Powodem powstania tego scenariusza ,były częste pytania rodziców na temat dojrzałości szkolnej , co to jest, jak pomóc dziecku, czy da sobie radę w nowej, trudnej sytuacji, co wiem o swoim dziecku.Wbrew obiegowej opinii wielu rodziców interesuje się swoimi dziećmi, ale mają obawy , wątpliwości .Podczas tego spotkania rodzice dowiadują się przede wszystkim jak pomóc swojemu dziecku, jak je wspierać. Oni często to robią, ale wspólne działanie wzmacnia ich w przekonaniach. Scenariusz spotkania z rodzicami dzieci z klasy I Przygotowany przez Annę Starzyńską-Kloze nauczyciela kształcenia zintegrowanego w Szkole Podstawowej nr 3 w Pabianicach Temat: Dojrzałość szkolna. Cele: Rodzic wie :
- co to jest dojrzałość szkolna
- że dziecko powinno być zdrowe
- że nauka wymaga zasobu sił i odporności na zmęczenie
- że dziecko powinno posiadać dobrze rozwiniętą sprawność ruchową
- że dziecko powinno dobrze widzieć i słyszeć
- że dziecko powinno mieć prawidłowo działające narządy mowy
- że dziecko powinno prawidłowo wybrzmiewać wszystkie głoski
- że dziecko powinno posiadać umiejętności nawiązywania kontaktów społecznych z rówieśnikami
- że dziecko chce i potrafi podporządkować się poleceniom nauczyciela i regulaminom szklonym
- że działania dziecka powinna cechować samodzielność , zaradność, zdolność doprowadzania swoich działań do końca
- że dziecko powinno posiadać umiejętność opanowywania gwałtownych reakcji (złości, płaczu, niechęci)
- że dziecko chce się uczyć , interesuje się pisaniem , czytaniem
- że dobrze orientuje się w najbliższym otoczeniu i środowisku
- że posiada odpowiedni zasób słownictwa
- że posiada umiejętność logicznego myślenia
- że posiada sprawny wzrok i słuch , co daje prawidłowy przebieg analizy i syntezy wzrokowej i słuchowej
- że dziecko musi posiadać odpowiednią sprawność manualna
- że dziecko powinno umieć kierować swoja uwagą , ale także skoncentrować się przez odpowiedni okres czasu na swojej pracy
- że nie może wymagać od dziecka zbyt dużo, należy dać mu czas na naukę zarówno jak i na zabawę
- że nie należy wykonywać za dziecko zadań domowych
- że ma być dla dziecka wsparciem w trudnych dla niego chwilach
- że dziecko potrzebuje stałego i spokojnego miejsca do odrabiania lekcji
- że po intensywnym wysiłku dziecko musi mieć czas na odpoczynek
Rodzic wie :
jak postępować ,aby wspierać rozwój dziecka
- jakie zabawy dobierać ,aby dziecko prawidłowo się rozwijało
- jak wspierać rozwój motoryczny dziecka
- jak wspierać rozwój manualny dziecka
- jak wspierać rozwój percepcji wzrokowej i koordynacji wzrokowo-ruchowej
- jak wspierać prawidłowy rozwój percepcji słuchowej
- jak kształtować prawidłowe więzi emocjonalne między rodzicami i dziećmi
- jak wspierać uspołecznienie dziecka
- jak uczyć dziecko samodzielności i zaradności.
Materiały dla rodziców. Dojrzałość szkolna sześcioletniego dziecka- Co rodzic wiedzieć powinien? Dojrzałość szkolna jest to gotowość dziecka do podjęcia nauki w szkole, tzn. osiągnięcie odpowiedniego poziomu rozwoju dziecka w czterech sferach: umysłowej , społecznej, emocjonalnej i fizycznej. SFERA UMYSŁOWA poziom procesów niezbędnych do nauki czytania, pisania i matematyki (funkcje spostrzegawczo-ruchowe, mowa dziecka, poziom rozumienia zdobytych już wiadomości i umiejętności) SFERA SPOŁECZNA umiejętności nawiązywania pozytywnych kontaktów z rówieśnikami i dorosłymi, podporządkowanie się określonym wymogom i regułom, stopień samodzielności w różnych sytuacjach , poczucie odpowiedzialności za swoje działania SFERA EMOCJONALNA odporność na stres i niepowodzenia, zdolność skupienia uwagi na dłuższy czas, motywacja do pracy, umiejętność wyrażania emocji i ich kontroli SFERA FIZYCZNA ogólny stan zdrowia dziecka ( w tym prawidłowy słuch i wzrok), sprawność ruchowa i motoryczna, sprawność manualna, odporność na choroby i zmęczenie, poziom umiejętności samoobsługowych Brak równowagi pomiędzy poziomem rozwoju tych sfer w chwili podejmowania obowiązku szkolnego naraża dziecko na niepowodzenia szkolne , które mogą rzutować na stosunek dziecka do nauki i szkoły. Taka niedojrzałość często mija , ale należy zastanowić się nad odroczeniem dziecka od obowiązku szkolnego , jak również ,gdy dziecko wyprzedza rozwój przewidziany dla danej grupy wiekowej , a jest gotowe do wcześniejszego podjęcia obowiązku szkolnego, rodzice mogą złożyć wniosek o wydanie opinii dotyczącej rozwoju dziecka . Przebieg spotkania. Powitanie Rodzice siadają przy ławkach ustawionych w kręgu. Nauczyciel wita się z rodzicami , przedstawia temat spotkania. Analiza rysunku (dzięki temu nie trzeba sprawdzać obecności , gdyż będzie wiadomo , których rodziców nie ma , bo rysunki pozostaną na tablicy)
- Proszę odnaleźć rysunek swojego dziecka ( dzieci rysowały same siebie; rysunki są wyraźnie podpisane przez nauczyciela), proszę złożyć rysunek wzdłuż , równo na dwie części.
- rodzice analizują rysunek pod kierunkiem nauczyciela, zwracając uwagę na
- usytuowanie postaci ( lewa strona to przeszłość, prawa strona to przyszłość) - wielkość ( świadczy o samoocenie )
- linie , kreskę ( delikatna świadczy o dużej wrażliwości)
- czy rysunek mieści się na kartce ( jeżeli nie ,świadczy to o problemach wychowawczych , buntowniczość )
- czy dziecko stoi na jakimś podłożu ( jeżeli nie ma podłoża lub jest duża odległość od dołu kartki , to świadczy to braku realizmu , romantyzm)
- czy postać stoi przodem , ma ręce rozłożone – to radość
- postać z rękoma z tyłu lub w kieszeniach – to coś do ukrycia , jakieś problemy ,z którymi dziecko nie może sobie poradzić , ukrywa je , lub zrobiło coś złego
- postać stoi bokiem – lęk przed światem , brak zaufania
- oczy szeroko otwarte – chęć poznawania , ciekawość świata, zjawisk, otoczenia
- jeżeli są szczegóły – świadczy to o drobiazgowości
- rodzice zapisują sobie uwagi obok rysunku.
Rozmowa na temat dojrzałości szkolnej ( przekazanie materiałów rodzicom) Dyskusja na temat co rodzic wie, na temat swojego dziecka i wie również jak je wspierać w jego dalszym rozwoju ( burza mózgów)
- jak postępować ,aby wspierać rozwój dziecka ( nie możemy wymagać od niego zbyt wiele, musi mieć czas na zabawę i naukę, nie karać za pierwsze niepowodzenia , ale dać miłość , zrozumienie, pomoc, nie porównujemy go z innymi dziećmi, zapewnić spokojne miejsce do pracy)
- jakie wspierać rozwój motoryczny dziecka ( wszelkie formy ruchu)
- jak wspierać rozwój manualny dziecka ( zabawy plasteliną , farbami, wydzieranki, wyklejanki , zabawy z papierem, malowanie na dużych formatach dużymi pędzlami)
- wspieranie rozwoju spostrzegania i zależności miedzy wzrokiem a ruchem ( puzzle, domino, szachy, warcaby, wszelkie gry planszowe, mozaiki, znajdowanie różnic między obrazkami, wszelkie gry pamięciowe)
- wspieranie słuchu (wsłuchiwanie się w dźwięki jakie nas otaczają , rozpoznawanie ich i nazywanie, naśladowanie dźwięków, nauka wierszy na pamięć , śpiewanie piosenek, układanie rymowanek, wszelkie zabawy słuchowe)
- wzmacnianie więzi emocjonalnych między dziećmi a rodzicami (spacery, rozmowy , zabawy, sport, wspólne zainteresowania, angażowanie w prace domowe)
- wspomaganie uspołeczniania dziecka ( pozwólmy dziecku bawić się z innymi dziećmi, uczmy dzielenia się zabawkami , uczmy pozytywnego rozwiązywania konfliktów między dziećmi, uczmy doprowadzania zaczętej pracy do końca)
- nie wyręczamy dziecka , musi mieć swoje obowiązki, z których się wywiązuje
- Te wszystkie uwagi zapisujemy w pierwszej części planszy.
Podsumowanie w formie tabeli
na tablicy umieszczona jest plansza podzielona na cztery części Jak mogę pomóc dziecku? Jak mogę je wspierać? Czego oczekuję od dziecka? Czego oczekuję od szkoły? Czego oczekuję od przyszłego wychowawcy? Co dam z siebie dla lepszego funcjonowania klasy, szkoły? Jak widzę współpracę ze szkołą?
- rodzice otrzymują karteczki na których najpierw piszą - Czego oczekują od dziecka ?, a następnie w ten sam sposób postępujemy przy pozostałych częściach planszy
- następnie nauczyciel czyta zamieszczone informacje podsumowując jak ważnym wydarzeniem w życiu dziecka jest pójście do szkoły.
Zakończenie
- rodzice wypełniają arkusz ewaluacyjny ( jest to schematyczny rysunek szkoły, w miejscach okien rodzice wpisują przymiotniki jakimi określiliby spotkanie i informacje jakie otrzymali , ich przydatność , pomoc w rozumieniu sytuacji ; oczywiście anonimowo
- po wypełnieniu arkusza nauczyciel wręcza rodzicom rysunek, kolorowankę dla dziecka i osobiście żegna się z każdym rodzicem.
Analiza rysunku- należy do metod projekcyjnych
- Rysunek na całej kartce lub na środku- świadomość, dziecko odnajduje się w danej sytuacji.
- Rysunek przesunięty w lewo- powrót do przeszłości, tam było lepiej, introwersja(nastawienie na samego siebie).
- Rysunek przesunięty w prawo- przyszłość, ciekawość tego co będzie lub ekstrawersja( nie może żyć bez drugiego człowieka).
- Rysunek przesunięty w dół- napięcie ,zmęczenie, lęk, depresja (obniżony stan-smutek ,żal).
- Rysunek przesunięty ku górze- pobudzona wyobraźnia i marzenia( jak sobie wyobraża tą sytuację lub jakby chciało , żeby ta sytuacja wyglądała).
- Rysunek od połowy kartki ku lewemu dołowi - fiksacja(reakcja obronna), regresja(cofanie ,powrót do etapu rozwoju wcześniejszego), zajęcie się sobą.
- Rysunek od połowy kartki ku prawemu dołowi- napięcie, potrzeby , konflikty.
- Rysunek od połowy kartki ku lewej górze- nostalgia, zahamowania.
- Rysunek od połowy kartki ku prawej górze- atak, aktywność , pomysły, projekty.
- Postać fruwająca ,bez podłoża- bezradność, brak realizmu, romantyzm, brak stóp to brak poczucia bezpieczeństwa
- Duża głowa_ osoba przeżywa jakiś problem, konflikt i koncentruje się na tym jak to rozwiązać , jak z tego wybrnąć (np. konflikt wewnętrzny) ; poczucie małych umiejętności intelektualnych, poczucie niemocy.
- Duże podkreślone oczy –strach
- Cieniowana kreska(podkreślona)- chronię siebie , wewnętrzne napięcia; agresja-zachowanie celowe ,zamierzone z premedytacją.
- Duża ilość włosów- marzenie o męskich cechach ,sile, brak- bezradność, nieradzenie sobie w sytuacjach trudnych
- Niedokładność- wskazuje na nadpobudliwość.
- ¦Wielkość rysunku –świadczy o samoocenie
- Linia delikatna- wrażliwość.
- Rysunek może nie mieści się na kartce- problemy wychowawcze, buntowniczość.
- Postać przodem, ręce rozłożone, widoczne dłonie- radość.
- Ręce w kieszeniach, ukryte za postacią- tajemnica, coś złego ukryte przed światem.
- Oczy szeroko otwarte- poznawczość , ciekawość świata, puste oczy , bez źrenic –strach, zaznaczone zęby, paznokcie , nozdrza, podbródek- agresja
- Postać narysowana bokiem- bokiem do świata.
- Rysowane szczegóły- drobiazgowość.
- Małe postacie i dużo pustych ,białych przestrzeni –wskazują na lęk.
Kolorystyka
- .szary- bierność w zachowaniu, powściągliwość, unikanie zagrożenia, obojętność, niepewna sytuacja emocjonalna, brak umiejętności podejmowania decyzji, brak aktywności
- niebieski- dobre funkcjonowanie, spokój ,swoboda (niebo), nadmiar-tłumienie uczuć, niezaspokojone potrzeby miłości, przynależności i akceptacji
- zielony- ( w normie trawa, drzewa)- spokój emocjonalny, norma w relacjach z innymi, właściwa pewność siebie, umiejętność dopasowania się do otoczenia, nadmiar – duża wrażliwość idąca w kierunku nadwrażliwości
- jasno zielony- gotowość do kontaktu z innymi , mała trwałość w związkach z innymi
- . czerwony- agresja, gotowość do reagowania na działające bodźce –reakcje intensywne , gwałtowne, silne, brak – zahamowanie , wycofanie
- . żółty- motywacja do działania , dojrzałość, otwartość na świat zewnętrzny
- filoetowy- zmienność i chwiejność uczuciowa, napięcie lęk
- brązowy- pewność siebie, egoizm, egocentryzm, nastawienie na zaspokajanie swoich własnych potrzeb
- czarny- smutek, żałoba, przygnębienie, niepokój, poddanie się , poczucie małej mocy, blokowanie i hamowanie uczuć, apodyktyczność (moje na wierzchu)
- czarny z czerwonym- bunt i niezgoda na zaistniałą sytuację 1
- .biały-w następstwie wyładowania emocji, odpływ pobudzenie po wyładowaniu emocji-spokój po agresji
- pomarańczowy- niezdecydowanie, niepewność, nieokreśloność, niejasność, zmienność przeżywania
- różowy- dziecinność ,tendencje do lekkiego niepokoju, uleganie silnym ,ale chwilowym wrażeniom, bezpośrednie i spontaniczne reakcje , brak refleksji nad działaniem i życiem , mała intensywność w życiu uczuciowym
Analiza rysunku rodziny Wydajemy dzieciom polecenie- Narysuj rodzinę (narysuj jak uważasz). Obserwujemy dziecko w trakcie wykonywania rysunku, jakie postacie rysuje i w jakiej kolejności, obserwujemy emocje dziecka
- Zadajemy pytania najpierw sobie-
Jakie uczucia wywołuje we mnie ten obraz?
Co nietypowego można na nim zauważyć?
Co znajduje się w centrum?
Czego nie ma?
Jakie przeszkody można zaobserwować?
Jaka jest wielkość i kształt przedstawionych postaci i w
Jakim kierunku się one poruszają ?
- Następnie rozmawiamy z dzieckiem, zadajemy mu pytania i obserwujemy reakcję dziecka podczas odpowiadania:
- Opowiedz mi coś o tej rodzinie ,kto jest na tym rysunku?
- Kto jest najmilszy w tej rodzinie, dlaczego?
- Kto jest najmniej miły ,dlaczego?
- Komu jest najlepiej, kto jest najbardziej szczęśliwy?
- Komu jest najgorzej, kto jest najmniej szczęśliwy?
- Co byś zmienił w tej rodzinie?
- Dlaczego nie narysowałeś.....?
Co analizować?
- Osoba waloryzowana
- ta osoba rysowana jest jako pierwsza , może być umieszczana w centrum lub bardziej z lewej strony, jej miejsce na rysunku jest najlepsze, inni są do niej odwróceni albo ona siedzi
- ta osoba może być większa od pozostałych postaci lub rysowana jest wyżej
- najdłużej jest rysowana, ma największą ilość szczegółów, użyto przy niej , wiele kolorów,
- Osobą dewaloryzowaną jest ta, w której obecności nie czuje się dobrze , wywołuje nieprzyjemne uczucia lub pozostaje z nim w konflikcie – przeciwieństwo osoby waloryzowanej.
- Relacje odległości- bliska odległość , trzymanie się za ręce , wspólne działania lub zabawa oznacza zażyłość pomiędzy poszczególnymi osobami
- duża odległość odwrócenie się od siebie –niechęć
- Jeżeli jakaś postać jest umieszczona z dala od innych lub pomiędzy nią a innymi postaciami występuje jakaś przeszkoda- izolacja
- Zwierzeta(te których w rodzinie nie ma )- agresja
- kotowate- walka z odwagą, ale w delikatnej formie
- które zjadają padlinę (szakal)-agresja bez narażenia się na ryzyko (np. atak na słabszego)
- silne i ciężkie (słoń, dzik)- silne nie kontrolowane wybuchy złości
- ptaki drapieżne –pragnienie trwałej dominacji
- węże- agresja niebezpieczna, przebiegła
- Wskaźnik niepokoju:
- duże białe przestrzenie
- mało kolorów
- brak ruchu
- postacie małe , często w formie schematu lub symolu
- brak podstawy
- brak elementów dodanych
- treść rysunku wskazuje na lęk np. autor rysunku umieszczony jest na skale lub jest gdzieś schowany- inne osoby go atakują
- kolory raczej blade, szare , ciemne
- krótka kreska
- słaby nacisk kredki
- ciało ludzkie niekompletne
- przedmioty na rysunku dominują nad postaciami
Literatura Frdrychowicz A. –Rysunek Rodzinny. Projekcyjna metoda badania stosunków rodzinnych. Łobocki M. – Metody badań pedagogicznych. Łobocki M. Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych. |
