Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Gdy rodzina zawiedzie

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 2139 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Dokonując diagnozy środowiska rodzinnego wychowanków klasy oraz konsultując moje spostrzeżenia z nauczycielami utwierdziłam się w przekonaniu, że spora grupa naszych uczniów pochodzi z rodzin dysfunkcyjnych, a więc patologicznych, niewydolnych wychowawczo, czy też „nadopiekuńczych”.

GDY RODZINA ZAWIEDZIE – PODSTAWOWE ZASADY POMAGANIA UCZNIOM

OPRACOWANIE:
LUCYNA ZBRÓG – NAUCZYCIEL NAUCZANIA ZINTEGROWANEGO
ZESPÓŁ SZKÓŁ W CZARNEM


ROK SZKOLNY 2005/2006


Wprowadzenie


Dysfunkcja rodziny ma też swój oddźwięk w zachowaniu dzieci w szkole, a praca wychowawcza w stosunku do tych dzieci wymaga szczególnej wiedzy pedagogicznej i umiejętności skutecznego pomagania.

Referat zawiera najważniejsze i skomasowane treści dotyczące rodziny dysfunkcyjnej, a więc takiej, która zawiodła dziecko nie zaspokajając jego podstawowych potrzeb, choćby bezpieczeństwa i miłości.

Szczegółowo omówiłam również „role”, w jakie wchodzą dzieci próbując poradzić sobie z często przerastającą ich rzeczywistością. Opracowanie podaje również konkretne metody postępowania wychowawczego w stosunku do ucznia, techniki prowadzenia rozmowy, czy też reagowania w sytuacji konfliktowej.

Celem moim jest udostępnienie nauczycielom jak najwięcej informacji na temat funkcjonowania dziecka w rodzinie dysfunkcyjnej, a przede wszystkim udzielania mu pomocy w sposób fachowy i skuteczny
CHARAKTERYSTYKA RODZINY

RODZINA:„To grupa osób, które wzajemnie na siebie oddziaływują.
Stanowi system którego elementy ( członkowie rodziny ) są wzajemnie ze sobą powiązane .Zmiana w jednej części systemu powoduje zmiany w innych jego częściach
A) RODZINA ZDROWA ( FUNKCJONALNA )

spełnia efektywnie swoją funkcję ,
stwarza optymalne warunki do rozwoju poszczególnych członków
i w miarę możliwości zaspakaja ich potrzeby

POTRZEBY :
· biologiczna (m.in. jedzenie ,sen , zdrowie )
· bezpieczeństwa ( m.in. opieka , wsparcie ,pomoc )
· miłości ( okazywanie uczuć i czułości )
· przynależności ( więzi rodzinne , posiadanie własnych korzeni )
· szacunku (m.in. akceptacje siebie i innych , docenianie godności )
· samourzeczywistnienia ( realizację swoich potencjalnych możliwości )
„ STAWANIE SIĘ TYM KIM MOŻNA SIĘ STAĆ”
CECHY ZDROWEJ RODZINY GWARANTUJĄCE WSZECHSTRONNY I WŁAŚCIWY ROZWÓJ DZIECKA
W RODZINIE:


AUTONOMIA I WSPÓLNOTA

-Każdy członek rodziny ma prawo do zachowania swojej odrębności ,niepowtarzalności
i buduje własnej wizji życie ( uwzględniając jego poziom rozwoju )
-Rodzina wspiera swoich członków wg ich potrzeb
-Panuje wzajemność w dawaniu sobie oparcia , uwagi , pomocy ( adekwatnie jednak do
podziałów pokoleniowych

SKUTECZNA KOMUNIKACJA
Ma miejsce gdy :
-Członkowie rodziny posiadają umiejętność wzajemnego słuchania się
-Swoje sprawy załatwiają wprost a nie za czyimś pośrednictwem
-Są gotowi do podejmowania ważnych tematów ( w tym trudnych ) dotyczących rodziny i jej członków w atmosferze życzliwości i spokoju
-Ma miejsce otwarta wymiana emocjonalna
-przekazy werbalne i niewerbalne są spójne


RODZINA DYSFUNKCYJNA ( DYSFUNKCJONALNA )


Jest zamknięta , zakłamana (chroni tajemnicę rodzinną). Panuje w niej zaburzona komunikacja i zamieszanie co do ról .Jest nastawiona raczej na sztywne utrzymanie systemu rodzinnego , a nie na rozwój swoich członków .



Dysfunkcja rodzinna , której skutki dotykają dzieci , może przybrać różne formy:

1. Alkoholizm i inne uzależnienia lub choroba psychiczna w rodzinie .

2. Przemoc fizyczna ,psychiczna ,maltretowanie i wykorzystywanie seksualne .

3. Psychiczne opuszczenie dzieci ( nieobecność emocjonalna rodzica ) , chłód emocjonalny.

4. Czynne odrzucanie i dewaluowanie dziecka .

5. Nadużycia emocjonalne , czyli używanie przez dorosłego do zaspokajania swoich potrzeb emocjonalnych ( np. powierzanie mu spraw dorosłych , tworzenie koalicji z dzieckiem przeciwko drugiemu rodzicowi ).

6. Stawianie nieadekwatnych do rozwoju i możliwości dziecka wymagań –infantylizowanie dziecka lub żądanie spełnienia nadmiernych oczekiwań

7. Przerost sztywnych wymagań nad okazywaniem miłości i czułości .

8. Nadopiekuńczość i nadmierna kontrola .

PODSTAWOWE ZASADY POMAGANIA UCZNIOM Z RODZINY
DYSFUNKCYJNEJ

A) WARUNKI POMAGANIA :
· zbudowanie dobrego kontaktu i atmosfery zaufania.
· dostarczanie przekazów i sytuacji korygujących doświadczenia urazowe
· w niektórych przypadkach zapewnienie specjalistycznej pomocy psychologiczne
DOBRY KONTAKT Z UCZNIEM
Nauczyciel – wychowawca powinien nawiązać tak bliski kontakt, jak tylko to jest możliwe.

Aby taka sytuacja miała miejsce postawę wychowawcy powinny charakteryzować:
· OTWARTOŚĆ (gotowość do nawiązania kontaktu z uczniem, wysłuchanie wszystkiego z czym przyszedł ),
· EMPATIA (gotowość do rozumienia przeżyć i odczuć ucznia, wrażliwość i współodczuwanie),
· KONGRUENCJA (autentyczność, świadomość siebie – swoich uczuć, myśli, zamiarów itp. ;bycie w zgodzie ze sobą – odrzucanie „masek”; szczerość
· BEZWARUNKOWO POZYTYWNE NASTAWIENIE do ucznia, czyli wiara w jego naturalnie pozytywny potencjał i możliwości.
· TOLERANCJA, czyli uznanie w szerokim tego słowa znaczeniu odmienności ucznia, własnego sposobu emocjonalnego przeżywania świata, czy tempa rozwoju osobistego itp.
· DZIELNOŚĆ, gotowość nauczyciela do towarzyszenia dziecku w przeżywaniu przez niego-czasem bardzo trudnych emocji, zdolność do ich przyjęcia i pewna odporność, pozwalająca na nie uleganie im.

SKUTECZNE KOMUNIKOWANIE SIĘ Z NIM Obejmuje to, takie umiejętności:· aktywne słuchanie
· komunikowanie się wprost
· bezpośrednie komunikowanie uczuć
· ustalenie stopnia wzajemnego zrozumienia
· spójność komunikatów werbalnych i niewerbalnych
· unikanie barier komunikacyjnych

W kontakcie z dzieckiem z rodziny dysfunkcyjnej , najlepiej posługiwać się komunikatem wspierającym.
Na komunikat ten składają się trzy elementy:

· Wyrażanie zrozumienia dla tego co może przezywać (odzwierciedlenie uczuć dziecka).
· Wyrażenie przekonania że dziecko samodzielnie poradzi sobie z problemem (przekonanie że dziecko samodzielnie podejmie decyzję).
· Zadeklarowanie gotowości do udzielenia pomocy, wsparcie gdy dziecko będzie tego potrzebować.

KOREKCYJNE DOŚWIADCZENIA
Stworzenie takiej sytuacji (zaplanowanej przez nauczyciela), dzięki której dziecko może:

Zmodyfikować (lub przynajmniej zwątpić w) swój sąd o sobie, innych
lub świecie, będący wynikiem urazu.

Zareagować inaczej niż dotychczas (urazowo), a jednocześnie zetknąć się z pozytywnymi tego konsekwencjami
Odreagować trudne emocje (poprzez mówienie o nich, płacz itp.).

KORYGOWANIE PATOGENNYCH PRZEKONAŃ, NASTEPUJE POPRZEZ:

· KOMUNIKATY:
– masz prawo ............,
- potrafisz .........,
- możesz.......,
- udało ci się .......,
- nie musisz ........ .
· POZYTYWNA KONOTACJA „ETYKIETEK” np.:
LEŃ – dba o własny odpoczynek
BEKSA – jest wrażliwy
FIZYCZNY SŁABEUSZ – rozwija umysł, charakter itp.
· POZYTYWNE INFORMACJE ZWROTNE ( gdy dziecko
zachowało się inaczej niż zazwyczaj)

Eliminowanie zachowań niepożądanych i destrukcyjnych nie powinno polegać na stosowaniu „kar”:
Badania psychologiczne jednoznacznie wskazują na nieskuteczność karania. Skuteczność kary ogranicza się do czasu podtrzymywania kontroli. Gdy kończy się kontrola kończy się wpływ kary. Dlatego osiągnięta w ten sposób zmiana w zachowaniu jest pozorna. Ponadto kary nieuniknione częste i dotkliwe uczą bierności i bezradności, a nie wpływają na konstruktywną zmianę zachowania. Znacznie skuteczniejsze jest udzielanie informacji zwrotnej, dawanie szansy poprawy i wzmacnianie pozytywne pożądanych zachowań.

Eliminowanie zachowań nie konstruktywnych nie stanowi jeszcze pomocy dla dziecka.
Podstawowe działania korekcyjne to organizowanie sytuacji kontrujących urazowe przekonania oraz stwarzanie dziecku okazji do nowych zachowań.
Pamiętać należy o :

Określeniu najważniejszych urazów
dziecka w sferze samooceny (Ja)
poczucia sprawstwa (zadanie) i relacji z
ludźmi(rówieśnicy, dorośli), oraz
zaplanowanie „KONTRY”

Aby doświadczenie korekcyjne było skuteczne należy je powtarzać wiele razy w różnych sytuacjach

PRZYJĘCIE TRUDNYCH EMOCJI DZIECKA
Dziecko ma prawo do przeżywania trudnych emocji. Emocje są czymś naturalnym, nie są ani dobre, ani złe .

Emocje same w sobie nie szkodzą, mogą prowadzić natomiast do czynów szkodliwych w skutkach.

Emocje mogą być przyjemne lub nieprzyjemne dla przeżywającej je osoby. Pojawiają się niezależnie od nas, w przeciwieństwie do zachowań, które można poddać kontroli.
Gdy są tłumione (wysiłkiem woli „odcięcie” się od ich przeżywania prowadzi do tego, że przestajemy je odczuwać, chociaż występują zmiany na poziomie fizjologicznym), to wtedy grozi wybuch, czyli utrata kontroli nad zachowaniem.
WAŻNA więc jest relacja między przeżywaniem emocji, a uwalnianiem się od niej.

· PŁACZ JEST UWALNIANIEM SIĘ OD CIERPIENIA ( dziecku nie pozwala się płakać, lub szybko pociesza się go – niech płacze)
· OPOWIADANIE DAJE EFEKT OCZYSZCZENIA (dziecko mówi dużo, szybko, jest ożywione niech mówi tylko wysłuchaj, nie musisz radzić, nie musisz pocieszać).
· ŚMIECH UWALNIA NAS OD WSTYDU (nie mów „Co się głupkowato śmiejesz” – może być zawstydzone lub zakłopotane).
FORMY UDZIELANIA
POMOCY UCZNIOM Z RODZIN DYSFUNKCYJNYCH
Wychowawca w kontakcie z uczniem z rodziny dysfunkcyjnej –
radzenie sobie z przeżywanymi trudnościami:
Wychowawca w kontakcie z uczniem z rodziny dysfunkcyjnej, który sprawia kłopoty przeżywa różne trudne uczucia i pragnienia. Najczęściej są to: gniew, złość, rozdrażnienie, uraza, bezradność, zniecierpliwienie, chęć dokuczenia, odtrącenia, lub posłużenia się uczniem.

Narastanie tych emocji i chęć aby im ulec, może wiązać się z :
· niedostateczną świadomością własnych urazów doznanych w dzieciństwie
· sposobem w jaki dzieci z rodzin dysfunkcyjnych wchodzą w relację EFEKTY w pracy z dzieckiem z rodziny dysfunkcyjnej są możliwe tylko wówczas gdy nauczyciel umacnia gotowość osobistą do pracy wychowawczej.
Ułatwia mu to:

· dzielenie się własnymi problemami i sukcesami w pracy z dziećmi z tych rodzin z innymi (pedagog, psycholog, grupy wsparcia dla nauczycieli)
· zespołowe planowanie rozwiązań bieżących problemów wychowawczych (np. w grupie nauczycieli wychowawca – pedagog szkolny – psycholog)
· samokształcenie i samodoskonalenie
· autorefleksja
ZAPAMIĘTAJ:
Nie daj się sprowokować !
Nie buduj relacji „urazowej” z wychowankiem.
Utrzymaj trudne emocje pod kontrolą .
Reaguj w sposób korekcyjny.


Lucyna Zbróg

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie