www.szkolnictwo.pl

 Chcę podzielić się z państwem pomysłem konkursu pt. "Historia pieniądza" , jaki w ostatnim roku szkolnym (2004/2005) przygotowałam i przeprowadziłam w mojej szkole. Jego celem było zachęcenie uczniów do aktywniejszego i systematycznego oszczędzania pieniążków w SKO (Szkolnej Kasie Oszczędności). Konkurs ten można także przeprowadzić w ramach przedmiotu "Wiedz o społeczeństwie" Forma konkursu może być dowolna, ja przeprowadziłam go na wzór telewizyjnego programu "Jeden z dziesięciu".

1. Co to jest waluta?
   • jednostka pieniężna będąca podstawą systemu pieniężnego w danym kraju
   • papier wartościowy
   • pieniądz innego kraju
2. Co to są kursy walutowe?
        Ilość krajowych jednostek pieniężnych płaconych za określoną ilość jednostek zagranicznych
3. Co to jest waluta międzynarodowa?
   Waluta akceptowana powszechnie w rozliczeniach międzynarodowych
4. Co pełniło funkcję waluty międzynarodowej do XIX wieku?
   Było to głównie złoto
5. Co do niedawna było walutą międzynarodową?
   Dolar amerykański
6. Co obecnie jest walutą międzynarodową?
   Euro
7. Co to są płacidła?
   Pieniądz przedmiotowy albo naturalny
8. Co było płacdiłem u Słowian?
9. Skóry, płótno i sól
10. Co było płacidłem w Chinach?
    Jedwab
11. Co było płacidłem w Indiach?
    muszle, sól i perły
12. Co było płacidłem w Mezopotamii i u Rzymian?
    Bydło
13. Gdzie i kiedy pojawiły się pierwsze monety?
    W Milecie, na terenie obecnej Turcji; ponad 2600lat temu
14. Za panowania jakiego władcy pojawiły się pierwsze polskie monety?
    Za panowania Mieszka I
15. Gdzie i kiedy pojawiły się pierwsze banki?
    W średniowiecznych miastach włoskich
16. Czym był pierwsze banknoty?
         Były to pokwitowania imienne lub na okaziciela, stwierdzające złożenie określonej sumy u złotnika lub w wyspecjalizowanym kantorze.
17. Gdzie i kiedy powstały pierwsze banki, działające na zasadach prawa publicznego i w pełni wypłacalne.
    W Casa di Giorgio w Genui ; w 1408r
18. W którym roku pojawiły się banknoty całkowicie drukowane?
    Około 1820r.
19. Kiedy nastąpiło zerwanie z rynkową wymienialnością waluty amerykańskiej na złoto?.
    1971r
20. Co to jest pieniądz fiducjarny?
    Pieniądz papierowy jest pieniądzem symbolicznym , czyli oparty na zaufaniu
21. Jakie są funkcje pieniądza? (wymień przynajmniej 2)?
    • Miernik wartości (jednostka obrachunkowa, w której wyrażane są ceny towarów)
    • Środek wymiany (obsługuje transakcje zawierane na rynku między kupującym a sprzedającym)
    • Środek płatniczy, który zwalnia nas od zobowiązań (np. podatkowych,)
    • Środek gromadzenia bogactw (skarbu) czyli tzw. tezauryzacji
    • Pieniądz światowy, gdy jakaś waluta pełni wyżej wymienione funkcje na rynku międzynarodowym (np., euro, dolar)
22. Jakie znasz formy pieniądza (wymień przynajmniej 3)?
    Banknot, moneta, czek , karta kredytowa
23. Co to jest czek?
         Zlecenie pisemne na specjalnym blankiecie , wypłaty albo przelewu określonej sumy z rachunku bankowego wystawcy
24. Co to jest karta kredytowa?
         Rodzaj karty płatniczej, która może regulować rachunki za zakupy, usługi
25. Jakie warunki należy spełniać aby uzyskać kartę kredytową?.
    Klient musi budzić zaufanie banku
    Musi mieć stałe dochody wpływające na jego konto
26. Co to jest mennica?
    Zakład w którym bije się monety, medale
27. Gdzie znajdowała się pierwsza mennica?
    W świątyni bogini Junony monety w Rzymie
28. Co to jest przelew bankowy?
    Pisemny dokument przekazywany do banku jako polecenie przelania określonej kwoty z konta osoby wystawiającej ten przelew na konto innej osoby.
29. Co to jest numizmat?
    Dawna moneta mająca wartość zabytkową
30. Co to jest numizmatyka?
    Nauka o monetach zajmująca się opisem i systematyzowaniem zabytkowych monet
31. Co to jest złoto numizmatyczne?
    Zbiory zabytkowych monet i medali
32. Co to jest pieniądz bezgotówkowy?
    Czek
33. Co to są papiery wartościowe?
    Szczególne dokumenty, które stwierdzają określone prawa majątkowe przysługujące ich właścicielowi.
34. Jakie znasz najbardziej znane papiery wartościowe?.
    Akcje, obligacje, powszechne świadectwa udziałowe
35. Na jakie grupy dzielimy papiery wartościowe?
    Towarowe, pieniężne, kapitałowe
36. Co to są akcje?
    Dokument oznaczający, że jej posiadacz jest współwłaścicielem określonego majątku.
37. Kto to jest akcjonariusz?
    Osoba, która posiada akcje
38. Co to jest kurs akcji?
    Cena płacona konkretnego dnia za akcję.
39. Co to jest dywidenda?
    Część zysku wypracowana przez spółkę i przeznaczona do podziału między właścicieli (akcjonariuszy)
40. Co to jest obligacja?
    Papier wartościowy
41. Z czego składa się rynek papierów wartościowych?
    • Rynku pierwotnego (obejmuje pierwszą sprzedaż akcji lub obligacji)
    • Rynku wtórnego,( którego celem jest obrót papierami znajdującymi się już w obiegu)
42. Gdzie znajduje się najbardziej znana giełda papierów wartościowych?
    Nowy Jork
43. W którym roku została powołana Warszawska Giełda Papierów Wartościowych?
    1991r.
44. Co to są domy maklerskie?
    Są to instytucje pośredniczące w sprzedaży papierów wartościowych.
45. Czym zajmuje się Komisja Papierów Wartościowych i Giełd?
    Nadzoruje działanie rynku papierów wartościowych w Polsce.
46. Co robią maklerzy?
    Dokonują kupna i sprzedaży papierów wartościowych, głównie akcji?
47. Co było najbardziej rozpowszechnionym towarem wymiennym w Polsce?
    Sól
48. Najlepszym dowodem że sól odgrywała rolę pieniądza jest powiedzenie:
    "słono za coś zapłacić"
49. Jaką monetę bito za czasów Zygmunta Starego?
    Grosz gdański
50. Skąd do Polski przywędrował grosz?
    Z Włoch
51. Do niedawna najpopularniejszą walutą świata był?
    Dolar amerykański
52. W którym wieku pojawił się pieniądz plastikowy?
    XX wieku
53. Co to jest pieniądz plastikowy?
    Karta kredytowa
54. Co to jest denar?
    Moneta srebrna
55. Jaką monetę bił Mieszko I?
    Denar
56. Jak robiono denary Mieszka I?
    Ze sklepanego na cienką blach srebra wycinano nożycami krążki i odbijano na nich stempel
57. Co znajdowało się na denarach Mieszka I?
    Na jednej stronie- rysunek kaplicy lub świątyni a na drugiej równoramienny krzyż
58. Jaki napis jest na denarach Bolesława Chrobrego?
    "Princes Polonie"
59. Co to jest grosz krakowski?
    Gruba moneta srebrna, od II połowy XIV w.?
60. Od kiedy pojawił się grosz krakowski?
    Od XIV w.
61. Kto wprowadził grosz krakowski?
    Kazimierz Wielki
62. Z jakim wydarzeniem wiążą się pierwsze pieniądze papierowe w Polsce?
    Z powstaniem kościuszkowskim
63. Co znajdowało się na rewersie grosza krakowskiego?
    Orzeł w koronie
64. Co to jest solid?
    Złota rzymska moneta jej nazwa znaczyła :mocny , trwały
65. Co to są hiszpańskie dublony?
    Złote monety, bite w XVI – XIX wieku.
66. W którym roku został wprowadzony złoty dinar?
    696r.
67. Dokończ powiedzenie: "Przyjaźń jak pieniądze,
    Łatwiej zdobyć, niż utrzymać"
68. Dokończ powiedzenie: "Kto ma w domu milion,
    nie ma jednej chwili spokoju".
69. Dokończ powiedzenie chińskie: "Bogactwo odbiera więcej
    przyjemności niż daje".
70. Dokończ powiedzenie "Albowiem korzeniem wszelkiego zła jest
    miłość pieniądza"
71. Dokończ: Ludzie wierzą, że pieniądze zapewniają im szczęście, radość, przyjemność,
    rozum, dowcip, a przecież
    nawet najlepszy aktor wszystkich ról nie zagra"
72. Dokończ: "Wszystko co można zdobyć za pieniądze, jest
    tanie"
73. Dokończ: "Człowiek długo może żyć z pieniędzy ,
    których się spodziewa"
74. Dokończ powiedzenie: "Pieniądz jest dobrym sługą, ale
    złym panem"
75. Dokończ słowa św. Augustyna: "Kup sobie psa. To jedyny sposób, abyś
    mógł nabyć miłość za pieniądze"
76. Dokończ : "Najpierw tracimy zdrowie , by dojść do pieniędzy ;Potem tracimy
    pieniądze, Aby
    dojść do zdrowia"
77. Wymień przynajmniej trzy państwa, które 1 stycznia 2002r. zastąpiły swe dotychczasowe pieniądze, wspólnym pieniądzem EURO
    Australia, Belgia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Portugalia Luksemburg, , Niemcy, Włochy.
78. Dokończ: "Gdzie pieniądz jest bogiem,
    Tam rządzą Ci,
    Którzy mają go najwięcej"
79. Dokończ: "Pieniądze, które mamy, są narzędziem wolności.
    Pieniądze, za którymi się uganiamy –
    narzędziem niewoli"
80. Dokończ słowa Kard. Stefana Wyszyńskiego
    Ludzie mówią "Czas to pieniądz" A ja wam mówię:
    "Czas to miłość"
81. Dokończ: "Pieniądz jest wart tyle, Ile wart jest ręka,
    która go trzyma"
82. Dokończ powiedzenie:" Nim grosz wydasz ,
    obejrzyj go trzy razy i schowaj"
83. Dokończ słowa Aleksandra Fredry "Bądź oszczędnym ,
    Abyś mógł być szczodrym"
84. Dokończ słowa Juliana Tuwima "Grosz do grosz,
    będzie pół trzosa"
85. Dokończ złotą myśl: "Bogactwa głupiemu rozkazują,
    mądremu są posłuszne"
86. Dokończ złotą myśl: "Każdy kraj jest dobry, i wszędzie jest dobrze, o ile się ma
    pieniądze w kieszeni i wesołość w sercu"
87. W którym roku powstała pierwsza giełda na ziemiach polskich?
    1817r.
88. Jaką nazwę nosiła pierwsza giełda na ziemiach polskich?
    Warszawska Giełda Kupiecka
89. Jaki kształt miały pierwsze metalowe pieniądze?
    Kształt łopatek, pierścieni, kwadratowych blaszek, szpilek
90. Czym jest Giełda Papierów Wartościowych?
    Spółka akcyjna założona przez Skarb Państwa
91. Gdzie powstał pieniądz papierowy?
    W Chinach
92. W którym wieku powstał pieniądz papierowy?
    IX wieku
93. Co to jest banknot?
    Pieniądz papierowy
94. Jakie znasz rodzaje pieniędzy?
    Kruszcowy, papierowy, bezgotówkowy, plastikowy
95. Co to jest pieniądz?
    Środek płatniczy przyjmowany za towary i usługi, który określa ich wartość.
96. Kiedy pojawiły się pierwsze płacidła ?
    W III tysiącu p. n. e.
97. Jeden funt ile to solidów?
    1 funt = 20 solidów
98. Dwadzieścia solidów ile to denarów?
    20 solidów =240 denarów
99. W którym roku powstał Międzynarodowy System Walut?
    1944r.
100. Co robi Międzynarodowy System Walut?
     Zajmuje się bezpieczeństwem międzynarodowych stosunków walutowych
101. Od kiedy znalazło się w obiegu euro?
     Od 1 stycznia 2002r.
102. Czy pieniądz euro ma banknoty i monety?
     Tak
103. Wymień przynajmniej 2 zabezpieczenia banknotu euro?
     • Hologram
     • Specjalny papier zawierający włókna bawełny oraz włókna fluorescencyjne
     • Opalizujący szeroki pasek (obserwowany pod odpowiednim kątem błyszczy i lekko zmienia kolor)
     • Wąski pasek zabezpieczający z napisem euro i oznaczeniem nominału oraz znak wodny (oba te elementy są widoczne podczas oglądania banknotów pod światło)
     • Wypukle rysunki
     • Liczba oznaczająca nominał jest tak wypukła, że osoby niewidome mogą palcami rozpoznać wartość banknotu
     • Liczba oznaczająca nominał 50, 100, 200, lub 500 euro , umieszczona w prawym dolnym rogu jest wydrukowana taką farbą , że przy pochyleniu banknotu cyfry zmieniają kolor
104. Co to jest czek imienny?
     Czek zawierający imię i nazwisko osoby, dla której został wystawiony
105. Co to jest czek na okaziciela?
     Czek w którym nie wymaga się podania nazwiska osoby upoważnionej do jego realizacji
106. Co to jest bankomat?
     Urządzenia wypłacające pieniądze
107. W który roku w Polsce zainstalowano pierwszy bankomat?
     1991r.
108. Co to jest bessa?
     Spadek cen akcji
109. Co to jest hossa?
     Wzrost wartości akcji
110. Ze względu na obszar działania , giełdy dzielimy na:
     Międzynarodowe, krajowe, regionalne
111. Co to jest bilon?
     Monety, dawniej bite z miedzi i srebra, a obecnie z aluminium lub stali; ich wartość nominalna przekracza wartość metalu
112. W jakich oddziałach w Polsce zainstalowano pierwsze bankomaty?
     W oddziałach banków PKO BP i Pekso SA.
113. Za panowania jakiego władcy pojawił się dukat?
     Władysława Łokietka
114. Co to jest awers? Strona przednia zwana główną monety, medalu; przeciwieństwo rewersu
115. Co to jest rewers?
     Odwrotna strona monety , medalu
116. Co to jest dwugrosz, trojak, szóstak? Wielokrotność dawnego grosza
117. Kiedy po raz pierwszy został wybity złoty- moneta?
     Za panowania Zygmunta Augusta ; XVI wieku
118. W którym roku wprowadzono marki polskie?
     1920 roku
119. W którym roku marka polska została zastąpiona złotym?
     1924 rok
120. W którym roku przeprowadzono ostatnią denominację?
     1995 rok
121. Waluta powszechnie używana w Polsce to?
     Złotówka
122. Miejsce gdzie następują wymiana walut?
     Kantor
123. Czy istnieje banknot o nominale 300 złotych?
     Nie
124. Okienko wydające pieniądze bez kasjera?
     bankomat

1. Działam aktywnie – A. Dubiecka, Z. Gralewicz, P. Piskorski
2. Wiedza o społeczeństwie – T. Orłowski, Hanna Konopka
3. Historia i społeczeństwo – Tomasz Małkowski, Jacek Rześniowiecki
4. Wiedza o społeczeństwie - J. Kuczałek, D.Ura, M. Urban
5. Tysiąc lat monety polskiej – Tadeusz Kałkowski
6. Życie świata – czasopismo
7. Informator Banku Spółdzielczego w Brańsku nr. 34, 36, 37,38, 39 , 40.
8. Vademecum kasjera walutowego