Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Uczeń nadpobudliwy psychoruchowo

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 2630 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Są dzieci, które wyglądają, jakby myślały o niebieskich migdałach. Patrzą , ale nie widzą. Słuchają, ale nie słyszą tego, co się do nich mówi. Nie reagują na polecenia. Mimo prawidłowego rozwoju umysłowego, mają trudności z dłuższą koncentracją uwagi i z tego powodu nie odnoszą sukcesów w nauce. Są przy tym pełne energii i z trudem mogą usiedzieć w miejscu.

1. Definicja i przyczyny.
Są dzieci, które wyglądają, jakby myślały o niebieskich migdałach. Patrzą , ale nie widzą. Słuchają, ale nie słyszą tego, co się do nich mówi. Nie reagują na polecenia. Mimo prawidłowego rozwoju umysłowego, mają trudności z dłuższą koncentracją uwagi i z tego powodu nie odnoszą sukcesów w nauce. Są przy tym pełne energii i z trudem mogą usiedzieć w miejscu. Bardziej aktywne niż ich rówieśnicy i nie potrafią tej aktywności kontrolować w sposób oczekiwany przez otoczenie. Zazwyczaj impulsywne, mówią i robią natychmiast to, co właśnie przyszło im na myśl. To dzieci z zaburzeniami uwagi.
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi ( ADHD ) to szczególne zaburzenie o podłożu neurologicznym spowodowane prawdopodobnie brakiem równowagi hormonów mózgowych, co powoduje istotne zakłócenia w procesach analizy i syntezy mózgu. Komórki mózgu nie mają między sobą bezpośrednich połączeń, a komunikują się za pomocą wysoko wyspecjalizowanych przekaźników chemicznych zwanych hormonami mózgowymi. Przypuszcza się, że u osób z ADHD istnieje zaburzona równowaga pomiędzy dwoma podstawowymi przekaźnikami: dopaminą i noradrenaliną. Dopamina wpływa bezpośrednio na stan gotowości komórek mózgu do odbioru i przetwarzania informacji oraz odpowiada za zdolność koncentrowania się umysłu na jednym bodźcu. Niedobór noradrenaliny może spowodować niedocenianie zagrożenia, nadmiar zaś sprawia, że organizm pozostaje w stanie ciągłego podniecenia. U osób bardzo impulsywnych stwierdza się także niedobór serotoniny – hormonu mózgowego odpowiadającego za regulację nastroju, kontrolę zachowań i prawidłowy rytm snu.
Główne przyczyny zachwiań równowagi neurohormonalnej tkwią w genach i ryzyko wystąpienia zespołu ADHD wzrasta o 50%, gdy jedno z rodziców miało lub ma to zaburzenie. Tak więc trudna sytuacja domowa, brak stałych norm, niekonsekwencja rodziców, ich impulsywność mogą tylko nasilać te objawy. Za czynniki ryzyka powstania ADHD uważa się też nadużywanie przez matkę w czasie ciąży alkoholu, narkotyków, leków i nikotyny. Nie bez znaczenia wydaje się również wpływ współczesnego hałaśliwego środowiska, w którym wielość informacji „bombardujących” świadomość może przyprawić o ból głowy nawet zdrowego człowieka. Interakcje niekorzystnych genów z czynnikami środowiskowymi wymuszanymi przez funkcjonowanie współczesnego społeczeństwa nasilają występowanie ADHD wśród dzieci i młodzieży.

2. Symptomy zespołu zaburzeń uwagi.
Dziecko ruchliwe, z trudem koncentrujące się przez dłuższą chwilę, rozpraszające się pod wpływem każdego nowego bodźca nawet o słabej sile, zachowuje się w sposób typowy dla wielu dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Wiele dzieci w tym wieku charakteryzuje się dużą aktywnością i ruchliwością, i nie od razu możemy mówić o ADHD. Kiedy więc możemy mówić o zaburzeniu, a kiedy jest to prawidłowość rozwojowa, cecha indywidualna? Dziecko nadmiernie aktywne, w odróżnieniu od bardzo aktywnych, ale nie zaburzonych dzieci, działa w sposób niezorganizowany, bardzo chaotycznie, bez wyraźnego celu.
Amerykańska klasyfikacja zaburzeń i chorób psychicznych DSM IV – R z 1994 roku charakteryzuje zespół zaburzeń uwagi i nadaktywności , wymieniając dwie listy symptomów. Na jednej znajdują się objawy nieuwagi, na drugiej wskaźniki wzmożonej aktywności ruchowej i impulsywności. Hipotezę o występowaniu u dziecka zespołu zaburzeń uwagi możemy postawić tylko wtedy, gdy spełnione są następujące warunki:
 dziecko ujawnia co najmniej osiem objawów z listy,
 objawy te utrzymują się dłużej niż sześć miesięcy,
 występują w kilku formach aktywności dziecka ( np. nie tylko w szkole, ale i w domu ),
 objawy te występowały przed siódmym rokiem życia i utrzymują się uporczywie do chwili obecnej.

Lista zachowań sugerujących obecność zespołu zakłóceń uwagi:
 Dziecko wykazuje trudności w koncentracji na szczegółach, popełnia nieuważne błędy.
 Nie potrafi przez dłuższy czas skupić się na zadaniu.
 Z trudem pozostaje na miejscu, gdy jest to wymagane.
 Łatwo rozprasza się pod wpływem zewnętrznych bodźców.
 Z trudnością oczekuje na swoją kolej w grach lub innych sytuacjach w grupach.
 Często „wyrywa się z odpowiedzią”, zanim pytanie zostanie do końca sformułowane.
 Sprawia wrażenie jakby nie słuchało przekazywanych komunikatów.
 Nie kończy zaczętych prac.
 Polecenia wypełnia niedokładnie.
 Ma kłopoty z organizacją pracy i wszelkich zajęć.
 Niechętnie podejmuje zadania wymagające dłuższego wysiłku intelektualnego.
 Gubi przybory szkolne i rzeczy potrzebne do pracy i nauki.
 Często przerywa lub przeszkadza innym, wtrąca się do zabaw innych dzieci.
 Zapomina o codziennych obowiązkach i zadaniach
 Często angażuje się w aktywności fizycznie niebezpieczne, nie uwzględniając możliwych konsekwencji, np. wybiega na ulicę nie upewniwszy się, czy jest bezpiecznie.


W polskiej literaturze psychologicznej opisy objawów tego zespołu są rozszerzone o sferę emocjonalno – społeczną. U dzieci tych występują intensywne reakcje uczuciowe na różne zdarzenia i sytuacje, łatwo popadają one w złość, konflikty z rówieśnikami, obrażają się, są skłonne do płaczu. Reakcje te są krótkotrwałe, szybko mijają i ustępują emocjom o ładunku przeciwnym. Z tego powodu ich pozycja w klasie nie jest wysoka. Zwykle są one odrzucane przez kolegów lub z trudem tolerowane, choć istnieją wyjątki od tej reguły, bowiem dzieci te mają dużo zwariowanych pomysłów i potrafią ożywić nudę.

3. Wzory zachowań dzieci z zespołem ADHD.
Nadpobudliwość psychoruchowa w szczególny sposób przejawia się w u dzieci w młodszym wieku szkolnym. Dzieje się tak dlatego, że zmiana życia, nowe wymagania i zadania związane z rozpoczęciem nauki stwarzają sytuację, do której dziecko nadpobudliwe przystosowuje się z trudem. Zaburzenia koncentracji i nadpobudliwość znacząco wpływają na osiągnięcia szkolne oraz rozwój społeczny i emocjonalny dziecka. Wzory typowych zachowań dzieci będą się różniły w zależności od podtypu zaburzenia i można je przedstawić następująco:

I. Podtyp z przewagą zaburzeń koncentracji uwagi.
Dzieci tzw. marzycielskie. Przez rodziców i nauczycieli odbierane jako mniej zdolne i nie radzące sobie z nauką. Zwykle spokojne, ale nie są w stanie skoncentrować uwagi na tym, co mają wykonać. Nie rozumieją poleceń, źle przepisują z tablicy, mylą cyfry i znaki działań, i nie mogąc skoncentrować się na treści zadań matematycznych nie potrafią ich rozwiązać.
Podtyp z przewagą zaburzeń koncentracji uwagi występuje częściej u dziewczynek niż u chłopców i często jest niezauważany przez nauczycieli i rodziców, jako że nie przysparza większych problemów w utrzymaniu dyscypliny w klasie.

II. Podtyp z przewagą nadpobudliwości psychoruchowej.
Dzieci tzw. „żywe srebra”. Nie mają większych kłopotów z przyswojeniem wiedzy, ale ogromne problemy z dyscypliną w klasie. Szybko się nudzą, wstają z ławki, bez pytania zabierają głos. Na przerwach nieustannie biegają , po lekcjach najchętniej robiłyby to samo, choć odpowiednio zmotywowane do odrabiania lekcji, wykonania zadania, potrafią się skupić i wykonać je od początku do końca.
Częściej występuje u chłopców.

III. Podtyp mieszany.
Z tego typem ADHD mamy do czynienia najczęściej. Dzieci takie nie potrafią przestrzegać elementarnych zasad dyscypliny, jak też skoncentrować się na wykonywaniu określonych czynności. W konsekwencji mają ogromne problemy w nauce, a duża impulsywność nie przysparza im przyjaciół. Typowe zachowania w klasie to niemożność usiedzenia w miejscu, wiercenie, chodzenie po klasie, zaczepianie innych dzieci. Jeśli zostanie za coś pochwalone, natychmiast powtarza zachowanie domagając się głośno pochwały. Skupia na sobie uwagę. Trzeba mu wszystko powtarzać, bo nie słucha, zapomina o przyborach szkolnych, pracach domowych. Fakt, że lubi być w centrum zainteresowania sprawia, że dzieci z niego się śmieją. Niepowodzenia szkolne powodują, że dziecko czuje się mniej szczęśliwe, ma gorszą samoocenę. Z czasem może zacząć izolować się od rówieśników oraz wagarować.
Te dzieci najtrudniej radzą sobie z rzeczywistością. Etykietka, którą dostaje dziecko nadpobudliwe sprawia, że jest mu trudniej w każdej sytuacji. Zawsze, gdy dzieje się coś złego, staje się pierwszym podejrzanym.
Ten typ ADHD również występuje częściej u chłopców niż u dziewczynek.

4. Możliwość leczenia i terapii.
Pierwszym krokiem w podjęciu leczenia zespołu zaburzeń uwagi jest specjalistyczna diagnoza, czyli adekwatne rozpoznanie objawów. Terapia zaczyna się od tego etapu. Im więcej na ten temat wiedzą nauczyciele i rodzice, jakie są jego objawy, rodzaje i przyczyny, tym bardziej efektywny będzie sposób jego leczenia.
Dzieciom łatwo rozpraszającym się , niezorganizowanym i nieuporządkowanym potrzebne są zewnętrzne ograniczenia i kontrola ze strony dorosłych. Wewnętrzny chaos może zmniejszyć stosowanie takich praktycznych pomocy jak system dziennego planowania, zapisywanie zadań do wykonania, segregatory, organizery itp. Pomaga to stopniowo odzyskiwać poczucie kontroli nad przedmiotami będącymi własnością dziecka. Bardzo ważne jest pilnowanie, aby dziecko skupiało się na wykonywaniu jednej czynności, a nie kilku.
W wielu przypadkach potrzebna jest pomoc psychologiczna w postaci zaleceń i wskazówek wychowawczych, czasem też psychoterapii indywidualnej i grupowej.
Czasami należy podjąć leczenie farmakologiczne. Leki nie mogą wyleczyć z nadpobudliwości, ale mogą pomóc ją przeżyć, usprawnią funkcjonowanie dziecka, poprawią koncentrację. Mogą też redukować poczucie wewnętrznego chaosu i lęku. Ich działanie polega na tym, że równoważą one zakłócenia w gospodarce neuroprzekaźników, czyli substancji odpowiedzialnych za regulację procesów samokontroli, nastroju i uwagi.

5. Wychowanie i edukacja dziecka z zaburzeniami uwagi.
Kluczową sprawą dla sukcesów szkolnych dziecka jest ogromna życzliwość, zrozumienie i ścisła współpraca rodziców, nauczycieli i wszystkich innych osób zaangażowanych w pomoc dziecku. Przede wszystkim należy wdrażać dziecko do uporządkowania działania i stopniowego wydłużania okresów koncentracji na zadaniach. Ważne jest wdrażanie go do samokontroli. Zadania powinny być dzielone na małe porcje, etapy, których osiągnięcie należy zakończyć krótkim odpoczynkiem i pochwałą. Bardzo ważny jest stały rytm dnia, pory wykonywania obowiązków i czas na odpoczynek.
W postępowaniu z dziećmi z zaburzeniami uwagi, zarówno w domu, jak i szkole należy przestrzegać trzech zasad – 3 x R:
 regularności, czyli działania w ustalonym rodzinnym rytmie, z unikaniem gwałtownych i radykalnych zmian; spokojnego i konsekwentnego egzekwowania ustalonych reguł; ograniczania hałaśliwych dźwięków i silnych wrażeń;
 rutyny, czyli wykonywania określonych czynności o ściśle określonych porach dnia, według tej samej kolejności i stałego schematu;
 repetycji, czyli nieustających powtórek, wielokrotnego powtarzania prostych poleceń i upewniania się, czy dziecko je zrozumiało –jest to konieczne ze względu na osłabioną u tych dzieci pamięć świeżą.

Zalecenia dla praktyki klasowej:
1.Jasno sformułowany regulamin powinien wisieć w widocznym miejscu.
2.Stałe, jednoznaczne zasady postępowania i konsekwentna kontrola dyscypliny.
-krótkie rzeczowe uwagi.
3.W systemie kar nie stosować ograniczenia zabawy i ćwiczeń fizycznych ( zamiast mówić: „jak tego nie zrobisz, nie będzie zabawy na boisku” trzeba mówić „ jak to zrobisz, będzie 10 minut dłużej zabawy na boisku”).
4.Tak zaplanować zajęcia, aby te wymagające dużej energii przeplatały się z tymi, które energii wymagają mniej. Uczniowi nadpobudliwemu dawać dodatkowe zadania – przyniesienie kredy, zmoczenie gąbki.
5.Wydawać krótkie polecenia.
6.Zadania dzielić na części, do każdej części formułować w odpowiednim czasie jasną instrukcję.
7.Posadzić dziecko blisko siebie.
8.Jeśli to możliwe prezentować materiał w sposób angażujący różnorodne zmysły.
9.Pozwolić uczniowi wspólnie z nauczycielem rozważyć alternatywne sposoby prezentacji wiedzy ( odpowiedź ustna, projekt rysunkowy itp.).
10.Rozważyć zastosowanie narzędzi, które rekompensują słabe strony ucznia ( kalkulator, komputer ).
12.Poszukać indywidualnych mocnych stron i wzmacniać je za pomocą pochwał.
13.Systematycznie kontrolować zeszyty, zapisy prac domowych.
14.Upewniać się, czy dziecko zrozumiało polecenie; prosić, by powtórzyło własnymi słowami.
15.Niezależnie od problemów codziennej pracy dbać o pełną życzliwość, stabilną atmosferę akceptującą ucznia w środowisku i pamiętać słowa doktora Tomasza Wolańczyka z Kliniki Psychiatrii Wieku Rozwojowego, że „los włożył tym dzieciom do plecaka stos kamieni” i bez mądrej pomocy dorosłych dziecko może się pod tym ciężarem załamać.

mgr Małgorzata Posdziech


Bibliografia:

1. Nartowska H. „Wychowanie dziecka nadpobudliwego, „Nasza Księgarnia” Warszawa 1972.
2. Nartowska H. Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo. Zaburzenia w zachowaniu i trudności w szkole, PZWS, Warszawa 1972.
3. Patycka B., Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi, „Życie Szkoły” 2002 nr 7, s. 414 – 420.
4. Wolańczyk T., Kołakowski A., Skotnicka M., Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci, „Bifolium”, Lublin 1999.
5. Serfontein G., Twoje nadpobudliwe dziecko, Prószyński i S –ka, Warszawa 1999,

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie