Opracowanie : Anna Serbinowska
Na tle muzyki Chopina uczniowie zapalają świece na świecznikach stojących na podwyższeniu. Uczeń I Bohaterowie narodowego powstania stali się patronem naszego gimnazjum: Gimnazjum nr 9 w Bydgoszczy. Jest to dla nas uczniów, nauczycieli i wszystkich pracowników szkoły niezwykle doniosła i ważna chwila. Uczeń II Społeczność szkolna uznała, że wybierając takiego, patrona może w sposób godny upamiętnić patriotyczny czyn powstańców wielkopolskich
Narrator I Ojczyzna - zwykłe słowo, A tyle znaczy. Ojczyzna – piękne słowo, jak je tłumaczyć?
Narrator II Ojczyzna to jabłonie kwiatami osypane I modre chabry w zbożu i jasny śpiew skowronka, i srebrnołuskie fale odrzańskie i wiślane, skalista grań tatrzańska i mazowiecka łąka.
Narrator I Ojczyzna – jedno słowo, A tyle treści. Ojczyzna – wielkie słowo Co jeszcze mieści
Narrator II Ojczyzna – to wsie, miasta, ulice i stadiony i wszystkie polskie rzeki, i wszystkie polskie szkoły – to porty i okręty, i morza brzeg – zielony to zwykły dzień roboczy i święta dzień wesoły.
Narrator I Ojczyzna bliskie słowo, w nim serca wszystkie. Ojczyzna – zwykłe słowo, czemu tak bliskie.
Narrator II Ojczyzna to czas dawny. Ojczyzna to czas bliski. To miły dom rodzinny i matki oczy jasne. Ojczyzna – to jest mowa znajoma od kołyski. Ojczyzna - to my sami, to serca nasze własne.
Uczeń I Piękny jest ten wiersz o ojczyźnie. A przecież był czas, gdy my, Polacy jej nie mieliśmy. Był czas, gdy Polski nie było na mapie Europy.
Uczeń II Tak, był taki czas. Ale naród polski nigdy nie pogodził się z utratą niepodległości i wielokrotnie podejmował próby jej odzyskania. Patriotyczny czyn powstańców wielkopolskich z lat 1918 – 1919 przyczynił się do tego, że po latach niewoli Polska odzyskała niepodległość, że żyjemy dzisiaj w wolnej ojczyźnie. [Fragment„Etiudy rewolucyjnej” Chopina; wyciszyć i na jej tle recytuje uczeń III]
Uczeń III
Europą, z której zniknęła Polska, zaczęły wstrząsać dreszcze. A przecież Wybicki wyraźnie napisał, że nie zginęła jeszcze! W sercach Polaków pod zaborami żyła, czekając chwili; Trzeba ją było wywalczyć bronią, Powstańcy to zrobili!
[ Zespół śpiewa „ROTĘ” ]
Uczeń I Powstanie Wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 roku. Było pierwszym w naszych dziejach orężnym czynem powstańczym uwieńczonym sukcesem politycznym i militarnym. Polacy z Poznańskiego, Pomorza i Kujaw chwycili za broń, aby po latach niewoli przebić sobie drogę do wolnej Polski.
Uczeń IV Patriotyzm i bohaterstwo w połączeniu z politycznym realizmem sprawiły, że powstanie to odegrało ogromną rolę w procesie odrodzenia się państwowości polskiej i powrotu do macierzy znacznej części ziem byłego zaboru pruskiego. Stało się początkiem przemian dziejowych, które w efekcie przywróciły nam wolną Polskę.
Uczeń I Było to pamiętnego dnia 27 grudnia. Wybiła godzina walki o niepodległą Polskę.
Uczeń V To był grudniowy dzień W teatrze szopkę grali. Na długiej linie kołysał się anioł, Gdy zabrzmiał głos na sali: zostaną dzieci, panie. Mężczyzn wzywam do broni, Zaczęło się Powstanie!
Uczeń VI To było w dzień, gdy rynkiem niósł się doniosły apel. I młody powstaniec nie zwlekał Wyszedł z domu Ruszył przed siebie. Matka chciała za nim biec I było dużo płaczu, Lecz prędko wyschły łzy, Kiedy powiedział tak:
Uczeń VII Nie pytaj mnie mamo Czy trzeba? Najpewniej. Bo wtedy się idzie Na drogi wojenne, Gdy nagle Ojczyzna, Ojczyzna w potrzebie! Jest żołnierską sprawą, mamo, Stać u progu naszych drzwi, Jest żołnierską sprawą, mamo. Bronić sensu naszych dni.
Uczeń VIII Naprzód, Poznański Pułku Pierwszy! Błyszczący pałasz ściśnij w pięść! Idź budzić kraj ten z długich snów, By o swą wolność walczyć znów! Mknij poprzez bory, miasta, wieś, Dalej, kto Polak, na koń, na koń ! Dalej, kto Polak, na koń, na koń !
Uczeń III Był smutny, mroźny wieczór, dymem mgły spowity, A śnieg ciął, mokrymi w twarz rzucając płaty. Gdy oni szli... Pułk cały cieniem nocy kryty. Piechota, konni, wozy i armaty. Szli spokojni i śmiali wielką siłą męstwa. I tą wiarą niezłomną, że ten szlak bojowy. Poprowadzić ich może tylko do zwycięstwa. Choćby im złożyć przyszło w dań ich młode głowy.
Śmierć im nie była straszną Za Ojczyznę i chwałę Byli gotowi zawsze paść, lecz się nie poddać – Więc dumnie patrzy w przyszłość ciemną oko śmiałe Tak, raczej zginąć przyjdzie, niźli ziemię oddać. Jeszcze droga daleka - zajdą na świtanie Iluż ich do was wróci? - Ilu tam zostanie?
[Zespół śpiewa pieśń „Żeby Polska..” ]
Uczeń IV Kiedy w pamiętnym roku 1918 „wybuchła” Polska, w szeregach powstańczej Armii Wielkopolskiej ramię w ramię z synami Wielkopolski stanęli Pomorzanie i Kujawiacy. Szli do Powstania Wielkopolskiego mieszkańcy wiosek i miast. Szli z Szubina, Żnina, Nakła, Barcina, Bydgoszczy. Szli do powstańców mieszkańcy Pakości, Inowrocławia, Kruszwicy, Łabiszyna i Rynarzewa. Mroczy i Kcyni oraz wielu innych miejscowości Pomorza i Kujaw.
Uczeń IX Nikt im iść nie kazał! Poszli, bo tak chcieli, Bo takie dziedzictwo wziął po dziadach wnuk, Nikt nie pytał o nic a wszyscy wiedzieli za co idą walczyć – komu płacić: że idą spłacić swój ojczyźnie dług.
Uczeń VII Tobie, Polsko, ta kropla krwi wrzącej, Tobie, Polsko, tych serc naszych bicie, Tobie każdy cień myśli gorącej, Tobie wszystko, na śmierć i życie.
Uczeń X Nam nie szumią nad głową sztandary ni proporce na wichrze rozwiane – chyba czasem zaszumi bór stary, chyba wichry na polach zbłąkane, tryumfalne nam wieją fanfary!
Nam nie grają trębacze surmowi ani kotły nam biją zwycięstwo... Na ugorach – wśród sinych pustkowi – śmierć jest cicha i ciche jest męstwo – i grób cichy – u mszystych wezgłowi...
Ani jasne nam w słońcu lśnią groty, ani mundur zabłyśnie jaskrawie ... Idziem – szara kolumna piechoty – wędrujące w odlotach żurawie...
Jeno sen nasz jest cudny, sen złoty, sen Wolności – co marzy się sławie!
[ Zespół śpiewa piosenkę pt. „Biały krzyż” ]
Uczeń I Powstanie Wielkopolskie zakończyło się zwycięstwem, ale na ołtarzu ojczyzny złożono dar największy – życie prawie 4 tysięcy powstańców (ponad 1700 poległo w boju i około 2 tysięcy zmarło w wyniku odniesionych ran)
Uczeń VI Zjechali wszyscy do domu na święta Z wyjątkiem tego, co nigdy nie wróci, Bo go mogiła tuli zapadnięta ...Gdybyż choć można drogę do niej skrócić
Zawsze, gdy trzeba łamać się opłatkiem, To puste miejsce przy rodzinnym stole Łzami napełnia biedne serce matki ... ...Gdybyż choć wiedzieć, w którym leży dole...
Tak miły uśmiech ma na fotografii, Na tej ostatniej, już w naszym mundurze, Tak żywo patrzy jak gdyby tu trafił I zadrżał sercem w serc najbliższych chórze...
Łzami przyzwany jawi się młodzieńczy, ...Tak, jego rysów już starość nie zniszczy. A że mu skronie szkarłat krwi uwieńczył, Temci jest droższy i jakby świetlistszy
Uczeń V Polegli na polach bitew żołnierze armii wolności nie wstaną, aby oskarżać.
Ziemia zaleczy swe rany miasta piękniejsze wyrosną, gdzie są popioły spalonych.
Kto pojmie wątłość i siłę okrzyku, który skazaniec rzucił przeciwko salwom.
Wznosząc świat sprawiedliwszy świat ocalony z zagłady zapamiętajmy na zawsze:
Że to ginęli tamci - Bohaterowie – abyśmy my mogli żyć [ Zespół śpiewa utwór „Marsz I Brygady” ]
Uczeń I Dzisiaj, po wielu latach, które minęły od tamtych dni, nie zawsze zdajemy sobie sprawę z ceny przelanej przez powstańców krwi i poniesionego trudu. Dlatego z serc przepełnionych wdzięcznością oddajemy powstańcom wielkopolskim hołd i pamięć.
Uczeń III Wyśpiewaj - poeto – sławę ludzi niezłomnych i twardych I ani słowa - poeto - dodać nie możesz ni ująć. Prawda jest piękna i czysta. Prawdę ci śpiewać należy, wędrówkę , bój i postoje, smutek i sen żołnierzy. Wyśpiewaj – poeto – drogę ludzi niezłomnych i twardych Wyśpiewaj płótno namiotu wiatrem szarpane jak żagiel. Wyśpiewaj wozy z rannymi ciężko grzęznące wśród piachu. I blachę czołgu w kolorze – lasu, ogrodu, jeziora .
Uczeń VIII Ja wam opowiem o powstańcach Ja wam opowiem jak mgła się kładła na karabinach. Na korach drzew, starych kamieniach zostały ślady od kul. Mróz szczypał w uszy strach ściskał serce, Lecz nikt się nie odważył pokazać, co to lęk. Z pieśnią na ustach poszli w bój, Bo wiara pokona każdy znój.
Uczeń VII Tak wielu było powstańców. - Widziałem braci do czynu się rwących I piękne zamiary w ich oku, W kołach nad ważną sprawą radzących, Z szablami ojców przy boku. Jak wrogów znaki darli na strzępy, Na broń swą przysięgi składali, Jak powstające odwetu zastępy Skwapliwie wciąż zapełniali...
[Zespół śpiewa „Piechota”]
(Podkład muzyczny Chopin)
Uczeń IV Przystań i wspomnij przechodniu za Polskę padali ukochaną Pod darnią garstka prochu Gdzieś oczy starsze spłakane Nieść pochodnię , którą zapalili Nie zapomnij doznanych krzywd! Oddali życie abyśmy mogli żyć!
Uczeń I i II Wszystkim Tym, którym w sercach Nie wygasła miłość Ojczyzny – Uczeń I Wszystkim Tym, co nie dali się zwieść – Tym – co odnieśli krwawe blizny – I tym – co polegli ...Cześć ! – (zapalenie znicza)
Tym – co chwycili za broń – Tym – co nie stracili nadziei
Uczeń II Tym – co szli i walczyli - jak lew – Tym – co ranami okryci pomarli – Tym – co byli jak gniew boży - (zapalenie znicza)
I tym – których dumna postawa We wrogach budziła strach.
Uczeń I - Cześć i Sława ! Wszystkim im cześć i sława - (zapalenie znicza) mówią razem Uczeń I i II
Uczeń IX Pochylmy głowy nad grobami nieznanymi i mogiłami z nazwiskami złóżmy hołd żołnierzom Armii Wielkopolskiej, tym którzy odeszli na wieczną wartę i spoczęli w ziemi o którą walczyli. Wszystkim walczącym chwała za godność, za krew, za ból, za noce bez snu. za niespokojną młodość...
Wszyscy Wszystkim walczącym chwała za godność, za krew, za ból, za noce bez snu, za niespokojną młodość...
Uczeń I Ci powstańcy wielkopolscy, którzy przeżyli powstanie, potem II wojnę światową służyli Polsce swą pracą, przekazywali młodemu pokoleniu pamięć o dniach powstańczego zrywu, uczyli, jak kochać ojczyznę. Dziś prawie wszyscy odeszli już na wieczną wartę. Cześć ich pamięci!
Uczeń II Powstańcy wielkopolscy dobrze rozumieli pojęcie patriotyzmu. Udowodnili to w walce. Pozostaną dla nas młodego pokolenia Polaków - uczniów Gimnazjum nr 9 w Bydgoszczy – wzorem odwagi, miłości ojczyzny i służenia jej w każdej potrzebie. Oddajemy im należną pamięć, hołd i szacunek. Czujemy się dumni i zaszczyceni, że od dzisiejszego dnia 23 kwietnia 2004 roku Powstańcy wielkopolscy są patronem naszej szkoły.
Mówią wszyscy recytatorzy :
Od dziś jesteśmy uczniami Gimnazjum nr 9 imienia Powstańców Wielkopolskich. |