Program edukacji ekologiczno- leśnej opracowałam w formie cyklu wycieczek (które można realizować w ramach zajęć pozalekcyjnych lub w ramach kółka ekologicznego). Niektóre zajęcia, połączone będą ze spotkaniami prowadzonymi przez pracownika Nadleśnictwa. Przeznaczony jest on do realizacji w klasach IV -VI w ciągu jednego roku szkolnego.
Program autorski edukacji leśnej dla kl. IV-VI szkoły podstawowej Tytuł: " Las moim przyjacielem" Opracowała: mgr inż. Zofia Stala Marzec- 2006 Edukacja ekologiczno -leśna odgrywa bardzo ważną rolę w kształceniu młodego pokolenia. Od niej przecież zależy, czy zachęcimy młodego człowieka do wyboru takiego stylu życia, który będzie przyjazny dla środowiska, czy też nie. Ma ważne zadanie do spełnienia wykształcić i wychować nowoczesnego człowieka wrażliwego na piękno i walory przyrody oraz odpowiedzialnego za jej stan w środowisku lokalnym, regionalnym, jak i ogólnokrajowym i globalnym. Zadaniem nauczyciela jest rozbudzenie w uczniach potrzeby działania na rzecz ochrony przyrody i środowiska od najmłodszych lat. Program edukacji ekologiczno- leśnej opracowałam w formie cyklu wycieczek (które można realizować w ramach zajęć pozalekcyjnych lub w ramach kółka ekologicznego). Niektóre zajęcia, połączone będą ze spotkaniami prowadzonymi przez pracownika Nadleśnictwa. Przeznaczony jest on do realizacji w klasach IV -VI w ciągu jednego roku szkolnego. Sama chętnie uprawiam turystykę pieszą i rowerowa, a uczniów o podobnym zamiłowaniu jest wielu. Ten fakt zadecydował o wyborze formy pracy. Wycieczki stanowią najbardziej atrakcyjną formę nauczania poglądowego. Nawiązanie bezpośredniego kontaktu z przyroda dostarcza nie tylko wrażeń i spostrzeżeń, ale oddziaływa również emocjonalnie, uczy poznawać, szanować i kochać przyrodę ojczystą. Mam nadzieję, że prezentowany program okaże się w tym pomocny. l. Założenia programowe i cele edukacji ekologiczno-leśnej w szkole podstawowej. Punktem wyjścia do pracowania programu autorskiego pt. " Las moim przyjacielem", była podstawa prawna Programu Edukacji Leśnej Społeczeństwa. W moim programie zostały uwzględnione zarówno ogólne założenia edukacji leśnej, treści programu oraz zadania szkoły, cele, osiągnięcia uczniów i ewaluacja. Cele:
- Zainteresowanie dzieci lasem, jego różnorodnością i pięknem,
- budzenie szacunku do przyrody,
- uświadomienie zagrożeń środowiska przyrodniczego, występujących w miejscu zamieszkania,
- kształtowanie pozytywnego wizerunku leśnika i leśnictwa,
- propagowanie kultury i historii związanej z leśnictwem.
Zadania szkoły:
- tworzenie warunków do poznania współzależności między różnymi składnikami środowiska,
- ukazywanie zależności stanu środowiska od działalności człowieka,
- ukazywanie mechanizmów i skutków nieporządnych zmian,
- kształtowanie proekologicznej motywacji uczniów.
Treści programu:
budowa i funkcjonowanie ekosystemów leśnych,
- produkcyjne i pozaprodukcyjne znaczenie lasów, zagrożenia i ochrona lasów,
- rola leśnika w gospodarowaniu zasobami przyrody.
Osiągnięcia uczniów:
- całościowo postrzega przyrodę,
- obserwuje i opisuje przyrodnicze składniki środowiska,
- dostrzega walory przyrodnicze najbliższego otoczenia,
- zna prawnie chronione obiekty i obszary przyrodnicze
- rozpoznaje -z wykorzystaniem atlasów i prostych kluczy- pospolite gatunki roślin i zwierząt występujące w najbliższym otoczeniu,
- ocenia stan najbliższego otoczenia,
- aktywnie uczestniczy w akcjach organizowanych na rzecz ochrony najbliższego środowiska,
- zachowuje się proekologicznie w życiu codziennym,
- dokumentuje prace, obserwuje, sporządza notatki,
- umie współpracować w grupie.
Metody i formy pracy:
- zajęcia w terenie - pomiary, obserwacje pomników przyrody, roślin i zwierząt, karty pracy,
- monitoring - stan czystości lasów,
- metoda projektu -np. projekt atrakcyjnego miejsca wypoczynku album lub folder,
- praca badawcza - np. pomiar stężenia SO2 za pomocą skali porostowej,
- plakaty, wystawy, referaty, gazetki- efekt końcowy zajęć w ramach opracowanego programu,
- udział w akcjach: sprzątanie lasu, dokarmianie ptaków w zimie.
Ewaluacja:
- obserwacja postaw i zachowań uczniów, ankiety,
- przygotowanie: gazetek, inscenizacji, wystaw, folderów,
- udział w konkursach, apelach, akcjach promujących zachowania ekologiczne.
Niżej podaję plan wycieczek, które są tylko przykładem jednego z wielu rozwiązań
L.p. |
Temat wycieczki |
Zakres treści |
Termin- |
Uwagi |
|
|
|
miesiąc |
|
1. |
Czym jest las? |
1. Różne drzewa, różne lasy. |
|
|
|
|
2. Krajobrazy leśne. |
cały |
|
|
|
3. Jaki jest las w twojej okolicy? |
rok |
|
|
|
4. Piętrowość roślin w lesie. |
|
|
|
|
5. Warunki panujące w lesie. |
|
|
|
|
6. Wiek drzewa. |
|
|
2. |
Dlaczego powinniśmy sadzić |
1. Znaczenie lasów w przyrodzie i gospodarce |
|
|
|
lasy?- spotkanie z leśnikiem. |
człowieka. |
IV |
|
|
|
2. Rozmieszczenie kompleksów leśnych w naszej gminie. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3. Praca leśnika. |
|
|
|
|
4. Ochrona lasów przed zaśmiecaniem i dewastacją. |
|
|
3. |
Las jako zbiorowisko fauny |
1. Flora i fauna poszczególnych warstw lasu. |
|
|
|
i flory. |
2. W roślinie jak w fabryce. |
V- VI |
|
|
|
3. Rozpoznawanie pospolitych gatunków drzew |
|
|
|
|
i krzewów. |
|
|
|
|
4. Rośliny zarodnikowe- mszaki i paprotniki. |
|
|
|
|
5. Mieszkańcy lasu- różne sposoby zdobywania |
|
|
|
|
pokarmu. |
|
|
|
|
6. Zależności pokarmowe. |
|
|
4. |
Różnorodność roślin |
1. Najważniejsze gat. roślin nagonasiennych. |
|
|
|
nagonasiennych. |
2. Budowa kwiatostanu męskiego i żeńskiego na |
V - VI |
|
|
|
przykładzie sosny .. |
|
|
|
|
3. Obserwacja kory drzew - porosty. |
|
|
|
|
4. Zanieczyszczenie powietrza S02 - skala porostowa. |
|
|
5. |
Obszary chronione w naszym |
1. Formy ochrony przyrody w Polsce i w naszym |
|
|
|
regionie - |
regionie. |
VI |
|
|
"Bagno przecławskie". |
2. Flora i fauna w naszym regionie - gat. chronione. |
|
|
|
|
3. Roślinność bagienno- torfowa oraz jej znaczenie |
|
|
|
|
w przyrodzie i gospodarce człowieka. |
|
|
|
|
4. Zwierzęta związane z tym terenem. |
|
|
|
|
5. Zasady zachowania na obszarach chronionych. |
|
|
6. |
Wakacyjny rajd rowerowy. |
1.Osobliwości przyrodnicze rezerwatu "Buczyna" |
VII lub |
Do |
|
|
im. prof. W. Szafera na płaskowyżu kolbuszowskim |
VIII |
uzgodnienia |
|
|
oraz mającym powstać w niedługim czasie |
|
z dziećmi. |
|
|
rezerwacie "Końskie Błota". |
|
|
7. |
Zapraszamy na grzybobranie. |
1. Poznanie składników runa leśnego~ ze szczególnym |
|
|
|
|
uwzględnieniem grzybów. |
IX |
|
|
|
2. Gatunki jadalne i trujące. |
|
|
|
|
3. Mikoryza ijej znaczenie. |
X |
|
|
|
4. Zwierzęta ściółki leśnej (sprzątacze). |
|
|
|
|
5. Krążenie materii. |
|
|
|
|
6. Włączenie się do akcji sprzątania świata. |
|
|
8. |
Owoce~ nasion~ szyszki roślin |
1. Rozpoznawanie gat. roślin po owocach~ nasionach~ |
|
|
|
leśnych. |
szyszkach. |
X |
|
|
|
2. Przystosowanie roślin do sposobu rozsiewania nasion. |
|
|
|
|
3. Kompletowanie zielnika |
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
4.Zbiór owoców i nasion dla potrzeb szkoły |
|
|
|
|
(założenie małej szkółki i dokarmianie zwierząt |
|
|
|
|
w zimie). |
|
|
9. |
Ptaki i owady leśne. |
1. Ptaki leśne w naszej okolicy. |
|
|
|
|
2. Wędrówki ptaków i ptaki zimujące. |
X |
|
|
|
3. Rola ptactwa leśnego. |
|
|
|
|
4. Miejsce budowy gniazd. |
|
|
|
|
5. Różnorodność owadów leśnych - sprzymierzeńcy |
|
|
|
|
i szkodniki. |
|
|
10. |
Spotkanie z leśniczym- |
I. Pokrój - sylwetka drzew. |
|
|
|
Zima w lesie. |
2. Ślady i tropy zwierząt. |
I |
|
|
|
3. Jak zwierzęta zimują? |
II |
|
|
|
4. Dokarmianie zwierząt zimą. |
|
|
|
|
5. Ku1ig połączony z pieczeniem kiełbasy. |
| |