Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Trudności i problemy nauczycieli pracujących z dzieckiem autystycznym

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 5853 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 „ Trudności i problemy nauczycieli pracujących z dzieckiem autystycznym i możliwości ich pokonywania”.

Opracowały: mgr Grażyna Musiał ,mgr Iwona Dudzik

Autyzm wczesnodziecięcy został opisany jako jednostka chorobowa po raz pierwszy przez Leo Kannera w 1943 r. Z greckiego „autos” oznacza sam, sam sobie.
Autyzm jest zaburzeniem rozwojowym, które najczęściej ujawnia się w ciągu pierwszych 3 lat życia dziecka. Jako przyczyny powstania najczęściej podaje się uszkodzenie mózgu w okresie płodowym, około płodowym, nie wyklucza się uwarunkowań genetycznych. Występuje u 2-5 przypadków na 10.000 dzieci. U jednej dziewczynki na 4 chłopców. Około 2/3 chorych objawia opóźnienie umysłowe.
Autyzm to zaburzenie wysoce zróżnicowane i wielopostaciowe, co oznacza,
że charakterystyka i objawy autyzmu mogą objawiać się dużą różnorodnością połączeń, od lekkich do ciężkich. Dwoje dzieci z autyzmem może się całkowicie różnie zachowywać.
Objawy autyzmu:
1. Zaburzenie interakcji społecznych:
a. dziecko nie potrafi nawiązywać kontaktów społecznych z osobami dorosłymi ani z dziećmi. Traktuje osoby wokół siebie obojętnie, czasem nie rozpoznając ich, często – jak przedmioty. Nie nawiązuje kontaktu wzrokowego lub jest to kontakt przelotny,
b. w sytuacjach choroby, zmęczenia czy lęku dziecko nie szuka pomocy osób dorosłych. Najczęściej ucieka do stereotypowych form pocieszenia się lub izolowania przed nieznanym,
c. u dziecka nie występują podstawowe mechanizmy uczenia się
( naśladownictwo ).
2. Zaburzenia jakościowej komunikacji w sferze werbalnej i pozawerbalnej oraz wyobraźni:
a. może wystąpić zupełny brak ekspresji słownej, mimicznej, gestów,
b. znacznie zaburzona jest sfera bezsłownego komunikowania się. Często występuje brak kontaktu wzrokowego i niechęć do kontaktu fizycznego,
( dziecko sztywnieje lub popada w złość przy próbach przytulania twarz bez emocjonalnego zabarwienia),
c. jeśli język werbalny dziecka jest rozwinięty, często występuje nieumiejętność nawiązywania i podtrzymywania rozmowy. Mogą występować monologi lub pytania oderwane od kontekstu.




3. Ubogi zakres zainteresowań i czynności:
a. Stereotypie w ruchach ciała – machanie rękami, trzepotanie palcami w okolicach głowy , gałek ocznych, kręcenie się w kółko, dziwaczne ruchy i pozycje ciała, uderzanie głową.
b. Uporczywe i ciągłe zajmowanie się niektórymi właściwościami przedmiotów. Dziecko bada fakturę materiałów, obwą*****e, liże przedmioty. Może wykazywać nadmierne przywiązanie do przedmiotów ( kawałki sznurka, patyczek, łańcuszek ).
c. Dążenie do niezmienności – każda zmiana, nawet mało istotna, może powodować napięcie, dziecko staje się niespokojne. Niepokój taki może wywołać zaburzenie schematu dnia, zmiany w codziennej drodze do szkoły, inne ustawienie mebli itp.
d. Domaganie się powtarzania codziennych czynności dokładnie w taki sam sposób – chodzenie tą samą trasą itp.
e. Znacznie ograniczony zakres zainteresowań np. ograniczenie aktywności do ciągłego ustawiania przedmiotów na swoim miejscu, konieczność słuchania określonych nagrań magnetofonowych, ciągłe zajmowanie jednej pozycji i obserwacja otoczenia itp.
Zakres objawów autystycznych u dziecka może być różnorodny i o różnym stopniu nasilenia. Czasami są one tak specyficzne, że trudno przypisać je do jakiejkolwiek wymienionej grupy. Autyzm rozpoznaje się wówczas, gdy w zachowaniu dziecka występuje przynajmniej osiem spośród cech wyżej podanych, z uwzględnieniem faktu, że nie są one typowe dla określonego okresu rozwojowego. Specyfika i różnorodność współwystępujących z autyzmem zaburzeń skłania do określania tych dzieci jako dzieci o cechach autystycznych.

Trudności w pracy z uczniem autystycznym

Różnorodne trudności powodowane są:

Zaburzeniami sensorycznymi.
Człowiek w różnym stopniu jest wrażliwy na bodźce otaczającego świata. Jedne osoby są najbardziej wrażliwe słuchowo, a inne wzrokowo czy dotykowo. Wskaźnikiem wrażliwości danego organu umysłowego jest absolutny próg wrażliwości. Jest to natężenie, jakie musi osiągnąć bodziec by został dostrzeżony albo żeby wywołał reakcję. Zbyt wysoki lub zbyt niski próg wrażliwości jakiegoś organu powoduje zbyt małą wrażliwość bądź nadwrażliwość. Niektóre dzieci mają dziwne preferencje smakowe czy poświęcają dużo czasu lizaniu i wąchaniu przedmiotów ( nie tylko nowo poznawane ).
U dziecka autystycznego może być zaburzona wrażliwość na ból i temperaturę otoczenia. Zbyt mała wrażliwość na bodźce czuciowe sprawia, że dziecko gryzie dłoń lub uderza głową o ścianę.

Stereotypiami.
Stereotypia interpretowana jest jako patologiczny objaw zaburzenia wyrażający się w ciągłym powtarzaniu pozornie bezsensownych słów, sylab lub pewnego rodzaju czynności i sposobu poruszania się.
Stanowią one niejako cechę specyficzną dzieci autystycznych, powodują ich odmienność i „stygmatyzują” je. W czasie realizowania stereotypii dziecko wycofuje się i zamyka w swoim wewnętrznym świecie.
Ucieczka dziecka w stereotypie pomaga mu wyizolować się z otaczającego świata, który męczy je nadmiarem bodźców, stanowi chwilę relaksu i odprężenie, by móc na nowo włączyć się do otaczającego świata. Pełnią, więc pozytywną rolę i nie powinniśmy ich dziecku zabraniać.
Fiksacjami
Fiksacja w znaczeniu psychicznym interpretowana jest jako nadmierna koncentracja ( przywiązanie się ) do pewnych osób, przedmiotów i sytuacji, bądź wyobrażeń, skłonności i zachowań.
Fiksacje u dzieci autystycznych wynikają z potrzeby redukcji pobudzenia nadaktywnego układu nerwowego. Koncentrują się one na przedmiocie fiksacji, blokując tym samym dopływ bodźców, których nie są w stanie znieść:
np. worek, but ze sznurowadłami, kable, przedłużacze, sznurki.

Protest wobec zmian, lęk przed nieznanym.
Dzieci autystyczne mają zaburzoną zdolność akceptacji zmian w swoim otoczeniu. Potrzebne im jest stabilne otoczenie i stały uregulowany rytm zajęć. Jest to wręcz obsesja na punkcie niezmienności otoczenia i opór przed zmianami.
Dostrzeżone przez dziecko zmiany napawają je lękiem i wywołują mechanizmy obronne odsuwanie się, opór, rozpaczliwy protest i agresję.
Dzieci autystyczne protestują także przed takimi zmianami w swoim otoczeniu, do których inne dzieci w ogóle nie przywiązują uwagi lub proszą o wyjaśnienie. – inne niż dotąd ustawienie przedmiotów w mieszkaniu, elementy dekoracyjne, nieco zmieniony rytm zajęć domowników, czy zmieniona trasa spaceru, zmiany w menu, znak drogowy przekrzywiony, rozebrana wiata, brak firanek w klasie, zmienione wejście do szkoły, zmiana godzin wejścia nauczycieli, dłuższa niż zwykle rozmowa z matką, powrót po klucz z sali itp.
Jeżeli chodzi o sam proces uczenia; dzieci autystyczne mają mnóstwo problemów z samodzielnym dokończeniem zadania. Jeśli pozostawi się je przy pracy same, wkrótce ją porzucą. Toteż sytuacja uczenia się musi być wyraźnie uporządkowana. Poza tym, ważne jest, aby podzielić zadania na mniejsze etapy tak, aby były one dla dziecka jasne. Dziecko należy nagradzać za każdą dobrze wykonaną część zadania.
Odchylone zachowanie dziecka, np. sztywna stereotypowość, mogą uniemożliwić mu koncentrację uwagi i podążanie za instrukcjami. Jest, więc ważne, aby próbować minimalizować takie zachowania.
Aby stymulować prawidłowy rozwój, potrzebne jest podejście uporządkowane. Dziecko potrzebuje wiele porządku, planowania i regularności.
Pozwolenie mu na swoją własną inicjatywę nawet przez krótki czas nie jest dla niego dobre. Należy wprowadzić stały porządek do danej przestrzeni, np. określonego miejsca pracy, wyraźnie oddzielonego od miejsca zabawy, dziecko uczy się kojarzyć to miejsce z jedną wyraźną formą zachowania, którego będzie się od niego oczekiwać w tym właśnie miejscu.

Rozwój motoryczny
Stereotypowe wzorce poruszania się są charakterystyczne dla autyzmu. Dziecko autystyczne wykonuje wiele dziwacznych ruchów. Trzepie ramionami i rękami, podskakuje do góry, często robi miny. Niektóre dzieci stale chodzą na palcach i na sztywnych nogach. Wiele dzieci autystycznych potrafi obracać przedmioty lub nieprzerwanie kręcić palcami przed swoimi oczami. Ruch jest często stereotypowy, przez długie minuty dziecko potrafi kołysać tam i z powrotem swoim tułowiem i głową, obracać się wokół swojej osi lub uderzać w dłonie.
Te stereotypowe wzorce ruchowe mogą pojawiać się już we wczesnym dzieciństwie i są bardzo trudne do przełamania przez rodziców i nauczycieli. Wiele z tych stereotypowych ruchów ma charakter samo stymulujący, bardzo przyjemny dla dziecka. Próba ich przerwania powoduje samoagresję i agresję.
Dziecko jest bardzo zręczne w wykonywaniu tych czynności motorycznych, które przykuwają jego uwagę ( np. chodzenie po krawędzi, używanie adapteru ) podczas, gdy sprawia wrażenie bardzo niezgrabnego przy wykonywaniu czynności, których nie lubi ( np. ubierania się, zapinania guzików, suwaków ).
W wieku dorastania u dziecka zauważa się często „cofanie się”, jeśli chodzi o wcześniejsze na pozór skorygowane stereotypy i infantylne zachowania ( takie jak trzepotanie, wkładanie wszystkiego do ust, lizanie itp. ). W tym samym wieku kilka stereotypowych ruchów może dostarczyć ogromnej przyjemności i doprowadzić dorastającego autystyka do podniecenia seksualnego.
Autystyczne dzieci mają wiele trudności w naśladowaniu ruchów jak i kopiowaniu dźwięków. Nie nabywają łatwo pewnych umiejętności, lecz w sposób bardzo jasny i uporządkowany. Wymaga to wiele czasu, energii, cierpliwości. Generalnie, podawanie dziecku instrukcji własnej czy pokazywanie dziecku pewnej czynności nie daje wielkiego rezultatu. Dużo lepiej jest pozwolić dziecku, aby czuło, jak daną czynność należy wykonać, towarzysząc mu równocześnie w sposób fizyczny podczas jej wykorzystywania. Np. można dziecku trzymać kończyny i palce i poruszać nimi według wzorca ruchu, jaki wymagany jest przy danej czynności. ( metoda Affolter) W ten sposób dziecko zacznie uświadamiać sobie, czego się od niego oczekuje.
Uczenie takich czynności jak: mycie się, ubieranie się, jedzenie powinno być podporządkowane pewnym zasadom. Demonstruje się pożądane zachowanie, a następnie rozbije się czynność na kilka części. Naukę zaczyna się od ostatniej sekwencji ( Przykład – ubieranie spodni – podciąganie od ud w górę, później od kolan itd. )
( Naukę czynności utrudniają stereotypie ruchowe).
Ogólnie, każda czynność musi posiadać tę samą rozpoznawalną strukturę.
Dziecko należy nagradzać przy każdym kroku i jasno postawić, co można, a czego nie można zrobić.
Jeżeli chodzi o rozwój społeczny dzieci autystyczne wykazują wyraźny brak zainteresowań środowiskiem społecznym. Od urodzenia lub później rodzice obserwują u dzieci brak kontaktu, wykazują niewielkie zainteresowanie twarzą ludzką. Często dzieci mają puste spojrzenie i nie interesują się w ogóle mimiką. Starsze dzieci często fascynują się szczegółami garderoby osób np. kieszeniami czy guzikami. Dziecko autystyczne w wieku dorastania wciąż wykazuje brak zdolności społecznych, często nauczyło się jedynie tych umiejętności, które są konieczne do utrzymywania siebie w swojej bezpiecznej sytuacji życiowej.
Jeżeli chodzi o rozwój mowy około 50 % dzieci autystycznych nigdy nie nauczy się używać języka. Nie mówiące dzieci autystyczne w zasadzie nie rozwijają żadnego niewerbalnego języka, jak np. gestów, jako środka wypowiadania się. Jednakże wydaje się możliwe, że można je nauczyć tych innych sposobów komunikacji: w szczególności dotyczy to dzieci o wyższym poziomie funkcjonowania intelektualnego.
Oto kilka przykładów form komunikacji niewerbalnej:
- używanie konkretnych przedmiotów jako środka komunikacji – „płaszcz” oznacza wyjście, „łyżka” jedzenie;
- używanie obrazków np. piktogramów i zdjęć – dziecko może nosić z sobą i wskazywać o co mu chodzi;
- używanie gestów, chodzi tu o konkretne gesty bardzo przypominające przedmiot działania i symbolizujące lub reprezentujące je.











Bibliografia:

1. Brauner Alfred i Francoise – „Dziecko zagubione w rzeczywistości”
WSiP, warszawa 1993
2. Gałkowski Tadeusz – „Dziecko autystyczne w środowisku rodzinnym i
szkolnym”
WSiP, Warszawa 1995
3. Lovaas O. Ivar - „ Nauczanie dzieci niepełnosprawnych umysłowo”
WSiP, Warszawa 1993

4. Olechnowicz Hanna – „ Opowieści terapeutów”
WSiP, Warszawa 1997
5. Pisula Ewa – „Autyzm u dzieci – diagnoza, klasyfikacja, etiologia”
Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2000
6. Schenk Annelie – „Strategia postępowania z dziećmi autystycznymi”
Krajowe Towarzystwo Autyzmu, Kraków 1995
7. Waclaw Wanda – „Dzieci z autyzmem i zespołem Aspergera”
Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice 2000

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie