Koncentrując się na najważniejszych aspektach nauczania matematyki w kształceniu zintegrowanym można stwierdzić, że głównym celem jest opanowanie przez uczniów techniki rachunkowej. Określamy nią umiejętność sprawnego i ekonomicznego wykonywania działań na liczbach. Podstawą właściwego kształtowania techniki rachunkowej jest znajomość własności działań oraz poprawne i świadome ich stosowanie w zadaniach.
Poznawanie przez dzieci elementarnych pojęć matematycznych i opanowanie czterech podstawowych działań powinno następować w czasie samodzielnego działania dzieci w zabawie, w różnorodnych sytuacjach naturalnych lub też planowanych. Naczelną metodą znajdującą zastosowanie w kształtowaniu pojęć matematycznych są metody aktywizujące, a więc samodzielne doświadczenia, przeżywanie, poszukiwanie rozwiązania poprzez świadomy i czynny udział ucznia.
Opinie nauczycieli – praktyków uczących w klasach nauczania zintegrowanego, zgodne są, co do tego, że podręcznik i zeszyty ćwiczeń nie wystarczają do utrwalenia materiału programowego, a tym bardziej do wyrobienia biegłości w liczeniu.
Uważam, że pomocą może tu być organizowanie gier i zabaw dydaktycznych, rozwiązywanie łamigłówek, zgadywanek i różnego rodzaju rozrywek umysłowych wywołujących aktywność.
Do najistotniejszych przejawów tej stymulacji zaliczyć można:
1. W zakresie aktywności intelektualnej: przyjmowanie przez uczniów postawy badawczej, wzmożenie ich wysiłku umysłowego w kierunku samodzielnego myślenia, mającego na celu znalezienie rozwiązania, integrowanie i systematyzowanie zdobytej wiedzy, świadome posługiwanie się nią w różnych sytuacjach,
2. W zakresie aktywności sensomotorycznej: wzrost aktywności spostrzeżeniowej, świadomą obserwację graficznego i słownego materiału zawartego w zabawach i grach dydaktycznych, wykonywanie licznych czynności manualnych,
3. W zakresie aktywności emocjonalnej: zaciekawianie, przeżywanie radości z osiąganych wyników, stopniowe pojawianie się zainteresowania i zamiłowania do pracy umysłowej, wzrost wiary we własne siły, dążenie do pokonywania trudności, optymizm, pozytywną motywację do nauki, wzrost chęci do uczestniczenia w lekcjach, pozytywny stosunek do nauczyciela i do szkoły,
4. W zakresie aktywności werbalnej: doskonalenie umiejętności zwięzłego formułowania myśli, precyzowania znaczenia wyrazów, trafne dobieranie odpowiednich określeń językowych, rozwijanie płynności słownej, skojarzeniowej i ekspresyjnej a więc szeroko pojęte wynajdywanie słów dla myśli i znaczeń.
Gry i zabawy dydaktyczne wprowadzone do procesu nauczania matematyki stają się źródłem wielu wartościowych sytuacji, skłaniających uczniów do wysiłku umysłowego, wyzwalających ich wielostronną aktywność. Sytuacje te umożliwiają nie tylko stosowanie nabytej wiedzy w praktyce, ale prowadzą do odkrywania nowych jej elementów. Rozwiązywanie i konstruowanie zabaw i gier dydaktycznych z zastosowaniem działań matematycznych zmusza uczniów do wielostronnego dokonywania obliczeń, co pozwala na doskonalenie techniki rachunkowej. Nie są to czynności monotonne, nużące i nie prowadzą do powstania u uczniów schematycznych reakcji. Różnorodność, atrakcyjność i przystępność gier i zabaw dydaktycznych powodują, że są one dla dzieci bogatym źródłem właściwej motywacji do uczenia się matematyki. Niezwykle pozytywnie wpływają na kształtowanie się umiejętności pokonywania trudności, wyrabiają wytrwałość i siłę woli, wzmagają chęć doprowadzenia rozpoczętej pracy do końca. Rozwijają ponadto u dzieci sumienność, dokładność, świadomą dyscyplinę, wdrażają do samodzielności, samokontroli i samooceny.
Radosne przeżycia, które towarzyszą kontaktom z zabawami i grami dydaktycznymi, rodzą zadowolenie, wiarę we własne siły, budzą też życiowy optymizm, tak bardzo potrzebny dzieciom w pierwszych latach nauki szkolnej.
Opracowała: Barbara Synowiec - nauczyciel nauczania
zintegrowanego w S.P. nr 2 w Chełmie Śl.
23.02.2006 – Chełm Śl.
