Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Uczestnictwo w chórze szkolnym a rozwój zainteresowań muzyką

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 2031 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

"Dziecko nosi w sobie muzykę spontaniczną,
która chce się ujawnić.
Jeżeli pomożemy dziecku rozwinąć muzykę,
która jest w nim, uczynimy je istotą
nie tylko lepszą i szlachetniejszą
lecz również bardziej szczęśliwą"

Etienne Sourian

Szkolne chóry istnieją w naszej kulturze od dziesiątek lat i spełniają bardzo ważną rolę wychowawczą. Nie brak ich również dzisiaj. Doskonalą one swój kształt artystyczny pomimo wąskiego zainteresowania naszej młodzieży muzyką. Przy różnych okazjach zaznaczają swoją sztuką, że są wśród nas. Swoimi występami uświetniają wszelkie imprezy szkolne, środowiskowe, szerzą kulturę muzyczna wśród młodzieży, dają radość wspólnego muzykowania, obcowania z tą wspaniałą sztuką, jaką jest muzyka. Dlatego też sprawą ogromnej wagi jest, aby różne formy chóru szkolnego obejmowały jak najszersze kręgi młodzieży, stwarzały warunki kształcenia w nich poczucia piękna, pobudki dla samorzutnej twórczości na miarę własnych uzdolnień.

Niejednokrotnie miałam okazję uczestniczyć w koncertach z udziałem muzycznych zespołów szkolnych. Prezentowały one swoje najnowsze osiągnięcia artystyczne. Moją uwagę przyciągały jednak najbardziej szkolne zespoły chóralne. Ich zaangażowanie, emocje, a przy tym dość wysoki poziom artystyczny zainspirowały mnie do rozważań nad wpływem uczestnictwa w chórze szkolnym a rozwój muzyczny zainteresowań jego członków. Problem ten starałam się rozważać w niniejszej publikacji.

W książce J.K.Lasockiego i J.Powroźniaka "Wychowanie muzyczne w szkole" spotykamy się nie tyle z definicjami pojęcia "zainteresowanie", co z korzyściami jakie płyną z faktu jego istnienia. Zdaniem autorów zainteresowanie pomaga skupić uwagę, przyczynia się do szybkiego i trwalszego zapamiętywania, doskonali spostrzegawczość.

W mojej publikacji chciałabym głębiej i szerzej skupić się tylko na jednej z takich grup zainteresowań- muzycznych. Na pierwszy plan w zainteresowaniach muzycznych wysuwa się czynnik uczuciowy, bo jak twierdzi J.K.Lasocki muzyka działa silnie najpierw na emocjonalną sferę, a później na intelektualną. Samo zainteresowanie muzyczne jest "dążnością do obcowania z muzyką i upodobaniem w uprawianiu różnorodnych form aktywności muzycznej".

U wszystkich wybitnych muzyków co szczególnie wyraźnie ujawnia się w wieku dojrzałym, występuje wewnętrzna potrzeba człowieka obcowania z muzyką, wyżywanie się w niej, przy czym nie chodzi tu wcale o uboczne cele aktywności muzycznej jakimi są sława, pieniądze, pozycja. W młodzieńczym wieku są to na ogół przelotne zainteresowania o charakterze zaciekawień, których nie należy mylić z rzeczywistymi zainteresowaniami. W powyższym sensie ujęte zainteresowania można nazwać zamiłowaniami, mianowicie wówczas gdy ich intensywność jest szczególnie duża, a jednocześnie są one trwałe. Przedmiotem badań wielu psychologów było zagadnienie zainteresowań muzycznych i ich związku ze zdolnościami muzycznymi, którzy zgodnie stwierdzają, że między zdolnościami muzycznymi a zainteresowaniami muzycznymi istnieje mały związek.

Często spotykamy osoby, które posiadają wysokie zainteresowania muzyczne, lecz brak im talentu muzycznego i odwrotnie, osoby wybitnie muzykalne, którym brak zainteresowań muzycznych. W egzystencji zainteresowań ważnym etapem jest moment, w którym następuje ich rozwój. Rozwój wszelkich zainteresowań zależy od wielu czynników. Jednym z najbardziej znamiennych czynników, które wpływają na rozwój zainteresowań muzycznych jest niewątpliwie stwarzanie sposobności usłyszenia dobrej muzyki i wywołania przeżycia emocjonalnego, przeżycia głębokiego wrażenia, pochodzącego z treści muzycznej utworu lub jego wykonania. Rodzi się wówczas pragnienie ponownego doznania i coraz bardziej świadome dążenie do bliższego poznania i zrozumienia muzyki. Wskutek tego wytwarza się zapotrzebowanie na muzykę, która prowadzi do trwałego zainteresowania się nią. W dalszym ciągu może nastąpić szukanie sposobów poznania muzyki w oparciu o uświadomienie sobie wartości, jakie ona posiada i jakimi może obdarzyć człowieka.

Wszelkie zainteresowania, głównie muzyczne aby mogły się rozwijać, należy je kształtować i pogłębiać poprzez różną działalność, która zmierza do czynnego i świadomego uczestnictwa w kulturze. Muzyka jest prawie niezauważalnym akompaniamentem wielu czynności. Istnienie muzyki użytkowej pełni bardzo istotną rolę w kulturze masowej. Kultura masowa właśnie towarzyszy audycjom reklamowym, filmowym, słuchowiskom, magazynom radiowym i telewizyjnym, narzuca się w postaci wciskającej się wszędzie muzyki rozrywkowej. Muzyka jest cechą charakterystyczną współczesności, stałym elementem naszego życia, a także zjawiskiem ukierunkowującym wrażliwość muzyczną młodego pokolenia, które żyje od urodzenia w tym swoistym tle muzycznym. Przykry jest fakt, że nie wszyscy chcą i potrafią czerpać korzyści z tej imponującej rzeczywistości niemal w zasięgu ręki jakim jest muzyka. Wielu odrzuca ją, przechodzi obok niej, nie zauważa jej piękna. Wiadomo jest jednak, że ludzie pozbawieni kontaktu z muzyką nie będą jej w ogóle potrzebowali, a tym bardziej rozumieli. To właśnie muzyka pobudza i aktywizuje procesy twórczego myślenia, dzięki niej mogą istnieć piękne zjawiska i przeżycia. Istnieje zatem konieczność kształtowania w społeczeństwie potrzeb kulturalnych, ponieważ są one czynnościami wyuczonymi, a nie wrodzonymi. "Muzyka jest tak piękna, że potrafi się sama bronić" - powiadają ci wtajemniczeni - niektórzy wyznawcy dźwięku.

Uwaga ta jednak może odnosić się tylko do nich samych, do uprzednio już wtajemniczonych. Jednak sama muzyka nie potrafi się obronić i nie dotrze nigdy do tych milionów ludzi, do których jest ona adresowana. Fakt genialności muzyki nie wystarczy by słuchacze padli na kolana. Zależy jacy słuchacze, gdzie słuchają, kto im to przekazuje, w jakich okolicznościach, co słyszeli przedtem, co wiedzą do tej pory, aby dziś efektywnie upowszechniać wartości muzyczne, by dotrzeć z nimi do wrażliwości odbiorcy lub by tę wrażliwość rozwinąć, trzeba po pierwsze: dokładnie poznać zbiorowość słuchaczy, ich tradycję słuchową, kontekst kulturowy w jakim żyją, po drugie: do rozbudzonego informacyjnie obywatela początku XXI wieku, który ma najbardziej rozbudowany zmysł wzroku, nie można podchodzić li tylko ze słuchowym materiałem informacyjnym, bowiem będzie on odczuwał niedosyt, a zatem należy - w zależności od potencjalnego słuchacza - wrysować prezentowane dzieła w kontekst kultury muzycznej : po trzecie i najważniejsze upowszechniać muzykę, musimy upowszechniać kulturę masową. W życiu każdego społeczeństwa upowszechnianie kultury muzycznej odgrywa jedną z najważniejszych funkcji. Za jej przyczyną dziś znajduje swoje przedłużenie jutro, swój sens w przyszłości, buduje ciągłość tradycji kulturowej, chroni to, co do tej pory w muzyce osiągnęliśmy, a przede wszystkim dba o rozwój społecznej kultury muzycznej. W codziennym życiu spotykamy się z różnymi formami upowszechniania kultury muzycznej (filmy, koncerty, prelekcje).

I właśnie środki masowego przekazu odgrywają tutaj największą rolę i najbardziej znaczą. Z problemem uczestnictwa w kulturze nierozerwalnie wiąże się zjawisko upowszechniania kultury w ogóle. Uczestnictwo kulturalne jest najsilniej rozwinięte tam, gdzie najlepiej jest rozwinięta sieć instytucji kultury. Najbardziej istotną sprawą uczestnictwa w kulturze jest działanie zmierzające do tego, aby uczestnictwo to było świadome, by cechowała je umiejętność dokony- wania wyboru najwartościowszych dzieł i zawartych w nich treści. Dla osiągnięcia tego trzeba stale kształtować gusty odbiorców, by odczuwali potrzebę sięgania po coraz to ambitniejsze utwory. Od umiejętności tych oraz potrzeb uzależniony będzie nie tylko poziom naszej kultury, ale i charakter uczestnictwa. Uczestnicy kultury szukają przede wszystkim grupowych form kontaktu ze sztuką.

Charakterystyczne bowiem dla współczesnego człowieka jest przeżycie artystyczne uwikłane, i wtedy ma szczególną wartość, gdy łączy się z potrzebą afiliacji, czyli bycia z innymi. Młodzież dla dorosłych stanowiła poważny problem w każdym okresie historycznym. Można więc wysunąć wniosek, że w naszej rzeczywistości społeczno-politycznej dzieci i młodzież stanowią kategorię kulturalnie uprzywilejowaną, bo do nich adresowane są różnorodne poczynania, głównie instytucjonalne, z zaprogramowanym oddziaływaniem szkoły na czele. Proces wartościowego uczestnictwa w kulturze muzycznej nie może zaistnieć bez określonej działalności intencjonalnej. Sztuka ma siłę szerszego oddziaływania na człowieka, nie ograniczającego się tylko do sfery estetycznej. W tym znaczeniu sztuka, a więc i muzyka, jest pewną wartością instrumentalną, pozwalającą wpływać na kształt ludzkiej osobowości, a także pewnych zjawisk społecznych. W tym przypadku chodzi o kształtowanie osobowości przez kontakt ze sztuką, jak również o oddziaływanie na pewne istotne zjawiska społeczne takie - jak kultura czasu wolnego, kultura pracy i stosunków międzyludzkich. Chór szkolny to jedna z form szeroko rozumianego wychowania muzycznego, mająca być kontynuacją pracy umuzykalniającej, a więc ma utrwalać i pogłębiać wiadomości oraz umiejętności nabyte na lekcjach muzyki, ma wyrabiać w uczniach pożądane nawyki śpiewu chóralnego i rozwijać zamiłowania w tym kierunku. Zajęcia w chórze powinny również oprócz rozśpiewania i kształcenia głosu, pobudzać wrażliwość muzyczną młodzieży, a zatem prowadzić do artystycznego wykorzystania pieśni chóralnej.

Chóry szkolne - obok innych celów- mają za zadanie przygotować swoich wychowanków do czynnego udziału w życiu muzycznym, szczególnie zaś do amatorskiego uprawiania muzyki. Dlatego praca z chórem szkolnym powinna być potrzebna do pracy chórów dorosłych. Poza specyfiką materiału głosowego i repertuaru, zasady prowadzenia zespołu są takie same. Praca w zespole chóralnym może przynieść jego członkom wiele satysfakcji, gdyż stanowi ona naturalne ujście dla zamiłowań muzycznych, kształci i rozwija posiadane w tym kierunku zdolności, a szczególnie słuch harmoniczny i głos. Rozwija też dyspozycje umysłowe jak :

Spostrzegawczość, uwaga, wyobraźnia, szybka orientacja w wielogłosowej masie dźwiękowej, myślenie. Wspólne wykonywanie dzieł muzycznych obok zadowolenia osobistego, emocji estetycznych oraz bogactwa przeżyć natury społecznej daje uczestnikowi poczucie własnej roli i wartości.

Wg H. Opieńskiego - "jest to jedyna może praca, w której tzw. amatorowi - dyletantowi dana jest służyć sztuce bezpośrednio, na równi z fachowcem, artystą - muzykiem". Zespół chóralny to jednocześnie organizacja społeczna spełniająca wiele zadań o charakterze wychowawczym. Należą do nich: budzenie szlachetnych ambicji, wyrabianie odpowiedzialności za podjętą pracę, a także poczucie karności i dyscypliny przez pracę w kolektywie. Funkcje wychowawcze, jakie powinien spełniać chór szkolny są tym ważniejsze, że odbywają się w zakresie artystycznym. Emocje przeżywane podczas nauki nowego utworu, a potem występu, wiążą wszystkich członków chóru w szczególny sposób. Uczestnicy chóru nawiązują przyjaźnie, powstają trwałe więzy na podstawie wspólnych przeżyć estetycznych. Ogromny postęp cywilizacji i obecne tempo życia sprawiają, że ludziom bardzo trudno skupić się na jednym problemie. Dotyczy to w równym stopniu, a może nawet w większym dzieci i młodzieży. Nauczyciele muzyki-sztuki chcąc zorganizować w szkole choćby mały chór, czy jakikolwiek zespół muzyczny spotykają się z dużą konkurencją w postaci różnych kół sportowych, np. SKS-u. Tam można szybciej osiągnąć sukces. Bardzo trudno jest stworzyć dobry chór, czy zespół instrumentalny w ciągu pół roku, gdy trzeba zacząć od podstaw. Jeżeli zaś młodzież zauważa, że nie osiąga szybko dobrych wyników - rezygnuje, przenosząc się do "łatwiejszych konkurencji", zostają najwytrwalsi ale jest ich niewielu. Trudno także osiągnąć sukces, gdy w roku zmienia się w ok. 50% skład zespołu zwłaszcza, gdy odchodzą przysłowiowe "filary". Zanim nowi chórzyści staną się doświadczonymi śpiewakami mija parę lat i cała historia powtarza się od początku.

mgr Janina Olenderek-Matuszak
Zespół Szkół nr 1
z Oddziałami Integracyjnymi w Krotoszynie

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie