająca praktycznie znajomość części mowy. Dzieci otrzymawszy polecenie wypisania po trzy przymiotniki lub przysłówki, ustawiają się w kolejce do tychże części mowy prowadzonych przez wcześniej wybranych dwóch uczniów, którzy stwierdzają poprawność zapisanych wyrazów, a w przypadku błędów, odsyłają zainteresowa-nych, by ponownie przygotowali się do .
Lekcja wychowawcza w dowolnej klasie, temat: "Moje mocne i słabe strony".
Zabawa: "Magiczny sklep" (10 minut) – dzieci przychodzą do sklepowego, chcąc kupić pożądaną zaletę, np. aktywność i oferują za nią swoje dobre cechy. Cenę ustala sprzedający, mówiąc czy wystarczy już proponowanych zalet w zamian za daną.
autor mgr Brygida Grzebieniak - Śnioch
nauczycielka j. polskiego w SP 13
w Koszalinie |
