program ujmujący zagadnienia dziedzictwa kulturowego w edukacji przedszkolnej opracowny przez nauczycielki Miejskiego Przedszkola nr8 w PionkachElżbietę Głuszek, Danute Karwicką, Bożenę Lenarczyk
„PIONKI I OKOLICE”
PREZENTOWANY PROGRAM MA CHARAKTER MODELOWEJ PROPOZYCJI, KTÓRA MOŻE BYĆ W ZALEŻNOŚCI OD WARUNKÓW I POTRZEB ZMODYFIKOWANIA I UDOSKONALANA
PROGRAM TEN JEST PRZEZNACZONY DLA DZIECI SZEŚCIOLETNICH
ELŻBIETA GŁUSZEK DANUTA KARWICKA BOŻENA LENARCZYK
WSTĘP Ustawa z dn. O7.09.1971 o systemie oświaty mówi: „Kształcenie i wychowanie służy rozwijaniu (...) poczucia odpowiedzialności, miłości ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i świata...” Wiek przedszkolny, to dobry moment na rozpoczęcie edukacji społecznej, Dziecko od dzieciństwa wszak żyje sprawami najbliższego środowiska i poznaje swoją ulicę, miasto – to jego „mała ojczyzna”. Od rzeczy i spraw najbliższych, do dostrzegania i rozumienia tego, co ważne dla całego kraju. POLSKA TO WSZYSTKO CO SERCU DROGIE, DLATEGO DROGIE BO „SWOJE” – pisał Leopold Staff. Jednakże kształtowanie pojęcia „Polak” należy zacząć od najbliższego otoczenia społecznego, elementów kultury, tradycji rodzinnych i regionalnych.
Program ten oparty jest na obowiązującej Podstawie programowej MEN i Programie Wychowywania Przedszkolnego XXI wieku autorstwa Anny Łada – Grodzickiej.
CELE EDUKACYJNE
1. Zapoznanie dzieci z najbliższym środowiskiem. 2. Dostrzeganie specyfiki przyrodniczej i kulturowej najbliższej okolicy i regionu. 3. Uwrażliwienie na wartości kulturowe środowiska rodzinnego. 4. Kształcenie emocjonalnego związku z rodzinnymi stronami. 5. Budzenie zainteresowań historią i kulturą własnego środowiska. 6. Rozwijanie i wzmacnianie aktywnego udziału dziecka w życiu wspólnot – rodzinnej, przedszkolnej (grupowej), lokalnej. 7. Kształcenie szacunku wobec dorobku przeszłych pokoleń wraz z potrzebą ochrony tradycji. 8. Rozwijanie wrażliwości estetycznej. 9. Rozwój wyobraźni, fantazji, ekspresji artystycznej w różnych dziedzinach (teatr, muzyka, plastyka, taniec itp.) 10. Przybliżenie dzieciom niektórych zwyczajów, tradycji, obrzędów. 11. Przygotowanie dzieci do kultywowania spuścizny kulturowego naszego regionu w dorosłym życiu.
TREŚCI PROGRAMOWE PRZEZNACZONE DLA DZIECI
1. Dom rodzinny – dziecko jako członek rodziny · dom – miejsce zamieszkania i jego otoczenie · moja rodzina, więzi pokoleniowe, uroczystości rodzinne, dzieje rodziny – opowiadania starszych · udział i rola dziecka w kultywowaniu tradycji rodzinnych (zachowanie pamiątek rodzinnych, zdjęć, rysunków itp.), kontynuowanie rodzinnych zainteresowań · zajęcia i zawody członków rodziny (teraz i w przeszłości) 2. Miejscowość – dziecko jako współmieszkaniec
· nazwa miejscowości, jej historia, umiejscowienie na mapie (z jednoczesnym pokazaniem stolicy, Wisły, gór, morza; pokazanie Polski na mapie Europy) · miejscowe podania, legendy i inne utwory dotyczące miejscowości, herb miasta · miejsca użyteczności publicznej, urzędy, zabytki, miejsca kultury i pamięci · zajęcia zawodowe i praca mieszkańców (teraz i w przeszłości) · przyroda wokół nas i fazy jej ochrony · krajobraz okolicy (naturalny i kulturowy) 3. Zabawy i zajęcia dzieci · wędrówki piesze po okolicy · poznawanie wytworów kultury, sztuk, rzemiosła artystycznego · zbieranie eksponatów do kącika regionalnego · gry i zabawy ruchowe wykorzystujące bogactwo zabaw dawnych, ludowych · zajęcia wyzwalające ekspresję twórczą w różnych dziedzinach kultury – teatr, plastyka, taniec – wykorzystujące tradycje i folklor
PROCEDURY OSIĄGNIĘCIA CELÓW
Preferowane metody to metody aktywizujące i pobudzające zainteresowanie i działania dzieci. Pozwalają one na stymulowanie aktywności poznawczej i wdrażają dzieci do twórczej postawy podczas procesu uczenia się. Aby aktywizować i pobudzać zainteresowania dzieci problematyką dziedzictwa kulturowego będą stosowne: · zajęcia w terenie · wycieczki krajoznawczo – turystyczne, w czasie których dzieci poznają swoją miejscowość i najbliższą okolicę · spotkania z ciekawymi ludźmi · inscenizacje wybranych obrzędów ludowych · zwiedzanie wystaw muzealnych · zajęcia edukacyjne w muzeach regionalnych
Edukacja regionalna będzie realizowana we współpracy z: · muzeami, skansenami, bibliotekami, izbami pamięci · indywidualnymi osobami, twórcami, reprezentantami folkloru · rodzicami (rozmowy, przekazy, historia rodzin)
OPIS ZAŁOŻONYCH OSIĄGNIĘĆ DZIECI
Po realizacji zadań z edukacji regionalnej – dziedzictwa kulturowego, dzieci: · znają legendy o swojej miejscowości, okolicy, herb i jego historię · wskazują na mapie Polski – Warszawę, swoja miejscowość, Wisłę, góry, morze; wskazują na mapie Europy – Polskę · czytają nazwę swojej miejscowości, ojczyzny; odczytują nazwy ulic w swojej miejscowości · znają i rozumieją pojęcia: ojczyzna, tradycja, obrzęd, muzeum, skansen, eksponat · znają miejsca pamięci narodowej, miejsca użyteczności publicznej, pomniki przyrody w swojej miejscowości · potrafią zachować się w miejscach pamięci narodowej i miejscach użyteczności publicznej · znają osobliwości przyrodnicze, które można znaleźć w okolicy · rozumieją potrzebę poszanowania pracy innych · dostrzegają znaczenie domu rodzinnego (rozumieją wieloznaczność pojęcia dom) · wypowiadają się z szacunkiem o osobach starszych · znają zwyczaje i obrzędy związane z różnego rodzaju świętami, (Wielkanoc, Boże Narodzenie, Andrzejki, Zielone Świątki, witanie wiosny itp.) · znają i wykorzystują w codziennej zabawie gry i zabawy swoich dziadków i rodziców
FORMY SPRAWDZANIA ZDOBYTEJ WIEDZY
· wypowiedzi ustne dzieci · prace plastyczne · konkursy · testy · krzyżówki · rebusy i zagadki
BIBLOGRAFIA 1.Podstawa programowa wychowania przedszkolnego zatwierdzona przez MEN(Dz.U.Nr.2/2000- Rozporządzenie MEN z dnia 1 grudnia 1999) 2.Program wychowania przedszkolnego XXI wieku. A.Łada – Grodzicka (red) 3.Pionki i okolice. Przewodnik historyczno – krajoznawczy .A. Traczyk
HARMONOGRAM DZIAŁAŃ DLA PROGRAMU „PIONKI I OKOLICE”
Sposób realizacji Termin Osoby współpracujące 1. „Moje miasto dawniej i dziś” wrzesień Autor przewodnika historyczno – krajoznawczego ”Pionki i okolice” – A.Traczyk 2. „Z wizytą w pionkowskiej izbie regionalnej” wrzesień Nauczyciel historii Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych, kierownik internatu 3.Wycieczka do Urzędu Miasta i spotkanie z panem burmistrzem(wręczenie wykonanych przez dzieci herbów miasta i rozmowa z p. burmistrzem) październik Sekretariat Urzędu Miasta 4. „ A mój tata jest policjantem”-( z cyklu: poznajemy zawody naszych rodziców i miejsca użyteczności publicznej) październik Policjant drogówki (ojciec jednego z wychowanków) 5. „Czcimy pamięć zmarłych”(zapoznanie z miejscami pamięci narodowej w naszym mieście, wyjaśnienie znaczenia tych miejsc) listopad 6. „Andrzejkowe wróżby”( z cyklu: poznajemy zwyczaje i obrzędy) listopad 7. „Moja mama pracuje na poczcie”(cd. poznajemy zawody rodziców i miejsca użyteczności publicznej;wycieczka na pocztę: droga listu, jakie usługi świadczy poczta, praca poczty od „kuchni” grudzień Mama jednego z wychowanków pracująca na poczcie 8. „Wieczór Wigilijny”- zajęcie otwarte z udziałem rodziców grudzień p.kucharki, Rada Rodziców, dyrektor 9. „ W pracowni rzeźbiarza”(twórcy ludowi naszego regionu, wycieczka do pracowni pionkowskiego rzeźbiarza p. T. Cygana styczeń Artysta – rzeźbiarz:T. Cygan 10. „Przyroda wokół nas”- spotkanie z pracownikiem Kozienickiego Parku Krajobrazowego i projekcja filmu „Cztery pory roku w Puszczy Kozienickiej” styczeń Pracownik Kozienickiego Parku Krajobrazowego 11. „Żegnaj zimo – witaj wiosno”- poznajemy obrzędy związane z powitaniem pierwszego dnia wiosny(topienie Marzanny w pobliskiej rzece – Zagożdżonce)- zajęcie było poprzedzone konstruowaniem kukły z różnego tworzywa(miało na celu także wyrabianie postaw proekologicznych i pogłębianie doświadczeń plastycznych) marzec 12. „W pracowni malarza”- wizyta w pracowni malarki ludowej p. L. Styś marzec Twórczyni ludowa p. L. Styś 13. W galerii „FORMAT”-podziwianie prac atrystów eksponowanych w pionkowskiej galerii(uczenie się obcowania ze sztuką) kwiecień Kierownik galerii „FORMAT” 14. „Wielkanoc”-zwyczaje i obrzędy kwiecień 15. „ U strażków”- wycieczka do remizy straży pożarnej(cd. Cyklu poznajemy zawody naszych rodziców i instytucje użyteczności publicznej) maj Komendant Zawodowej Straży Pożarnej 16. „ Piknik w puszczy”- wycieczka do Izby Dydaktyczno – Muzealnej Kozienickiego Parku Krajobrazowego w Augustowie(impreza z udziałem rodziców)[cele imprezy: poznanie roślin i zwierząt terenu Puszczy Kozienickiej, znamy zasady szanowania przyrody, umiemy dobrze bawić się z najbliższymi w innych niż zwykle warunkach] maj Pracownik Izby, rodzice 17. „ Mini konkurs wiedzy o Pionkach”- połączony z otwarciem wystawy prac dzieci w galerii „FORMAT” czerwiec Kierownik galerii „FORMAT”, dyrektor przedszkola 18. Wystawa poświęcona Pionkom(wyeksponowanie starych zdjęć, widokówek i innych pamiątek przynoszonych przez dzieci w ciągu całego okresu realizowania programu) czerwiec Dyrektor przedszkola, rodzice
|