Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Specyficzne trudności w uczeniu się matematyki

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 1673 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

SPECYFICZNE TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ MATEMATYKI - DYSKALKULIA ROZWOJOWA

     Zdolności matematyczne stanowią złożony czynnik, który należy do systemu ogólnych zdolności umysłowych. Jest to szczególne odniesienie do teorii rozwoju intelektualnego sformułowanej przez J. Piageta, według której poziom myślenia matematyczno - logicznego zależy od stopnia, w jakim dziecko przyswoiło sobie na danym etapie rozwoju inteligencji pojęcia odwracalności oraz stałości. Piaget w teorii operacyjnej wykazał, że myślenie kształtuje się w sposób ciągły i wyróżnił następujące stadia rozwojowe. Od urodzenia do drugiego roku życia dziecko dysponuje jedynie percepcją i ruchem. Nie jest jeszcze zdolne do tworzenia przedstawień rzeczywistych. Jest to okres przedwerbalnej inteligencji senso - motorycznej.
     Około 2- o roku życia rozpoczyna się następny okres , który trwa do siódmego - ósmego roku życia. Rozwija się wówczas funkcja symboliczna lub semiotyczna, pozwalająca dziecku postawić w miejsce przedmiotu jego wyobrażenie . Dzięki funkcji symbolicznej inteligencja senso- motoryczna może znaleźć przedłużenie w myśli. Jednak dziecko nie dysponuje jeszcze środkami operacyjnymi niezbędnymi do ukształtowania się najbardziej podstawowych pojęć stałości.
     Dopiero około siódmego - ósmego roku życia dziecko przyswaja sobie pojęcie odwracalności. Kształtują się operacje umysłowe takie jak: klasyfikacja i szeregowanie . Przedtem dziecko znajdowało się na poziomie przedoperacyjnym, teraz wchodzi w fazę konkretnych operacji myślowych. Ten nowy etap otwiera przed nim jedynie dość ograniczone możliwości, gdyż operacje myślowe do których jest zdolne, ograniczają się do jedynie do przedmiotów.
     W wieku 11 - 12 lat rozpoczyna się ostatni etap rozwoju intelektualnego - okres operacji formalnych lub hipotetyczno - dedukcyjnych, nie odnoszących się wyłącznie do przedmiotów lub bytów konkretnych, ale również do "hipotez". Faza ta rozwija się w wieku młodzieńczym, osiągając stadium myślenia racjonalnego.
     Problem specyficznych zaburzeń zdolności matematycznych należy rozpatrywać w następujących aspektach:
  • ogólnych zdolności intelektualnych symboliczno - komunikacyjnych funkcji mózgu oraz osobowości
     Dysleksja czy dysortografia jako specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu są stosunkowo dobrze znane szczególnie tym osobom, które zajmują się rozwojem dziecka. Natomiast dyskalkulia rozwojowa jest prawie nieznana, pomimo, że dotyczy układu nerwowego i jest tak częsta, jak inne zaburzenia. Badania neurologiczne dowodzą istnienia specjalnych uzdolnień do matematyki. W mózgu są obszary uważane za anatomiczno - fizjologiczne podłoże tych zdolności. Jeżeli te obszary w mózgu zostaną uszkodzone powstają wówczas zaburzenia w zakresie zdolności matematycznych.
     Dyskalkulia to zaburzenie w nauce liczenia u dzieci o normalnej inteligencji, zaburzenie to towarzyszy często dysleksji i tak jak ona wynika z trudności w zorganizowaniu przestrzeni. Dyskalkulia rozwojowa - strukturalne zaburzenie zdolności matematycznych, mających swe źródło w genetycznych lub wrodzonych nieprawidłowościach tych części mózgu, które bezpośrednim anatomiczno - fizjologicznym podłożem dojrzewania zdolności matematycznych zgodnie z wiekiem; jest to zaburzenie występujące bez jednoczesnego zaburzenia ogólnych funkcji umysłowych. Oprócz strukturalnych zaburzeń zdolności matematycznych występują także zaburzenia całego poziomu zdolności matematycznych, takich jak:
akalkulia - kompletny brak zdolności
oligokalkulia - względne zmniejszenie wszystkich cząstkowych zdolności matematycznych prawie w takim stopniu,
parakalkulia - to odrębne zaburzenia zdolności matematycznych w wypadkach chorób psychicznych
Wyróżnić można różne rodzaje dyskalkulii rozwojowej:
    werbalna
    praktognostyczna
    graficzna
    ideognostyczna
    operacyjna
    czynnościowa
    przestrzenna
     Dyskalkulia werbalna- to zaburzenie umiejętności słownego wyrażania pojęć i zależności matematycznych np. nazywanie cyfr i liczebników, symboli działań, oznaczanie liczby i kolejności przedmiotów. Nierzadko występują wypadki uszkodzeń mózgowych, przy czym konsekwencją tego jest to, że osoba nie potrafi zsynchronizować danej ilości z odpowiadającą jej liczbą, np. pokazać określonej liczby palców. Natomiast potrafi przeczytać i napisać daną liczbę lecz nie jest w stanie określić ilości pokazanych rzeczy czy wartości pokazanych liczb.
     Dyskalkulia praktognostyczna dotyczy manipulacji konkretnymi czy narysowanymi przedmiotami np. palcami, piłkami, kostkami, patyczkami, itp. Manipulacje matematyczne obejmują liczenie przedmiotów oraz porównywanie wielkości lub ilości (bez ich dodawania). Osoba nie jest w stanie wskazać, który z dwóch patyczków jest cieńszy, grubszy lub identyczny. Nie potrafi ułożyć przedmiotów według ich wielkości Dyskalkulia leksykalna dotyczy nieumiejętności czytania symboli matematycznych jak: cyfr, liczb, znaków działań matematycznych. W lżejszej postaci dziecko nie umie czytać liczb wielocyfrowych jeżeli mają więcej niż jedno zero w środku, następnie ułamków, potęg, pierwiastków, i liczb dziesiętnych. W niektórych wypadkach zmienia cyfry podobne wyglądem np. 6 i 9 i odwrotnie, lub też czyta w odwrotnym kierunku liczby dwucyfrowe 13 jak 31. W cięższych wypadkach dziecko nie umie odczytać prostych znaków działań matematycznych czy też pojedynczych cyfr.
     Dyskalkulia graficzna to niezdolność zapisywania symboli matematycznych. W stopniu lekkim dziecko nie może napisać liczb dwu lub trzycyfrowych i pisze je niezgodnie z poleceniem, przy czym lekceważy zera lub wymyśla własne sposoby zapisu np. 1383 jako 1000,3000, 80, 3, lub 384 czy 30804. Dziecko nie jest zdolne do napisania żadnego symbolu matematycznego nawet wówczas, gdy potrafi napisać nazwę dyktowanej liczby (słownie). W cięższych wypadkach tej postaci zaburzenia matematycznego dziecko nie potrafi napisać dyktowanej liczby, nazwy, ani nawet jej skopiować.
     Dyskalkulia ideognostyczna to niezdolność rozumienia pojęć i zależności matematycznych oraz wykonywania obliczeń w pamięci Zaburzona jest tu funkcja poznawcza oraz formowanie pojęć. Nierzadko dziecko jest zdolne odczytywać czy przepisywać liczby, i wie, że np. 8 to jest osiem, ale nie rozumie, że np. 8 to też 9 - 1, albo 2*4, itp.
     Dyskalkulia operacyjna to zaburzona zdolność wykonywania operacji matematycznych. W tym rodzaju dyskalkulii występuje zaburzenie operacji np. wykonywania dodawania zamiast mnożenia, odejmowania zamiast dzielenia, czy też zastępowania skomplikowanych czynności prostszymi. Typowym przykładem jest wykonywanie pisemne obliczeń, które można łatwo wykonać w pamięci lub liczenie na palcach, gdy zadanie można rozwiązać pamięciowo lub pisemnie bez liczenia na konkretach.
     Praktycznie w każdej klasie można się spodziewać 2-3 dyslektyków, przeważnie chłopców, z których jeden może być wybitnie zdolnym matematykiem, drugi wręcz przeciwnie. Zdecydowana większość dzieci z objawami dyskalkulii nie może opanować tabliczki mnożenia. Nawet jak się tego w końcu nauczą na pamięć mogą już następnego dnia wszystko zapomnieć. Dzieci opracowują swoje indywidualne strategie rachowania, dzięki czemu są całkiem niezłe w myśleniu matematycznym, ale na konwencjonalnych sprawdzianach wypadają znacznie poniżej swoich umiejętności i wiedzy. Wydaje się paradoksalne, że dyskalkultycy po przeczytaniu nieskomplikowanego zadania z treścią potrafi je rozwiązać w pamięci poprawnie i szybko, ale nie potrafią swojego rozumowania przelać na papier. Mają też częste kłopoty z serializacją, przestawiają kolejność przy odczytywaniu dużej porcji znaków jednocześnie, źle przepisują z tablicy.

Jak postępować z dyskalkultykiem?
     Dzieci dyskalkutyczne wyrabiają sobie swój styl uczenia się np. rozkładają zadanie na małe kroczki i próbują każdy rozwiązywać z osobna lub patrzą na całość i starają się dokonać uproszczenia, które dadzą od razu wynik.
     Nauczyciel powinien rozpoznać indywidualny styl uczenia się ucznia i rozwijać go. Wielką wagę ma pełna ciepła wyrozumiałość i cierpliwość. Nie starać się zaszczepić za wszelką cenę uczniom swojej strategii i stylu myślenia. Szanować odmienny styl, być elastycznym.
     Nauczyciel ma dostosować swój styl pracy do stylu pracy ucznia. Budować w uczniu poczucie własnej wartości. Udostępniać uczniom kalkulator.
     Ogólną zasadą postępowania z takimi uczniami jest sentencja Hipokratesa "Nie szkodzić". Nie stawiać ocen niedostatecznych, budować na tym co uczeń potrafi i robi dobrze. Szukać takich pól działania ucznia, na których miałby szansę osiągnąć sukces i rozwijałby zaufanie do samego siebie.

Opracowała Ewa Majewska

Bibliografia:
  1. Stanisława Mihilewicz (red.), "Dziecko z trudnościami w rozwoju", Oficyna Wydawnicza IMPULS, Kraków 2001.
  2. Halina Spionek, "Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne", PWN, Warszawa 1981.
  3. N. Sillamy, "Słownik psychologii",Wydawnictwo KSIĄŻNICA, Katowice 1994.

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie