Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Dziecko z trudnościami w nauce czytania

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 5281 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

W systemie pomocy dzieciom z trudnościami w uczeniu się najistotniejszą funkcję pełni diagnoza - jako rozpoznanie przyczyn, przejawów i konsekwencji zaburzeń rozwojowych. Daje ona podstawy do zaplanowania właściwych działań terapeutycznych oraz podjęcia decyzji dotyczącej dalszych losów dziecka.

Opracowała:
Małgorzata Gerkowska
nauczycielka oddziału przedszkolnego

1.Historia problemu na tle historii życia

Karol H. ur. 19.08.1996 roku; lat 7,3 w roku szkolnym 2002/2003 nie osią­gnął dojrzałości szkolnej, drugi rok realizuje program klasy "O". Środowisko ro­botnicze - ojciec elektryk, matka cukiernik. Rodzina bez obciążeń psychicznych i fizycznych. Atmosfera domowa zgodna, harmonijna. Pożycie rodziców bardzo dobre. Uzgodnione między rodzicami metody wychowawcze cechowała rozsądna troska o pełny psychofizyczny rozwój dziecka.
Chłopiec jest jedynakiem. Przebieg ciąży prawidłowy. Poród przedwczesny.
W okresie wczesnego dzieciństwa zaobserwowano opóźnienie w rozwoju mowy, które jednak zupełnie wyrównało się. Chłopiec chodził do przedszkola przez trzy lata. Łatwo znosił rozłąkę z rodzicami, szybko adaptował się w nowych warun­kach. Nie sprawiał trudności wychowawczych ani w domu, ani w przedszkolu. Był pogodny, posłuszny. W grupie sześciolatków rozpoczęto intensywne przygotowa­nia do nauki szkolnej. Chłopiec niechętnie uczestniczył w zajęciach dotyczących nauki czytania i ćwiczeń grafomotorycznych. Trudnościom towarzyszyły niepokój, niecierpliwość, płaczliwość, bóle głowy. Pomimo pomocy nauczycielki w przed­szkolu i matki w domu nie nauczył się liter, a w konsekwencji tego nie opanował umiejętności czytania. Skierowano chłopca na badania dojrzałości szkolnej w Po­radni Psychologiczno-Pedagogicznej, w wyniku których stwierdzono fragmenta­ryczne zaburzenia funkcji percepcyjno-motorycznych. Biorąc pod uwagę opinię poradni, własne obserwacje i doświadczenia w pracy z dzieckiem rodzice podjęli decyzję, że chłopiec będzie powtarzał klasę "O".W roku szkolnym 2003/2004 zapi­sano chłopca do klasy oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej, gdzie pod opieką nauczycielki został objęty pracą korekcyjno-kompensacyjną. Wymienione wyżej informacje zgromadzono na podstawie wywiadu z rodzicami wg kwestiona­riusza opracowanego przez E.Górniewicz .

2. Diagnoza psychologiczna

Badania przeprowadzone w Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej w dn.15.06.2003 roku uwzględniały:
1.     Analizę dokumentacji dziecka;
2.     Wywiad z matką dziecka dotyczący historii jego rozwoju psychofizycznego oraz sytuacji rodzinnej;
3.     Badanie psychologiczne ustalające poziom ogólnego rozwoju umysłowego,
4.     Badanie pedagogiczne sprawdzające umiejętności dziecka dotyczące m.in. czytania oraz analizowanie wytworów dziecka.
Na podstawie przeprowadzonych badań psychologicznych i pedagogicznych, analizy dokumentacji szkolnej i obserwacji chłopca lat 6,11 stwierdzono:
- sprawność intelektualna znajduje się w dolnej granicy normy;
-         chłopiec radzi sobie z wnioskowaniem i rozumowaniem przez analogie;
-         obniżona sfera słowna, znacznie lepiej funkcjonuje sfera słowno-pojęciowa;
-          ma problemy z klasyfikowaniem, ujmowaniem podobieństw; 
-         przeciętny zasób wiedzy o otaczającym świecie;
-         stopień dojrzałości percepcji słuchowej znajduje się na poziomie wieku dziecka;
-         obniżony poziom dojrzałości percepcji wzrokowej; zaburzona orientacja przestrzenna oraz w schemacie ciała; lateralizacja prawostronna;
-         obniżona sprawność grafomotoryczna;
-         nie układa obrazka z części ( nie dostrzega związku między elementami ob-
     razka);
-         interpretacja słowna obrazka uboga (wylicza elementy);
     zna pory roku, podstawowe kolory, myli figury geometryczne;
-         dokonuje analizy i syntezy słuchowej wyrazów 5 głoskowych; myli litery, cyfry, znaki matematyczne;
-         liczy kolejno do 10, na konkretach z pomocą dodaje i odejmuje w zakresie 10, tworzy zbiory;
-         chłopiec w pracy męczliwy;
-         rozwój emocjonalny i społeczny przebiega w normie;
Zalecenia:
1.     Chłopiec nie osiągnął dojrzałości do podjęcia obowiązku szkolnego. Wska­zane powtórzenie klasy "O" w roku szkolnym 2003/2004.
2.     Wskazana indywidualizacja pracy z dzieckiem poprzez: stosowanie przerw,
podawanie klarownych poleceń,
stawianie prostych wymagań - ujednolicenie ich w domu i klasie.
3.     Ćwiczenia korekcyjno - kompensacyjne w zakresie percepcji wzrokowej.
4.     W dalszej pracy dydaktycznej z dzieckiem. wskazane jest:
wdrażanie do odczytywania prostych wyrazów, krótkich tekstów; kształtowanie umiejętności samodzielnego dodawania i odejmowania w za­kresie 10;
poszerzenie zakresu wiedzy ogólnej i słownictwa czynnego oraz umiejętno­ści wypowiadania się;
ćwiczenia orientacji przestrzennej i w schemacie ciała. 
 
3. Diagnoza pedagogiczna

Podczas działania rozpoznawczego ustalono symptomy zaburzeń dziecka.
Przeanalizowano jego warunki środowiskowe. Ujawniono specyficzne błędy po­pełniane przez dziecko, opisane we wstępnej diagnozie pedagogicznej, dokonanej przez nauczycielkę, która pierwsza zauważyła niepowodzenie na płaszczyźnie re­alizowania procesu czytania i skierowała ucznia na specjalistyczne badania psy­chologiczne. W arkuszu skierowania przedstawione zostały spostrzeżenia dotyczą­ce przejawów trudności w opanowaniu podstawowych umiejętności do osiągnięcia dojrzałości szkolnej oraz informacje na temat oddziaływań pedagogicznych, sytu­acji domowej oraz funkcjonowania dziecka w klasie przedszkolnej.
Przeprowadzono badanie diagnostyczne w celu oceny poziomu umiejętności dziecka i sprawdzenia funkcjonowania wybranych funkcji percepcyjno-motorycznych. Taka diagnoza pozwala ustalić etap rozpoczęcia ćwiczeń. Dzięki temu terapeuta orientuje się zarówno w możliwościach jak i ograniczeniach dziec­ka.
Do badania diagnostycznego wykorzystano próby opracowane przez J.Cieszyńską oraz H.Skibińską do badania dzieci rozpoczyna­jących naukę w klasach "O" .Badanie odbyło się na przełomie września i paździer­nika. Stworzenie odpowiedniej atmosfery psychologicznej umożliwiło dotarcie do rzeczywistych trudności dzieci, do ich źródeł. Zapewniono dziecku pełne bezpie­czeństwo, życzliwość, serdeczność, tak by bez obciążeń emocjonalnych przystę­powało do realizacji kolejnych, stawianych mu zadań. Badanie prowadzono w sposób, który nie doprowadza do powstania znużenia, zmęczenia dziecka. W miarę konieczności poszczególne narzędzia diagnostyczne przeplatano technikami zaba­wowymi.
Diagnoza uwzględnia dwa etapy funkcjonowania: instrumentalny, ujmujący możliwości intelektualne i wykonaniowe, i motywacyjny wpływający na stopień realizowania możliwości. Uzyskane wyniki poddano analizie jakościowej, która uwzględnia sposoby działania dziecka, jego wypowiedzi podczas badania i trudno­ści, jakie przejawia podczas wykonywania zadań.
W wyniku przeprowadzonego badania diagnostycznego dotyczącego analizy
i syntezy wzrokowej oraz orientacji przestrzennej zaobserwowano:
-         chłopiec chętnie podejmuje współpracę,
-         rozumie instrukcje słowne,
-         stosuje się do reguł,
-         nie werbalizuje reguł,
-         potrafi naśladować działania nauczyciela,
-         nie jest wytrwały w działaniu, szybko się męczy, ma wolne tempo pracy, 
-         na trudności reaguje rezygnacją,
-         potrafi korzystać z pomocy badającego,
-         wymaga ciągłego potwierdzenia prawidłowości swoich działań,
-         popełnione błędy, sposób pracy i trudności dziecka potwierdzają opóźnienie rozwoju percepcji wzrokowej i wzrokowo-przestrzennej.
Dokonano analizy objawów zaburzeń obserwowanych w codziennej aktyw­ności dziecka: w czasie zajęć, zabaw, rozmów i kontaktów z rówieśnikami.
Z obserwacji dziecka w czasie zabawy wynika, że:
-         niechętnie korzysta z układanek, puzzli, mozaiki, nie interesują go gry loteryjki;
-          nie lubi rysować, rysunki są ubogie w szczegóły;
-         podczas opisywania ilustracji nie dostrzega szczegółów, opis ubogi,
-         odwzorowywanie wzorów geometrycznych niedokładne (zamienia położenie poszczególnych elementów, nie dostrzega własnych błędów)
-         występują trudności w przyswajaniu pojęć określających stosunki przestrzenne,
-          nie orientuje się w stronach swojego ciała,
-         ma problemy podczas zabaw ruchowych i odwzorowywania elementów.
 Prognoza negatywna
Jeżeli postępowanie terapeutyczne wobec chłopca zostanie zaniechane
wówczas:
-         trudności pogłębią się,
-         pomimo braku dojrzałości szkolnej dziecko będzie uczniem klasy pierwszej, nasilą się zaburzenia motywacyjne i emocjonalne prowadzące do zaburzeń oso­bowości,
-         grupa rówieśnicza odizoluje chłopca,
-         chłopiec może kompensować niepowodzenia szkolne wejściem do grup nie­formalnych i zachowań przestępczych.
Prognoza pozytywna
Postępowanie terapeutyczne zostanie wdrożone:
-         indywidualizacja wymagań edukacyjnych,
-         rodzina systematycznie pracuje z dzieckiem według wskazówek terapeuty, postępy, sukcesy w nauce,
-         chłopiec uwierzy we własne siły,
-         wzrośnie motywacja, ambicja,
-         zmniejszanie powodu do stresów i lęków,
-         postępy zostaną zauważone przez kolegów, poprawią się kontakty między nimi. 
 
4. Organizacja i przebieg terapii pedagogicznej

W systemie pomocy dzieciom z trudnościami w uczeniu się najistotniejszą funkcję pełni diagnoza - jako rozpoznanie przyczyn, przejawów i konsekwencji zaburzeń rozwojowych. Daje ona podstawy do zaplanowania właściwych działań terapeutycznych oraz podjęcia decyzji dotyczącej dalszych losów dziecka.
Rozpoczynając pracę z uczniem z trudnościami w nauce należy przede wszystkim uświadomić sobie cel i zadania terapii. Całokształt oddziaływań tera­peutycznych musi mieć na celu rozwój i aktywizowanie tych wszystkich właści­wości intelektualnych i osobowych dziecka, które umożliwiają mu pełne uczestnic­two w procesie dydaktyczno - wychowawczym realizowanym w przedszkolu. Spe­cjalistyczna działalność mająca na celu usuwanie, likwidowanie, kompensowanie zaburzeń rozwojowych oraz stymulowanie ogólnego rozwoju dziecka nazwana jest terapią pedagogiczną.
Opóźnienia i zaburzenia rozwojowe występujące u Karola nie dyskwalifi­kowały chłopca jako ucznia klasy "O", jednakże w istotny sposób przeszkadzały mu w nabywaniu wiadomości i umiejętności. Dlatego też chłopiec uczęszczał na zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, które odbywały się dwa razy w tygodniu przez okres 5 miesięcy.
Zasady prowadzenia zajęć
1.     Pełna indywidualizacja pracy z dzieckiem.
2.     Stawianie zadań dostosowanych do możliwości dziecka i zapewnienie wa­runków do poprawnego wykonania ćwiczeń.
3.     Powolne systematyczne przechodzenie od zadań łatwiejszych do trudniej­szych, od prostych do bardziej złożonych.
4.     Zapewnienie warunków do utrwalania prawidłowych umiejętności i likwi­dowania niekorzystnych nawyków w czytaniu i pisaniu.
5.     Dostosowanie czasu trwania poszczególnych ćwiczeń do wydolności dziec­ka.
6.     Mobilizowanie dziecka do wykonywania zadań poprzez stosowanie różno-
rodnych form ćwiczeń.
W pracy terapeutycznej ważną rolę odgrywa współdziałanie z rodzicami. Zaanga­żowano, więc rodziców do współpracy poprzez częste kontakty oraz uczestnictwo w zajęciach kształtując w nich właściwe postawy rodzicielskie wobec niepowo­dzeń szkolnych. Terapeuta wyjaśnił rodzicom cele poszczególnych ćwiczeń i ich przydatność w eliminowaniu zaburzeń dziecka będących przyczyną niepowodzeń szkolnych. Postawa zrozumienia, akceptacji i pomocy ze strony rodziców była sprzymierzeńcem dziecka w jego walce ze swoimi trudnościami.
W opracowanym programie pracy terapeutycznej wyeksponowano następujące cele główne:
1.       rozwijanie percepcji wzrokowej ( spostrzeganie, pamięć, koordynacja wie­lozmysłowa)
2.     ćwiczenia orientacji kierunkowo - przestrzennej;
3.     usuwanie niekorzystnych objawów psychicznych (zaburzenia uwagi, obni­żenie motywacji, osłabienie poczucia wartości), często wtórnie występują­cych na skutek niepowodzeń szkolnych.
Oraz cele szczegółowe:
-         rozwijanie zdolności rozpoznawania i różnicowania bodźców wzrokowych oraz umiejętności ich interpretowania,
-         porównanie, odtwarzanie i klasyfikowanie (analiza i synteza spostrzegania)
-         różnicowanie abstrakcyjnych symboli graficznych,
-         rozwijanie i wydłużanie czasu koncentracji uwagi,
-         rozwijanie kontroli nad trzymanym przedmiotem, kontroli ruchów, koordynacji własnej ręki i oka,
-         kształtowanie orientacji w kierunkach oraz pamięci ruchowej,
-         rozwijanie wyobraźni kinestetyczno-wzrokowo-ruchowej,
-         wdrażanie do zwalniania napięcia stawowo-mięśniowego, doskonalenie drob­nych precyzyjnych ruchów nadgarstka, dłoni, palców,
- przygotowanie do pisania - utrwalenie kierunku pisania symboli graficznych.
 Podczas realizacji programu terapii starano się zlikwidować lub zminimalizować u dziecka zaburzenia procesów układu nerwowego objawiające się niepewnością i niechęcią, niepokojem i pobudliwością. Ponieważ dziecko nie wykazywało swo­bodnego, zaangażowanego uczestnictwa w pracy, stosowano środki wzmacniające jego przekonanie o swoich możliwościach i wiarę we własne siły. Podczas każde­go zajęcia dziecko otrzymywało dodatkowe zadanie, które zapewniało mu powo­dzenie i radość.
Ze względu na przebieg pracy i rodzaj stosowanych środków zostały wydzielone dwa podstawowe okresy: wstępny i właściwy. W okresie wstępnym prowadzono zajęcia w grupie 4 osobowej i starano się podczas zabaw rozładować i wyciszyć negatywne emocje dziecka, wyzwolić potencjalne możliwości, zainteresowania, odzyskać wiarę we własne siły i zwiększyć motywację do pracy oraz nawiązać przyjazne kontakty w relacji terapeuta dziecko.
Warunkiem sprzyjającym była praca w małej grupie dzieci o podobnym stopniu trudności powodująca wzmocnienie poczucia bezpieczeństwa wynikające z prze­świadczenia, że inni mają podobne kłopoty. Zajęcia typu dowolnego nie limitowa­no czasem, nie oceniano negatywnie, nie powodowało to ujemnych napięć emo­cjonalnych. Stopniowo przechodzono w zajęcia ukierunkowane. Prowadzono zaję­cia relaksacyjne powodujące odprężenie psychoruchowe dziecka. Wykorzystywa­no zainteresowania i zdolności dziecka pozwalające na przeżycie sukcesu, na zła­godzenie napięć emocjonalnych i rekompensatę niepowodzeń szkolnych.
We właściwym etapie terapii prowadzono z dzieckiem zajęcia indywidualne, w czasie których zastosowano intensywne ćwiczenia najbardziej opóźnionych i zaburzonych funkcji psychomotorycznych przy równoczesnym kształceniu innych nie opóźnionych w takim stopniu. Wiele miejsca w czasie pracy z dzieckiem po­święcono stymulacji ogólnej sprawności intelektualnej, pobudzaniu aktywnego, twórczego myślenia w operacjach różnicowania, klasyfikowania, dorównywania wspólnych i odmiennych elementów w materiale ćwiczeniowym. Wzmocniono i wydłużono koncentrację uwagi wpływającej korzystnie na integrację funkcji per­cepcyjno-motorycznych i usprawniającej proces myślowy dziecka.
Wiele uwagi poświęcono sprawnej organizacji zajęć, na ekonomiczne wyko­rzystanie czasu na ćwiczenia w którym zmieścić się musiała również kontrola i poprawa czynności ucznia. Należy jeszcze przypomnieć, że cały czas w toku zajęć wplatano dużo elementów zabawowych i odprężających.
W czasie terapii zastosowano proponowane w kinezjologii edukacyjnej ćwiczenia Gimnastyki Mózgu usprawniające zdolności koncentracji, zdolności widzenia, słyszenia, zapamiętywania, polepszające koordynację wzrokowo-ruchową, dosko­nalące jedność myśli i ruchu.
Wszystkie ćwiczenia prowadzono w oparciu o różnorodne techniki zmniej­szające możliwości powstawania i utrwalania błędów.
Zestawy ćwiczeń wykorzystywane w pracy z chłopcem zostały zaczerpnięte z poradników dla nauczycieli terapeutów tj. "Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole" I.Czajkowskiej i K.Herdy, "Terapia pedagogiczna" E.Skorek, "Zabawy i ćwiczenia na cały rok" A.Franczyk i K.Krajewskiej, "Nauka czytania krok po kro­ku" I.Cieszyńskiej.
W pracy z chłopcem dobrano typy ćwiczeń z poszczególnych etapów, kieru­jąc się zasadą korekcji zaburzeń i zasadą stopniowania trudności, dostosowując je do etapu jaki dziecko osiągnęło w opanowaniu umiejętności czytania oraz do jego możliwości percepcyjnych i zainteresowań.
 
5.Program terapii pedagogicznel dla ucznia klasy ,,0".
 
I. Usprawnienie percepcji wzrokowej i orientacji przestrzennej.
1.    Ćwiczenia doskonalące analizę i syntezę wzrokową oraz orientację przestrzen-
ną na materiale bezliterowym:
- rozpoznawanie obrazków i ich elementów;
- rozpoznawanie treści obrazków ukazywanych w krótkich ekspozycjach;
- dobieranie części do całego obrazka;
- dobieranie par jednakowych obrazków;
-         składanie obrazków z części według wzoru i bez wzoru;       
-         odpoznawanie braków na obrazku; 
- wyodrębnianie różnic między obrazkami;
- kolorowanie konturowych obrazków;
- dorabianie obrazków do konturów;   różnicowanie przedmiotów i figur; 
- układanie figur według podanego wzoru;
- rysowanie po śladzie;
- wyszukiwanie takich samych kształtów geometrycznych i segregowanie ich;
- określanie części ciała;
- określanie lewej i prawej strony ciała;
- określanie lewej i prawej strony w przestrzeni;
- określanie położenia przestrzennego przedmiotów;
- wprowadzenie i utrwalenie pojęć kierunkowych: na lewo, na prawo, na przód, do tyłu, w górę, w dół;
- kształtowanie pojęć wielkościowych: mniej, więcej, równo, mniejszy, większy;
- określanie położenia przedmiotów względem siebie;
- chodzenie po dużych drewnianych figurach geometrycznych;   porównanie przedmiotów i obrazków różnej wielkości; werbalizacja relacji przestrzennej;
- odwzorowywanie układów wzrokowo - przestrzennych;
- odpoznawanie graficzne szlaczków, ornamentów i kompozycji przy użyciu szablonów;
- różnicowanie elementów graficznych i rysunków; nakładanie w różnych układach przestrzennych.
2.     Ćwiczenia doskonalące analizę i syntezę wzrokową oraz orientację przestrzen­ną na materiale literowym:
-         wyszukiwanie różnic i uzupełnianie brakujących elementów w tekście; wyszukiwanie takich samych liter i ich segregowanie;
-         wyszukiwanie takich samych liter i ich kolorowanie; wyszukiwanie różnic i uzupełnianie brakujących elementów liter; łańcuch wyrazowy ( domino wyrazowe);
-         wyszukiwanie różnic i uzupełnianie brakujących elementów w wyrazach; wyszukiwanie przedmiotów, w nazwach których znajduje się określona głoska; układanie liter z części według wzoru;
-         rozpoznawanie określonych liter, tworzenie nowych liter; rozszyfrowywanie wyrazów według kodu;
-         dobieranie liter drukowanych;
-         dorabianie napisów do obrazków; wydzielanie głoski z nazwy obrazka;
-         tworzenie sylab trzyliterowych zamkniętych i otwartych; rozpoznawanie liter;
-         rebusy;
-         dobieranka sylabowa, tworzenie wyrazów dwusylabowych, wyszukiwanie wy­razów z taką samą sylabą i segregowanie ich;
-         dzielenie wyrazów na sylaby.

II. Ćwiczenia "Gimnastyki Mózgu" obejmujące:
-         ruchy umożliwiające przekraczanie linii środka;
-         stymulacja dużej i małej motoryki;
-         jedność myśli i ruchu, doskonalenie i integracja połączeń lewej i prawej półkuli mózgu;
-         całościowy odbiór materiału na poziomie analizy uogólnień;
-         ćwiczenia rozciągające mięśnie ciała;
-         likwidację negatywnych wpływów odruchów zbędnych i obronnych;
-         ćwiczenia energetyzujące ciało, zapewniające niezbędną prędkość i intensyw­ność przebiegu procesów nerwowych pomiędzy komórkami i grupami komórek nerwowych mózgu;
-         ćwiczenia pogłębiające, sprzyjające zwiększeniu i pozytywnemu nastawieniu lub wpływające na emocjonalno - limbiczny układ mózgu, współpracujący z ośrodkami percepcji własnego ,Ja", stabilizację i rytmizację procesów nerwo­wych organizmu.
Przykłady ćwiczeń:
-         ćwiczenia na przekraczanie linii środka, . ćwiczenia naprzemienne,
-         pozycja Cooka,
-         leniwe ósemki,
-         rysowanie oburącz,
-         słoń,
-         krążenie szyją, oddychanie brzuszkiem,
-         rower na leżąco,
-         aktywna ręka,
-         zginanie stopy, sięganie po piłkę, punkty uziemienia, punkty równowagi, punkty przestrzeni,
- energetyczne ziewanie,
- kapturek myśliciela,
- punkty pozytywne.



 BIBLIOGRAFIA:
1. Bogdanowicz M -Integracja percepcyjno-motoryczna. Teoria diagnoza, terapia, Warszawa 1990 CMPP-P MEN Trudności w pisaniu u dzieci, Gdańsk 1984, UG.
2. Brzezińska A.-Czytanie i pisanie - nowy język dziecka, War­szawa 1987, WSiP.
Gotowość dzieci w wieku przedszkolnym do czy­tania i pisania, Poznań 1987,Wydawnictwo Na­ukowe UAM.
Kształtowanie gotowości do czytania i pisania, Wychowanie w Przedszkolu 1981, nr 5.
3. Burtowy M.-O przygotowaniu dzieci przedszkolnych do nauki czytania i pisania, Wychowanie w Przedszkolu 1986, nr 5.
4. Cieszyńska J.-Nauka czytania krok po kroku, Kraków 2001, Wyd. Naukowe Akademii Pedagogicznej.
5. Chmielewska E.-Zabawy logopedyczne i nie tylko, Kielce 1996, Kielecka Oficyna Wydawnicza.
6. Czajkowska M.-Zajęcia korekcyjno kompensacyjne w szkole, War­szawa 1989, WSiP.
7. Franczyk A., Krajewska K.-Zabawy i ćwiczenia na cały rok, Kraków 2003, Impuls ..
8.Górniewicz E.-Pedagogiczna diagnoza specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu, Toruń 2003, Wyd. A. Ma­rszałek.
9. Mickiewicz J.Jedynka z ortografii? Rozpoznawanie dysleksji, Dysortografii i dysgrafii w starszym wieku szkol­nym, Dom Organizatora, Toruń 1995.
10.Radwiłowicz M.-Metodyka nauczania początkowego, Warszawa 1986, WSP. 
11. Sawa B.-Jeżeli dziecko źle czyta i pisze, Warszawa 1976, WSiP.
12. Skibińska H.-Praca korekcyjno-kompensacyjna z dziećmi z trudnościami w pisaniu i czytaniu, Bydgoszcz 1996,WSP.
13. Skorek E.-Terapia Pedagogiczna, Kraków 2003, Impuls.
14. Spionek H.-Zaburzenia psychoruchowego rozwoju dziecka, Warszawa 1965, PWN.
15.Tomaszewski T.-Ogólna charakterystyka procesów orientacyjnych, intelektualnych i wykonawczych, Wychowanie w Przedszkolu 1974, nr 12 

 
 

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie