Choroby cywilizacyjne są to wszystkie nasze kłopoty zdrowotne, których lawinowy rozwój zagraża biologicznym podstawom istnienia człowieka. Do chorób tych należą: miażdżyca wraz z jej powikłaniami, nowotwory, cukrzyca, choroby układu trawiennego, schorzenia z autoagresji i alergiczne, artretyzm, choroby układu nerwowego.
Miażdżyca jest chorobą rozpowszechnioną w krajach rozwiniętych gospodarczo, wyznacza ona długość ludzkiego życia. Dowodzi to, że układ krwionośny jest najsłabszą strukturą naszego organizmu. Choroba ta polega na odkładaniu się w tętnicach złogów różnych związków organicznych wraz ze znacznymi zaburzeniami składu chemicznego krwi i w obu tych procesach chodzi o związki tłuszczowe ( fosfolipidy, kwasy tłuszczowe, cholesterol i inne ). Powoduje to znaczne osłabienie ( upośledzenie ) ścianek tętnic, ich owrzodzenia i zatory oraz zmiany metabolizmu tłuszczów w organizmie. Powikłania miażdżycy są przyczyną takich chorób, jak niewydolność naczyń wieńcowych serca, wylew, zawał, nadciśnienie, niewydolność nerek i złe ukrwienie różnych części naszego ciała. Miażdżyca zaczyna się około 20 – go roku życia, a czasami jeszcze wcześniej, i rozwija się dosyć wolno, tak że pierwsze jej objawy są zauważalne po 20 – 40 latach. Zanim wystąpią ciężkie powikłania, możemy obserwować drobniejsze dolegliwości, które powinny być dla nas sygnałami alarmowymi.
Należą do nich bóle głowy i zawroty głowy, osłabienie pamięci, bóle w okolicy serca, gorsza praca nerek, zaburzenia trawienne, silne wzdęcia, osłabienie, bóle nóg itp. Badania laboratoryjne mogą również wcześniej wykryć podwyższone ciśnienie i zwiększony poziom cholesterolu we krwi. Wszystkie te objawy, a tym bardziej ciężkie zaburzenia zdrowia, powinny spowodować natychmiastowe zmiany w naszym sposobie odżywiania się i trybie życia. Do końca nie stwierdzono jakiego typu uszkodzenia metabolizmu prowadzą do rozwoju miażdżycy, możemy jednak stwierdzić ze stuprocentową pewnością, że opanowanie tej choroby jest możliwe poprzez właściwe odżywianie i jak najbardziej naturalny tryb życia. Należy przestrzegać kilku podstawowych zasad. Należą do nich: niedopuszczenie do nadwagi ciała, ograniczenie ilości spożywanych nasyconych tłuszczów zwierzęcych i roślinnych oraz cukru i soli, zaprzestanie palenia tytoniu i unikanie silnych stresów. Jeżeli pojawiają się jakieś kłopoty z tym schorzeniem należy wtedy obowiązkowo wprowadzić do codziennego pożywienia dodatkową ilość włókien ( otręby ), cebulę, czosnek oraz owoce bogate w witaminę C.
Trzeba ograniczać produkty zawierające cholesterol ( głównie mięsa), a jednocześnie zapewnić w pożywieniu dużą ilość białka i witamin z grupy B. Bardzo istotne jest dostarczenie organizmowi nienasyconych tłuszczów pochodzących z ryb morskich, ponieważ zarówno badania naukowe jak i obserwacje efektów ich działania wskazują na to, że mogą one nie tylko zatrzymać proces miażdżycy, ale również zlikwidować już istniejący problem. Dotyczy to szczególne obniżenia poziomu cholesterolu i trójglicerydów we krwi oraz rozpuszczenia powstałych złogów na ściankach tętnic. Reasumując można stwierdzić, że jedyną drogą dla zabezpieczenia się przed atakiem serca czy wylewem oraz właściwą metodą leczenia miażdżycy są następujące czynniki: stosowanie odpowiedniej diety, aktywność fizyczna i używanie ford supplements ( różnego typu produkty w różnej postaci np. tabletki, proszek, płyn, skoncentrowane składniki.
Używa się ich aby wzbogacić pożywienie w różne substancje, których już nie ma lub jest zbyt mało dla potrzeb naszego organizmu ) wraz z olejami rybnymi. Cukrzyca – nazywana jest cichym zabójcą i jest chorobą nr. 3 po miażdżycy i raku. Do ujawnienia tej choroby mogą prowadzić różne mechanizmy, jednak ostatecznym efektem zaburzeń jest brak jednego z hormonów przemiany materii – insuliny. Hormon ten reguluje nie tylko gospodarkę węglowodanową w organizmie ale jest również odpowiedzialny za przemianę tłuszczów białek w ustroju.
Fakt ten powoduje różne objawy cukrzycy i różny przebieg choroby u poszczególnych ludzi oraz stwarza zasadnicze problemy w leczeniu tego schorzenia.
Jaką dietę należy więc stosować w przypadku cukrzycy?. W zasadzie taką samą jak w chorobach związanych z miażdżycą, czyli znaczne ograniczenie lub zlikwidowanie w pożywieniu cukru we wszystkich nienaturalnych jego postaciach ( słodyczy, ciastek, dżemów, lodów, miodu, czekolady, cukru rafinowanego itp.) oraz tłuszczów nasyconych, a znaczne zwiększenie ilości spożywanych węglowodanów w postaci nieczyszczonych wyrobów z grupy ziaren ( mąki, kasze, chleb ), warzyw i ziemniaków. Istotne jest również aby dieta cukrzycowa była dość zasobna w białko ( chude mleko, twarożek, ryby, fasola, groch ), ponieważ w przeciwnym przypadku organizm będzie budował własne białka z węglowodanów i tłuszczów, a procesowi towarzyszy powstawanie produktów ubocznych ( aceton i ciała ketonowe ), które mają bardzo niekorzystny wpływ na ustrój i mogą nawet doprowadzić do stanu śpiączki. Należy zwrócić uwagę, aby w przypadku cukrzycy jeść 5 -6 małych posiłków na dobę, rozłożonych dosyć równomiernie w ciągu całego dnia, oraz nie dopuścić do nadwagi ciała, która jest niekorzystna w każdym przypadku. W zakresie supplements najistotniejsze są witaminy z grupy, A i C oraz minerały chrom i cynk. Stresy, nerwice i inne problemy centralnego układu nerwowego człowieka. Słowem „nerwice” określa się schorzenia czynnościowe, w których nie stwierdza się zmian chorobowych w tkankach ustroju, to znaczy że pracują one nieprawidłowo ( np. zaburzenia trawienia ) lecz odpowiedzialne są za to systemy regulujące ich działanie a nie one same. Schorzenia te powstają pod wpływem nadmiernych bodźców działających na psychikę człowieka ( czyli na jego system nerwowy ), które nazywamy stresami. Rozwój i stopień nasilenia nerwic zależy od typu układu nerwowego człowieka ( np. melancholik czy choleryk ), ogólnego stanu fizycznego organizmu ( wiek i inne choroby ), trybu życia ( zawodowego, społecznego, rodzinnego i umiejętności rekreacji ), ilości i czasu trwania różnych trudnych sytuacji życiowych oraz sposobu odżywiania się. Centralny system nerwowy człowieka jest najbardziej skomplikowaną częścią jego organizmu ( zawiera on około 20% wszystkich komórek ustroju, a ciężar jego wynosi około 2% wagi ogólnej wagi ciała ). Najistotniejszą sprawą, podobnie jak w przypadku metabolizmu ustroju, jest to, że nie ma dwóch identycznych organizmów o tym samym typie systemu nerwowego.
W związku z tym istnieje taka sama sytuacja w zakresie dbania o zdrowie psychiczne jak i fizyczne, co między innymi oznacza konieczność indywidualnego podejścia do każdego problemu.
W przypadku nerwic powinniśmy zlikwidować przyczyny je powodujące ( bez względu na to, w jakim stopniu zmieni to nasze życie i pozycję społeczną ). Zdecydowana większość ludzi tych z nerwicami) przyznaje racje wszelkim argumentom o konieczności wprowadzenia zasadniczych zmian w tych dziedzinach, które są przyczyn nerwic lecz jednocześnie znajduje dziesiątki powodów dla uzasadnienia, że akurat w ich konkretnej sytuacji jest to niemożliwe. W dzisiejszym świecie to sytuacja typowa, o czym najlepiej świadczy ilość ludzi znerwicowanych, szukających ulgi w masowym korzystaniu ze środków nasennych, uspokajających i przeciwbólowych bardzo często reklamowanych.
Postępowanie takie prowadzi do dalszych kłopotów i może być tragiczne w skutkach dla układu odpornościowego ustroju. Najlepszym lekarstwem i ratunkiem dla człowieka jest naturalny tryb życia. Cywilizacja, którą człowiek stworzył oderwała go od natury i postawiła w próżni. Należy zwrócić uwagę na toksyny są największym bezpośrednim wrogiem układu nerwowego. Każdy z nas może to obserwować na co dzień po skutkach jakie powodują powszechnie używane produkty, takie jak mocna kawa, alkohol, leki.
Choroby psychiczne rozwijają się na skutek powstałych „urazów” mogą to być uszkodzenia spowodowane alkoholem,, narkotykami, chorobami zakaźnymi ( kiła, malaria, gościec itd. ) oraz przemysłowymi środkami chemicznymi ( ołów, tlenek węgla, dwusiarczek węgla itp. ). Uszkodzenia takie powodują zmiany zachowania się i postępowania człowieka uniemożliwiające normalne, samodzielne życie, co powoduje konieczność zapewnienia mu stałej opieki i często odizolowania od otoczenia ( nerwice nie są tak groźne i nie przechodzą w choroby psychiczne ).
Podsumowując należy stwierdzić można wyszczególnić główne przyczyny „nerwic”:
- Systemy etyczne cywilizacji zachodnich, które odseparowały człowieka od otaczającego go świata i ograniczyły do minimum możliwości decydowania o własnym życiu,
- antropocentryczny system wartości związany wyłącznie z naszym rozwojem gospodarczym, społecznym i kulturowym,
- masowe stosowanie toksyn chemicznych i „naturalnych” oraz leków farmakologicznych,
- ciągłe zmiany naturalnego środowiska w bezpośrednim otoczeniu człowieka, w formach żywności i sposobie życia ludzi,
- niedobory składników odżywczych ( głównie witamin i minerałów ) minerałów przetwarzanej przez przemysł żywności.
Nowotwory jeżeli chodzi o przyczyny powstawania tych chorób istnieje szereg wiele teorii, medycyna usiłuje leczyć te schorzenia różnymi sposobami a może należało by się skupić na aspektach odpowiednie żywienia społeczeństwa ponieważ 85% nowotworów powstaje wewnątrz każdego organizmu. Odpowiednie składniki odżywcze wprowadzone do organizmu podnosiły by odporność organizmu na choroby. Obecnie system odpornościowy człowieka nie nadąża z niszczeniem uszkodzonych komórek, bowiem ich ilość narasta zbyt szybko na skutek długotrwałych nieprawidłowości w stosowanym pożywieniu i dużej ilości toksyn uszkadzających zarówno nasze tkanki jak i układ odpornościowy.
Stwierdzono, że nieopanowany wzrost nowotworowy plazmy komórkowej jest związany z niesprawnie funkcjonującymi procesami utleniania, które z kolei są uwarunkowane obecnością określonych mikroelementów, witamin i innych związków zawartych w codziennej diecie. Co więc można zalecać w przypadku chorób nowotworowych?
Trzy podstawowe rzeczy:
- Po pierwsze całkowite zlikwidowanie w swoim pożywieniu czerwonych mięs, drobiu i wędlin, wszystkich produktów z puszek, ograniczenie cukru i słodyczy, papierosów oraz alkoholu,
- po drugie używanie jak najszerszego zestawu produktów ford supplements wraz ziołami ( w tym znaczne zwiększenie ilości witamin C i E )
- po trzecie dużo ruchu, dużo płynów ( soki owocowe, woda mineralna ) i bardzo dużo surowych warzyw.
Czy przestrzeganie tych zaleceń zagwarantuje powrót do zdrowie?. Nie, ale jest to jedyna szansa dla organizmu, aby mógł on rozwinąć akcję samoleczniczą czyli rozpoczął walkę z chorobą. Wyniku tej walki nie potrafi nikt przewidzieć, ale coraz częściej mamy wiadomości o całkowitym wyleczeniu raka, nawet wtedy gdy choroba była już bardzo zawansowana. Uczulenia na różne substancje stały są prawdziwą plagą naszych czasów. Niemal każdy z nas ma w rodzinie alergika, już na pewno każdy zna takie osoby w swoim otoczeniu. Lekarze są zdania, że za dwadzieścia lat nawet ci drugi Europejczyk może cierpieć z powodu tej przypadłości.
Choroby alergiczne towarzyszą ludzkości od wieków. Reakcje organizmu, które dziś z pewnością uznalibyśmy za powstające na tle alergicznym, opisywane były już w XVI wieku Za przyczynę chorób dróg oddechowych uznawano wtedy silny, drażniący zapach kwiatów: róży, bzu, lilii, lipy. Zanim poznano czynniki wywołujące alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa, spojówek, część lekarzy uważała, że źródło tych objawów tkwi w ludzkiej psychice.
Pierwszy szczegółowy opis kliniczny uczulenia na alergeny zawarte w ziarnku pyłku roślin podał w 1819 roku angielski lekarz Jon Bostock. To on na określenie tej choroby wprowadził nazwę „hay feler”, czyli gorączka sienna, bowiem w tych czasach uważano, że siano jest najczęstszym powodem powstawania reakcji alergicznych, alergicznych gorączką nazywano każde zaburzenie zdrowia bez względu na to, czy istotnie towarzyszyło mu podniesienie temperatury ciała. Cierpiący na Pyskowice angielski lekarz Charles H. Blackley w 1873 roku potwierdził, że za objawy gorączki siennej odpowiedzialne są ziarna pyłku niektórych roślin. Teorię swoją udowodnił wprowadzając ziarno pyłku na błonę śluzową nosa i spojówek oraz wstrzykując je podskórnie. Dziś 131 lat po odkryciu Blackleya, na okresowy ( sezonowy ) alergiczny nieżyt nosa cierpi ponad 20% populacji.
W latach trzydziestych XX wieku alergię rozpoznawano u mniej niż 1% populacji. W latach siedemdziesiątych alarmowano o wzroście zachorowań na schorzenia alergiczne, gdyż z ich powodu cierpiała już co10 osoba. Dziś przyjmuje się, że około 25 -30% populacji to alergicy. Jeśli takie tempo utrzyma się, to około 2020 roku połowa mieszkańców Europy będzie cierpiała z powodu alergii.
Dlaczego tak się dzieje?. Jedna z hipotez, tzw. hipoteza higieniczna zakłada, że przyczyna alarmującego wzrostu liczby chorych alergią jest „bezczynność” układu immunologicznego. Zgodnie z tą teorią, układ odpornościowy odpowiedzialny za walkę z bakteriami i pasożytami, na które narażeni byli powszechnie nasi przodkowie, teraz, w czasach szczepień profilaktycznych stosowania nowoczesnych leków zwłaszcza antybiotyków drobiazgowej dbałości o higienę, szuka sobie wroga wśród innych substancji, które nas otaczają. Ta teoria ma mocne podstawy. Charakterystyczne jest bowiem to, że na alergię chorują głównie mieszkańcy krajów rozwiniętych, uprzemysłowionych, częściej też w miastach niż na wsiach. Wygląda na to, że uczulenie jest ceną jaką płacimy za postęp cywilizacyjny.
Przy pierwszym kontakcie z potencjalnym alergenem komórki naszego układu immunologicznego uczą się go rozpoznawać. Na tym etapie nie dochodzi do żadnych reakcji chorobowych. Organizm jednak zapamiętuje obcą substancje, która dowolną drogą ( przez przewód pokarmowy, skórę czy drogi oddechowe ) wniknęła do jego wnętrza i produkuje przeciwciała do walki z nią. Gdy po raz kolejny dojdzie do kontaktu z tą substancją, organizm rozpoznając w niej wroga, uruchamia mechanizmy obronne w postaci reakcji alergicznej. Alergenem może być każda substancja, którą wdychamy, wchłaniamy przez skórę lub błonę śluzową, połykamy czy wstrzykujemy. Rozpoznanie substancji uczulającej jest często bardzo trudne. Jednak tylko wykrycie właściwego alergenu jest kluczem do sukcesu w leczeniu.
Skłonność do alergii, czyli tzw. atopie, dziedziczymy po naszych rodzicach i dziadkach. W rodzinach, w których jedno z rodziców choruje na alergię, istnieje 20- 40% prawdopodobieństwo, że i dziecko będzie cierpiało na choroby alergiczne.
Gdy oboje rodzice są alergikami ryzyko to wzrasta do 60- 80%. Nie dziedziczy się uczulenia na konkretne alergeny, np. na roztocza kurzu domowego, czy na mleko. Dziedziczy się jedynie predyspozycje do rozwinięcia uczulenia.
To, jaki alergen uczuli, zależy od wielu czynników, głównie od częstotliwości kontaktów z substancją drażniącą. Stąd ważna rola profilaktyki w rodzinach obciążonych atopią, czyli skłonnością do alergii. Nie oznacza to jednak, że jeśli u kogoś w rodzinie nikt nie chorował na schorzenia alergiczne, alergia mu nie zagraża. Jest wiele czynników, których nie da się w codziennym życiu uniknąć, a które sprzyjają rozwojowi uczuleń np. zanieczyszczenia powietrza, wody, spożywanie przetworzonej żywności, itp.
Najczęściej alergenami są substancje naturalne: pyłki roślin, zarodniki grzybów pleśniowych, roztocze kurzu domowego, substancje pochodzenia zwierzęcego ( zawarte w wydzielinie gruczołów łojowych, ślinie, naskórku i sierści zwierząt domowych ), pokarmy.
Schorzenia alergiczne maja charakter zapalny. Zapalenie alergiczne dotyczy najczęściej dróg oddechowych, spojówek oczu, skóry i śluzówki przewodu pokarmowego.
Najczęściej stosowanymi metodami diagnozowania alergii są: wywiad z pacjentem, testy skórne, badane stężenia przeciwciał IgE w surowicy, próba prowokacyjna. Objawy choroby alergicznej pojawiają się wskutek kontaktu z alergenem. Zatem pierwszym krokiem zmierzającym do jej opanowania jest unikanie substancji uczulającej. Często jest to niemożliwe. Trudno jest bowiem unikać uczulających ziaren pyłku znajdujących się w powietrzu. Dlatego też alergicy powinni być pod stałą kontrolą lekarza.
Czy z alergii można się wyleczyć?. Uczulenie bardzo dokuczliwe w dzieciństwie, może złagodnieć w okresie dojrzewania. Czasami wręcz przeciwnie – objawy choroby nasilają się z wiekiem. Nawet jeśli uda się złagodzić objawy alergii, ona istnieje i trzeba ją cały czas kontrolować. Nie leczona może przeistoczyć się w inną postać uczulenia. Na przykład dziecko cierpiące na alergię pokarmową, w starszym wieku może uczulić się na pyłki roślin czy sierść zwierząt. Nierzadko też alergia górnych dróg oddechowych przeistacza się w astmę. Trzeba zatem pamiętać, że alergia pozostaje na całe życie i jest chyba typowym problemem naszej cywilizacji i szybko się to nie zmieni.
Opracowała mgr inż. Małgorzata Jaźwińska
Piśmiennictwo:
- Gawęcki J., Hryniewicki L.: Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
- Kunachowicz H., Czarnowska-Misztal E., Szczepańska A., Ners A.: Podstawy żywienia człowieka, wydanie piąte. Wydawnicta Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1999.
- Szczygieł Szczygieł.: Podstawy fizjologii żywienia. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 1975.
- Tarnowski J.: Zdrowie dla każdego. Życie odżywianie, medycyna. Polska Fundacja Kulturalna, Londyn 1987.
- Ziemiański Ś.: Podstawy prawidłowego żywienia człowieka. Zalecenia żywieniowe dla ludności w Polsce. Instytut Danone-Fundacja Promocji Zdrowotnego Żywienia, Warszawa 1998.
|
