Aktualna kategoria: Wiadomości »
06 kwietnia 2021
» Jak dobrze interpretować ...
Jak dobrze interpretować wiersze?
Interpretacja wierszy w pewnym zakresie jest wymagana w podstawach programowych na różnych poziomach...
Interpretacja wierszy w pewnym zakresie jest wymagana w podstawach programowych na różnych poziomach edukacji. Jednak umiejętność interpretowania wierszy potrafi zbudować też odpowiednią wrażliwość kulturalną, która pozwoli być dojrzalszym odbiorcą kultury. Ponadto umiejętność przetwarzania myśli w poezji pozwoli być sprawniej operować językiem. Dostrzegane będą niuanse językowe czy różne ładunki emocjonalne wiadomości.
Uważaj na czas
Mimo, że najczęstszą sytuacją w której analizujemy jest egzamin w szkole o ograniczonym czasie, to wskazuje się, że odpowiednia interpretacja powinna być przygotowana niepospiesznie. Warto nawet kilkanaście razy przeczytać tekst i upewnić się, że każde słowo jest zrozumiałe. Jeśli ze względu na archaizm lub neologizm słowo będzie dla nas nieznane, powinniśmy zastanowić się nad jego umiejscowieniem w tekście i zaprognozować znaczenie. Przykład? Po zabraniu się za tekst, Fortepian Szopena interpretacja powinna zając przynajmniej 20 minut.
Czas poświęcony na lekturę powinien być niepodzielny na inne zadania. Tak jak na egzaminach dość łatwo jest o ten warunek, tak w przypadku interpretacji w domu może być trudniej. Warto wtedy wyłączyć telefon, powiadomienia i nie myśleć o obowiązkach domowych.
Co ważne, im jesteśmy bardziej wprawieni w interpretacje, tym czas potrzebny na ten proces może być dłuższy. Czasami mogą to być nawet tygodnie w których wykonujemy inne czynności, ale gdzieś z tyłu głowy fragment analizowanego tekstu będzie nam się pojawiał i przeplatał z innymi myślami. Duży wpływ na czas interpretacji ma zawiłość tekstu (wynikającej z budowy, języka). Wskazuje się nawet, że proces od lektury do pełnej interpretacji (w ramach dyskursów akademickich) może trwać nawet całe życie.
Uznaje się, że teksty na egzaminach są możliwe do interpretacji w ramach motywów poznanych w procesie nauczania, więc ten czas może być określony. Jednak niemniej ważna jest wtedy wprawa dotycząca m.in. rozpoznawania motywów i tworzenia odpowiednich tekstów.
Lepiej mieć kilka złych myśli, niż brak
Zazwyczaj interpretowany tekst może mieć kilka możliwych dróg interpretacyjnych. Jednak czasami możemy spotkać się z zarzutem nadinterpretacji. Niemniej warto i tak po lekturze zaproponować kilka możliwych sposobów na rozumienie tekstu i wtedy ewentualnie szukać braków w takim rozumowaniu. Może chodzić na przykład o brak cech podmiotu, który pozwoliłby na takie zrozumienie albo dwuznaczność słowa, która może pojawiać się tylko u czytającego tekst.
Często w budowie więcej niż jednej interpretacji pomocna może być biografia (a nawet biogram) autora. W niektórych wierszach wystarczy znać tylko epokę w której artysta tworzył. Czasami ważny okazują się też informacje dotyczące życia osobistego. Uważa się również, że w celu doskonalenia tworzenia interpretacji należy znać najważniejsze daty historyczne.
Złote zasady nie takie złote
Strony internetowe wskazują na kilka zasad, które znacząco ułatwią interpretację. Należy jednak podchodzić do nich z dużą rezerwą. Są one albo przygotowane dla osób, które nigdy nie tworzyły interpretacji, albo zasady są tak ogólne, że mogłyby dotyczyć samej lektury tekstu.
Wciąż warto głęboko zastanowić się nad tytułem utworu, stosowanym językiem oraz kim może być podmiot. Słusznym wydaje się odpowiedź na takie pytania jak co czuję po lekturze albo o czym myśli podmiot. Wskazuje się również, że należy głęboko przejrzeć strukturę wiersza (np. liczba zwrotek, długość wersetów czy układ rymów, ale też rytm tekstu). Niemniej nie są to gwaranty udanej interpretacji.
Nie ma złej interpretacji
Jeśli znamy podstawy interpretowania (potrafimy m.in. poznać uczucia w tekście i jego sens), to powinniśmy poradzić sobie z każdym tekstem. Wciąż możliwe są usterki w strukturze formalnej czy argumentacyjnej jednak należy się zastanowić nad celem interpretacji.
W przypadku interpretacji w celach edukacyjnych, warto realizować zadania proponowane przez nauczyciela. Jest to zazwyczaj wystarczające dla nauki. Warto pracować nad linią argumentacyjną i szukać jak najwięcej informacji z tekstu, które potwierdzą nasze tezy. Często konieczna jest analiza struktury tekstu czy użytych środków. Należy więc te stosunkowo proste elementy znać i powtarzać. Przykładem spełnienia wymogów formalnych może być interpretacja Do Młodych Adam Asnyka. Autor tekstu odpowiada na każde z podstawowych pytań - o to kim jest podmiot liryczny, w jaki sposób łączy się z epoką i jak się wypowiada.
Jeśli interpretujemy w ramach własnego doskonalenia czy zaciekawienia kulturą, warto mieć świadomość o niedoskonałości każdej interpretacji. Nie ma interpretacji, która uwzględniałaby np. to co rzeczywiście przeżywał autor w trakcie procesu twórczego. Co do zasady, nie da się rzeczywiście odpowiedzieć na popularne pytanie: "co autor ma na myśli?".
Raczej prognozuj, nie twierdź
Wiedząc, że nie ma złej, ani dobrej interpretacji (o ile nie jest nadinterpretacją - granica jest często cienka) warto nie wskazywać, że ma się pewność dot. proponowanej interpretacji. Uważa się, że lepiej używać zda przypuszczających, zamiast deklaratywnych.
Literaturę często postrzegamy przez pryzmat własnych doświadczeń. Oznacza to, że błędy w interpretacji są nieodzowną ich częścią. Proponowanie interpretacji pozwala więc na wycofanie się z błędnych twierdzeń (nawet w przypadku formy pisemnej interpretacji) bez ich skreślania. Uważa się, że zdania przypuszczające nie zamykają nas na nowe pomysły. Ponadto błąd w interpretacji (niedoskonałość) może naprowadzić inne osoby na zupełnie nowe obszary interpretacyjne.
