Małe dziecko przekraczające próg przedszkola jest zagubione i zdezorientowane, czuje się porzucone, bezradne. Mama osoba, z którą dziecko jest związane emocjonalnie, zostawia je w nowym obcym środowisku gdzie otaczają je nowi, nieznani ludzie. Dla większości dzieci te pierwsze kontakty są źródłem silnych napięć emocjonalnych i negatywnych doznań. Pierwszy okres pobytu dziecka w przedszkolu jest także bardzo trudny dla rodziców a często i dla najbliższej rodziny. Zdając sobie sprawę z trudności, na jakie napotyka dziecko w początkowym okresie pobytu w przedszkolu starałam się prowadzić takie działania, które pozwolą złagodzić lub wyeliminować te trudności.
Aby zminimalizować negatywne przeżycia małego człowieka, rozpoczynającego nowy etap w swoim życiu, przeprowadziłam cykl spotkań adaptacyjnych. Pierwsze spotkanie odbyło się w okresie zapisów do przedszkola. Wszyscy zainteresowani rodzice, wraz z dziećmi mieli możliwość zwiedzenia całego przedszkola, poznania personelu, uzyskania odpowiedzi na niepokojące ich pytania. Natomiast dzieci miały możliwość pobawienia się w dowolnej sali wspólnie z rodzicami i paniami, które były tylko do ich dyspozycji, gdyż spotkanie odbywało się w sobotę.
Następnym etapem w procesie adaptacji były trzy spotkania czerwcowe. Odbywały się one w godzinach popołudniowych i miały już nieci inny charakter. Rodzice wraz z dziećmi zostali zaproszeni do swojej sali, w której czekałam na nie ja, ich nowa pani oraz pani Ewa pomoc nauczycielki. Przyszli przedszkolacy mieli możliwość zapoznać się ze swoją salą, nowymi kolegami i koleżankami, pobawić się i poznać zgromadzone w sali zabawki. Był to czas wspólnej zabawy rodzica z dzieckiem, do której starałyśmy się aktywnie włączać. Podczas zabaw była możliwość wzajemnego poznania się, porozmawiania i udzielenia rodzicom odpowiedzi na nasuwające się pytania. Dzieci, które wyraziły zainteresowanie mogły na każdym ze spotkań wykonać metodą origami płaskiego z kwadratu rybkę, motylka, domek, które zabierały do domu. Metoda, origami płaskiego daje zawsze możliwość osiągnięcia sukcesu który, jak wiadomo jest bardzo waży w rozwoju dziecka.
Zachęcałam rodziców do opuszczania sali po uprzednim poinformowaniu dziecka, gdzie rodzic będzie i że zaraz wróci. Niektóre dzieci nawet na moment nie odrywały się od zabawy, inne chciały zobaczyć gdzie będzie mama. Dwoje dzieci nie odstępowało mamy nawet na krok w czasie dwóch pierwszych spotkań, ale podczas trzeciego spotkania odważyły się oddalić od mamy, jednak musiała ona pozostawać w zasięgu wzroku.
Spotkania te pozwoliły dokonać pierwszych wstępnych obserwacji dzieci. Podczas tych spotkań rodzice mieli również możliwość porozmawiać z panią Dyrektor, która była cały czas do ich dyspozycji.
W czerwcu zaprosiłam rodziców na warsztat, który odbywa się tradycyjnie od paru już lat w naszym przedszkolu. W warsztacie uczestniczyła również pani Dyrektor. Warsztat miał na celu przekazanie rodzicom istotnych informacji na temat procesu adaptacji i poinformowanie o naszych działaniach w kierunku złagodzenia negatywnych skutków tego procesu. Drugim celem warsztatu było wspólne wypracowanie takich sposobów oddziaływania, które będą mogły pomóc w pierwszym okresie pobytu w przedszkolu. Rodzice mieli możliwość uzyskania odpowiedzi na nurtujące ich jeszcze pytania i na rozwianie ewentualnych wątpliwości. Wspólnie ustaliliśmy wygodny strój dla małego przedszkolaka, który jest również istotnym elementem w procesie adaptacji.
Ostatnim etapem przed rozpoczęciem roku przedszkolnego było zaproszenie dzieci do wyboru znaczka w szatni, które odbywało się w ostatnim dniu sierpnia. Dzieci wraz z rodzicami przychodziły na umówioną godzinę, miały wtedy możliwość dokonania spokojnego wyboru znaczka w szatni, były też świadkiem umieszczania ich imion na półeczkach. Maluchy pozostawiły w szatni swoje nowe fartuszki, woreczki i paputki. Miały możliwość porozmawiać ze mną o tym, co przyniosły do przedszkola, byłam do dyspozycji każdego dziecka, gdyż były to spotkania indywidualne. Dało się zauważyć duże zmiany w sposobie komunikacji, dzieci chętnie się witały i nawiązywały rozmowę, opowiadały o wakacjach lub o zakupach fartuszka czy paputków, oddalały się mamy.
Przeprowadzone działania adaptacyjne dały zadawalające efekty, którymi było znane już dziecku środowisko i znane osoby, które nie budziły lęku a wręcz wywoływały miłe i sympatyczne wspomnienia. Prowadzone działania doprowadziły do zniwelowania progu przedszkolnego i złagodzenia stresu wynikającego ze zmiany środowiska. Działania te spełniły pokładane w nich oczekiwania rodziców i moje nauczyciela.
Violetta Nowak |
