Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Pedagogika zabawy jako metodyka pracy z grupą w świetlicy szkolnej

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 5718 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Pedagogika zabawy jest pomocniczą metodyką w pracy z grupą np. w świetlicy szkolnej, która rowinęła się na podstawie praktycznych doświadczeń wychowawców, poszukujących drogi wspierania wychowanków w ich rozwoju.Pedagogika zabawy jako metodyka pracy z grupą w świetlicy szkolnej

Pedagogika zabawy jest wynikiem rozwoju myśli pedagogicznej, która czerpie z wielu źródeł-idei i kierunków w psychologii i pedagogice. W tej formie rozwinęła się przed około trzydziestu kilku laty.
Najważniejsze korzenie pedagogiki zabawy to :
1. ,, Animacja ‘’ z krajów łacińskich, teatr uliczny, teatr improwizacji.
2. Ruch ,,new games ‘’ z USA z impulsami ,, baw się fair, baw się intensywnie, nie rób nikomu przykrości ‘’ , zabawa młodzieży i dorosłych w dużych grupach.
3. Terapia jednostkowa i grupowa- określane jako nauka socjalna i jako droga do społecznego samodoświadczenia. Koncepcje te przedstawiali między innymi- Wiliam C. Schulz, 1967, ,, Radość, terapia grupowa, trening wrażliwości, poszerzenie >’’, Claus J. Höpfer, 1974, ,,Bawiąca się grupa ‘’.
4. Otwarta, emancypacyjna praca pozaszkolna i praca socjalna z młodzieżą po roku 1968, w której zabawa rozumiana jest jako droga interakcji w nie dającym się z góry ustalić wynikiem, gdzie istotne są : sam proces zabawy oraz przeżycia zastępujące metody zabawowe o wąskich regułach z bezwarunkowo przewidywalnymi wynikami.
5. Powstanie w Remscheid (RFN) akademii kształcenia muzycznego i wychowania przy pomocy mediów, która w 1973 roku rozpoczyna pierwszy kurs kształceniowy ,, pedagogika zabawy ‘’ .
Naukowo pedagogiką zabawy zajmowali się : prof.I. Fritz we Frankfurcie, prof. W.Nahrsted w Bielefeld, prof. H.Opaschowsky w Hamburgu i prof.G. Wegener SpÖhring w Getyndze ( T.Wimmer, nr 2, 1998, s. 4).
Zasady myślenia i pracy pedagogiki zabawy przeniesione zostały także do Polski. W roku 1990 swoją działalność rozpoczął Klub Animatora Zabawy przy MDK ,, Vetter’’ w Lublinie, następnie powstało Studium Animacji Klanza przy Centrum Animacji Kulturalnej w Warszawie oraz Klub Alternatywnych Pedagogów. W roku 1991 nawiązano współpracę z UMCS w Lublinie. Z korzeni tych wyrosła Klanza- Polskie Stowarzyszenie Pedagogów Zabawy z Zarządem Głównym w Lublinie. Od czerwca 1998 Stowarzyszenie przyjęło nazwę Polskie Stowarzyszenie Pedagogów i Animatorów Klanza.
Pedagogika zabawy jest pomocniczą metodyką pracy z grupą, nawiązującą do tradycji wykorzystania zabawy do integracji grupy. Rozwinęła się na podstawie praktycznych doświadczeń wychowawców, poszukujących drogi wspierania wychowanków w ich rozwoju. Jest zbiorem propozycji organizowania kontaktów w grupach, realizujących wspólny cel. Jej założenia teoretyczne wynikają z założeń psychologii humanistycznej , a zwłaszcza :
- uznania człowieka za osobę rozwijającą się przez całe życie i dążącą do samorealizacji,
- przyjęcia całościowej wizji człowieka, w której jednocześnie rozum, emocje i ciało warunkują przyjęcie informacji i ich wykorzystanie.
Metody pedagogiki zabawy pomagają w dostrzeżeniu znaczenia sfery emocjonalnej dziecka, służą dobrej komunikacji, wzmocnieniu poczucia bezpieczeństwa, ujawnieniu pozytywnych uczuć. Wykluczają konkurencję budzącą antagonizmy, wyłaniającą przypadkowych zwycięzców, do czego przyzwyczajały nas niektóre tradycyjne gry. Działania pedagogiki zabawy są trochę ,, pod prąd ‘’ wobec otaczającej rzeczywistości, naznaczonej rywalizacją za wszelką cenę. Duża popularność stosowanych przez nią gier i zabaw interakcyjnych zarówno wśród dzieci, młodzieży jak i ich rodziców, wpływających na ożywienie kontaktów między uczniem a nauczycielem, nauczycielem a rodzicem, świadczą o zapotrzebowaniu społeczności szkolnej na nowe sposoby przekazywania wiedzy i urozmaicania kontaktów międzyludzkich.
Świetlica szkolna jako wewnątrzszkolna instytucja wychowawcza wspomaga i uzupełnia pracę szkoły we wszystkich jej zakresach, opieki, oddziaływania wychowawczego oraz poczynań dydaktycznych.
Uczenie się przez zabawę ma obejmować całą osobę. Oznacza to uwzględnienie również odczuć towarzyszących temu procesowi. W odróżnieniu od konwencjonalnych metod uczenia odnoszących się przede wszystkim do intelektualnego zrozumienia, gry i zabawy interakcyjne uwzględniają całego uczącego się, jego myśli i uczucia, oddziałują na jego wiedzę, a szczególnie stymulują jego chęć do zabawy. Świat zabaw dziecięcych jest dla nich światem magicznym. Prowadzącemu grupę dzieci nauczycielowi-wychowawcy dają możliwość wykorzystania psychologicznej energii gry do zaplanowanych procesów uczenia się. Są czynnikiem wspierającym w procesach socjalizacji i rozwoju osobowościowym dzieci. Dają im możliwość sprawdzenia rozwoju dziecka i integracji posiadanych już zdolności i umiejętności (Klaus W.Vopel, 1999, s. 5).
Pedagogika zabawy jest częścią pojęcia, które wiąże się z hierarchią, zależnością, profesjonalnością i odpowiedzialnością. Pierwszy człon ,,ped’’ wskazuje na dzieci i młodzież, lecz może być pomocna dla wszystkich ,,agogów’’, którzy pracują przy kształceniu oraz kształtowaniu czasu wolnego.
Pojęcie pedagogika zabawy kładzie nacisk na następujące elementy:
- występują tu bawiący się i kierujący zabawą pedagog zabawy. Osoby bawiące się są zaangażowane w zabawę i im zabawa jest bardziej podniecająca tym mniej są one w stanie rozpoznać co się dzieje. Pedagog zabawy ma możliwość widzenia zabawy z zewnątrz, posiada kompetencje i odpowiada za to, by wymagać przestrzegania reguł gry, względnie przerwać ją,
- działalność nastawiona jest na cel. Pedagog zabawy pracuje, wykonuje zadanie, w którym jest cel,
- należy działać pedagogicznie czyli ponosić odpowiedzialność. Wszystkie zabawy mają posłannictwo, przekazują wartości, tworzą postawy i wywierają na uczestników (bawiących się) określony wpływ,
- podstawą pracy pedagogicznej jest obraz człowieka emancypacyjny, akceptujący, wspierający indywidualność, pobudzający do radości życia, kreatywności i promujący społeczną odpowiedzialność,
- pedagog zabawy nie jest ,, hodowcą ‘’ dzieci, lecz zdaje się on na interakcję, jest nauczającym w żywym procesie o często nieprzewidywalnym rozwoju i zaskakujących wynikach (T.Wimmer, nr 2, 1998, s. 3-4 ).
Pedagogika zabawy prezentuje duży wachlarz propozycji, które mogą ożywić, urozmaicić tradycyjne nauczanie. Oto niektóre z nich:
- zabawy ułatwiające wejście w grupę, poznanie otoczenia, poznanie imion, powierzchownych cech osób, z którymi rozpoczynamy zabawę,
- zabawy rozluźniające, odprężające, oparte o ruch, taniec, gest, likwidujące napięcie mięsni i napięcie psychiczne,
- zabawy ułatwiające wprowadzenie określonego tematu poprzez poznanie odczuć, doświadczenie potrzeb, oczekiwań poszczególnych członków grupy,
- metody określane jako gry dydaktyczne, polegające na sposobie przedstawiania danych treści w formie zagadkowego problemu i poszukiwaniu rozwiązań według proponowanych reguł,
- metody wymiany myśli, gry dyskusyjne, analizowanie danego problemu z różnych stron, z włączeniem doświadczenia i wiedzy uczestników,
- metody ułatwiające przekaz informacji zwrotnej, sygnalizujące indywidualną reakcję i odczucia poszczególnych uczestników,
- metody dramowe, polegające na wykorzystaniu gry z podziałem na role jako wstępu do omówienia problemu,
- zabawy umożliwiające samoocenę, poznanie własnej hierarchii wartości, własnych spontanicznych zachowań,
- zabawy integrujące duże grupy, umożliwiające wszystkim uczestnikom wspólną, aktywną zabawę bez podziału na bawiących się i obserwujących.
Podstawową metodą pracy w pedagogice zabawy jest więc zabawa mająca aspekt pedagogiczny. Zabawa jest pedagogiką- nauką życia, jest sposobem uczenia się, który pozwala przystosować się i włączyć do społeczeństwa. Zabawa jest również sposobem adaptacji do rzeczywistości, w której dziecko łączy stopniowo elementy tej rzeczywistości, która otacza go oraz jego rodziców, rodzeństwo, rówieśników ze środowiska szkolnego i pozaszkolnego.
W literaturze pedagogicznej rzadko pojawia się– powszechnie uważana za mało poważną, a więc nie licującą z wychowaniem- problematyka humoru. Choć o walorach komizmu szeroko pisali S.Szuman, S. Morawski. Rangę tej metodzie wychowania nadaje dopiero pedagogika zabawy. Techniki oddziaływań przez humor odgrywają duże znaczenie w kształtowaniu: osobowości, społecznie korzystnych interakcji, zachowań w sytuacjach trudnych, jak również w nauczaniu- choć świadomie i celowo wykorzystuje to niewielki odsetek nauczycieli-wychowawców. A przecież edukacja ma pobudzać i dostarczać radości jej uczestnikom. W kontaktach międzyludzkich dialog przez humor wydaje się bardziej realny, dzieje się tak dlatego, że wesołe usposobienie rozmówców likwiduje stan napięcia nerwowego, rozluźnia, humor wpływa pobudzająco na czynności intelektualne. Bez wątpienia jednak świadome wykorzystanie humoru w wychowaniu wymaga od nauczyciela wychowawcy wiedzy z zakresu komunikacji interpersonalnej.
Radość wyrażająca się śmiechem to naturalne uczucie dzieci, które uzewnętrznia się szczególnie wtedy, kiedy dzieci bawią się razem w grupie.
W metodach proponowanych przez pedagogikę zabawy, która w swojej pracy z dziećmi wykorzystuje zabawę, taniec twórczy, gry interakcyjne integrujące grupę, uczucie to może być przez nie uzewnętrznione. Poprzez śmiech, dzieci w zabawach i grach mają możność odreagowania napięcia emocjonalnego i stresu związanego z nauką szkolną.
Zabawa jest królestwem dzieci, jest naturalnym sposobem wyobrażania sobie przez nie świata oraz jest najbardziej efektywnym sposobem uczenia się. W przeciwieństwie od innych metod nauczania, zabawa całkowicie pochłania dzieci, gdyż angażuje wszystkie ich zmysły. Nie tylko widzą i słyszą przekazywaną lekcję, ale ją wykonują (D.Chapman Weston, M.S. Weston, op.cit., s.19 ).
Zabawa mająca aspekt pedagogiczny rozwija u dzieci koncentrację, uwagę, pamięć, wyobraźnię, pobudza rozwój emocjonalny, uczy empatycznego rozumienia innych, czyni z dziecka jednostkę otwartą, aktywną, twórczą i wrażliwą. Poprzez zabawę można osiągnąć również wytrwałość, plastyczność, kreatywność, rozwój samodzielnego myślenia i umiejętności społeczne dzieci.
Uczenie się przez zabawę ma obejmować całą osobę dziecka. Oznacza to uwzględnienie również odczuć towarzyszących temu procesowi, a dotyczących tak samego faktu uczenia się, jak i związanych z tematem nauki. Jest to również rozwijanie zasad w celu ich późniejszego stosowania, a przez to kształtowanie obrazu świata przez uczącego się, jego własnego obrazu i obrazu innych ludzi. Takie uczenie się zmniejsza strach przed złą oceną lub przed poczuciem: ,,Nie dam rady’’. Kto pewnie się czuje, odważa się na próbowanie nowego i –być może-zmieniania siebie. Ten typ uczenia się wpływa na działanie. Nie wie się na pewno, dokąd się dopłynie ani jak dokładnie wygląda droga, którą trzeba przebyć. Jest ona ustalona tylko w ogólnych zarysach. Istnieje pole manewru. Jest ono istotą w animacji ! (M.Thanhoffer, R.Reichel, R.Rabenstein, 1997).
Po dokładnej analizie publikacji dotyczących pedagogiki zabawy jako metodyki pracy z grupą w świetlicy szkolnej można sformułować następujące wnioski:
1. Zabawy proponowane przez pedagogikę zabawy wnoszą do procesu edukacji szkolnej pierwiastek swobody, twórczości oraz uatrakcyjniają go.
2. Poprzez zabawę dochodzi do integracji procesów poznawania, przeżywania i działania oraz nauczania i wychowania.
3. Zabawy umożliwiają uczniom wielostronne poznanie świata, dostarczają wiedzy o przyrodzie, społeczeństwie, technice i sztuce.
4. W zabawach dzieci mają możliwość poznania własnej kształtującej się osobowości, budowania obrazu własnej osoby oraz uczą się dokonywania samooceny.
5. Poprzez aktywny udział w zabawie dzieci doskonalą sprawności manualne, koordynację wzrokowo-ruchową oraz funkcjonowanie każdego zmysłu. Rozwija się ich sfera intelektualna- spostrzeganie, uwaga, pamięć, pobudzana jest wyobraźnia.
6. Aktywność zabawowa ćwiczy u uczniów pozytywne cechy charakteru takie jak odwaga, opanowanie, uczciwość i szlachetność np. w rywalizacji.
7. Możliwość wczuwania się w świat innych dzieci jaką daje zabawa, przyczynia się do rozwoju takich uczuć wyższych jak empatia, altruizm.
8. W zabawie dzieci mają możliwość wyrażenia swoich stanów emocjonalnych, wyładowania napięć nerwowych i konfliktów wewnętrznych.
9. Zabawy interakcyjne integrują grupę oraz stwarzają uczniom okazję do przyjrzenia się zachowaniom swoim i kolegów w różnych sytuacjach społecznych, wpływając na pogłębienie wiedzy o sobie, swoich współtowarzyszach zabaw i przyczyniają się do samoedukacji i pracy nad sobą.

Mottem pedagogiki zabawy jest sentencja Konfucjusza: ,, Powiedz mi- a zapomnę,
Pokaż mi-a zapamiętam,
Pozwól mi wziąć udział- a zrozumiem’’.


Nauczyciel-wychowawca w świetlicy SP Oleszyce- mgr Maria Ślęzak





Literatura:
1. Chapman Weston D., Weston, M.S.- Co dzień mądrzejsze- 365 gier
i zabaw kształtujących charakter,
wrażliwość i inteligencję
emocjonalną dziecka,
Prószyński i S-ka, Warszawa 1998.
2. Thanhoffer M., Reichel R., Nauczanie kreatywne, PSPZ
Rabeinstein R. Klanza, Lublin 1997.
3. Vopel Klaus W. Gry i zabawy interakcyjne dla
dzieci i młodzieży, Jedność,
Kielce 1999.
4. Wimmer T. Wprowadzenie do pedagogiki
zabawy, Grupa i zabawa, Klanza,
1998 nr 2.

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie