www.szkolnictwo.pl

Celem cyklu konspektów jest opanowanie elementów wiedzy przyrodniczo – ekologicznej oraz kształtowanie czynnej postawy proekologicznej u dzieci

URSZULA KIJEWSKA – NAUCZYCIELKA PRZEDSZKOLA W BEŁŻYCACH
JOLANTA KAMIŃSKA

TEMAT: "Smutny las" – zabawy manipulacyjne.

CELE:

• zapoznanie dzieci z pojęciami: "surowce wtórne", "punkt skupu"
• klasyfikowanie przedmiotów wg określonej cechy
• ćwiczenia w przeliczaniu
• pobudzanie dzieci do kreatywnego myślenia
• kształtowanie postaw proekologicznych

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
Sylwety drzew liściastych i iglastych, stojaki, pojemniki na nieużytki, koła w 4 kolorach, nieużytki (rolki po papierze toaletowym, papiery, gazety, tekturowe pudełka, metalowe puszki, butelki szklane i plastikowe, słoiki), napisy: PUNKT SKUPU, METAL, PLASTIK, SZKŁO, PAPIER, NIE BRUDZIMY, NIE ŚMIECIMY.

PRZEBIEG ZAJĘCIA:

1. Zaproszenie dzieci na "wycieczkę do lasu".
   Las – to sala zajęć, gdzie nauczycielka poustawiała sylwety drzew między którymi porozrzucane są różnego rodzaju śmieci (rolki po papierze toaletowym, gazety, tekturowe pudełka, butelki plastikowe i szklane, metalowe puszki, słoiki itp.).
2. Stworzenie sytuacji problemowej
   • Jak myślicie skąd wzięło się w lesie tyle śmieci?
   • Jak czują się mieszkańcy tego lasu?
   • Co należy zrobić z tymi śmieciami?
   W toku swobodnych wypowiedzi podkreślenie różnych sposobów wykorzystania odpadów.
3. Zapoznanie dzieci z pojęciami: "surowce wtórne", "punkt skupu".
4. Działalność praktyczna dzieci
   • nazywanie zużytych opakowań
   • segregowanie
   • umieszczanie w odpowiednich pojemnikach
   • przeliczanie
     pojemnik z żółtym O – odpady papierowe – (czytanie globalne) PAPIER
     pojemnik z niebieskim O – odpady szklane – SZKŁO
     pojemnik z czerwonym O – odpady metalowe – METAL
     pojemnik z zielonym O – odpady plastikowe – PLASTIK
5. Odniesienie pojemników do PUNKTU SKUPU (znajdującego się w sali).
6. "Co by było, gdyby nikt nie sprzątał śmieci" – "burza mózgów".
7. Marsz z hasłami NIE BRUDZIMY, NIE ŚMIECIMY przy piosence pt: "Zostawcie nam czysty kawałek świata".
8. Ewaluacja zajęcia: "Co podobało się wam najbardziej podczas zajęć".

SCENARIUSZ ZAJĘĆ nr 4
TEMAT: "Coś z niczego" – zabawki z odpadów.
CELE:

• wzbogacenie doświadczeń plastycznych dzieci poprzez ukazanie możliwości wykorzystania odpadów do tworzenia różnorodnych zabawek
• pobudzenie dziecięcej wyobraźni i fantazji
• zachęcenie dzieci do tworzenia wg własnych pomysłów
• zwracanie uwagi na utrzymanie porządku na stoliku
• wywołanie radości z uzyskanych efektów.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
Kufer, zabawki (misie, lalki, samochody, pociąg, traktory, pajacyki), instrumenty perkusyjne: bębenek, grzechotka, tamburino, kołatka, odpady z PUNKTU SKUPU (butelki plastikowe, pudełka tekturowe, plastikowe buteleczki), materiały i narzędzia do działalności plastycznej: nożyczki, bibuła, plastelina, brystol, klej, folia samoprzylepna.

PRZEBIEG ZAJĘCIA:

1. "Czarodziejski kufer" – zabawa badawcza
   • rozwijanie wrażliwości dotykowej podczas rozpoznawania zabawek;
   • określanie ich charakterystycznych cech.
2. Rozmowa z dziećmi
   • Skąd dzieci mają zabawki?
   • Czy lubicie się bawić? Czym najbardziej?
3. Zaproszenie dzieci do przedszkolnego "PUNKTU SKUPU"
   • Oglądanie, nazywanie zgromadzonych odpadów.
   • Co można wyczarować z tych rzeczy?
4. Pokaz zabawek wykonanych z odpadów przez nauczycielkę.
5. "Wesołe zabawki" – zabawa ruchowa z wykorzystaniem instrumentów perkusyjnych.
   Dzieci na dźwięk instrumentu naśladują ruchem zabawki:
   bębenek – samochód
   grzechotka – lalka
   kołatka – pajacyk
   tamburino – pociąg
6. Działalność dzieci – wykonywanie zabawek wg pomysłów dzieci (np.: samochód, butelczana lalka, pociąg, rakieta, samolot, itp.)
   • udostępnienie różnorodnych odpadów typu (pudełka tekturowe zróżnicowane pod względem wielkości i kształtu, plastikowe butelki i buteleczki, pojemniki po jogurtach, rolki po papierze toaletowym) oraz narzędzi i materiałów plastycznych: nożyczki, klej, folia samoprzylepna, plastelina, bibuła.
7. Zorganizowanie wystawki.

SCENARIUSZ ZAJĘĆ nr 3

TEMAT: "Jakie dźwięki lubi las?" – zabawy muzyczne.

CELE:

• doskonalenie umiejętności porównywania zjawisk dźwiękowych (źródło dźwięku, rodzaj, natężenie)
• poszerzenie czynnego słownika dzieci, rozumienie pojęcia "hałas"
• rozwijanie wrażliwości na muzykę
• rozwijanie wyobraźni i pomysłowości dzieci
• uczenie dzieci kulturalnego zachowania w lesie (przestrzegać ciszy, aby nie zakłócać życia zwierząt)

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
Kaseta z nagranymi zjawiskami akustycznymi, instrumenty niekonwencjonalne: (puszki z ryżem, grochem, celafon, papier, łyżki, folia aluminiowa), płyta CD z muzyką klasyczną F. Chopin "Etiuda nr 17 c-mol", relaksacyjną Paolo Rossetti "Śpij kochanie", makieta lasu, sylwety trąbki, bębenka, samochodu, gwizdka, krzyczących dzieci, magnetofonu.

PRZEBIEG ZAJĘCIA:

1. "Co to za dźwięki" - rozpoznawanie i nazywanie zjawisk akustycznych z otoczenia, nagranych na taśmie magnetofonowej (dźwięki zróżnicowane – przyjemne, przykre, uciążliwe, ostre).
   Nauczycielka prosi dzieci, by zapamiętały uczucia jakie towarzyszą im w danym momencie np. warkot piły mechanicznej mógł być odebrany jako przykry, śpiew ptaków jako miły itp.
2. Wypowiedzi dzieci w oparciu o dotychczasową wiedzę i doświadczenia na następujące problemy.
   • Skąd się biorą dźwięki? – Co wydaje dźwięki?
   • Czy znacie jeszcze jakieś inne miłe i przykre dźwięki?
   • Co to jest hałas? – Gdzie panuje hałas?
   • Jak ludzie mogą walczyć z hałasem?
3. "Świat przyrody wokół nas – zabawy pantomimiczne.
   Przy muzyce klasycznej dzieci poruszają się po sali, tańcząc w dowolny sposób. Na przerwę w muzyce, naśladują: złamane drzewo, smutnego zajączka, świecące słoneczko, wesołą wiewiórkę itp.
4. "Zabawy z dźwiękiem" – próby przedstawienia różnych zjawisk akustycznych przy użyciu niekonwencjonalnych instrumentów np.: Jak pada drobny deszczyk, Jak szumią drzewa, Jakie dźwięki słyszymy podczas burzy, itp.
5. "Jakie dźwięki lubi las?" – scenka ilustracyjna
   • wyszukiwanie i eliminowanie przez dzieci tych przedmiotów, które zakłócają ciszę leśną (np. trąbka, samochód z klaksonem, gwizdek, bębenek, magnetofon).
6. "Szczęśliwa wiewiórka" – trening autogenny W. Schulza.
        Dzieci układają się na dywanie w wygodnej pozycji. Zaczyna brzmieć muzyka relaksacyjna. Nauczycielka mówi: posłuchajcie bajki o pewnej wiewiórce Rudasce.
        Był piękny dzień. Las pięknie pachniał, panował w nim spokój. Rudaska od rana zbierała orzeszki. Nagle poczuła się bardzo zmęczona. – Ile to jeszcze spiżarni muszę napełnić?
         Zaczęła liczyć 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 (przy liczeniu zwalniamy tempo). Rudasce zaczął plątać się język ...
        Położyła się wygodnie, rozluźniła zmęczone łapki, zamknęła oczy. Jej brzuszek zaczął spokojnie oddychać. Jak mi dobrze – pomyślała Rudaska. Moja jedna łapka staje się coraz cięższa, nie chce mi się jej podnieść. Moja druga łapka staje się leniwa, nie chce mi się jej podnieść. Tylko mój brzuch równiutko, spokojnie oddycha. Głowa jest tak wygodnie ułożona. Czuję jak słonce ogrzewa moje ciało. Jest mi coraz cieplej. Całe ciało jest przyjemnie ogrzane.
        Jestem spokojna, szczęśliwa, czuję się bezpiecznie. Ogarnia mnie senność. Zasypiam, zasypiam ...

SCENARIUSZ ZAJĘĆ nr 5

TEMAT: "Zdobywamy odznakę młodego ekologa" – quiz przyrodniczy.

CELE:

• utrwalenie zdobytej wiedzy z zakresu ekologii
• stworzenie dzieciom okazji do prezentowania swoich wiadomości
• pobudzenie procesów myślowych
• nabywanie umiejętności współdziałania w zespole
• uczenie dzieci właściwego zachowania się w sytuacjach współzawodnictwa – kształtowanie odporności emocjonalnej dzieci
• kształtowanie właściwej postawy wobec otaczającej przyrody

UWAGI ORGANIZACYJNE:

• każdy zespół wybiera kapitana i punktującego
• kartoniki z jedną, dwoma, trzema kropkami do podawania odpowiedzi
• duże klocki do punktacji (układanie w wieżę)
• punktacja 1 klocek na wieży za dobrą odpowiedź
• obrazki zwierzęcych wuzzli (np. niedźwiedź z ogonem wiewiórki, rogami jelenia) – jeden obrazek dla zespołu
• medale – otrzymują te drużyny, które zdobędą co najmniej 8 punktów

PRZEBIEG ZAJĘCIA:

1. "Taniec z gazetą" (kaseta z Annen – Polka op.117 J. Strauss)
   • improwizacje taneczne
          Na przerwę w muzyce dzieci organizują się w zespoły wg koloru kół przyklejonych na bluzeczkach, siadają przy stolikach z takim samym kolorem koła.
2. ZADANIA WERBALNE (wspólne dla wszystkich zespołów) – posłuchajcie i wybierzcie prawidłową odpowiedź
   • Zespół podaje odpowiedź przez podniesienie kartonika z odpowiednią ilością kropek
     1. Widzisz małe drzewko, co robisz?
        1. łamiesz mu gałązki
        2. omijasz je
        3. opierasz o nie rower
     2. Jesteś w lesie widzisz muchomora, co robisz?
        1. zrywasz go do koszyka
        2. kopiesz go
        3. omijasz go, idziesz dalej
     3. Widzisz w lesie wiewiórkę, co robisz?
        1. przyglądasz jej się z daleka
        2. uciekasz z krzykiem
        3. bierzesz ja na ręce
     4. Czego najchętniej słuchamy w lesie?
        1. głośnej muzyki
        2. śpiewu ptaków
        3. krzyków kolegów
     5. Jesteś w parku, jesz cukierka, co robisz z papierkiem?
        1. zostawiasz papierek na ławce
        2. wyrzucasz do kosza
        3. rzucasz na trawę
     6. Co lubią drzewa?
        1. gdy łamie mu się gałązki
        2. wodę i słońce
        3. gdy wycinamy w korze wzorki nożykiem
     7. Jak młody ekolog oszczędza wodę?
        1. nie zakręca kurka z wodą
        2. rozlewa wodę po całej łazience
        3. zakręca dokładnie kurek z wodą
     8. Jaką rzekę lubią ryby?
        1. w której pływają różne śmieci
        2. brudną, śmierdzącą
        3. czystą
     9. Kiedy twój piesek jest wesoły?
        1. kiedy kolega ciągnie mocno go za uszy
        2. kiedy zabierasz go na spacer
        3. kiedy zostaje sam w domu
3. Relaks przy piosence "Maszerują przedszkolaki".
4. ZADANIE – PRACA OBRAZKIEM – sprawdź kto tu się ukrył
   • dzieci losują obrazek "dziwnych zwierząt" – muszą odkryć jakie zwierzęta się w nich ukryły
   • za każde odgadnięte zwierzę drużyna otrzymuje punkt
5. ZADANIE – ZAŚPIEWAJ PIOSENKĘ pt: "Ekologia" lub ZARECYTUJ WIERSZ pt: "Może zobaczymy" H. Bechlerowej
   • reprezentant lub cały zespół wykonuje to zadanie
   • do zdobycia 1 punkt
6. Podliczanie punktów, ogłoszenie wyników, wręczanie medali.
7. Ewaluacja: "Termometr uczuć".

SCENARIUSZ ZAJĘĆ nr 2

TEMAT: "Kodeks lasu" – zabawa dydaktyczna inspirowana wierszem.

CELE:

• doskonalenie umiejętności redagowania wypowiedzi ustnych na podany temat
• kształcenie umiejętności uogólniania i definiowania
• rozwijanie postawy twórczej dzieci
• nabieranie śmiałości, pewności siebie, wiary we własne możliwości
• kształtowanie u dzieci aktywnej postawy wobec ochrony lasów

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
Treść wiersza, sylwety: drzew, przedmiotów (na tablicę), duże sylwety drzew (dialogi twórcze), płyta CD (piosenka), kaseta magnetofonowa (odgłosy lasu), magnetofon, kartony, kredki, sylwety listków (ewaluacja).

PRZEBIEG ZAJĘCIA:

1. "Odgłosy lasu" – zagadki słuchowe.
2. Słuchanie wiersza pt: "Wycieczka" Wł. Ścisławskiego ilustrowanego sylwetami Był las proszę Was –
   a do tego lasu
   dla zabicia czasu
   przyszło kilku młodzieńców
   Jeden – wyrzeźbił nożem
   nazwisko na drzewa korze
   Inny – gdy tylko przybył
   skopał niewinne grzyby
   Następny – wesołość wzniecił,
   bo porozrzucał śmieci.
   Ten rudy – wrzeszczał jak goryl
   echo gra do tej pory.
   Wysoki – zaczął wiewiórkę gonić.
   A najgrubszy – tak się rozgniewał,
   że tłukł butelki o drzewa.
   A pozostali – dla rozrywki,
   gałęzie łamali.
   A las, proszę was
   westchnął żałośnie
   I rzekł – ja przecież
   rosnę dla was
   ale nie wiem czy dobry
   człowiek z was wyrośnie.
   • Rozmowa na temat zachowania bohaterów wiersza.
   • Wypowiedzi dzieci na temat właściwego zachowania się w lesie.
3. Zabawa ruchowa przy piosence "Leśne duszki"
   • odtwarzanie ruchem treści piosenki
4. "Drzewa wesołe i smutne" – dialogi twórcze z wykorzystaniem sylwet drzew (nauczyciel – dziecko, dziecko – dziecko).
5. "Kodeks lasu" – próba sformułowania zasad, które pomogą chronić lasy, propozycje wysuwane przez dzieci (nauczyciel zapisuje wspólnie zatwierdzone wnioski).
6. "Znaki zakazu" – projektowanie przez dzieci znaków ilustrujących poszczególne punkty kodeksu.
7. Ewaluacja zajęcia: "Listki".

opracowały: Urszla Kijewska
Jolanta Kamińska