Jest dążeniem do „lepszej szkoły”, w której będą pracować „lepsi nauczyciele”, dążeniem do poprawy relacji międzyludzkich w radzie pedagogicznej i rozwoju współpracy i dążeniem do wewnętrznej reformy zmierzającej do rozwoju organizacji.
Do ważniejszych zadań dyrektora szkoły zalicza się troskę o twórcze przystosowanie i rozwój profesjonalny każdego nauczyciela. Rozwój zawodowy pracownika wyraża się postępem, zmianami, które polegają na przechodzeniu od niższego poziomu do wyższego poziomu profesjonalizmu, do dojrzałości zawodowej, stanowiącej bardzo istotny część rozwoju osobowości człowieka.
Dyrektor szkoły ma szczególną rolę do spełnienia w stosunku do nauczycieli w początkowym okresie pracy, w którym odbywa się start i staż zawodowy. Wymaga to świadomego i w miarę systematycznego oddziaływania na nauczyciela według określonego programu, którego część stanowi inspiracja i optymalizacja procesu adaptacji społeczno-zawodowej.
Preferowany jest model nauczyciela „dynamicznego”, „kreatywnego”, odznaczającego się aktywnością i zaangażowaniem w pracy pedagogicznej, stale doskonalącego się a tym samym rozwijającego się, umiejętnie współdziałającego z uczniami i ich rodzicami, z innymi nauczycielami i dyrektorem szkoły. W modelu tym akcentuje się nowatorskie i twórcze podejście do pracy, refleksję pedagogiczną, samokrytycyzm oraz identyfikację ze szkołą i zawodem.
Dyrektor szkoły przydzielając nauczycielowi stażyście obowiązki i czynności powinien uwzględnić jego kwalifikacje, zainteresowania i możliwości psychofizyczne. Udziela pomocy w planowaniu i przygotowywaniu zajęć z uczniami i spotkań z rodzicami uczniów. Systematycznie hospituje zajęcia i przeprowadza konferencje pohospitacyjne oraz rozmowy ukierunkowujące i motywujące dalszą działalność dydaktyczno-wychowawczą. Wskazuje sposoby i możliwości samokształceniowe oraz wzbogacania przez nauczyciela własnego warsztatu pracy.
Dyrektor szkoły powinien przyczynić się do znacznego skrócenia okresu adaptacji w zawodzie, jeśli utrzymuje częste kontakty z początkującym nauczycielem, sprawnie organizuje pracę w szkole, stosuje partnerski i współdziałający styl kierowania, jak również tworzy warunki dla kształtowania się prawidłowych stosunków międzyludzkich.
Wzrost autonomii szkół wyrażający się między innymi prawem do tworzenia własnych koncepcji pracy, programów edukacyjnych oraz wewnątrzszkolnych systemów oceniania osiągnięć uczniów powoduje pogłębianie się różnic między szkołami. Sytuacja ta wymaga od dyrektora umiejętności budowania własnej, indywidualnej koncepcji pracy szkoły, a także takiej organizacji nadzoru pedagogicznego, która umożliwi kontrolę osiągania wyznaczonych standardów.
Rosną obowiązki dyrektora związane z podnoszeniem kwalifikacji nauczycieli, szczególnie w zakresie organizacji doskonalenia wewnątrzszkolnego. Wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli jest ukierunkowane na rozwój placówki oświatowej, zmierza do podniesienia jakości jej pracy i uczynienia życia szkolnego bardziej wartościowym. Jest dążeniem do „lepszej szkoły”, w której będą pracować „lepsi nauczyciele”, dążeniem do poprawy relacji międzyludzkich w radzie pedagogicznej i rozwoju współpracy i dążeniem do wewnętrznej reformy zmierzającej do rozwoju organizacji. Wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli jest elementem składowym Rozwoju Organizacji Szkoły (ROS), której celem jest samorozwój nauczycieli i samoodnowa szkoły prowadząca do utrzymania i polepszenia jakości nauczania. Obejmuje pracę nad codziennymi problemami szkoły, planowaniem wspólnej przyszłości i rozwojem jednostki kreatywnej, szczególnie uzdolnionej.
W szkole, jako organizacji stale uczącej się nauczyciele mają prawo i obowiązek doskonalenia się zawodowego. Dyrektor szkoły współdziała z radą pedagogiczną w organizowaniu samokształcenia wszystkich nauczycieli opracowując plan lub program doskonalenia zawodowego nauczycieli zatrudnionych w szkole. Ustala potrzeby szkoły w zakresie kształcenia, a także harmonogram doskonalenia nauczycieli. Dba o to, by każdy nauczyciel w długotrwałym procesie dojrzewania zawodowego przechodził od etapu naśladowania poznanych wzorów poprzez etapy refleksji i samowiedzy do etapu twórczości (mistrzostwa pedagogicznego). Stopniowo, w miarę dojrzewania osobowości zawodowej, nadzór pedagogiczny dyrektora staje się mniej dyrektywny i łagodniejszy, w pełni szanujący autonomię nauczyciela.
W rozwoju zawodowym i zaspokajaniu wielu indywidualnych potrzeb nauczycieli duże znaczenie ma pozalekcyjna i pozaszkolna aktywność intelektualna, kulturalna, sportowa, krajoznawczo-turystyczna, towarzyska i rekreacyjna, organizowana przez radę pedagogiczną, szkołę, organizacje związkowe i inne instytucje. Inspirowanie tej działalności, docenianie osiągnięć i udzielanie pomocy organizatorom jest ważnym obowiązkiem dyrektora szkoły, związanym z wypełnianiem przez niego funkcji tzw. wychowawczej wobec podległego personelu pracowniczego. Praca i osiągnięcia dyrektora w zakresie rozwoju zawodowego nauczycieli i pozostałych pracowników szkoły to jedno z ważniejszych kryteriów oceny jego działalności.
Literatura:
J. Kuczyński: Homo creator, Warszawa 1979.
S. Kowalewska: Kształtowanie postaw zawodowych jako zagadnienie kultury pracy, Wrocław 1964.
Opracowała: Grażyna Seń, dyrektor Szkoły Podstawowej w Steniatynie |
