Napisałam ten artykuł, aby uzmyslowić rodzicom i nauczycielom jak bardzo dużo dzieci ma wady postawy oraz, że ilość tych dzieci znacznie wzrosła w ciągu ostatnich lat.
Wady postawy, to zmiany utrwalone w układzie kostnym, to odchylenia od prawidłowej postawy, właściwej danej kategorii wieku , płci i typu budowy – inaczej zwane błędami "trzymania się".
W osobniczym rozwoju postawy ciała wyróżnia się dwa okresy . W tych okresach nasila się bardzo często występowanie wad postawy.
Pierwszy okres, krytyczny dla procesu kształtowania się postawy, który przypada na 7 rok życia to okres tak zwany " szkolny"
- Wady wrodzone
- Wady wrodzone klatki piersiowej i kręgosłupa.
- Wady wrodzone w obrębie kończyn dolnych i stóp.
- Wady wrodzone mięśni.
- Wady nabyte
- Wady rozwojowe. – wady powstałe na skutek przebytych chorób (krzywicy, gruźlicy i choroby Scheuermanna ) .
- Wady nabyte nawykowe – powstałe na skutek zaburzenia nawyku prawidłowej postawy..
Na ich powstanie mają wpływ różnorodne czynniki:
- środowiskowe
- zła odległość od tablicy w szkole;
- ,siedzący tryb życia,;
- zbyt mała ilość ruchu zwłaszcza na świeżym powietrzu;
- złe oświetlenie;
- niewłaściwe obuwie i ubiór;
- niedostosowanie ławki szkolnej;
- nieodpowiednie noszenie teczki z książkami;
- fizjologicznych
- zaburzenia czucia głębokiego;
- wady wzroku lub słuchu ; morfologicznych
- zaburzenie napięcia mięśni powstałe na skutek choroby lub przemęczenia(np. siedząca praca w pochylonej pozycji lub długotrwałe stanie z pochyleniem tułowia.
NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCE WADY POSTAWY
SKOLIOZY
Skolioza, zwana bocznym skrzywieniem kręgosłupa – polega na wielopłaszczyznowym odchyleniu kręgosłupa od stanu prawidłowego.
Odchylenie to występuje w trzech płaszczyznach:
- czołowej - kręgosłup wygina się w bok;
- strzałkowej - pogłębia się wygięcie kifotyczne lub lordotyczne,
- poprzecznej - następuje rotacja (obrót) kręgów – prowadzi do powstania garbu.
Wyróżniamy następujące stadia skoliozy (wg M. Kutzner-Kozińskiej) :
- postawa skoliotyczna -jest to wstępne stadium wady ( asymetria łopatek ,barków, trójkątów talii) – nie ma jeszcze skrzywienia lub jest ono niewielkie.
- skolioza l stopień – kąt skrzywienia dochodzi do 30 stopni ( zmiany dotyczą układu mięśniowo-wiązadłowego, nie występują zniekształcenia kostne).
Boczne skrzywienie kręgosłupa stwarza największe zagrożenie dla zdrowia i wyglądu dziecka, dlatego wymaga szczególnej uwagi instruktora, rodziców i lekarza. Ważne jest dokładne rozpoznanie i wynikające z niego właściwe leczenie.
PLECY OKRĄGŁE
Plecy okrągłe – wada ta lokalizuje się w odcinku piersiowym kręgosłupa.
Przy plecach okrągłych:
- wygięcie jest pogłębione;
- występuje: wysunięcie głowy i barków do przodu,
- spłaszczenie i zapadnięcie klatki piersiowej,
- rozsunięcie i odstawanie łopatek od klatki piersiowej.
Plecy okrągłe mogą mieć charakter wady wrodzonej, jednak częściej obserwuje się plecy okrągłe nabyte. Ich przyczynami mogą być:
- dystonia mięśniowa,
- czynniki psychiczne,
- wady wzroku.
Stosowane w gimnastyce korekcyjnej ćwiczenia powinny być dobrane do rodzaju występującej wady oraz do realizowanych celów korekcyjnych. Ćwiczenia muszą zapewniać możliwość wykonania ich przez dzieci z zachowaniem pozycji skorygowanej. . Ćwiczenia należy dobierać uwzględniając wiek dzieci, ćwiczenia powinny być także przez nie akceptowane Poprawność wykonania ćwiczenia jest czynnikiem kształtującym nawyk prawidłowej postawy.
Wyrabianie nowego nawyku postawy prawidłowej powinno odbywać się nie tylko na zajęciach gimnastyki korekcyjnej lub w – f , lecz również w domu. Należy dziecku stale przypominać o konieczności korekcji postawy. Coraz dłuższe, kontrolowane przebywanie w postawie poprawnej z czasem doprowadza do automatyzacji odruchu postawy skorygowanej. Gdy dziecko zaabsorbowane czynnościami dnia codziennego, zabawą czy grą, utrzymuje nową, poprawną postawę, można uznać, że proces korekcji został zakończony.
Artykuł napisała Ewa Zalewska, nauczycielka Szkoły Podstawowej w Tomaszowicach
