Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Psychologiczne problemy dzieci jąkających się

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 2167 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

O dobrym przystosowaniu się jednostki do otoczenia i jej normalnym funkcjonowaniu w środowisku społecznym decydują pewne elementy struktury osobowości.
Do najważniejszych składników strukturalnych osobowości można zaliczyć:
Samoocenę, akceptacje siebie, poczucie własnej wartości, lęk i agresję oraz poczucie bezpieczeństwa.


  Wszystkie powyższe elementy są ważne, ale wydaje się, że najważniejszym jest psychiczna potrzeba bezpieczeństwa, która odgrywa rolę specjalną. Bowiem gdy zabraknie poczucia bezpieczeństwa, pojawia się lęk i strach oraz uczucie zagrożenia, które może zdezorganizować i sparaliżować w większym lub mniejszym stopniu funkcjonowanie człowieka.
      Arno Schulze uważa, że jąkanie jest nie tylko zaburzeniem mowy, ale i osobowości, bo oprócz symptomów językowych wśród jąkających się można zaobserwować także wiele odstępstw od normalnego zachowania np. mała koncentracja uwagi, nieśmiałość, brak pewności siebie oraz brak wytrwałości w podejmowanych działaniach. Wśród jąkających się można spotkać takie osoby, które przekonane są o swojej odmienności właśnie ze względu na jąkanie. Osoby jąkające się obserwując siebie i swoje problemy z mówieniem żyją w ciągłym strachu, że jakieś trudne dla nich słowo ,,wejdzie” im w drogę. Taki stan, pełen napięcia, niepewności i lęku, okazuje się z czasem bardzo niekorzystny i odciska negatywne piętno na psychice i całej osobowości jąkającego się (H. Lewandowska, J. Wójtowicz 1985, s. 2-5).
      Coraz częściej pojawia się niechęć do mówienia i wstyd. Nierzadko towarzyszy im przekonanie o kalectwie lub przynajmniej poczucie mniejszej wartości. Takie przekonanie warunkuje zachowanie jąkającego się i może prowadzić do zmiany trybu życia i minimalizowania celów życiowych (J. Szumska 1982, s. 71).
      Dla większości jąkających się wada ta jest źródłem stałych i przykrych przeżyć. Niemożność swobodnego dzielenia się z otoczeniem swoimi myślami oraz świadomość tego, jak przykre wrażenie wywiera mowa przygnębia jąkającego się tak mocno, że w krańcowych sytuacjach popada on w rozpacz. (L. Styczek 1980, s. 317-318)
      W wielu wypadkach jąkanie odgrywa istotną rolę w obrazie samego siebie, gdyż przyczynia się do zwiększenia świadomej kontroli procesu mówienia, co jeszcze bardziej pogarsza jego płynność. Z tego też powodu wielu jąkających się rezygnuje ze swoich zamierzeń i ambicji, a także z życia towarzyskiego i społecznego.

Samoocena dziecka jąkającego się.
      Badania samooceny jąkających się dzieci w wieku 13-15 lat przeprowadziła H. Lewandowska. Uzyskane wyniki wskazują na niższą samoocenę oraz na gorszy obraz siebie tej grupy dzieci w porównaniu z grupą dzieci mówiących płynnie. Jąkające się dzieci ujawniły, że wstydzą się swojej wady i że z tego powodu są nieszczęśliwe, gdyż jąkanie jest dla nich poważnym problemem życiowym(H. Lewandowska 1987, s. 80-84).
      Podobne wyniki badań uzyskał J. Bielecki. Badania wykazały większe nasilenie potrzeby degradacji, wyrażającej się w takich zachowaniach, jak bierne akceptowanie krytyk i kar, godzenie się z losem, przyjmowanie na siebie win oraz przyznawanie się do błędów. To zaś powoduje utratę wiary w siebie, zniechęcenie, nieśmiałość, zaniechanie inicjatywy, brak odwagi w szkole.
      Konsekwencją takiej sytuacji i postawy jest niższe poczucie własnej wartości, zamykanie się w sobie, skupianie się na swych dolegliwościach i usprawiedliwianie tym wszystkich niepowodzeń szkolnych i życiowych. Jąkający się w każdej sytuacji czują się niepewni, a ich plany życiowe częściej uwzględniają defekt mowy niż faktyczne możliwości. Osoby jąkające się wykazują także mniejszy pęd do działania, mniejsze napięcie potrzeb psychicznych, które są tłumione i wypierane oraz większe trudności przystosowawcze do życia w grupie społecznej. Trudności te wyrażają się między innymi osłabiona zdolnością komunikowania się, nerwowością, brakiem wiary we własne siły, a także częstym wpadaniem w przygnębienie oraz szukaniem samotności i przeżywaniem w skrytości swoich problemów. Jąkanie staje się środkiem służącym do unikania kontaktów społecznych, co pośrednio wpływa również na utrwalenie kompleksu niższości(J. Bielecki 1990, s. 54-60, A. Wyszyńska 1987, s. 140).

Lęk i agresja u jąkających się dzieci.
      Pojawienie się lęku w życiu człowieka jest znakiem przeżywania jakichś problemów istniejących bądź w świadomości, bądź w nieświadomości. Im większe nasilenie lęku, tym gorsze funkcjonowanie osobowości. Prawdą jest, że niewielki lęk może odgrywać rolę pozytywną , szczególnie wówczas, gdy nie tylko nie paraliżuje funkcjonowania człowieka, ale jest przyczyną większej mobilizacji do działania. Dzieje się tak wtedy, gdy występuje on w granicach normy. Lęk może jednak spełniać również rolę destrukcyjną. Dzieje się tak wówczas, gdy występuje on w stanie podwyższonego napięcia wtedy jest on przyczyną nieskoordynowanych działań, paraliżujących tak proces myślenia, mówienia, jak i samo działanie. Im większe jest jego nasilenie i dłużej trwa, tym poważniejsze może wywołać skutki psychologiczne w osobowości człowieka. Jeżeli taka jest natura lęku, to jego działanie wywierać może niekorzystne skutki w życiu, to znaczy w funkcjonowaniu człowieka. Tym bardziej negatywne piętno odciska lęk na osobowości i psychice jąkających się. Dlatego lęk, który często występuje z różnoraką agresją, jest przedmiotem zainteresowań i badań psychologów zajmujących się osobowością i terapią jąkających się.
      Przeprowadzone badania psychologiczne wykazały, że jąkający się żyją w ciągłym strachu przed zająknięciem się. Ten stan niepewności wpływa bardzo negatywnie na psychikę i samopoczucie jąkającego się. Po jakimś czasie pojawia się wstyd, niechęć i lęk przed mówieniem. Z tego tytułu pojawia się również poczucie mniejszej wartości. To przekonanie jąkającego się, warunkuje jego zachowanie aż do zmiany trybu życia, a nawet celów życiowych. Taka sytuacja jest źródłem stałych i przykrych przeżyć. Niemożność dzielenia się z otoczeniem swoimi myślami oraz świadomość tego, jak przykre wrażenie wywiera ich mowa na otoczenie przygnębiają ich jeszcze bardziej i doprowadzają do krańcowych sytuacji, a nawet do rozpaczy( L. Styczek 1980, s. 317-318).
      Osoba jąkająca się jest bardziej impulsywna i ujawnia brak kontroli nad agresywnością, negatywnym nastawieniem do niektórych aspektów własnej osobowości, swoim zachowaniem sprawia wrażenie buntowniczej i aroganckiej nieliczącej się z innymi( J. Bielecki 1988, s. 57-74).
      Tendencje agresywne ujawniają się w napastliwości fizycznej, pośredniej i silniejszej do negatywnych reakcji. Z nadmierną agresywnością łączy się często przewrażliwienie. Jąkający się przeżywa i odczuwa nienawistne uczucia, które zostały wyparte i zepchnięte do podświadomości. W związku z tym powstaje w nim poczucie winy które wpływa na niepewne zachowanie w stosunku do ludzi mówiących płynnie. Dlatego też coraz bardziej odsuwa się od otoczenia, unika kontaktów z ludźmi, gdyż kontakty z nimi przynoszą mu same przykrości, co powoduje wybuchy gniewu i złości. Dziecko jąkające się ujawnia silniejsze stany lękowe niż jego kolega mówiący płynnie. Świadczy to o zmniejszonym poczuciu bezpieczeństwa jako właściwości obrazu siebie. Wszystkie sytuacje związane ze szkołą są pasmem ciągłych stresów psychicznych, lęku przed ośmieszeniem się przed kolegami, jak i przed nauczycielami. Lęk, jaki przeżywają uczniowie jąkający się, jest stale przepojony negatywnymi uczuciami, dlatego że żyją oni pod stałą presją-raz silniejszą-a kiedy indziej słabszą, w zależności od sytuacji.
      J. Kałużyński przeprowadził badania nad jąkającymi się dziećmi. Na podstawie tych badań wyróżnił następujące cechy: brak umiejętności narzucania swego zdania innym, brak wiary we własne siły i w możliwość płynnego mówienia, bojaźliwość, wybuchowość, ciągłe rozdrażnienie, unikanie towarzystwa, szukanie samotności oraz przygnębienie i smutek. (J. Kałużyński 1971, s. 141-142).

Obraz siebie jąkających się dzieci
      Bednarczyk twierdzi, że osoby jąkające się posiadają niski poziom zaufania do siebie i często tracą wiarę we własne siły. Są mało otwarte na otoczenie i współpracę z innymi ludźmi. Mają dużą skłonność do hamowania negatywnych impulsów, a także poczucie niższości i pesymistyczne spojrzenie w przyszłość. Dzieci jąkające się posiadają małą akceptację siebie i własnych niedomagań (A. Bednarczyk 1986, s. 48-91).
      J. Kopczyk zaobserwowała, że dzieci jąkające się są osobami o dużym napędzie życiowym, aktywne, mają dobre zamiary, ale popełniają dużo błędów w działaniu. Często cechują się arogancją, są buntownicze, skłonne do zachowań impulsywnych i mają negatywne nastawienie do pewnych aspektów własnej osobowości. Dzieci takie wskazują na wyraźne poczucie niższości oraz samokrytycyzm. Osoby jąkające się oczekują większej akceptacji przez innych, opieki i wsparcia. Są niepewne siebie, nie lubią zwracać na siebie uwagi otoczenia, unikają sytuacji wymagających wyboru i podejmowania decyzji oraz są uzależnione od innych(J. Kopczyk 1992 s. 79)

Opracowały:
Elżbieta Jóźwik
Bogumiła Pałgan

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie