www.szkolnictwo.pl

Autorki programu „ Ja to wiem” zakładają, że treści dotyczące zagrożeń wynikających z wczesnej inicjacji tytoniowej, alkoholowej, narkotykowej przekazywane są młodzieży w trakcie lekcji wychowawczych, podczas realizacji treści zawartych w ścieżce prozdrowotnej oraz w trakcie wszelkich działań podejmowanych przez szkołę w ramach realizacji założeń szkolnego programu profilaktyki i szkolnego programu wychowawczego . Treści te przekazywane są młodzieży zarówno przez specjalistów do spraw uzależnień zapraszanych do szkoły w ramach realizacji programów poświęconych konkretnym uzależnieniom np. : „ Noe”, „ Być albo brać”, „ Korekta”, „ Arion”, jak przez nauczycieli, wychowawców i pedagoga szkolnego w trakcie spotkań z młodzieżą i spotkań z rodzicami.

W roku szkolnym 2002/2003 autorki programu były zaangażowane w wewnętrzne mierzenie jakości pracy szkoły w zakresie bezpieczeństwa. Wyniki ankiet przeprowadzonych wśród młodzieży zainspirowały do stworzenia niniejszego programu, którego głównym celem jest weryfikacja wiedzy uczniów na temat szkodliwości używek i niebezpieczeństwa uzależnienia.
Program „ Ja to wiem” przeznaczony jest dla uczniów Zespołu Szkół Zawodowych nr 11 „ Energetyk” w Sosnowcu. Zgodny jest z założeniami Programu Profilaktycznego i Programu Wychowawczego Szkoły.



Program „ Ja to wiem” został opracowany przez:

- mgr Katarzynę Drożdżak


- mgr Dorotę Kołacz.

Program został zrealizowany przez autorki w Zespole Szkół Zawodowych nr 11 „ Energetyk” w Sosnowcu w roku szk. 2003/04.WSTĘPAutorki programu „ Ja to wiem” zakładają, że treści dotyczące zagrożeń wynikających z wczesnej inicjacji tytoniowej, alkoholowej, narkotykowej przekazywane są młodzieży w trakcie lekcji wychowawczych, podczas realizacji treści zawartych w ścieżce prozdrowotnej oraz w trakcie wszelkich działań podejmowanych przez szkołę w ramach realizacji założeń szkolnego programu profilaktyki i szkolnego programu wychowawczego . Treści te przekazywane są młodzieży zarówno przez specjalistów do spraw uzależnień zapraszanych do szkoły w ramach realizacji programów poświęconych konkretnym uzależnieniom np. : „ Noe”, „ Być albo brać”, „ Korekta”, „ Arion”, jak przez nauczycieli, wychowawców i pedagoga szkolnego w trakcie spotkań z młodzieżą i spotkań z rodzicami.


W roku szkolnym 2002/2003 autorki programu były zaangażowane w wewnętrzne mierzenie jakości pracy szkoły w zakresie bezpieczeństwa. Wyniki ankiet przeprowadzonych wśród młodzieży zainspirowały do stworzenia niniejszego programu, którego głównym celem jest weryfikacja wiedzy uczniów na temat szkodliwości używek i niebezpieczeństwa uzależnienia.

Program „ Ja to wiem” przeznaczony jest dla uczniów Zespołu Szkół Zawodowych

nr 11 „ Energetyk” w Sosnowcu. Zgodny jest z założeniami Programu Profilaktycznego i Programu Wychowawczego Szkoły.

CELE PROGRAMU „ JA TO WIEM”:

• uwewnętrznienie wiedzy na temat zagrożenia uzależnieniem
• aktywizacja uczniów do weryfikacji swojej wiedzy
• wzbudzanie wiary we własne siły i budowanie pozytywnego wizerunku własnej osoby
• uświadomienie alternatywnych sposobów radzenia sobie z problemami sprzyjającymi sięganiu po używki
• promowanie zdrowego trybu życia
• rozwijanie umiejętności odmawiania
• rozwijanie umiejętności dzielenia się swoją wiedzą z rówieśnikami
• umożliwienie twórczego wyrażania swoich poglądów i postaw

SPODZIEWANE EFEKTY:

• uczeń posiada wiedzę na temat wpływu tytoniu, alkoholu i narkotyków na organizm ludzki
• uczeń pogłębia informacje na temat własnego zdrowia
• uczeń ma świadomość na czym polega uzależnienie
• uczeń kształtuje własną postawę wobec używek
• uczeń rozumie społeczny aspekt nikotynizmu, alkoholizmu i narkomanii
• uczeń kształtuje umiejętność głoszenia swoich poglądów oraz umiejętność dzielenia się swoją wiedzą
• uczeń skutecznie opiera się naciskom środowiska w sprawie sięgania po używki
• uczeń rozwija umiejętność pracy w grupie
• uczeń realizuje się twórczo

EWALUACJA:

• analiza odpowiedzi na pytania konkursowe
• ankieta ewaluacyjna dotycząca programu

REGULAMIN KONKURSOWY „ JA TO WIEM”

1. Konkurs organizują Katarzyna Drożdżak – pedagog szkolny
   
   Dorota Kołacz - nauczyciel
2. Konkurs przebiega w trzech konkurencjach : - „ Ja to wiem o... narkotykach”
   
   - „ Ja to wiem o... alkoholu”
   
   - „ Ja to wiem o... papierosie”
3. Uczestnikami konkursu są uczniowie Zespołu Szkół Zawodowych nr 11 „ Energetyk”
4. Terminy : I konkurencja – X.2003
   
   II konkurencja - XII 2003
   
   III konkurencja – V 2004
5. Rozstrzygnięcie konkurencji odbędzie się w pierwszym tygodniu po ich realizacji.
6. Wręczenie nagród w trakcie Dnia Sportu.
7. Forma i termin składania prac plastycznych w zależności od konkurencji.
8. Informacje o terminach poszczególnych konkurencji będą wywieszane na tablicy ogłoszeń i dostępne na stronie internetowej pedagoga szkolnego.

Zestaw zdań konkursowych „ Ja to wiem o....narkotykach”

Zaznacz właściwą odpowiedź wpisując krzyżyk we właściwą kratkę:

Treść zdania	prawda	fałsz
Jednorazowe , okazjonalne zażycie narkotyku nie może spowodować stanu trwałego uzależnienia.
Jeśli ktoś często zażywa środki odurzające będzie potrzebował ich coraz więcej aby czuć się normalnie .
Gotowanie sprzętu używanego do iniekcji środków odurzających chroni przed zakażeniem wirusem HIV.
Ze wzrostem tolerancji organizmu na narkotyk rozwija się zależność fizyczna i głód narkotyczny.
Prawo zezwala na sprzedaż narkotyków.
O zażywaniu leków uspokajających możesz decydować bez wiedzy osób dorosłych.
Haszysz i marihuana mogą być dodawane do produktów żywnościowych ( galaretki, cukierki, ciastka)
Stany podniecenia nerwowego i majaczenia występują wielokrotnie nawet w kilka miesięcy po zażyciu ostatniej dawki LSD
Korzystanie z narkotyków pomaga w rozwiązywaniu kłopotów osobistych.
10. Istnieją nieszkodliwe narkotyki
11. Od wysiłków rodziny narkomana zależy czy przestanie on brać.
Używanie narkotyków pomaga w uzyskaniu sukcesów życiowych.
Istnieją narkotyki, które wywołują zmiany chromosomalne w komórkach rozrodczych.
Wyprostowana postawa ciała , patrzenie prosto w oczy oraz mówienie w sposób zdecydowany pomaga w odmawianiu osobie namawiającej cię do użycia środka odurzającego.

Druga część – plastyczna, polega na wykonaniu przez każdą klasę wspólnego plakatu o treści antynarkotykowej.

Zestaw zdań konkursowych „ Ja to wiem o....alkoholu”

Zaznacz właściwą odpowiedź wpisując krzyżyk we właściwą kratkę:

Treść zdania	prawda	fałsz
Osoby z mocną głową mogą bezpiecznie pić więcej alkoholu od innych.
Jeśli ktoś często zażywa środki odurzające będzie potrzebował ich coraz więcej aby czuć się normalnie .
Z piciem alkoholu warto poczekać do pełnoletności.
Alkohol w piwie i winie jest inny i mniej groźny niż alkohol w wódce.
Prawo zezwala na sprzedaż piwa i wina od 16 roku życia.
O zażywaniu leków uspokajających możesz decydować bez wiedzy osób dorosłych.
Wypicie alkoholu przed jazdą przeszkadza w prowadzeniu pojazdu.
Istota uzależnienia polega na tym, że człowiek traci zdolność do kontroli swojego picia.
Picie alkoholu i korzystanie ze środków uzależniających pomaga w rozwiązywaniu kłopotów osobistych.
10. Picie piwa lub wina może prowadzić do uzależnienia.
Od wysiłków rodziny alkoholika zależy czy przestanie on pić.
Picie alkoholu pomaga w uzyskaniu sukcesów życiowych.
Istota uzależnienia od alkoholu polega na tym, że człowiek często pije.
Wyprostowana postawa ciała , patrzenie prosto w oczy oraz mówienie w sposób zdecydowany pomaga w odmawianiu osobie namawiającej cię do spożycia alkoholu.

Druga część – plastyczna, polega na wykonaniu projektu znaczka pocztowego o wymowie antyalkoholowej - znaczek o wymiarach 10x15cm. umieszczony na formacie A-4.

Zestaw zdań konkursowych „ Ja to wiem o....papierosach”

Zaznacz właściwą odpowiedź wpisując krzyżyk we właściwą kratkę:

Treść zdania	prawda	fałsz
Nagłe przerwanie nałogu palenia papierosów wywołuje szkodliwe następstwa dla zdrowia.
2. Osoby, które ukończyły 18 rok życia mogą palić papierosy w miejscu publicznym.
3. U palaczy stwierdzono wzrost zachorowań na raka płuc, warg, języka oraz marskość wątroby.
4 Nikotyna znalazła zastosowanie w medycynie.
5. Jednorazowa dawka nikotyny powyżej 0,02 grama jest toksyczna a dawka większa od 0,05 grama jest śmiertelna dla człowieka.
6. Nikotyna z dymu zasadowego ( fajka i cygara) jest znacznie bardziej szkodliwa niż z dymu kwaśnego ( papierosy).
Statystyczny Polak wypala w ciągu roku około 3 kg suchego tytoniu.
8. Do organizmu człowieka nikotyna dostaje się poprzez układ oddechowy, pokarmowy i przez skórę.
9. Dzieci palaczy częściej mają wady wrodzone i częściej umierają – nagła śmierć noworodków.
10. Palenie bierne źle wpływa na zdrowie.
11. Palenie papierosów odchudza.
Palenie papierosów pozwala na rozwiązywanie trudności życiowych.
Dym tytoniowy zawiera cyklon B – gaz, używany w komorach gazowych do eksterminacji ludzi podczas II wojny światowej.
14. Wyprostowana postawa ciała , patrzenie prosto w oczy oraz mówienie w sposób zdecydowany pomaga w odmawianiu osobie namawiającej cię do spożycia alkoholu.

Druga część – plastyczna, polega na wykonaniu postera na antyreklamę papierosów. Ocenie podlega strona graficzna pracy oraz treść umieszczonego na niej hasła.

Wzór ankiety ewaluacyjnej dla uczestnika programu „ Ja to wiem”

1. Czy uczestniczenie w programie przyczyniło się do ugruntowania Twojej wiedzy na temat zagrożenia uzależnieniami?
   • TAK
   • NIE
2. Jak określiłbyś (abyś) swój poziom wiedzy na temat uzależnień:
   1. uważam, że wiem bardzo dużo
   2. wiem dużo, ale nie jest to wystarczająca wiedza
   3. uważam, że wiem niewiele
   4. w zasadzie nie wiem nic
3. Czy udział w programie ułatwił Ci podjęcie decyzji o zerwaniu z nałogiem?
   • TAK
   • NIE
   • NIE DOTYCZY
4. Czy udział w programie umożliwił Ci dzielenie się swoją wiedzą na temat używek z rówieśnikami?
   • TAK
   • NIE
5. Czy chętnie uczestniczyłeś w proponowanych Ci zajęciach?
   • TAK
   • NIE
6. Która z metod pracy podobała Ci się najbardziej?
   • wypełnianie zestawu zdań konkursowych dotyczących uzależnień
   • wykonanie wspólnie z kolegami plakatu o treści antynarkotykowej
   • wykonanie projektu znaczka pocztowego o treści antyalkoholowej
   • wykonanie postera o treści antynikotynowej
   • ułożenie hasła antyreklamowego

Wnioski pokonkursowe:

• program „ Ja to wiem” spełnił swoją rolę sprawdzającą stan wiedzy młodzieży na temat używek
• program odegrał rolę kształcącą zarówno w części teoretycznej jak i plastycznej
• przyjęta forma programu spodobała się młodzieży
• część plastyczna pozwoliła na rozwijanie wrażliwości oraz dała możliwość wykazania się twórczymi pomysłami plastycznymi w szkole o profilu technicznym
• weryfikacja wiedzy w części teoretycznej pozwala na modyfikowanie treści nauczania ścieżki prozdrowotnej i ekologicznej realizowanych w szkole przez wszystkich nauczycieli
• zaangażowanie nauczycieli pozwoliło na objęcie programem całej społeczności uczniowskiej
• autorki programu czują głęboką satysfakcję z osiągniętych wyników programu
• planujemy kontynuację pracy programem „ Ja to wiem.”

Uroczyste podsumowanie wszystkich konkurencji programu „ Ja to wiem” oraz rozdanie nagród odbyło się podczas szkolnego Dnia Sportu.

Nagrody zostały pozyskane staraniem autorek programu od Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Sosnowcu. Długopisy, znaczki, reklamówki, koszulki z emblematami propagującymi zdrowy styl życia stanowiły miły dodatek do zdobytych osiągnięć.

W roku szkolnym 2003/2004 mgr Katarzyna Drożdżak i mgr Dorota Kołacz opracowały i zrealizowały program „ Ja to wiem” w Zespole Szkół Zawodowych nr 11 „ Energetyk”w Sosnowcu . Pani Drożdżak i pani Kołacz, jako autorki programu, inicjowały i monitorowały przebieg wszystkich trzech konkurencji programu „ Ja to wiem” oraz dokonały ich podsumowania. Panie pozyskały nagrody od Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Sosnowcu. Dokonały również ewaluacji programu.