Kaligrafia jako przedmiot oceny pisemnej pracy ucznia
Ocena jest nieodłącznym elementem pracy dydaktycznej, w toku której kontrolujemy stan wiadomości i umiejętności ucznia. Wynikiem tej kontroli jest doraźne – indywidualne lub zbiorowe – zwrócenie uwagi na osiągnięte wyniki, bądź ocena wyrażana, co pewien czas stopniem.
W pracach pisemnych oceniamy treść wypowiedzi, ortografię, stylistykę, pismo. Wystawiając uczniowi ocenę z języka polskiego, bierzemy pod uwagę więcej elementów, np. umiejętność poprawnego wypowiadania się w mowie, piśmie, itd. A zatem wystawienie oceny jest czynnością skomplikowaną, zazwyczaj sprawiającą nauczycielowi wiele kłopotów. Można śmiało powiedzieć, że najmniej znaczącym składnikiem oceny z języka polskiego w klasach niższych jest poziom umiejętności i nawyków w zakresie pisma pod względem graficznym. W klasie I ocenia się co drugą pracę uczniów przez wpisywanie stopnia. Obraz ten ulega zasadniczej zmianie już w klasie II. W klasie III procent ten spada jeszcze bardziej, a w klasie IV jest on już zupełnie znikomy. A zatem, im wyższa klasa, poczynając od klasy pierwszej, tym rzadziej ocenia się graficzną stronę pisma, skupiając się coraz bardziej na treści i poprawności ortograficznej. Do rzadkości należą te przypadki, że od klasy II w ocenie wyodrębnia się oddzielnie pismo. Sądzić można, że stan ten w ostatnich latach nie uległ większym zmianom z wyjątkiem nielicznych szkół, w których niektórzy nauczyciele dbają o graficzną stronę pisma.
Ważne jest czy, wystawiając ocenę za pismo, czyni się to dostatecznie obiektywnie na podstawie określonych kryteriów, czy ocena ta jest raczej subiektywna. Ponadto druga uwaga, to pisanie przez nauczyciela w sposób dbały. Uczeń mający przed oczyma przykład niestarannego pisma nauczyciela nie będzie nim zachęcony do podjęcia odpowiednich wysiłków. Pamiętać musimy, że dobry przykład nauczyciela obowiązuje.
Jak więc oceniać? Spróbujmy to zrobić w postaci krótko sformułowanych wniosków.
1. Istotne znaczenie ma nie ocena wyrażająca się ogólnym stwierdzeniem “brzydko”, “ładnie”, a nawet nie ocena wyrażana stopniem, lecz w s k a z a n i e uczniowi w toku pracy konkretnych uchybień i p o p r a w i a n i e ich przez ucznia w następnych ćwiczeniach (postulat ciągłości i systematyczności).
2. Ważnym momentem jest zbiorowe ocenianie prac dzieci pod koniec ćwiczeń z p o k a z a n i e m pisma uczniów, mogącego służyć za wzór innym; szczególnie jest to ważne w klasie I i II, gdzie opanowanie, a potem doskonalenie pisma pod względem graficznym należy do podstawowych czynności ucznia.
3. Ocenianie od czasu do czasu pracy dzieci stopniem za pismo. Należałoby wówczas brać pod uwagę kryteria oceny.
Zależnie od częstości występowania błędów konstrukcyjnych i proporcjonalności pisma można by ustalić stopień za pismo.
4. W ocenie prac pisemnych dzieci, przynajmniej w klasach II-III, od czasu do czasu, uwzględniać także ocenę za pismo.
5. Należy dbać o w ł a s n ą p o p r a w n o ś ć pisma pod względem graficznym .
W ocenie należy także uwzględnić szybkość pisma. Nie jest to łatwe. Od czasu należy prowadzić sprawdziany szybkości pisania, np. co kwartał. Wyniki można by specjalnie notować. Nie powinniśmy jednak dopuszczać do niezdrowego współzawodnictwa, a co gorsze do obniżenia jakości pisma.
Z chwilą kiedy wyrobimy odpowiednią postawę u ucznia do graficznej szaty pisma, wówczas nasilające różne bodźce uzyskać możemy p o p r a w n e p o d w z g l ę d e m g r a f i c z n y m i racjonalne pismo, w miarę możliwości szybkie.
Opracowała: Ola Bednarska
|
