AUTORSKI PROJEKT REALIZACJI ZAJĘĆ "WYCHOWANIA DO ŻYCIA W RODZINIE" DLA KLASY II GIMNAZJUM Zajęcia są realizowane we wszystkich klasach gimnazjum w wymiarze czternastu godzin, przy czym dziewięć godzin koedukacyjnie, zaś pięć osobno z dziewczętami, osobno z chłopcami. Projekt opracowany w oparciu o "Program nauczania wiedzy o społeczeństwie w gimnazjum" Ireny Kuczałek, Danieli Ury, Marii Urban, Warszawa 1999. Projekt powinien być zgodny z celami wychowawczymi szkoły. Projekt zajęć : 1.Dojrzewanie do dorosłości:
- Etapy życia człowieka-dynamizm zmian
- Ukazanie złożoności procesu dojrzewania
- Wizerunek człowieka dojrzałego, dojrzałe zachowanie, działanie-przykłady
- Konieczność zwrócenia uwagi na takie cechy dojrzałej osobowości jak: wewnętrzna integracja płciowości, psychiki, duchowości, realne poznanie świata, akceptacja siebie, postawa miłości w stosunku do innych ludzi oparta na: życzliwości, dobroci, wybaczaniu, tolerancji, przezwyciężaniu słabości, nadziei,.
- Ukazanie dojrzałości jako mądrego i umiejętnego kierowania sobą
- Porównanie opracowanego przez młodzież modelu dojrzałego człowieka z zachowaniem uczniów w wybiórczo wybranych sytuacjach(poruszenie aktualnych problemów wychowawczych :agresywne rozwiązywanie problemów ,brak kultury słowa, brak odpowiedzialności za swoje postępowanie ) oraz poproszenie o własne wnioski. Podkreślenie ile pracy i wysiłku potrzeba, by stać się naprawdę dojrzałym człowiekiem –ukazując złożoność procesu dojrzewania
- Zrozumienie własnej płciowości- płciowość jako dar
- Przyjmowanie ról społecznych w życiu-konieczność godnego ich wypełniania: roli ucznia, syna, córki
- Rodzaje dojrzałości: biologiczna, społeczna, psychiczna, emocjonalna, moralna-podanie kilku przykładów charakteryzujących
- Recepta na szczęście w okresie dojrzewania : podkreślenie samowychowania jako niezbędnego elementu osiągania dojrzałości, zwrócenie uwagi na doniosłą rolę rodziny w życiu dojrzewającego człowieka. Konieczność prawidłowych relacji z rodziną, unikania "punktów zapalnych" ,umiejętności wysłuchania drugiej strony, prowadzenia spokojnego dialogu, opanowania agresji słownej, postawy tolerancji, przyjmowania uniwersalnych wzorców i norm, otwartości na innych, akceptacji siebie
2.Tożsamość płciowa:
- Informacje o rozwoju seksualnym człowieka-ogólna charakterystyka rozwoju, zdefiniowanie pojęcia seks czyli z łaciny sexus= płeć
- Zburzenie " tabu" wokół słowa seks
- Czynniki kształtujące płeć człowieka, biologiczne i społeczne-przykłady pozytywnego i negatywnego wpływu czynników społecznych, podkreślenie wpływu rodziny na tożsamość płciową dziecka
- Cechy określające męskość, kobiecość- utrwalenie pozytywnych wzorców płci, zburzenie modelu lansowanego w mediach jako uniwersalnej i obowiązującej postawy mężczyzny i kobiety. Podkreślenie, iż najważniejsze są cechy charakteru i osobowości człowieka, a nie wygląd zewnętrzny , sukcesy zawodowe, stan konta bankowego
- Stereotyp płci dawniej i dziś, ideał kobiety, mężczyzny-zestawienie porównawcze-podkreślenie wzajemnego dopełniania się
- Oczekiwania młodzieży wobec siebie wynikające z odmienności płci-zwrócenie uwagi na różnice, komplementarność płci- jak możemy się nawzajem uzupełniać, pomagać w szkole, klasie , szczególnie warto uwrażliwić chłopców na powinność niesienia pomocy koleżankom, jak być dżentelmenem
- Określenie czym jest tożsamość płciowa, z czym się wiąże
- Ukazanie piękna bycia kobietą, mężczyzną, dziewczyną, chłopcem
- Wzmacnianie akceptacji własnej płci na wybranych z życia przykładach
3.Rozwój psychoseksualny, fazy rozwoju psychoseksualnego chłopca i dziewczyny:
- Zdefiniowanie dojrzewania psychoseksualnego
- Ukazanie płciowości jako integralnego składnika ludzkiej osobowości. Ponieważ, człowiek istnieje jako kobieta lub mężczyzna, jest więc istotą płciową
- Przedstawienie mierników osiągnięcia dojrzałości psychoseksualnej: dojrzałość biologiczna-(jako jedyna, która nie jest zależna od człowieka), emocjonalna, uczuciowa, identyfikacja płciowa ,panowanie nad popędem płciowym, ukształtowanie systemu wartości związanych z życiem erotycznym-(poziom rozwoju tych mierników uzależniony jest od nas samych)
- Fazy rozwoju psychoseksualnego człowieka: okres niemowlęcy, przedszkolny, wczesnoszkolny, dojrzewanie- krótka charakterystyka (podkreślić, iż w okresie dzieciństwa dochodzi do ustalenia psychologicznych cech seksualnych: poczucia własnej płci i związanych z tym odpowiednich zachowań, uwypuklić rolę czynników społecznych i kulturowych, wpływu środowiska rodzinnego, rówieśniczego)
- Podkreślenie, iż dziewczyny i chłopcy różnią się przebiegiem rozwoju psychoseksualnego, jednak powstała różnorodność płci nawzajem się dopełnia
- Przypomnienie istoty kobiecości i męskości oraz konieczności wzajemnego szacunku
- Ukazanie wzorców kobiecości i męskości godnych naśladowania w dzisiejszym świecie
- Wzmocnienie roli ojca i matki jako wzorców męskości i kobiecości dla uczniów, a w przypadku rodzin niepełnych podkreślenie konieczności oparcia się na modelu innej osoby, która jest naszym autorytetem
- Wzmocnienie identyfikacji z własną płcią- ukazanie piękna w stawaniu się kobietą i mężczyzną
- Zaakcentowanie, iż osiągnięcie tożsamości seksualnej i pozytywny stosunek do własnej płci jest warunkiem szczęśliwego życia człowieka. Stąd jeśli akceptuję siebie i identyfikuję się z własną płcią, dostrzegam piękno bycia kobietą, mężczyzną. Nie należy się martwić tym, że nie wyglądam tak jak moi rówieśnicy, ponieważ każdy zmienia się w indywidualnym rytmie.
- Umiejętność kontrolowania zachowań i emocji, kierowania swoimi reakcjami, samokontroli, przewidywania konsekwencji działania
- Przyjmowanie uniwersalnych wzorców moralnych i etycznych poznanych w domu i w szkole- dlaczego nie warto ich odrzucać?
4.Dojrzewanie biologiczne:
Biologiczne zmiany w organizmie dziewczyn i chłopców, poznanie własnego organizmu-charakterystyka zmian
Podać prawidłowości i nieprawidłowości dojrzewania, podkreślić, iż w wypadku nieprawidłowości trzeba się udać do lekarza specjalisty, najlepiej wraz z rodzicem
Indywidualny rytm dojrzewania , zwrócić uwagę na prawidłowości rozwoju dziewczyn i chłopców, gdyż często to, co nam dorosłym wydaje się oczywiste dla nich jest powodem do niepokoju, na przykład: nierównomierność rozwoju piersi i nieregularność miesiączki u dziewcząt, czy różny czas wejścia w fazę szybkiego wzrostu, powiększenie i nadwrażliwość narządów płciowych, trądzik młodzieńczy, niezgrabność sylwetki u chłopców
Uspokoić obawy dotyczące różnorakiego tempa rozwoju
Potrzeby biologiczne okresu dojrzewania-czego potrzebuje ,domaga się nasz organizm-przykłady
Szczególnie zaakcentować, że normalną potrzebą biologiczną organizmu jest zwiększony apetyt, który nie doprowadzi do otyłości, ponieważ w tym okresie organizm spala otrzymaną energię szybciej niż w wieku dojrzałym
Przestrzec dziewczyny przed drastycznym ograniczaniem jedzenia i odchudzaniem, które chcą wdrażać w życie ,w momencie gdy zaczynają się im zaokrąglać kształty. Należy podkreślić, iż jest to typowe dla każdej kobiety. Zanegować stosowanie diet odchudzających, ponieważ ich organizm potrzebuje w okresie dojrzewania dużo witamin i składników odżywczych, a ich brak zakłóci jego prawidłowy rozwój i może spowodować anemię .Przestrzec przed anoreksją.
Potrzeba rozładowania napięcia seksualnego- ogólnie poinformować jak się przejawia oraz zasugerować konieczność jej kontrolowania(temat zostanie szerzej opracowany przy lekcji 6, na której uzyskają uczniowie odpowiedzi na postawione pytania jawne lub anonimowe- skrzynka pytań)
Potrzeby psychiczne i uczuciowe- ogólne wprowadzenie, temat zostanie opracowany na następnych zajęciach, zaprosić młodzież do przygotowania pytań i nurtujących ich problemów na kartkach i wrzucenia do skrzynki pytań.
Higiena okresu dojrzewania- odpowiednie środki higieniczne- jak stosować, kosmetyki-czy warto kupować drogie kosmetyki, skutki nie przestrzegania higieny dla siebie i dla otoczenia.5.Człowiek w okresie dojrzewania:
- Psychiczne przejawy dojrzewania u dziewcząt i chłopców: zwątpienie, poczucie mocy, czarno- białe widzenie, przeżywanie wszystkiego dużo silniej, krytycyzm w stosunku do dorosłych, poszukiwanie własnej tożsamości- jak sobie z tym radzić
- Konieczność samokontroli, kierowania swoim postępowaniem, rozwiązywania konfliktów i problemów nie przy użyciu siły i wulgaryzmów, lecz pokojowo i kulturalnie, prosząc o mediację, pomoc osób dorosłych
- Emocje, rodzące się potrzeby(dojrzewający człowiek powinien panować nad swoimi emocjami i odczuciami, działać rozważnie, pracować nad sobą-nad tym co i jak robię, brać pod uwagę to co radzą inni, dorośli, dojrzalsi, być panem swojego ciała, działać rozumnie, jest to podstawowy warunek normalnego funkcjonowania w społeczeństwie)
- Dziewczęta: -emocje towarzyszące okresowi dojrzewania, szukanie akceptacji, zapominalskość, roztrzepanie (konieczność pracy nad sobą), -zmienność uczuć, -pragnienie czułości, ciepła, miłości, bezkrytyczne podejście do chłopców . Należy zasugerować dziewczętom, aby spojrzały na chłopców bez różowych okularów i zadały sobie kilka pytań: 1. Jest kulturalny tylko wobec mnie, czy również wobec innych? Nie wciąga mnie w nałogi? Jak wyraża się o moich rodzicach? Czy jest moim przyjacielem?
- Wyraźnie trzeba zaakcentować fakt, iż nie warto szukać akceptacji za wszelką cenę, jeśli sami nie akceptujemy siebie
- Chłopcy: -agresja- testosteron, -skłonność do bójek, -chęć imponowania, -rywalizacji, -wulgaryzm, -ordynarność(jak panować nad sobą, praca nad sobą i samowychowanie nieodzownym elementem życia młodego człowieka ) .Trzeba zwrócić uwagę, aby chłopcy swą moc nie wykazywali na kolegach i sprzęcie szkolnym, a w rozgrywkach sportowych lub służąc pomocą koleżankom, rodzicom. Imponowali nie tylko siłą, lecz również wiedzą i kulturą. Mądrze dobierali sobie kolegów, unikając tych, którzy nie szanują dorosłych i nie przestrzegają prawa.
- Problem presji seksualnej- różnice we wzajemnych oczekiwaniach dziewcząt i chłopców powodują, że muszą oni jasno precyzować swoje postawy i zachowywać się jednoznacznie, by być prawidłowo zrozumiałym. Asertywność (przybliżenie uczniom podstawowych zasad mówienia nie, odmawiania w sposób stanowczy, lecz nie agresywny) jako postawa pozwalającą być sobą i nie ulegać presji otoczenia.
- Negacja zbyt swobodnych zachowań wobec płci przeciwnej, kształtowanie umiejętności jednoznacznego nadawania komunikatów, uwrażliwienie na presję otoczenia(negatywny wpływ mediów, prasy) i dostrzeganie zagrożeń z nich wynikających
6.Problemy wynikające w okresie dojrzewania i umiejętność ich pokonywania:
- Sposoby radzenia sobie z problemami, porady
- Typowe problemy: bóle miesiączkowe, nieregularne miesiączki, mimowolne erekcje, polucje, bóle piersi, złe samopoczucie, drażliwość, nadpobudliwość, wszystkie objawy miną po okresie dojrzewania
- Sposoby na zminimalizowanie problemów: porady dla dziewczyn i dla chłopców
- Kiedy warto udać się do specjalisty, lekarza
- Wzrost krytycyzmu wobec dorosłych, konflikt pokoleń-odpowiedź na pytanie- jak go rozwiązać. Podanie rad , zasugerowanie iż :warto cenić rady starszych, szanować rodziców, pamiętać o tym ,że i ja kiedyś będę ojcem, matką; postarać się zrozumieć rodziców, którzy zawsze pragną dobra dla swoich dzieci, w sytuacji problemowej nie zaogniać konfliktu
- Pierwsze rozczarowania- należy podkreślić, iż bardzo często mamy tu do czynienia z zauroczeniem ,a nie z miłością. Pomimo tego rozstanie jest na pewno bolesne. Należy rozstawać się zawsze w sposób kulturalny, i czekać na tą jedyną ,prawdziwą miłość. Szerzej temat ten będzie omawiany przy lekcji poświęconej uczuciom i miłości.
- Napięcie seksualne- jak się przejawia, jak sobie z tym poradzić. Jest ono naturalnym elementem okresu dojrzewania, lecz należy nad nim panować, nie należy go powiększać i rozbudzać .Można zaproponować uczniom kilka rad jak je opanować: -należy ustalić granicę kontaktów fizycznych ;zaplanować ciekawe randki: kino ,dyskoteka; unikać zbędnych bodźców: pornografii, erotycznych filmów, kontaktów z nieodpowiednimi ludźmi; poszukiwać nowych form aktywności fizycznej. Młody człowiek nie jest jeszcze gotowy , by w sposób odpowiedzialny podjąć współżycie seksualne, nie dojrzał do głębokiej miłości, do założenia rodziny, do rodzicielstwa- a to wszystko powinno towarzyszyć podjęciu aktywności seksualnej. Masturbacja, czyli pobudzanie własnych narządów płciowych w celu osiągnięcia przyjemności jest w aspekcie moralno- etycznym, w oczach kościoła katolickiego "wykroczeniem przeciw czystości, aktem wewnętrznie i poważnie nieuporządkowanym"- grzechem, zachowaniem niedojrzałym, może uzależnić, doprowadzić do późniejszych zaburzeń we współżyciu małżeńskim. Należy zapanować nad własnym ciałem .
- Dorastającym dziewczętom należy zasugerować unikania prowokacyjnych zachowań wobec chłopców-noszenia do szkoły skąpych strojów. Uświadomić, że nagość jest bodźcem silnie pobudzającym seksualnie, zaś dojrzewający chłopcy mają często kłopoty z silnym napięciem seksualnym i zachowania prowokacyjne "utrudniają im życie", narażając dziewczęta na niewybredne zaczepki.
- Wyjaśnić zasady sterowania korowego w aktywności seksualnej człowieka, szczególnie podkreślając różnice pomiędzy popędem seksualnym człowieka, a popędem w świecie zwierząt( w odróżnieniu od świata zwierząt człowiek powinien kierować się świadomością , odpowiedzialnością i wolnością, a nie popędem)
- Mocno zaakcentować, iż popęd seksualny jest jak tworzywo wymagające obróbki. Należy się kierować rozumem i wolą, opartymi na świecie wartości duchowych, estetycznych, moralnych.
- W kontrolowaniu zachowań seksualnych pomaga nam bariera intymności, poczucie odpowiedzialności, moralność
- Dekoncentracja, niestabilność, problemy z nauką-jak je zwalczać
- Radzenie sobie ze stresem, z problemami w nauce-próba wspólnego opracowania rad i wskazówek
- Umiejętność otwarcia się i zwrócenia o pomoc
7. Trudności i zakłócenia w osiąganiu tożsamości płciowej:
- Brak akceptacji własnej płci, jak powstaje, jak go przezwyciężyć, dlaczego warto zaakceptować swoją płeć, podkreślenie roli wzorców ojca i matki dla ukształtowania się poczucia tożsamości płciowej
- Zalety bycia kobietą, mężczyzną, doniosła rola obojga płci w życiu społeczeństwa: kobieta -jako dawczyni życia, matka, opiekunka ogniska domowego, żona, istota ciepła, troskliwa, subtelna, delikatna; mężczyzna- silny, opiekuńczy, odpowiedzialny, zdolny do nawiązywania trwałych więzi, bliskiego kontaktu, rodzic i wychowawca;- nawzajem dopełniający się w małżeństwie
- Podkreślenie, że człowiek nie może sobie wybrać płci, ponieważ już się z nią rodzi, dlatego należy ją zaakceptować i doskonalić się jako kobieta czy mężczyzna
- Nietypowe zachowania seksualne, podanie kilku przykładów
- Lęki homoseksualne, a rzeczywiste skłonności homoseksualne, przyczyny. Kościół wobec homoseksualistów, postawa chrześcijańska , warto zacytować słowa Jana Pawła II o homoseksualiźmie, mówiące o szacunku, współczuciu, unikaniu wobec homoseksualistów oznak niesłusznej dyskryminacji
- Możliwości pomocy w pokonywaniu trudności związanych z tożsamością płciową, korzystanie z pomocy psychologa, specjalistycznych poradni funkcjonujących w regionie, telefonów zaufania
- Ośrodki odpowiedzialne za zachowania seksualne człowieka, trzy poziomy układu nerwowego-wpływ na zachowania człowieka
- Życzliwość i wyrozumiałość, postawa chrześcijańska wobec bliźnich-jako podstawowe zasady w kontaktach interpersonalnych
- Jestem dziewczyną, jestem chłopcem-jakie zachowanie nie jest godne mojego człowieczeństwa-zwrócenie uwagi na nieodpowiednie zachowania młodzieży wobec siebie nawzajem w szkole i poza nią, urągające godności kobiety, mężczyzny
8. Różnice w rozwoju psychoseksualnym chłopców i dziewcząt:
- Inne sposoby postrzegania świata przez chłopców i dziewczyny-zobrazowanie zjawiska przy pomocy psychozabawy lub ankiety
- Odmienne postawy, oczekiwania wobec siebie. Należy zróżnicować, iż chłopcy w okresie dojrzewania nastawieni są bardziej na bodźce emocjonalne, dążą do rozładowania napięcia seksualnego, chcą być zdobywcami, kierują się pożądaniem seksualnym , potrzeby uczuciowe są im często dalekie. Dziewczęta natomiast charakteryzują duże potrzeby uczuciowe, pragną raczej czułości, bliskości, szukają akceptacji swojej osoby, podchodzą do życia bardziej poważnie, wydają się doroślejsze, szukają przyjaciela, sympatii nie wśród rówieśników, a w gronie starszych kolegów .Chcą być adorowane, podziwiane, bezpieczne
- Różnorodność ideałów chłopców i dziewcząt, zanegowanie ideałów i wartości, którymi karmi uczniów współczesna prasa młodzieżowa, wskazanie wartości ponadczasowych, chrześcijańskich
- Rola systemu wartości w życiu młodzieży, wzorców, autorytetów- wizualizacja-człowiek w świecie bez wartości
- Podkreślenie dominacji u chłopców sfery seksualnej i emocjonalnej
- Dążenie dziewcząt głównie do miłości czyli bliskości i czułości
- Zwrócenie uwagi na dramaty młodych wynikające z niezrozumienia różnic w przeżywaniu reakcji uczuciowych i seksualnych
- Należy pomóc uczniom w lepszym zrozumieniu praw rządzących ludzką płciowością
- Podkreślenie konieczności samokontroli zachowań, panowania nad sobą, dużego wkładu indywidualnej pracy w osiąganiu dojrzałości intelektualnej, duchowej, emocjonalnej
- Psychologiczne przejawy zróżnicowania płciowego- ogólne różnice w psychice kobiet i mężczyzn, podanie kilku przykładów
- Zakaz ośmieszania, wyśmiewania , obowiązek szanowania odmienności innych ludzi
- Konieczność akceptacji człowieka bez względu na jego wygląd czy status społeczny, szanowania cudzych zdań i poglądów, dbania o kulturę słowa, w kontaktach z dorosłymi i z rówieśnikami
9. Zagrożenia okresu dojrzewania:
- Presja seksualna, jak ją pokonać. Postawy i wzorce zachowań lansowane przez mass media powodują, iż młodzi ludzie stają przed dylematem-czy moje zachowanie jest na topie ,czy nie jestem staroświecki, czy nie odbiegam od normy? Nauczyciel powinien uczulić uczniów na manipulację jakiej są poddawani, nauczyć otwartego bronienia swoich przekonań, kształtowania własnego zdania i postaw zgodnie nie z modą, a z wyznawanym systemem wartości
- Uzależnienia, co uzależnia, czym jest uzależnienie, jak powstaje, do czego prowadzi, jak chronić się przed uzależnieniami, ukazać zgubny wpływ nikotyny, alkoholu na ludzkie życie
- Nie uleganie nałogom-uzasadnienie dlaczego warto ich unikać, promowanie godnego i zdrowego stylu życia
- Umiejętność nadawania jednoznacznych komunikatów słownych i bezsłownych, postawa asertywności – sposób na uniknięcie wielu zagrożeń życia młodzieńczego, przykłady zachowań asertywnych, sposoby na radzenie sobie z presją rówieśników i otoczenia
- Ukazanie uczniom, że otwarte bronienie swoich postaw i przekonań buduję nasz dobry wizerunek, demonstruje siłę naszego charakteru
- Unikanie demoralizującego towarzystwa-jako sposób na ominięcie wielu problemów
- Umiejętność dobierania sobie kolegów i przyjaciół ,tych których cenię ,lubię, szanuję, mogę naśladować
- Negatywny wpływ pornografii- ogólnie zarysować nieodpowiedni wpływ na osobowość młodego człowieka :możliwość uzależnienia, nadmierne rozbudzenie, ukazywanie ciała jako towaru na sprzedaż, dostępnego zawsze i wszędzie
- Podkreślenie konieczności pracy nad sobą młodego człowieka, korygowania złych nawyków i przyzwyczajeń, konieczności dokonywania wyborów, nie ulegania manipulacji, kierowania się nie tylko dobrem swoim ale i dobrem innych
- Kształtowanie umiejętności przyznawania się do własnych błędów i ponoszenia ich konsekwencji
10. Uczucia w życiu człowieka:
- Czym jest uczucie-zdefiniowanie pojęcia
- Uczucia najczęściej towarzyszące młodzieży: podanie najbardziej typowych przykładów uczuć towarzyszącym młodym w okresie dojrzewania i nauki, w czasie pierwszych fascynacji płcią przeciwną
- Wpływ uczuć na życie człowieka-podkreślenie, że jedne uczucia wpływają na człowieka budująco i wspierająco, a inne paraliżująco, podanie przykładów
- Jak zminimalizować działanie negatywnych uczuć, emocji- podanie kilku przydatnych sposobów
- Umiejętność wyrażania swoich uczuć, panowania nad nimi jako ważny argument w kontaktach interpersonalnych. Kształtowanie postawy otwartości, empatii
- Kierowanie swoimi uczuciami, emocjami-zasada nie tłumienia, lecz wyrażania ich w sposób kulturalny
- Porywy uczuć- należy je kontrolować, dążyć do tego, aby być panem siebie
- Postępowanie człowieka dojrzałego, gimnazjalisty- ucznia, jak przejawia się dojrzałość uczuciowa, które zachowania uczniów świadczą o jej braku, przykłady nieodpowiednich zachowań i ich negacja
- Ważna zasada ,którą warto się kierować w życiu to "Nie szkodzić innym i sobie"
- Nie należy być zazdrosnym , zazdrość niszczy człowieka
- Być słownym i prawdomównym, nie ranić innych słowem, zachowaniem
- Zwrócić uwagę uczniom na fakt, że jeśli domagam się szacunku dla siebie, muszę szanować innych
11. Przyjaźń i miłość w życiu człowieka:
- Cechy koleżeństwa, przyjaźni, miłości – zestawienie porównawcze
- Rola przyjaźni w życiu młodzieży-pozytywny wpływ przyjaźni
- Różnica między zakochaniem i zauroczeniem-uczuciem nietrwałym i przemijającym- (należy to bardzo mocno zaakcentować), a miłością, próba ustalenia granic
- Uzmysłowienie uczniom, że są w okresie otwierania swoich serc
- Zwrócenie uwagi na odmienność przeżyć u chłopców i dziewczyn- chłopcy są bardziej nastawieni na bodźce wzrokowe, a dziewczęta pragną czułości i adoracji
- Etapy rozwoju miłości, różnice w przeżywaniu miłości
- Typy miłości: rodzicielska, do ojczyzny, do Boga
- Cechy miłości dojrzałej, krótka charakterystyka, -podkreślenie, iż do miłości się dorasta
- Ukazanie sensu spokojnego oczekiwania na swoją miłość
- Kształtowanie dystansu wobec pochopnych deklaracji " kocham"
- Zrozumienie celowości tonowania emocji i pożądania seksualnego, kierowania się nie tylko emocjami ,ale również rozsądkiem
- Podkreślenie, że w pojęciu miłość kryje się zarówno element duchowy oraz bliskość ciał, obalić wzorce medialne: miłość równa się seks
- Cywilizacja miłości Jana Pawła II- zapoznanie z najważniejszymi założeniami, jak stosować ją w swoim życiu
- Pomocna dłoń "gdy on, ona odchodzi" -uświadomienie, że związki nastolatków są często nietrwałe, trzeba kulturalnie rozwiązywać problemy, kierując się zasadą szacunku i uczciwości we wzajemnych relacjach. Należy podkreślić , iż młodzieńcze rozstanie, " to nie koniec świata".
12. Hierarchia wartości u młodych ludzi:
- Wartości ogólnoludzkie i uniwersalne, moralne, etyczne, społeczne-przykłady z uzasadnieniem
- Wartości wyniesione z domów rodzinnych-burza mózgów
- Rola wartości w życiu człowieka- zastawienie wartości ogólnoludzkich i chrześcijańskich
- Zburzenie nierealnego świata wartości lansowanego w mediach, periodykach młodzieżowych
- Uświadomienie uczniom, istnienie hierarchii wartości oraz faktu, iż wybór zakłada również rezygnację, a konieczność wyboru narzuca samo życie
- Kształtowanie hierarchii wartości, piramida wartości młodego pokolenia , stworzenie kryształu wartości najistotniejszych dla młodych ludzi. Refleksja nad hierarchią wyznawanych wartości i argumentowanie w obronie swojego stanowiska
- Negowanie priorytetu pieniędzy, urody, sukcesów zawodowych, popularności nad wartościami moralnymi czy etycznymi
- Wspieranie rozwoju moralnego- uzasadnienie słuszności wyboru niepodważalnych wartości
- Podkreślić, iż: - warto cenić siebie, lecz nie należy wywyższać się i stawiać ponad innych ;-trzeba szanować cudzą pracę; -postępować tak by nikomu nie szkodzić; -krytycznie podchodzić do tego co lansuje prasa i nie powielać wzorców medialnych; -przyjmować takie wartości jak: dobro, miłość, małżeństwo, rodzicielstwo, przyjaźń, zdrowie, szacunek, wiara, sprawiedliwość, odpowiedzialność, punktualność, pracowitość
13. Rola autorytetu w naszym życiu:
- Pojęcie autorytet
- Uzmysłowienie uczniom faktu, że ich rodzice oraz dziadkowie też mieli swoje autorytety
- Rodzice jako pierwszy i niepodważalny autorytet dziecka, -w rodzinie niepełnej konieczność poszukania autorytetu wśród krewnych lub znajomych cieszących się szacunkiem rodziny
- Podkreślenie, iż każdemu w życiu potrzebny jest autorytet, wzorzec którego mogę naśladować, pytać o zdanie
- Co buduje autorytet-jakie zachowania budują autorytet, a jakie niszczą-przykłady z życia szkoły
- Jak zdobyć autorytet-recepta dla gimnazjalisty opracowana wspólnie na forum klasy i skonfrontowana z receptami opracowanymi przez inne oddziały klasowe
- Znaczenie autorytetów w życiu człowieka
- Autorytety kościoła chrześcijańskiego- podanie kilku przykładów z uzasadnieniem
- Autorytety współczesnego Polaka- opinie uczniów
- Współczesne autorytety młodzieży- uzasadnienie słuszności wyboru
- Kryteria osoby, którą można uznać za autorytet
- Pozorne autorytety- potrzeba krytycyzmu, krytycyzm wobec przypadkowości ofert tego świata, które pociągają swoim wyglądem, pozornym blaskiem lecz są to wzorce sztuczne, wyreżyserowane, zbudowane na potrzeby medialne
- Szacunek należny rodzicom, osobom starszym, nauczycielom, sobie nawzajem
- Recepta na popularność wśród kolegów i koleżanek jako wypadkowa wcześniej opracowanych wskazówek
14. Wpływ spędzania wolnego czasu na osobowość człowieka:
- Krótka ankieta- jak uczniowie spędzają wolny czas, analiza wyników
- Próba odpowiedzi na pytanie "Dlaczego czas przecieka nam przez palce?" - jak temu można zaradzić
- Racjonalne gospodarzenie czasem- zasady
- Rola systematycznej nauki
- Uprawianie sportu- mobilizowanie uczniów do aktywnego wypoczynku jako antidotum na siedzący tryb życia w szkole i w domu
- Hobby, dobra książka-uzasadnienie zasady "Kto czyta nie błądzi" czyli bogaci słownictwo, rozwija wyobraźnię, twórcze myślenie, indywidualnie interpretuję tekst
- Udział w zajęciach pozalekcyjnych-aktywizacja uczniów
- Konieczność pomocy rodzicom-w pracach polowych , w prowadzeniu domu
- Formy rozrywki wzbogacające osobowość ucznia-przykłady
- Negacja spędzania znacznej części wolnego czasu przed telewizorem, przy komputerze-zwrócenie uwagi na zubożenie człowieka spędzającego czas przed telewizorem, znieruchomienie wyobraźni, kult banału
- Podkreślenie, iż wybór najlepszych programów i gier komputerowych jest dowodem rozsądku
- Kształtowanie "dobrego smaku"
- Umiejętność projektowania planu zajęć w wolnym czasie
- Mobilizacja do pracy nad swoją wolą, aby uczeń stał się świadomym kreatorem własnej osobowości poprzez odrzucanie lub przyjmowanie oferty mass mediów
- Podkreślenie, iż człowiek nie jest maszyną i należy mu się odpoczynek
Tematy 2, 4, 5, 6, 8 należy oddzielnie realizować z chłopcami i dziewczętami, omawiając je pod kątem danej płci.
Realizację zagadnień tematycznych należy dopasować do modelu danej klasy. Nagradzać i doceniać aktywnych. Korygować chaos. Niwelować nieodpowiednie zachowanie uczniów, zgodnie z zasadami przewidzianymi w wewnątrzszkolnym systemie oceniania i zapisanymi w kontrakcie: klasa - nauczyciel.
W powyższym projekcie zajęć można scalić razem tematy w 1 i 2, dzięki temu uzyskujemy dodatkową godzinę lekcyjną, którą warto umieścić na początku projektu jako zajęcia organizacyjnie. W czasie ich trwania: - trzeba ustalić zasady wzajemnych relacji nauczyciel- uczeń, zapisać je w kontrakcie, -ustalić system nagród, wyraźnie zanegować zachowania i postawę, które nie mogą mieć miejsce na zajęcia, -podkreślić pełną otwartość nauczyciela, na propozycje uczniów, -zachęcić do aktywności młodzież, - zapoznać ogólnie z proponowaną tematyką, -wyjaśnić jak działa skrzynka pytań. Można przeprowadzić ankietę, aby dowiedzieć się, które zagadnienia najbardziej interesują uczniów.
AUTOR PUBLIKACJI:
MARIA JANIGA |
