Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Wychowawca klasy - rola i dokumentacja

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 13101 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Nauczyciel otrzymując na początku roku szkolnego opiekę nad jedną z klas, powinien mieć świadomość, że w danym roku szkolnym i w danej klasie będzie nie tylko matematykiem, polonistą, czy biologiem, ale również wychowawcą. Praca dydaktyczna, jaką nauczyciel prowadzi, jest w dużej mierze unormowana i posiada swoją dokumentację. Natomiast praca wychowawcza jest o wiele mniej unormowana i w pewnych jej rejonach nie ma żadnej dokumentacji.

Beata Maciaszek Władysławów, dn. 20.05.2005r.
Zespół Szkół we Władysławowie
Nauczyciel kontraktowy


Wychowawca klasowy – rola i dokumentacja


Nauczyciel otrzymując na początku roku szkolnego opiekę nad jedną z klas, powinien mieć świadomość, że w danym roku szkolnym i w danej klasie będzie nie tylko matematykiem, polonistą, czy biologiem, ale również wychowawcą. Praca dydaktyczna, jaką nauczyciel prowadzi, jest w dużej mierze unormowana i posiada swoją dokumentację. Natomiast praca wychowawcza jest o wiele mniej unormowana i w pewnych jej rejonach nie ma żadnej dokumentacji.
Należy pamiętać, że do szkoły przychodzi człowiek, który rozwija się i wzrasta, kształtuje wewnętrznie i zewnętrznie według praw naturalnych i społecznych, nie wymyślonych i nie wdrażanych przez szkołę ani przez żadną inną instytucje. Szkoła ze swymi programami, nauczycielami, metodami i środkami może jedynie wspomagać lub hamować ów proces rozwoju. Uczeń przynosi do szkoły różne wartości, informacje, postawy, obyczaje z domu, podwórka, z telewizji. Na ogół nie są one zgodne z tym, co mu oferuje szkoła. Od szkoły oczekuje się jednak, że jako instytucja musi przekazywać ”jednolity system” wartości, przekonań i wiedzy, że ma nauczyć ucznia poszukiwania własnego systemu wartości.
Praca wychowawcy klasy jest szczególnym rodzajem działania pedagogicznego, różniącego się od nauczania lekcyjnego. Przystępując zatem do planowania pracy wychowawcy klasowego należy zadać pytanie: Jak pracować z klasą, żeby mieć poczucie, że trud nie jest marnowany, że pozostaje się w zgodzie z kanonami pedagogicznymi, że nie łamie się norm prawnych, a zarazem, że wychowuje się ludzi, współżyjąc z nimi? Często zdarza się przecież, że te same metody, techniki wychowawcze są skuteczne dla jednych, a innych irytują, tak jak te same oceny są dla jednych karą, dla innych są nagrodą.
Planowanie pracy wychowawczej powinno uwzględniać kilka bardzo ważnych czynników. Przede wszystkim należy pamiętać, że klasa jest wewnętrznie zróżnicowana. Zróżnicowanie to może wynikać z cech osobowości uczniów, albo wiązać się z wpływami środowiska społecznego. Dotyczy ono nie tylko zachowań, ale także systemu wartości. Uwzględnić należy także tzw. dynamikę klasy szkolnej jako grupy. Klasa zmienia się pod różnymi względami i w różnych kierunkach m.in. zmieniają się postępy w nauce, postawy, aktywność. Należy także pamiętać o co najmniej dwóch nurtach życia społecznego w klasie: tym widocznym, formalnym i tym ukrytym.
Dla wychowawcy klasowego jednym z najważniejszych dokumentów szkolnych, narzędziem pracy jest dobrze opracowany, przemyślany i głęboko przeanalizowany szkolny program wychowawczy.
Przejście od ogólnoszkolnego programu wychowawczego do planowania pracy wychowawczej z klasą jest sztuką trudną i wielce odpowiedzialną. Zachowanie swoistości planu pracy z klasą, a jednocześnie ścisłe wiązanie go z planem ogólnoszkolnym to pierwszy praktyczny warunek planowania wychowawczej pracy. Drugi dotyczy stopnia ogólności treści i perspektyw czasowych. W rocznym planie pracy mogą znaleźć się sformułowania ogólniejsze, które wychowawca będzie na bieżąco konkretyzował, często przystosowując treści planu do zaobserwowanych wcześniej trudności wychowawczych. Sporządzenie planu pracy wychowawcy klasy może i powinno stać się ważną techniką pracy wychowawczej i organizatorskiej. Nie chodzi tu o konstruowanie graficznej postaci planu, ale przede wszystkim o autentyczne planowanie pracy z klasą. Działanie takie jest już początkiem do niego można zaliczyć m.in. wycieczki, a także realizację planu w najważniejszych jego punktach, a więc tam, gdzie chodzi o podniesienie poziomu samorządności i uspołecznienia, włączenie do zarządzania szkołą i klasą, wzrost poziomu odpowiedzialności uczniów za sprawy, które ich dotyczą. Planowanie pracy z klasą powinno także uwzględniać opinie i postulaty nauczycieli uczących w danej klasie. Pożądane jest także zasięgnięcie opinii rodziców.
Każdy nauczyciel – wychowawca musi zdawać sobie sprawę, że jego działalność nie zawsze będzie miała charakter planowy. Bardzo często działalność ta ma charakter improwizowany. Zaliczyć do niej można na przykład działalność interwencyjną związaną z rozmaitymi incydentami i przypadkami losowymi. Wychowawcą się jest przez cały dzień pracy w szkole, a nie tylko w czasie wcześniej zaplanowanych i zorganizowanych lekcji wychowawczych. Zaistniałych na przerwach sytuacji wychowawczych nikt nie zaplanuje, ale należy je pożytecznie wykorzystać.
Plan pracy wychowawczej dotyczy najczęściej godzin do dyspozycji wychowawcy. Powinien on oznaczać się szczególnymi celami. Przede wszystkim, jak już wspomniałam, programowanie powinno być przeprowadzone przez wychowawcę i zespół klasowy; powinno być elastyczne (zmieniać się i dostosowywać do tempa i kierunków rozwoju zespołu klasowego); powinno być uzupełniające w stosunku do innych form działalności wychowawczej w szkole, ale przede wszystkim odpowiednie do aktualnych możliwości, zainteresowań i uzdolnień uczniów.
Nauczyciel powinien uświadomić sobie, że jego plan jest częścią planu wychowawczego szkoły, ponieważ wychowawca jest współrealizatorem systemu wychowawczego szkoły, a nie tylko tej klasy. Ramowe tematy zajęć dobieramy z szkolnego programu wychowawczego. Jednakże dobór tematów zajęć wychowawczych zależał będzie od wielu czynników, głównie od inicjatywy uczniów i pomysłowości nauczyciela. Ramowy, ogólny program zajęć można ustalić z uczniami na cały rok szkolny – nie powinien to być jednak zestaw tematów, lecz raczej plan formułujący ogólnie zakres problematyki, tak aby można było się w nim swobodnie poruszać. Tematy szczegółowe najlepiej jest programować na miesiąc z góry. Plan powinien także zawierać techniki mające na celu włączenie uczniów do aktywnego uczestnictwa w rozwiązywaniu problemów (np. narada wychowawcza, dyskusja, panel, inscenizacja).
Plan pracy wychowawczej to nie tylko planowanie godzin wychowawczych. W jego ramach powinno się znaleźć jak najwięcej form zorganizowanego życia klasy. Zaliczyć do niego można m.in. wycieczki, rajdy, organizowanie imprez klasowych, uroczystości szkolnych i środowiskowych.
Wychowawca w swoim planie powinien uwzględnić także współpracę z rodzicami. Bardzo ważne jest, aby systematycznie odbywała się wymiana informacji o uczniu między wychowawcą a rodzicem. Prowadzenie tzw. Wywiadówek, dni otwartych, konsultacji, a także korespondowanie z rodzicami za pośrednictwem dzienniczka, czy zeszytu stanowi raczej zwyczaj niż normę, ale zwyczaj społecznie akceptowany i wielce pożądany w pracy wychowawczej. Ważnym elementem współpracy z rodzicami jest ich pedagogizacja. Nie może ona polegać na teoretycznych wykładach, powinna mieć formę rozmowy na konkretne tematy, być wspólnym analizowaniem problemów wyłonionych przez życie. Niektóre z tych tematów można z góry przewidzieć i zamieścić w planie, ale inne pojawiają się doraźnie.
Podsumowując, należy stwierdzić, że dobrze skonstruowany plan pracy wychowawczej powinien zawierać: główny kierunek pracy z klasą w roku lub semestrze; naczelne zadania planowane na ten okres; zadania operacyjne (konkretne zamierzenia przyporządkowane poszczególnym zadaniom naczelnym); przewidziany czas na wykonanie; uwagi o realizacji (wykonanie, trudności, zmiany bieżące i modyfikacje dokonane w ciągu roku szkolnego).
Nauczyciel – wychowawca pełni także funkcję administratora. Szkoła, tak jak każda instytucja, nie może funkcjonować bez administracji. Prowadzenie odpowiedniej dokumentacji pracy wychowawczej to obowiązek nauczyciela. Prowadzenie dziennika lekcyjnego, semestralne i roczne zestawienia, arkusze ocen, świadectwa to bardzo ważna i odpowiedzialna „biurokracja”. Nauczyciel prowadzi dokumentację klasy: wydaje opinie o uczniach dla dyrekcji szkoły, innych szkól, poradni; prowadzi korespondencje z rodzicami, urzędami w sprawach klasy, ale i także pojedynczych uczniów; sporządza listy, rejestry, zestawienia. Jest to dokumentacja, którą można nazwać zewnętrzną. Istnieje jednak wiele dokumentów i notatek, które tworzy i gromadzi wychowawca dla własnych potrzeb. Jest to najczęściej zeszyt z zapiskami lub tzw. teczka wychowawcy klasy. Przechowuje się w niej dokumenty, zapiski, indywidualne arkusze spostrzeżeń o uczniach, przeprowadzone ankiety i ich omówienie, plany i utrwalone na piśmie dokonania klasy i wychowawcy. Wskazane jest także prowadzenie zeszytu uwag i pochwał, w którym znajdzie się miejsce nie tylko na nagany, ale i na pochwałę pozytywnych zachowań.
Do „biurokracji pozytywnej” należy zaliczyć obudowę warsztatu wychowawczego. Dokumentację należy gromadzić w ten sposób, aby wychowawca miał pod ręką wszystko, co pozwoli mu świadomie ulepszać swoją pracę, podejmować właściwe decyzje. Wskazane i przydatne okazuje się gromadzenie norm urzędowych, postulatów pedagogicznych, wycinków z gazet, opisów doświadczeń i innowacji pedagogicznych. Osobno powinny znaleźć się materiały przydatne do organizacji godzin wychowawczych – wycinki prasowe, pomysły uczniów, czasopisma; osobno gromadzi się też notatki i dokumenty dotyczące tych uczniów, którzy wymagają specjalnej opieki ze strony szkoły, wychowawcy, czy poradni. Sposób gromadzenia i przechowywania dokumentacji wychowawcy klasowego jest sprawą indywidualną, ale niezbędną.
Nauczyciel, jako wychowawca pełni funkcję niejako urzędową. Jednak powodzenie jego pracy z klasą przede wszystkim zależy od tego, czy będzie umiał być samodzielny. Samodzielny w obmyślaniu rozwiązań, w samokontroli i samoocenie własnych poczynań.

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie