Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Stosunki społeczne w klasie szkolnej jako grupie społecznej

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 4757 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 

"Każdy człowiek jako istota społeczna bytuje w grupie. Poczatkowo jest to rodzina, później grupa rówieśnicza...."
Każdy człowiek jako istota społeczna przez całe życie bytuje w grupie społecznej. Początkowo jest to rodzina, później – grupa rówieśnicza, jeszcze później – różnorodne grupy istniejące w związku z pełnieniem wielu ról społecznych. Dla młodzieży w wieku szkolnym głównymi grupami społecznymi są: rodzina, klasa szkolna oraz inne grupy rówieśnicze.
Klasa szkolna to mała grupa społeczna, utworzona w sposób instytucjonalny, o dwoistej strukturze społecznej / formalnej i nieformalnej/, przy czym nie jest ona wyizolowana, lecz stanowi jedno z ogniw w strukturze szkoły. Posiada względnie stały skład uczniów, określone przepisy i sposób funkcjonowania oraz zespól nauczycieli. Klasa szkolna to również środowisko wychowawcze, w którym dokonuje się proces wychowania, przekazywania wzorów zachowań, norm moralnych oraz kształtowania postaw.
Członek grupy – uczeń, współżyjąc i współpracując z kolegami w grupie porównuje siebie z innymi pod różnymi względami. Osoby posiadające wyższą pozycje przejawiają z reguły silniejszy wpływ na zachowanie, pracę i losy członków grupy. Członkowie o niskiej i średniej pozycji przejawiają w mniejszym lub większym stopniu tendencję do poprawienia pozycji. Szczególnie uczniowie o średniej pozycji wykazując skłonność do przeceniania osiągnięć osób o wyższej pozycji, będą starali się podciągnąć w górę. Poprawa pozycji może być realizowana w różny sposób, np.: członek grupy, który ma słabą pozycję może próbować zbliżenia do osób o silnej pozycji, może zgadzać się ze wszystkimi ich decyzjami, podzielać ich opinie, wyrażać im swoje uznanie i podziw. W przypadku, gdy istnieją przeszkody utrudniające zdobycie wyższej pozycji może pojawić się niechęć, nienawiść, próby izolacji osób, które tę pozycję już posiadają.
Popularność członków można uszeregować w skali: od członka cieszącego się ogólną sympatią rówieśników – poprzez członków przeciętnych utrzymujących bliższe kontakty z kilkoma kolegami i lubianymi na ogół przez grupę – aż do członków żyjących niejako na marginesie grupy, izolowanych bądź odrzuconych przez kolegów. Izolacja może być wynikiem małego zainteresowania sprawami i życiem grupy, brakiem sympatii i odrzucenia przez kolegów, bądź tez nieśmiałością i niepewnością członka grupy.
Popularność w grupie zawsze idzie w parze z pragnieniem kontaktu społecznego. Właściwości i formy zachowania społecznego, które wywołują popularność zależą od charakteru grupy, wzorów osobowych uznawanych przez jej członków, a także od stopnia ich rozwoju umysłowego i społecznego. Z obserwacji wynika, że w klasach szkolnych bardziej popularne są dzieci inteligentne, dobrze uczące się, grzeczne, koleżeńskie, czyste, śmiałe, pewne siebie, o atrakcyjnym wyglądzie, niż dzieci ociężałe, nieprzystępne, nieśmiałe, zbyt agresywne, uparte, krnąbrne, skarżące.
Brak popularności lub jej obecność jest zjawiskiem dość trwałym. Kiedy w grupie zostanie uformowana opinia o jednostce, utrzymuje się przez dłuższy czas i trudno ją zmienić.
Poszczególni członkowie klasy szkolnej zajmują wyższą lub niższą rangę w hierarchii grupy w zależności od stażu , autorytetu, funkcji pełnionych w grupie, wyników w nauce i uzdolnień. Ranga jednostki reguluje jej postawy społeczne, pragnienia i aspiracje.
Najwyższą rangą w społecznej grupie jest przywództwo, którego przedstawicielem w klasie szkolnej jest zazwyczaj przewodniczący klasy jako centralny składnik.
Z czasem w klasie jako grupie zaczynają się kształtować mniej lub więcej jednolite postawy do różnych osób określane przez socjologów - stosunkami społecznymi, które mają kilka funkcji:
• Funkcja psychologiczna – stosunki oparte na życzliwości, wzajemnym zaufaniu zaspokajające potrzebę prawdziwej samooceny, afiliacji, uznania i bezpieczeństwa.
• Funkcja wychowawcza – stosunki ułatwiające oddziaływania na osobowość ucznia, jego rozwój intelektualny i moralno- społeczny, co w efekcie prowadzi do akceptacji przez innych członków grupy, lepszej motywacji do nauki, utrwalaniu nawyków i postaw na drodze uwarunkowania przez stosowanie systemu nagród i kar jak i przez naśladownictwo.
• Funkcja społeczna – stosunki oparte na poprawnym komunikowaniu się z innymi członkami grupy, utrwalające normy współżycia i współpracy, podnoszące integrację grupy.

Przeprowadzone przez psychologów badania dowodzą, że w grupie gdzie wszyscy współpracują pojawia się więcej aktów życzliwości i zadowolenia, sytuacji prawidłowego rozpoznania uczuć innych ludzi oraz większe poczucie bezpieczeństwa.
Natomiast w grupie współzawodniczącej pojawiła się większa agresywność, tendencja do samoobrony oraz obawa przed niepowodzeniem.
Należy pamiętać że to klasa tworzy normy grupowe, które obowiązują jej członków. Proces ten dokonuje się stopniowo, klasa powoli zdobywa dojrzałość społeczną, podnosi się poziom życia społecznego. Czynnikami sprzyjającymi lub hamującymi procesy przeobrażania się struktury społecznej (klasy) są przepisy szkolone, nauczyciele, spontaniczne życie klasy.
Efektywność wychowania zależy w znacznym stopniu od tego, jak nauczyciel – wychowawca wykorzystuje zjawiska i procesy psychospołeczne składające się na dynamikę klasy szkolnej.

Z obserwacji wynika, że wykorzystanie walorów wychowawczych tkwiących w klasie szkolnej jest nadal w naszym szkolnictwie niezadowalające.
Mimo wielu cennych publikacji wciąż zbyt mała jest wśród nauczycieli znajomość metod i technik diagnozowania zjawisk grupowych w klasie.
Powoduje to, że oddziaływanie wychowawcze nauczyciela na kształt tych zjawisk jest często intuicyjne i ograniczone, nie powodujące w klasie korzystnych przeobrażeń.


Bibliografia:
1. Baley S.: Psychologia wychowania w zarysie. Warszawa 1960,PWN
2. Janowska A: Poznawanie uczniów. Warszawa 1985, PWN
3. Lobocki M: Wychowanie w klasie szkolnej. Z zagadnień dynamiki grupowej. Warszawa 1978, PWN

Opracowanie: Dorota Paw
nauczyciel – wychowawca
w szkole ponadgimnazjalnej

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie