Problem przemocy i agresji dotyka obecnie bardzo wielu uczniów w szkole, o czym nie zawsze wiedzą nauczyciele i rodzice.
Dostrzegamy uczniów ,którzy są przezywani i wyśmiewani przez swoich rówieśników. Uczniowie ci nie są akceptowani przez innych, co z czasem powoduje pojawienie się u nich niskiego poczucia własnej wartości. Dzieci stają się wyizolowane, samotne, tracą zaufanie do otoczenia. Zamykają się w sobie i stają się w ten sposób ofiarami jednostek dominujących. Ci z kolei mają ogromną potrzebę podporządkowania sobie innych, używają groźby i siły. Są zadowoleni z własnych zachowań, bez żadnego poczucia wstydu i winy.
Jeżeli w szkole na którymkolwiek uczniu stosowana jest przemoc to naruszone jest jego prawo do życia w poczuciu bezpieczeństwa na terenie szkoły.
Łatwiej nam nauczycielom i wam drodzy rodzice będzie zapobiegać i przeciwdziałać tym zjawiskom, jeżeli posiądziemy wiedzę o tym zjawisku, kiedy zrozumiemy czym jest agresja i przemoc.
Co to jest agresja?
Agresją jest każde zamierzone działanie, które ma na celu wyrządzenie komuś lub czemuś szkody, straty, bólu.
Co to jest przemoc?
Przemoc ma miejsce wówczas, gdy uczeń atakujący jest silniejszy fizycznie lub psychicznie, albo jest starszy. Cechą charakterystyczną jest zatem nierównowaga sił.
Co to jest znęcanie się?
Znęcanie ma miejsce wtedy, gdy jeden uczeń jest przez dłuższy czas narażony na ataki ze strony innego silniejszego kolegi czy grupy. Nie potrafi się im przeciwstawić.
Dziecko nie jest "złe" z natury. Wiele jest przyczyn, które wpływają na to, że dziecko staje się agresywne bądź uległe. Na to, aby stało się sprawcą przemocy mają wpływ określone warunki jego rozwoju i sposoby wychowania go.
Stwierdzić więc należy, że przyczyny agresji tkwią w domu rodzinnym, w grupie rówieśniczej i koleżeńskiej oraz w mediach.
Do najważniejszych przyczyn tkwiących w domu rodzinnym dziecka możemy zaliczyć:
1. Stosowanie agresji i przemocy przez rodziców.
2. Brak jasnych granic dotyczących zachowań dziecka.
3. Brak ciepła i zainteresowania sprawami dziecka.
4. Pozwolenie na stosowanie agresji wobec innych.
5. Podwójne wzorce rodziców.
Najważniejsze przyczyny tkwiące w szkole to:
1. Chłód emocjonalny w stosunku nauczyciel - uczeń.
2. Niewłaściwy sposób komunikowania się nauczyciela z uczniem.
3. Zbyt duże wymagania nie uwzględniające możliwości dziecka.
4. Niesprawiedliwe traktowanie i ocenianie uczniów.
5. Brak jasnych reguł życia szkolnego.
6. Brak poczucia współodpowiedzialności u uczniów za życie szkoły.
7. Brak konsekwencji nauczyciela w egzekwowaniu przyjętych norm.
Wpływ grupy rówieśniczej:
1. Naśladowanie lidera grupy.
2. Zdobycie popularności w grupie.
3. Brak indywidualnej odpowiedzialności za popełnione czyny.
4. Malejące poczucie winy.
Wpływ mediów:
1. Oglądanie przemocy wpływa na uczenie się przez dzieci agresywnych zachowań.
2. Sprawca przemocy bardzo często otrzymuje nagrodę lub nie jest ukarany.
3. Dziecko utożsamia się z atrakcyjnym sprawcą przemocy.
4. Ukazana przemoc jest aprobowana społecznie.
5. Akty przemocy nie pokazują cierpienia i krzywdy ofiar
6. Nie są ukazywane negatywne skutki przemocy.
Z wielu obserwacji należy stwierdzić, że większość aktów znęcania się ma miejsce w szkole. Problem przemocy dotyczy już nie tylko szkół "molochów" z dużych miast i o dużej liczebności uczniów. Coraz częściej z aktami przemocy spotykamy się w małych wiejskich szkołach, gdzie ani sprawca, ani prześladowany nie jest anonimowy. Akty agresji mają miejsce od najmłodszych klas, warto więc od samego początku uczyć dzieci, że każdy ma prawo być słabszym, nie umieć się przeciwstawić, obronić, móc się rozpłakać w trudnej sytuacji. Ale nikt nie ma prawa używać w stosunku do niego przemocy!
Bycie ofiarą przez dłuższy czas może mieć istotny wpływ na przyszłe życie dziecka. Bardzo ważne jest więc, aby pomóc dziecku jak najszybciej pozbyć się tej obciążającej roli.
Nauczycielu przyjrzyj się swoim uczniom, postaraj się poznać swoją klasę, a pomoże ci to zdiagnozować ich zachowanie.
Rodzicu przyjrzyj się swojemu dziecku, obserwuj jego zachowanie, rozmawiaj z nim, czuwaj aby dziecko twoje nie stało się sprawcą lub ofiarą agresji czy przemocy.
Agnieszka Grądys
Gimnazjum w Parzymiechach | 
