Wiek przedszkolny to okres osiągania kolejnego stadium dojrzałości fizjologicznej organizmu i rozwoju intelektualnego, budowania podstawowych struktur osobowości, to także złoty wiek uczenia się, zdobywania doświadczeń społecznych dziecka, przystosowujących dożycia w grupie.
Rozpoczęcie przez dziecko edukacji przedszkolnej jest momentem przełomowym w jego życiu społecznym. Dla wielu dzieci oznacza on pierwsze kontakty z dużą grupą rówieśników.
Fakt ten wiąże się ze zmianą dotychczasowego trybu życia i zaspokajania potrzeb. Niesie to za sobą większe napięcia emocjonalne.
Dziecko wchodzi do przedszkola z pewnym repertuarem zachowań, przyzwyczajeń, doświadczeń społecznych, które z jednej strony są wyznacznikami i sprzymierzeńcami procesu adaptacji, a z drugiej strony mogą go utrudniać.
Dziecko trzyletnie przez pierwsze dni pobytu w przedszkolu bywa bardzo zdezorientowane. Nie wie, z kim ma nawiązać bliższy kontakt emocjonalny i kto będzie zaspokajał jego potrzeby. Niepokój, czy nawet lęk przed nieznanym odczuwa przecież nie tylko dziecko ale i człowiek dorosły.
Trudy rozłąki z najbliższymi i nowa sytuacja bardzo absorbuje dziecko, a zachowanie poczuci bezpieczeństwa nie sprzyja nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami, którzy też przecież mają podobne problemy.
Dzieci w tej sytuacji bardziej preferują kontakty z dorosłymi, gdyż są na początku drogi uspołeczniania się. Dzieci w tym wieku nie są w stanie dłużej współdziałać ze sobą, uzgadniać planów wspólnej zabawy, lecz nawiązują krótkotrwałe kontakty werbalne i pozawerbalne. Dopiero pod wpływem dłuższego, wspólnego pobytu rozwijają się pełniejsze kontakty, zawiązują się przyjaźnie.
Celem nadrzędnym zarówno nauczycieli jak i rodziców winna być pomoc dzieciom w przystosowaniu się do nowych warunków i wymagań jakie stawia wobec nich przedszkole.
Wszystkie podejmowane przez nauczycieli i personel przedszkola działania mają na celu ułatwić dzieciom start w przedszkolu i zachęcić rodziców do działania i współpracy, aby wspólnie stworzyć przedszkole przyjazne dzieciom, twórcze i otwarte na środowisko.
Na koniec przedstawiam kilka rad, z których mogą rodzice skorzystać, aby pomóc swojemu dziecku łatwiej znieść okres adaptacyjny.
- Nie przeciągaj pożegnania w szatni; pomóż dziecku rozebrać się, pocałuj je i wyjdź.
- Nie zabieraj dziecka do domu, kiedy płacze przy rozstaniu; jeśli zrobisz to choć raz, dziecko będzie wiedziało, że łzami można wiele wymusić.
- Nie obiecuj: „Jeżeli pójdziesz do przedszkola, to coś dostaniesz”. Kiedy będziesz odbierać dziecko możesz dać mu maleńki prezent- niespodziankę, ale nie może to być forma przekupywania.
- Nie wypytuj dziecka o szczegóły związane z pobytem w ciągu dnia w przedszkolu, poczekaj, aż samo nabierze ochoty aby ci o wszystkim opowiedzieć.
- Czasami lepiej jest, gdy dziecko do przedszkola odprowadza tato, gdyż rozstania z tatą są w niektórych przypadkach mniej bolesne.
- Wielokrotnie zapewniaj dziecko, że na pewno odbierzesz je z przedszkola.
- Pamiętaj! Żegnaj i witaj swoje dziecko zawsze z uśmiechem. To napawa optymizmem i daje poczucie bezpieczeństwa, że wszystko jest w porządku.
Opracowała: mgr Alicja Ławrywianiec – nauczyciel Miejskiego Przedszkola nr 99 w Katowicach.
