Zamieszczony konspekt lekcji dla klasy IV dotyczy działu składni. Wykorzystuje on m.in. metody aktywizujące oraz indywidualizację pracy na lekcji. W sposób przystępny ukazuje drogę sporządzenia wykresu zdania pojedynczego.
Konspekt lekcji języka polskiego
oprac. Anna Izba
Publiczna Szkoła Podstawowa w Wierzbowej
Klasa IV, -12- uczniów
czas: 45min.
Temat: Między nami wyrazami.... – wykres zdania pojedynczego.
Cel główny – po zajęciach uczeń:
- sporządza wykres zdania pojedynczego;
Cele operacyjne: - uczeń:
* zna pojęcia: związek główny, związki poboczne, wyraz określany, wyraz określający,
* wyróżnia podmiot i orzeczenie spośród innych wyrazów,
* wypisuje związki wyrazowe ze zdań pojedynczych,
* kształci logiczne myślenie, współpracuje z kolegami;
* kształci nawyk budowania poprawnych zdań pod względem formy i treści czyli poprawności gramatycznej i znaczeniowej;
Metody: aktywizująca -skojarzenia, heureza, metoda ćwiczeń praktycznych.
Forma: indywidualna, w parach, zbiorowa.
Pomoce: krzyżówki, diagramy, rozsypanka wyrazowa
Przebieg lekcji:
- Część organizacyjna. Na wyciszenie się grupy, krótka zabawa w skojarzenia. Metoda (z grupy aktywizujących) ćwiczy umiejętność uważnego słuchania oraz pobudza do myślenia.
- Sprawdzenie pracy domowej:
Ze zdania:
Pracowici uczniowie otrzymują zawsze dobre stopnie.
a) Wypisz związki wyrazowe wg wzoru: księżniczka (jaka?) piękna.
b) Podkreśl podmiot i orzeczenie.
c) związki wyrazowe:
uczniowie (kto? co? / co robią?) otrzymują - związek główny
uczniowie (jacy?) pracowici – związek poboczny
otrzymują (kogo? co?) stopnie – związek poboczny
otrzymują (kiedy?) zawsze – związek poboczny
stopnie (jakie? ) dobre- związek poboczny
- Uświadomienie uczniom celu głównego lekcji.
- Zapis tematu lekcji po wcześniejszym jego rozszyfrowaniu: (uczniowie pracują w parach)
I para : rozwiążcie krzyżówkę, hasło zapiszcie na kartce.
1. Pierwsze imię Andersena.
2. Drugi przypadek deklinacyjny.
3. Tworzy z orzeczeniem związek główny.
4. Jeden z braci Ma, z baśni „Perła jaśniejąca w mroku” lub .....przed trzecim.
HASŁO: ..............................................
(Hasło: nami)
II para:
Rozszyfrujcie anagram „ymęidz”. ......................................
Odgadnięte słowo zapiszcie na kartce.
(hasło: między)
III para:
Każdej kolejnej literce alfabetu przypisana jest kolejna cyfra. Odgadnijcie wyraz i zapiszcie go na kartce.
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M
N
O
P
R
S
T
U
W
X
Y
Z
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
21
23
17
1
24
1
13
9
(hasło: wyrazami)
IV para:
Każdej kolejnej literce alfabetu przypisana jest kolejna cyfra. Odgadnijcie ukryty wyraz i zapiszcie go na kartce:
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M
N
O
P
R
S
T
U
W
X
Y
Z
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
16
15
10
5
4
23
14
3
24
5
7
15
(hasło: pojedynczego)
V para:
Rozwiążcie krzyżówkę. Hasło utworzą litery z ponumerowanych kratek.
Hasło:.........................................., zapiszcie na kartce. (hasło: zdania)
Hasła: poziomo:
1. W parze z podmiotem.
2. Jeden z rodzajów literackich.
3. np. „Pani Twardowska” A. Mickiewicza”
pionowo;
1. Do odegrania w sztuce, przedstawieniu lub filmie.
2. Może być główny lub poboczny.
VI para:
Ułóżcie poniższe wyrazy w kolejności alfabetycznej. Druga litera każdego wyrazu wpisana do diagramu, utworzy hasło. Napiszcie go na kartce.
ikra, prąd, ser, wsyp, dym, dwa
.................................................................................................................
Hasło:
(hasło; wykres)
- Każda para przyczepia na tablicy swój wyraz, wspólnie z rozsypanki układamy poprawnie brzmiący temat lekcji i zapisujemy go w zeszycie.
„Między nami wyrazami - wykres zdania pojedynczego”
3. Wykorzystanie zdania z zadania domowego do sporządzenia wykresu .
Pracowici uczniowie otrzymują zawsze dobre stopnie.
Analiza:
- Jak nazwaliśmy tę wypowiedź i dlaczego? (zdanie, posiada orzeczenie)
- Czy to jest zdanie pojedyncze, czy złożone? (pojedyncze)
- Jaki jest to rodzaj zdania pojedynczego? (rozwinięte)
Wykres zdania pojedynczego
uczniowie otrzymują
jacy? co? kiedy?
pracowici stopnie zawsze
jakie?
dobre
4. Wspólna analiza zdania zbudowanego przez uczniów do podanego związku głównego:
Królewna spotkała.
a) podmiot i orzeczenie = związek główny;
b) rozwijanie podmiotu i orzeczenia;
c) oddzielenie grupy podmiotu od grupy orzeczenia;
d) podkreślenie określeń;
e) słowne wymienienie związków wyrazowych
f) sporządzenie wykresu zdania;
5. Rozdanie uczniom różnych zdań wraz z wyrazami potrzebnymi do ułożenia wykresu.
(praca indywidualna; Dodatkowe, przygotowane ćwiczenia na „szóstkę”.
Polecenie: - Podkreśl podmiot i orzeczenie;
- Uzupełnij związki wyrazów;
- Podkreśl w związku wyraz podrzędny; (polecenia nie wykonują: Mirek, Ola, Natalia i Adam)
- Ułóż z rozsypanki wykres zdania pojedynczego.
Biedna dziewczynka sprzedaje zapałki.
dziewczynka co robi? ...............................
dziewczynka jaka? ................................
sprzedaje co? ...............................
Maleńka Calineczka płynie na szerokim listku.
......................... kto? płynie
........................ jaka? .............................
............................. na czym?............................
..........................jakim?.....................................
Śliczny Kopciuszek ucieka z królewskiego balu.
......................... kto? ucieka
Kopciuszek jaki? ........................
ucieka skąd? ........................
..................... jakiego? Królewskiego
Biedna dziewczynka spała na twardym grochu.
.................... ..............................
....................... ..................................
......................... ...............................
..................... ...................................
6. Prezentacja słowna wybranych prac. Zebranie kart do oceny.
7. Podsumowanie. Odpowiedź na temat : Po co uczymy się składni?
a) składnia uczy logicznie myśleć;
b) uczy poprawnie wypowiadać się w naszym ojczystym języku, zarówno w mowie jak i w piśmie;
c) dzięki niej nasze wypowiedzi tworzą uporządkowaną całość i zawierają zrozumiałą informację;
- odwołanie się do słów J. Korczaka:
„Źle mówić lub pisać –
to znaczy krzywdzić swoją mową tych wszystkich,
którzy ją budowali”;
„Błąd w mowie i w piśmie,
to jak tłusta plama na fotografii matki,
którą kochasz”.
J. Korczak
8. Praca domowa:
Zanalizuj zdanie (do wyboru):
1. Biedna Marysia Sierotka pasła w lesie miłe, białe gąski.
2. Odważni rycerze walczyli z okrutnym smokiem.
a) podkreśl podmiot i orzeczenie, oddziel grupę podmiotu i orzeczenia, podkreśl określenia,
sporządź wykres zdania.
|
