Wymagania stawiane piłkarzowi w czasie walki sportowej
Piłka nożna jest sportem zespołowym. Jej podstawy to technika, opanowanie piłki i zrozumienie gry przez pojedynczych piłkarzy, od których ponadto oczekuje się w dużym stopniu współdziałania. Jest to także dyscyplina sportowa o charakterze walki bezpośredniej, z prawem fizycznego kontaktu z przeciwnikiem -w ramach obowiązujących przepisów gry.
Charakter wykonywanej pracy mięśniowej w specyficznych czynnościach ruchowych piłkarzy wskazuje na stosowanie w procesie nauczania i trenowania przewagi ćwiczeń o charakterze dynamicznym, a pod względem cech motorycznych jest to dyscyplina o charakterze szybkościowo-wytrzymałościowym.
Tradycyjne przygotowanie zawodników do gry w piłkę nożną dzielone jest na techniczne, taktyczne, kondycyjne i psychiczne. W grze zawodnik powinien umieć wykorzystać w każdej sytuacji jednocześnie, w zróżnicowanym stopniu, poszczególne dyspozycje ruchowe techniczne, taktyczne czy psychospołeczne.
W trakcie wykonywania zadań ruchowych w czasie gry u zawodników występują ruchy acykliczne, niestandardowe, w niestabilnych, zmiennych warunkach, przy ciągłej reakcji organizmu na bodźce zewnętrzne towarzyszące walce sportowej. Czynności ruchowe są wykonywane jednorazowo i krótko. Po nich następują kolejne ruchy, mało podobne do poprzednich np.: stanie, chód, trucht, bieg o różnej intensywności, wyhamowania prędkości biegu, zmiany kierunku ruchu, wyskoki, obroty, zwody, pady i inne.
Wielkość obciążenia w czasie trwania meczu określa: czas gry, wielkość boiska, trwanie i powtarzanie czynności ruchowych, zaangażowanie zawodnika.
Energia potrzebna do wykonania zadań ruchowych podczas meczu pochodzi głównie z procesów tlenowych (do 98%). Jednak z takich przemian można zaspokoić pobór energii na marsz, trucht i bieg ze zmianą kierunku ruchu, co stanowi ok. 85% czynności wykonywanych podczas meczu. Pozostałe 15% to sprint, gdzie dostarczycielem energii są przemiany beztlenowe.
Średnio każdy zawodnik wykonuje w meczu około 100 sprintów przeplatanych działaniami wykonywanymi ze średnią lub małą intensywnością, kiedy uczestniczy w grze, ale nie jest bezpośrednio zaangażowany w walkę sportową
W ciągu 90 minut gry piłkarze przebiegają 8-12 kilometrów. Z piłką jednak tylko około 2% tego dystansu.
Przeciętnie w czasie meczu piłkarz podejmuje, co 30 sekund bieg z wysoką intensywnością, natomiast w tempie sprinterskim, co 90 sekund. W niektórych przypadkach piłkarz kolejny wysiłek sprinterski wykonuje po pełnej restytucji, w innych zaś na bazie narastającego zmęczenia.
Największy dystans z maksymalną intensywnością pokonują podczas gry napastnicy i pomocnicy, a najmniejszy obrońcy.
Zdolność zawodnika do wykonywania szybkiego biegu oraz różnych akcji technicznych po długotrwałym biegu o umiarkowanej intensywności jest uwarunkowana wysoką wydolnością tlenową. Im wyższa jest maksymalna zdolność pochłaniania tlenu, tym większą pracę mogą wykonać zawodnicy na poziomie 90% VO2max.
Kontrolowane przygotowanie adepta gry w piłkę nożną do sprawnego działania w rywalizacji sportowej, zgodnie ze współczesnymi tendencjami, wymaga podporządkowania procesu szkoleniowego racjonalnym przesłankom. W nowoczesnej piłce nożnej tylko zawodnik wszechstronnie objęty procesem treningowym w odpowiednich dozach, uwzględniających specyfikę uprawianej dyscypliny ma możliwość świadomego uprawiania jej na najwyższym dla siebie poziomie.
(...)
mgr Tomasz Romanowski
ZSO w Gubinie | 
