Zastosowanie technik graficznych w terapii plastycznej
|
Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 8521 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
|
|
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie
Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.
Techniki graficznych w znaczący sposób wpływają na podniesienie poziomu aktywności plastycznej, na przełamywanie nawyków i wzorów w malowaniu oraz na wyzwolenie spontanicznej ekspresji u osób niepełnosprawnych intelektualnie.
Jednym z problemów, jakie pojawiają się na zajęciach plastycznych i utrudniają proces terapeutyczny to powielanie wyuczonych schematów w malowaniu. Takie zachowania mogłam zaobserwować zarówno u uczniów sprawniejszych manulanie, których czynności plastyczne są mechaniczne i nierozwijające, jak i słabszych manualnie, często zniechęconych do pracy brakiem efektów. Wychowankowie często nie wykazywali zaangażowania w pracy, byli mało spontaniczni i nie odczuwali radości tworzenia.
Jednym z problemów, jakie pojawiają się na zajęciach plastycznych i utrudniają proces terapeutyczny to powielanie wyuczonych schematów w malowaniu. Takie zachowania mogłam zaobserwować zarówno u uczniów sprawniejszych manulanie, których czynności plastyczne są mechaniczne i nierozwijające, jak i słabszych manualnie, często zniechęconych do pracy brakiem efektów. Wychowankowie często nie wykazywali zaangażowania w pracy, byli mało spontaniczni i nie odczuwali radości tworzenia. Starałam się zatem w taki sposób aranżować działania plastyczne, by rozwijać:
1. spontaniczność i chęć eksperymentowania,
2. aktywność twórczą,
3. zdolność odczuwania radości i satysfakcji z pracy.
Szukałam takich środków wyrazu plastycznego, które byłyby dostępne wszystkim uczniom bez względu na stopień sprawności manualnej. Wszystkie te warunki spełniały techniki graficzne oparte na czynności malowania i odbijania. Charakteryzują się one następującymi cechami:
· pracując nimi można osiągnąć ciekawe efekty wizualne,
· nie są pracochłonne,
· można je realizować w dużych grupach uczestników dysponując małą ilością czasu, będąc ograniczonym materiałowo,
· wymagają praktycznego działania i różnych operacji,
· pozwalają na eksperymentowanie.
Techniki te mają wiele odmian. Każda z nich posiada wersję łatwiejszą oraz trudniejszą – bardziej skomplikowaną i związaną z większą ilością materiałów i czynności do wykonania. W mojej pracy stosowałam następujące techniki graficzne: - monotypia. - dekalkomania, - druk strukturalny – kolograf, druk liściowy,
MONOTYPIA
Obraz malowany był farbami na szklanej płycie za pomocą pędzla bądź palca; na szybę nakładano papier i dociskano dłonią, a następnie ściągano odbitkę z płyty. Skłaniałam uczniów do malowania barwnych plam na płytce, co nie stanowiło dla nich trudności, a efekt końcowy był zaskakujący. Monotypia okazała się niezwykle atrakcyjną techniką, uczniowie słabi manualnie mieli możliwość wykonania pięknej pracy przy niewielkim wysiłku, co bardzo ich motywowało i zachęcało do dalszych działań. W przypadku uczniów bardziej sprawnych manualnie, u których wytworzyły się już schematy w malowaniu, ta technika pozwalała przywrócić im swobodę i spontaniczność w działaniu. Uczniowie po jakimś czasie przestali potrzebować zachęty i pomocy z mojej strony. Sami decydowali jakie i jak rozmieszczą kolory na płytce i w którym momencie dokonają odbicia na papier. Opanowawszy „technologię” wykonania odbitki ich praca nabierała coraz większego tempa, rozmachu i spontaniczności. Coraz śmielej korzystali ze środków plastycznych pragnąc sprawdzić jakie efekty przyniesie dane połączenie kolorów. Powstające wzory wywoływały bogate skojarzenia u uczniów, którzy starali się je zwerbalizować, nadać tytuły. DEKALKOMANIAOpiera się na podobnych czynnościach co monotypia, jednak tu szklana płytka zastąpiona była papierem. Tu też nastąpiły najpierw trudności, zwłaszcza u uczniów przyzwyczajonych do ostrożnego, „nieśmiałego”, dokładnego malowania. Jednak z czasem uczniowie odnajdywali radość i zabawę w spontanicznym malowaniu. Zaczęli z większą swobodą traktować aktywność plastyczną i odważniej używali środków plastycznych.
Po odbijaniu z gładkich powierzchni – szkła i papieru, przyszła kolej na szukanie faktur i ich drukowanie ( druk strukturalny). Wybieraliśmy liście o wyrazistym kształcie i żyłkach. Uczniowie nakładali farbę na liść i przykrywali go papierem dociskając dłonią. To również dotyczyło tkanin o różnych fakturach. Na tym etapie celem pracy było zainteresowanie uczniów różnorodnością form, analizowanie kształtów właściwych środowisku człowieka. Uczniowie doskonalili czynności odbijania i sprawdzali efekty drukowania różnych materiałów.
Druk strukturalny zaczął z czasem przybierać formę kompozycji zaplanowanych i przemyślanych. Uczniowie sami musieli zdecydować, z jakich elementów będzie składała się kompozycja, odpowiednio przyciąć i rozmieścić materiały na tekturze. Rozwijało to zdolność poszukiwania i dokonywania zmian. Atmosfera swobody przełamywała nieśmiałość i ciągłą potrzebę potwierdzenia swojego wyboru u nauczyciela. Nabierali odwagi i ochoty do eksperymentowania. W ten sposób zaczęli poznawać i praktykować technikę kolografu. Gdy wybrane materiały były już skomponowane, należało je przykleić do tekturki i pokryć farbą. Po nałożeniu papieru na płytkę dociskano go dłonią. Elementem, który dał nowe środki wyrazu był szablon. Uczestnicy zajęć sami wykonywali szablony (rysowali na tekturce i wycinali) bądż korzystali z gotowych. Szablony przedstawiały rośliny, zwierzęta, przedmioty, elementy krajobrazu, ludzi itp. Szablony najpierw wprowadziłam do dekalkomanii. Po przygotowaniu tła tą techniką uczniowie pokrywali szablon farbą i odbijali go na tle. Efekty końcowe dawały poczucie satysfakcji uczniom, co okazywali poprzez chęć dalszego działania. Uczyli się dostrzegania walorów estetycznych w nakładających się i ścierających kolorach ukrytych pod warstwami innych kolorów. Szablony znalazły też swoje zastosowanie w monotypii. Na lekko przeschniętą farbę na płycie szklanej układano szablony. Następnie nakładano papier na płytę i odbijano dociskając. Efekt był często trudny do przewidzenia. Uczniowie reagowali ciekawością i zaskoczeniem.
Jedną z bardziej zawansowanych technik graficznych jest monotypia graficzna. Uczeń ma tu za zadanie wykonać najpierw rysunek, a następnie pokryć szklaną płytę gęstą farbą. Gdy farba lekko przeschnie należy nałożyć na nią papier z rysunkiem nie dociskając go. Uczeń odbija pociągając po liniach rysunku patyczkiem lub innym narzędziem. I tu również uczniowie z niecierpliwością czekali na efekt końcowy i sami decydowali, czy są zadowoleni z odbitki, czy chcą ją jeszcze raz wykonać. To wywoływało w nich poczucie sprawczości i samodzielności.
Zapoznanie uczniów z poszczególnymi technikami graficznymi wiązało się w końcowej fazie z praktykowaniem łączenia ich ze sobą. Uczniowie najpierw wybierali sposób wykonania tła pracy, mając do dyspozycji monotypię bądź dekalkomanię. Następnie na tle wykonywali odbitki z szablonów bądź gąbki. Pracę kończyło przyklejenie szablonu do pracy. Decyzja należała do nich, a możliwość zastosowania wielu form i materiałów pobudzała ich wyobraźnię. Moi wychowankowie bardzo angażowali się w proces tworzenia, a ich prace stawały się bardziej oryginalne i pomysłowe. Ta forma działań przyniosła wiele nowych doświadczeń i wrażeń uczniom. Rozwinęła w nich takie cechy, jak odwaga i giętkość myślenia. Była okazją do manipulowania różnymi materiałami i ich obróbki. Różnorodność technik graficznych umożliwiła mi realizację postawionych zadań.
- stosowanie technik graficznych stanowiło nowe doświadczenie dla uczniów i wywoływało naturalne zainteresowanie; - konieczność praktycznego działania i wielu operacji aktywizowała uczniów i rozbudzała samodzielność; - nieprzewidywalność efektu końcowego pobudzała ciekawość i chęć do eksperymentowania; - łatwość uzyskania ciekawych efektów wizualnych wywoływała uczucie sukcesu i satysfakcji z pracy; - malowanie barwnych plam w monotypii wywoływało spontaniczność; - różnorodność sposobów wykonania pracy zmuszała do podejmowania decyzji i dokonywania zmian; - efekty, które dawały techniki graficzne kształciły umiejętność odbioru wartości wizualnych; - stosowanie tych technik wprowadzało element zabawy i przygody do pracy.
Stosowanie technik graficznych w znaczący sposób wpłynęło na podniesienie poziomu aktywności plastycznej, na przełamywanie nawyków i wzorów w malowaniu oraz na wyzwolenie spontanicznej ekspresji u osób niepełnosprawnych intelektualnie.
Monika Wąż |
Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:
X
Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.
www.szkolnictwo.pl
e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie
Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").
|
|
|
