www.szkolnictwo.pl

Dokonujące się zmiany w naszym kraju odcisnęły piętno na rodzinie. Wiele autorytetów i systemów znaczeń zostało zachwiane w swych strukturach i funkcjonowaniu. Sytuację taką obserwujemy obecnie w Polsce. Nie może ona pozostać bez wpływu na rozwój i wychowanie dzieci w ich środowiskach rodzinnych.
     System wartości młodzieży, na tle sytuacji społecznej jaka zaistniała w naszym kraju także uległ zmianom. Poznanie i wyjaśnianie dokonujących się przemian aksjologicznych u młodzieży, ma istotne znaczenie dla doskonalenia metod oddziaływania pedagogicznego.
     Dlatego też przedmiotem mojego badania wybranych uczniów naszej szkoły był proces wartościowania młodzieży.
     Młodzież doskonale zdaje sobie sprawę z tego, co jest dobre a co złe, stało się to normą powszechnie obowiązującą. Popularna jest postawa konformistyczna i hedonistyczna: dostosować się za wszelką cenę i żyć tak, aby było przyjemnie.
     W jaki sposób wpływa to na ich proces wartościowania?
Czy wartości uznawane, czyli cenione są faktycznie realizowane?
Jak duże są ewentualnie różnice w tym względzie?

Analiza ankiet dała następujące wnioski:
     Aby osiągnąć rzeczywiste rezultaty w wychowaniu młodzieży, konieczne jest nawiązanie z nią kontaktu. Aby możliwe było nawiązanie z nią kontaktu, konieczna jest znajomość jej mentalności, systemu wartości, kategorii, w których ujmuje ona świat.
     Młodzi ludzie szukają wzorców. Potrzebują w życiu niezwykle jasnego drogowskazu. Są zagubieni we współczesnym świecie, potrzebują stworzyć swój własny światopogląd. Kiedy, co jest dobre, a co złe, ale co innego wiedzieć o tym, a co innego żyć według tych zasad, wartości. Na te pytania w przeprowadzonym badaniu starałam się odpowiedzieć.
     Wypowiedzi badanej młodzieży świadczą o tym, że system wartości tych osób jest mało uporządkowany, osoby te przeżywają wątpliwości, konflikty dotyczące wartości, występuje poczucie zagubienia lub odchodzenia od wartości uznawanych i obniżona akceptacja wartości uprzednio cenionych.
     Występuje rozbieżność między wartościami uznawanymi a realizowanymi, obniżona motywacja do życia według systemu wartości, mała koncentracja w realizacji celów życiowych wybieranych na bazie systemu wartości, obniżone poczucie realizacji wielu głównych wartości w systemie, czemu towarzyszy niepokój i poczucie nieprzystosowania osobistego.
     Rodzice, którzy utrzymują z dzieckiem serdeczne stosunki, którzy sprawują kontrolę i dyscyplinują zachowanie dziecka poprzez przestrzeganie zasad postępowania, stosują metodę wyjaśniania i tłumaczenia mogą liczyć na wyraźną internalizację prezentowanego przez nie systemu wartości, zasad etyczno-moralnych, norm społecznych i kulturalnych.
     W rodzinach, w których panuje ciepła, życzliwa i serdeczna atmosfera emocjonalna, w których występuje wzajemne wsparcie i zrozumienie – zgodność systemów wartości prezentowanych przez uczniów i przez dzieci jest bardzo duża.
     System wartości – z jakimi przez wiele lat styka się osoba w rodzinie – stanowi ważny wzorzec i trwały punkt odniesienia dla dziecka, w oparciu o który buduje ono własny system wartości.
     Zatem zgodność systemów wartości i proces wartościowania młodzieży zależny jest od wielu czynników m.in.:

• dojrzałości psychicznej członków rodziny
• ogólnej atmosfery emocjonalnej rodziny
• jakości relacji interpersonalnych
• spójności systemów wartości członków rodziny

1. Cichoń W., Wartości, człowiek, wychowanie .zarys problematyki aksjologiczno – wychowawczej. Karków 1996
2. Oleś P., Wartościowanie a osobowość – psychologiczne badania empiryczne. Lublin 1994
3. Ostrowska K., W poszukiwaniu wartości. Gdańsk 1994

1. WYMIEŃ WARTOŚCI W SWOIM ŻYCIU :
   ....................................................................................
   ....................................................................................
   ....................................................................................
2. USZEREGUJ WYMIENIONE WRTOŚCI W PIRAMIDĘ HIERARCHII:
   ....................................................................................
   ....................................................................................
   ....................................................................................
   ....................................................................................
3. CZY KIERUJESZ SIĘ WARTOŚCIAMI W SWOIM ŻYCIU?
   1. TAK (uzasadnij)
      ....................................................................................
      ....................................................................................
      ....................................................................................
   2. NIE (uzasadnij)
      ....................................................................................
      ....................................................................................
4. WYMIEŃ OSOBY, KTÓRE PRZEKAZUJĄ TOBIE WARTOŚCI :
   ....................................................................................
   ....................................................................................
   ....................................................................................