PROGRAM GIMNASTYKI KOREKCYJNO – KOMPENSACYJNEJ
dla pierwszego etapu edukacji szkoły podstawowej
"Zdrowie i sprawność dziecka w naszych rękach"
Program opracowały:
Iwona Miler
Anna Napieralska
Aleksandra Beśka
Szemud 2003
I. WPROWADZENIE
Wady postawy stanowią w obecnym czasie istotny problem zdrowotny naszego społeczeństwa. Gwałtowne zmiany środowiska życia człowieka odbijają się na nim zdecydowanie niekorzystnie.
U każdego człowieka wskazać niebezpieczne etapy życia dotyczące rozwoju biologicznego. Jednym z takich okresów krytycznych w posturogenezie jest młodszy wiek szkolny. Stąd konieczność podejmowania tej problematyki, prowadzenie profilaktyki wad postawy właśnie wśród najmłodszych. Tak więc względy zdrowotne wychowanków, zainteresowania własne, jak i pedagogiczne uzasadniają potrzebę powstania tego programu.
Proponowany program "Zdrowie i sprawność dziecka w naszych rękach". Zgodny jest z założeniami zarządzenia MENiS w sprawie zasad organizowania przez szkoły i placówki publiczne gimnastyki korekcyjnej i podstawy programowej, przez to zapewnia dużą swobodę w doborze treści oraz ich organizację. Jego układ pozwala na dalsze wzbogacanie rodzajów aktywności oraz doskonalenie umiejętności ćwiczeń na poziomie zgodnym z możliwościami psychofizycznymi i potrzebami zdrowotnymi dzieci. Spełnia między innymi tak ważny postulat zaspokajania aktywności ruchowej dzieci, a zatem występuje niejako przeciw stosowania, a może i nawet "nadużywania" pozycji siedzącej.
Pojęcie "gimnastyka korekcyjna najmłodszych" rozumiana jest tu w sposób umowny, a nie dosłownie, jak u dzieci starszych. Korektywa wymaga dużej dokładności i precyzji ruchów realizowanych w większości w formie ścisłej. Dlatego założenia tego programu nie egzekwują i nie preferują w pełni tej formy.
Jest on poświęcony, stworzony z myślą o dzieciach w wieku od 6 do 9 lat, dla których byłoby to niezgodne z ich potrzebami psychofizycznymi.
Małe dzieci są w stanie skupić swoją uwagę przez kilkanaście minut, a ich dojrzałość umysłowa, fizyczna, a zwłaszcza społeczna i emocjonalna znajdują się dopiero we wstępnej fazie rozwoju.
Wizja dzieci szczęśliwych, sprawnych fizycznie, wolnych od wad postawy ciała i chorób nie powinna być odległa. Sądzimy, że wszyscy zainteresowani dobrem dziecka uznają, że zasygnalizowane i podjęte działania przy realizacji naszego programu są bardzo istotne i wymagają szczególnej uwagi.
Mamy nadzieję, że wysiłek włożony w realizację tego dokumentu zaprocentuje w przyszłości podniesieniem stanu zdrowia i sprawności motorycznej najmłodszych w myśl tytułu programu "Zdrowie i sprawność dziecka w naszych rękach".
Autorki:
Iwona Miler
Anna Napieralska
Aleksandra Beśka
II. WADY POSTAWY – METODY ICH WYKRYWANIA I OCENY
Wyróżnia się następujące grupy metod oceny postawy ciała:
1. wzrokowa ocena sylwetki – ta grupa metod (inaczej zwana metodami sylwetkowymi) polega na ogólnej opinii o sposobie trzymania się. Kryterium oceny stanowią tu wzorce – typy postawy, do których porównuje się badanego. Zaletą tej grupy metod jest nie tylko prostota ich stosowania, ale przede wszystkim to, że "mówią" one o sposobie "trzymania się", a więc o postawie, a nie o budowie ciała. pozwalają zarejestrować nie tylko jeden moment przybranej postawy, ale postawę nawykową, najczęstszą dla badanego.
2. wzrokowa ocena wybranych elementów postawy – "mówi" ona raczej o ułożeniu poszczególnych odcinków i punktów ciała niż o sposobie "trzymania się". Na podstawie popinii o zarysie sylwetki otzrymuje się analityczny opis elementów składowych postawy, a w ten sposób wymienia się występujące wady postawy, ich lokalizację, charakter i wielkość. Spotykamy tu zasadniczo dwa rozwiązania: jedno polegające na opisie postaw wg. Z góry przyjętego schematu (metoda opisowa), drugie – znacznie powszechniejsze – to punktowanie tzw. Punktami karnymi ocenianych elementów postawy (metoda punktowa).
3. metoda sylwetek zarejestrowanych za pomocą fotografii i konturografii pozwala również po upływie dłuższego czasu wracać do sylwetki badanego i korygować opinie o niej, umożliwia ona także porównania, oceny postawy przez wielu obserwatorów.
4. metody oceny poszczególnych elementów postawy ciała przy użyciu różnego rodzaju aparatury pomiarowo-rejestrującej (rysunkowej).
5. metody oceny oparte na kryterium linii pionowych i poziomych, linii symetrycznych kątów, na zasadzie równowagi mechanicznej i symetrii ciała.
6. nowoczesne techniki badania postawy ciała.
Ciągłe poszukiwania możliwie obiektywnych sposobów oceny postawy ciała doprowadziły m. In. Do wykorzystania w tym celu fotogrametrii. Fotogrametria lub fotografia jest działem techniki zajmującym się odtwarzaniem kształtu i położenia oraz mierzeniem obiektów przestrzennych na podstawie tzw. fotogramów, czyli specjalnych zdjęć fotograficznych.
Technika Mory polega na załamywaniu się wiązki światła (interferencja fal świetlnych) do czego służy tzw. raster, w rezultacie czego uzyskuje się obraz w układzie warstwicowym, który może być następnie poddany odpowiedniej analizie. Po wykonaniu przez raster fotografii badanego, można według odpowiedniego wzoru wyliczyć wysokość każdej warstwicy. Technika Mory w opisanej powyżej wersji ma szereg niedoskonałości, co sprawiło, że jej upowszechnienie napotkało na pewne przeszkody. Niedoskonałości te to przede wszystkim czasochłonność opracowania fotogramu oraz pewne trudności techniczne z wykonaniem rastera o idealnej powierzchni, rozwój metody poszedł więc w dwóch kierunkach. Po pierwsze coraz częściej zastępuje się raster tradycyjny rasterem optycznym, który stanowi diapozytyw prążków rzutowanych na ciało badanego z projektora do przeźroczy (oczywiście o odpowiednich parametrach technicznych).
Rutynowe badania przeprowadza się w pozycji stojącej. Badany ustawiany jest tyłem do kamery (aparatu), w stałej odległości wynoszącej: 3,2 m, na tle jasnego ekranu. Możliwa jest rejestracja obrazu z uwzględnieniem innych parametrów po wcześniejszej zmianie – wczytaniu w komputer pożądanych danych. Badanie trwa tyle czasu, ile potrzeba na uruchomienie silnika krokowego i wczytanie obrazu w komputer. Dalsze opracowanie odbywa się już bez udziału badanego. Rutynowa analiza obrazu dokonywana jest oddzielnie dla każdej płaszczyzny ciała.
Drugi kierunek rozwoju wiąże się z wykorzystaniem techniki komputerowej. Uzyskany dzięki zastosowaniu rastera obraz badanego obiektu może być odebrany przez specjalny układ optyczny z kamerą (TV-CCD), a następnie przekazany na monitor analogowy i do komputera.
Stanowisko pomiarowe składa się z:
· komputera z zamontowaną kartą wraz z monitorem cyfrowym i drukarką,
· urządzenia projekcyjno – odbiorczego z kamerą i monitorem analogowym.
Komputer za pomocą odpowiedniej karty i programu dokona automatycznej analizy postawy ciała badanego. Końcowym wynikiem tego programu jest zbiór współrzędnych przestrzennych (trójwymiarowych) powierzchni ciała badanego i mapa warstwicowa tej powierzchni. W programie wykorzystuje się znane z literatury wskaźniki charakteryzujące postawę ciała i jej składowe.
Badanie postawy ciała powinno być poprzedzone wywiadem, który może wyjaśnić przyczynę powstawania ewentualnych odchyleń postawy od prawidłowości, a także pomóc w ustaleniu postępowania sprzyjającego poprawie.
Zakres i ukierunkowanie wywiadu uzależnione są od celu badania, wieku badanej osoby, charakteru jej pracy i zainteresowań, powinno jednak dotyczyć zarówno stanu zdrowia (m.in. osłabienie, złe samopoczucie, przebyte choroby i urazy, zniekształcenia wrodzone lub nabyte, wady słuchu lub wzroku itp.) jak i warunków środowiskowych (tryb życia, sposób odżywiania, rodzaj, czas i miejsce pracy, czas i sposób odpoczynku, warunki mieszkaniowe i materialne oraz inne).
Badanie powinno być przeprowadzone w godzinach przedpołudniowych w celu uniknięcia ewentualnego zmęczenia badanych osób, wpływającego ujemnie na postawę. Przed przystąpieniem do badania na skórze badanego wyznacza się szereg orientacyjnych punktów, z których najważniejsze to:
· wyrostki kolczyste kręgów począwszy od siódmego kręgu szyjnego w dół,
· wyrostki barkowe,
· dolne kąty łopatek,
· kolce biodrowe.
W czasie badania przestrzega się zwasze zasady przyjmowania przez badanego swobodnej, niewymuszonej pozycji ze stopami lekko rozstawionymi, stawami kolanowymi i biodrowymi w wyproście, ramionami zwisającymi luźno wzdłuż tułowia i wzrokiem skierowanym prosto przed siebie.
Niezależnie od sposobu badania postawy szczególnie ważne jest, aby badany stał swobodnie i na symetrycznie ustawionych stopach, ponieważ inne ich ustawienie może wywołać nieprawidłowe usytuowanie wyżej położonych części ciała lub też może być wynikiem podświadomego kompensowania istniejących nieprawidłowości.
III. CELE EDUKACYJNE I ZADANIA
CELE:
· stymulacja rozwoju fizycznego i psychicznego,
· dbałość o higienę i zdrowie,
· poprawa ogólnego samopoczucia i stanu zdrowia,
· zapobieganie wadom postawy,
· korygowanie wad postawy,
· kompensowanie niedoboru ruchu oraz zaburzeń w rozwoju motorycznym,
· podnoszenie wydolności i sprawności fizycznej,
· rozbudzanie zainteresowań różnymi formami aktywności ruchowej,
· kreowanie postawy tj. wyrobienie nawyku poprawnej postawy poprzez:
Ř uświadomienie jej znaczenia, uznanie za wartość;
Ř nauczenie przybierania postawy prawidłowej;
Ř stwarzanie fizycznych warunków i emocjonalnych bodźców stymulujących jej utrzymanie;
Ř przekonanie o potrzebie autokorekcji;
· rozwijanie umiejętności współpracy i współdziałania w zespole,
· zwiększanie aktywności motorycznej,
· kompensacja ujemnych skutków obciążenia pracą szkolną i nieodpowiedniego trybu życia,
· wzbudzanie motywacji do wysiłku i ćwiczeń,
· zaspokajanie naturalnej potrzeby ruchu.
ZADANIA ĆWICZEŃ KOREKCYJNYCH
· uaktywnienie układów: narządów ruchu, krążeniowego i oddechowego,
· uzyskanie pełnego zakresu ruchów w stawach, odpowiedniej długości i siły określonych grup mięśniowych,
· kształtowanie nawyku przybierania prawidłowej postawy.
IV. TREŚCI NAUCZANIA I WYCHOWANIA ORAZ OCZEKIWANE EFEKTY PRACY UCZNIA
Lp. TREŚCI(tematyka zajęć) PRZEWIDYWANE EFEKTY PRACY
UCZEŃ
1. Zapoznanie z programem zajęć i przepisami bhp. § Zna celowość zajęć i przepisy bhp.
2. Przyjmowanie prawidłowej postawy ciała. § Przyjmuje postawę skorygowaną,§ Obserwuje i kontroluje postawę w lustrze
3. Przyjmowanie pozycji wyjściowych do ćwiczeń. § Przyjmuje prawidłowe pozycje niskie i izolowane§ Umie sprawnie ustawić się i przyjąć określoną pozycję
4. Kształtowanie prawidłowej postawy ciała. § Przyjmuje postawę skorygowaną na umowny sygnał,§ Potrafi skorygować postawę współćwiczącego § Potrafi wykonać test ścienny
5. Oddychanie torem piersiowym i brzusznym. § Wykonuje wdech nosem i wydech ustami§ Potrafi podać przykłady ćwiczeń oddechowych§ Koryguje rytm oddechu
6. Ćwiczenia rozluźniające i zwiększające ruchomość w stawach barkowych i biodrowych § Wykonuje poprawnie polecone ćwiczenia§ Kontroluje obszerność ruchów§ Współdziała w parach w celu bezpiecznego wykonania ćwiczenia
7. Kontrola przyjmowania prawidłowej postawy ciała. § Dokonuje autokorekcji postawy ciała bez lustra§ Koryguje postawę w czasie zajęć
8. Ćwiczenia antygrawitacyjne, równoważne i elongacyjne. § Wykonuje poprawnie ćwiczenia
9. Ćwiczenia wzmacniające mięśnie grzbietu. § Zachowuje odpowiedni rytm i tempo wykonywania ćwiczeń§ Wykonuje ćwiczenia precyzyjnie i dokładnie
10. Ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha. § Wyznaczy, przy pomocy nauczyciela, liczbę powtórzeń i czas przerwy wypoczynkowej
11. Ćwiczenia wzmacniające mięśnie obręczy barkowej i szyi. § Kontroluje przy pomocy nauczyciela poprawność wykonywania ćwiczeń
12. Instruktaż w celu doskonalenia prawidłowego wykonywania ćwiczeń. § Zna cele i zadania gimnastyki korekcyjnej§ Wie, jak dbać o bezpieczeństwo swoje i innych podczas zajęć
13. Ćwiczenia rozluźniające mięśnie stóp. § Ustawia prawidłowo stopy w marszu i spoczynku
14. Zwiększenie ruchomości w stawach skokowych. § Prawidłowo ustawia stopy w czasie wykonywania wszystkich ćwiczeń
15. Ćwiczenia rozciągające mięśnie klatki piersiowej (mięśnie międzyżebrowe). § Potrafi przyjąć pozycję Klappa§ Koryguje oddech i postawę ciała
16. Ćwiczenia zwiększające ruchomość kręgosłupa:- ćwiczenia elongacyjne,- ćwiczenia wyprostne. § Potrafi zmieniać pozycję ciała, stosując poznane pozycje wyjściowe
17. Wzmacnianie mięśni pasa barkowego. § Dobrze współpracuje ze współćwiczącym
18. Wzmacnianie mięśni klatki piersiowej i grzbietu. § Zna i wykonuje ćwiczenia symetryczne – wzmacniające mięśnie
19. Wzmacnianie mięśni brzucha. § Potrafi kontrolować oddech
20. Kształtowanie siły i wytrzymałości- ćwiczenia o zwiększonej intensywności. § Zna zasady tworzenia obwodu stacyjnego§ Umie współpracować w parach i zespołach
21. Ćwiczenia z podkładem muzycznym kształtujące nawyk przyjmowania prawidłowej postawy ciała- elementy metod twórczych Rudolfa Labana i Karola Orffa i Knieszów. § Wykazuje inwencję i pomysłowość w zakresie rozwiązań ruchowych§ Potrafi dobrać samodzielnie i wykonuje właściwe ćwiczenia kształtujące
22. Ćwiczenia przeciw wadom kończyn dolnych. § Zna wady kończyn dolnych§ Wykonuje poprawnie polecone ćwiczenia
23. Ćwiczenia na czworakach i w pełzaniu – wzmacnianie odcinka lędźwiowego kręgosłupa. § Wykonuje poprawnie ćwiczenia na czworakach i w pełzaniu
24. Wzmacnianie mięśni posturalnych z zastosowaniem przyrządów typowych i nietypowych. § Wykorzystuje do ćwiczeń odpowiednie przyrządy i przybory§ Współpracuje z nauczycielem i współćwiczącym
25. Doskonalenie przyjmowania prawidłowej postawy ciała na określony (dany) sygnał słuchowy i wzrokowy. § Przyjmuje postawę skorygowaną na dany sygnał§ Stara się samodzielnie utrzymywać prawidłową postawę ciała
26. Gry i zabawy korekcyjne. § Wie że gry i zabawy to forma ćwiczeń§ Zna i przestrzega zasad i przepisów gier zespołowych
27. Ćwiczenia relaksacyjne. § Zna przykłady ćwiczeń odprężających
28. Pływanie:- ćwiczenia w wodzie,- gry i zabawy,- nauka pływania. § Oswaja się z wodą§ Wykonuje podstawowe ruchy umożliwiające utrzymanie się na powierzchni wody§ Przestrzega bezpieczeństwa w czasie zabaw w wodzie
29. Instruktaż ćwiczeń domowych. § Potrafi dokonać samooceny postawy ciała§ Próbuje wytyczyć kierunki samodoskonalenia przy pomocy nauczyciela i rodziców
30. Podsumowanie całorocznej pracy. § Podsumowuje i ocenia wkład swojej pracy i zaangażowanie w czasie roku szkolnego
V. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW
Aby osiągnąć zamierzone cele edukacyjne każda jednostka zajęć korekcyjnych powinna składać się z następujących części:
Część I
§ Ćwiczenia rozgrzewające,
§ Ćwiczenia rozluźniające,
Część II
§ Ćwiczenia wzmacniające mięśnie posturalne
Część III
§ Autokorekcja – sprawdzenie w pozycji stojącej umiejętności korygowania własnej postawy,
§ Korygowanie postawy współpartnera.
Metody pracy i formy zajęć powinny być dostosowane do aktualnych możliwości i potrzeb dziecka, poziomu sprawności i jego wydolności.
Zajęcia powinny być prowadzone z uwzględnieniem stopnia trudności, natężenia ćwiczeń, zasady ich indywidualizacji oraz zasady świadomego i aktywnego udziału, poglądowości, systematyczności, przystępności i trwałości.
ZASADY STOSOWANE W ĆWICZENIACH
§ Indywidualizacji – bezwzględnie wymagana, ponieważ takie same ćwiczenia mogą być w jednym przypadku korzystne, a w innym szkodliwe;
§ Dokładności ruchu – aby ruch był skuteczny musi być zalecany w uprzednio przemyślany sposób i zgodnie z zaleceniem wykonywany, tzn. w określonej płaszczyźnie, o określonej amplitudzie i w odpowiednim zakresie;
§ Właściwej lokalizacji ruchu – zasada związana z poprzednią, egzekwowana doborem pozycji wyjściowej;
§ Częstego powtarzania – nie tylko dla osiągnięcia bezpośredniego celu ćwiczenia np. zwiększenia zakresu ruchu w stawach, uzyskania odpowiedniej długości i siły mięśni ale i dla utrwalenia w pamięci ruchowej poprawnie wykonywanych ruchów i utrzymywanych pozycji ciała;
§ Odpowiedniego rytmu – rytm ćwiczeń nie może być ani zbyt szybki, bo nie będą one dokładne, ani zbyt wolny, bo wykonywanie ich będzie nużące, a zatem rytm ćwiczeń powinien być umiarkowany;
§ Kontroli i autokontroli – kontroli przez prowadzącego, aby nie dopuścić do nieprawidłowego wykonywania ćwiczeń, kontroli przez wykonującego ćwiczenie.
METODY
§ metody reprodukcyjne (odtwórcze):
- naśladowcza ścisła
- zadaniowo – ścisła (sytuacje zadaniowe, pokaz)
§ metody praktyczne usamodzielniające:
- zabawowo – naśladowcza
- zabawowo klasyczna
§ metody bezpośredniej celowości ruchu
§ metody kreatywne (twórcze)
- ekspresji ruchowej : improwizacji ruchowej, opowieści ruchowe, pantomima, doświadczenie ruchowe.
§ Metody wpływu osobistego
§ Metody wpływu sytuacyjnego
§ Metody wpływu społecznego
§ Metody kierowania samowychowaniem
Wskazania w postępowaniu korekcyjnym – etapy
Etap I
- dokładne badanie i zapoznanie się z odchyleniami w postawie ciała,
- uświadomienie i przekonanie dziecka o jego niewłaściwej postawie,
- likwidowanie przykurczów mających bezpośredni wpływ na kształtowanie postawy,
- przywrócenie prawidłowych zakresów ruchów w stawach,
Etap II
- wygaszanie odruchów nieprawidłowej postawy,
- koordynacja oddechu z ćwiczeniami,
- wzmacnianie mięśni posturalnych,
- wzmacnianie mięśni grzbietu,
- ćwiczenia elongacyjne,
- kształtowanie nawyku prawidłowej postawy ciała.
Etap III
- doskonalenie nawyku prawidłowej postawy,
- autokorekcja,
- kształtowanie i zwiększanie wytrzymałości i siły mięśniowej.
Postępowanie profilaktyczne podczas ćwiczeń
· Programowo wzbogacać motorykę dzieci poprzez aplikowanie różnorodnych ćwiczeń wymagających wszechstronnego zaangażowania, wprowadzać dużą ilość zabaw korekcyjnych oraz elementów metod twórczych.
· Stosować ćwiczenia, zabawy mobilizujące dziecko do znacznego, ale odpowiedniego do wieku rozwojowego wysiłku fizycznego.
· Kłaść nacisk na rozumienie przez dzieci sensu i celu stosowania ćwiczeń. Winny one nie tylko rozwijać ich sprawność fizyczną, zaspokajać aktualne potrzeby ruchowe, ale stanowić źródło praktycznych wiadomości o sposobach i formach samodzielnego podejmowania aktywności ruchowej.
· Wprowadzać czynnik motywacyjno – emocjonalny jako ważny element w procesie dydaktyczno – wychowawczym.
· Rozpoczynać od ćwiczeń mniejszych grup mięśniowych - kończyn dolnych i górnych, idąc od obwodu ciała ku środkowi.
· Zachowywać należytą kolejność ćwiczeń.
· Należy bardzo ostrożnie dozować ćwiczenia nadmiernie obciążające stawy (głębokie przysiady, "kaczy chód", serie podskoków itp.)
· Chronić stawy kolanowe i nadgarstkowe na twardym podłożu.
· Zapobiegać przeciążeniom kręgosłupa – uczyć dźwigania przez pracę nóg (przysiad).
· Ćwiczącym dzieciom dostarczać odpowiedniej motywacji, zachęty do ćwiczeń i do stałej dbałości o dobrą postawę
· Prowadzić zajęcia w atmosferze życzliwości, serdeczności oraz w poczuciu bezpieczeństwa dzieci.
Rola nauczyciela w postępowaniu korekcyjnym
· Nauczyciel ma możliwość szybkiego i łatwego dostrzeżenia niewielkich odchyleń od normy w budowie dzieci, zaś u dzieci ze stwierdzoną już wadą łatwiej i skuteczniej będzie panować nad jej niwelowaniem.
· Zadaniem nauczyciela jest także przestrzeganie i zachęcanie dzieci do stosowania zaleceń korekcyjnych. Niezbędna jest również stała współpraca z lekarzem, rehabilitantem i pielęgniarką szkolną.
· Wielką rolę odgrywa pedagogizacja rodziców w dziedzinie profilaktyki, częstość występowania wad, ich rodzajów i zagrożeń, zwrócenie uwagi na prawidłową postawę dziecka, warunki nauki i wypoczynku.
· Nauczyciel wskazuje ćwiczenia indywidualne, ze szczególną uwagą traktuje nauczanie dziecka i rodziców w postaci zajęć otwartych, instruktaży grupowych dla dzieci. Uczula i zwraca uwagę na sposoby kształtowania poprawnej postawy, codzienne ćwiczenia w domu.
· Służy radą i pomocą w doborze ćwiczeń i sprzętu.
VI. EWALUACJA PROGRAMU
Do ewaluacji wykorzystano zmodyfikowany przez autorki tego programu indeks sprawności fizycznej K. Zuchory. Jest on propozycją indywidualnego sprawdzianu kondycji fizycznej dziecka, a przeprowadza się go 2-3 razy w roku. Próby przeprowadzane wśród dziewcząt i chłopców :szybkości, skoczności, siły ramion, gibkości, wytrzymałości, są proste do wykonania (nawet w przypadku dzieci z wadami postawy) oraz nie wymagają specjalnego sprzętu, a uzyskane rezultaty są łatwe do oceny i sprawdzenia.
Wyniki poszczególnych prób sprawnościowych dają nauczycielowi, dzieciom i rodzicom obraz przeciętnej sprawności fizycznej dla danego wieku.
Uogólniając wyniki poszczególnych prób można obiektywnie porównywać je z rezultatami uzyskanymi na wstępie ćwiczeń korekcyjnych, bądź w każdym semestrze, w różnych okresach edukacji w szkole.
Ocena sprawności przy pomocy indeksu niejednokrotnie była i jest podpowiedzią, wskazówką i zaleceniem do dalszej pracy z grupą lub indywidualnym dzieckiem. Jest to pomocne także przy planowaniu i organizacji zajęć gimnastyki korekcyjno – kompensacyjnej.
Każde dziecko wspomagane i ukierunkowane przez nauczyciela każdorazowo po dokonanej samokontroli i samoocenie sprawności motorycznej zapisuje to w "Dzienniczku Samokontroli i Samooceny" – zaznaczając datę pomiaru, wiek w latach i miesiącach, wysokość i masę ciała, a także przeciętne wyniki prób sprawnościowych.
Określenie sprawności motorycznej ma na celu rozeznanie stanu wyjściowego odnośnie indywidualnych możliwości realizacji zadań przez dziecko. Wnikliwa obserwacja, analiza wyników testów, pozwala na wprowadzanie, modyfikowanie ćwiczeń , tak aby skutecznie korygować wadę lub też nie doprowadzać do jej pogłębiania w toku zajęć.
Uzupełnieniem czynności ewaluacyjnych jest "test ścienny" – jako jedna z najprostszych metod oceny postawy ciała.
Poza tym stały kontakt z lekarzem i pielęgniarką szkolną pozwoli okresowo sprawdzać u dzieci wpływ ćwiczeń na ich zdrowie i samopoczucie.
Wszystkie spostrzeżenia uwagi, zalecenia są nanoszone do karty dziecka uczestniczącego w zajęciach korekcyjno – kompensacyjnej oraz arkusza rozwoju fizycznego.
Sumaryczną ewaluacją są ankiety przeprowadzane wśród uczestników
gimnastyki korekcyjnej oraz ich rodziców dające pełen obraz celowości prowadzenia takich zajęć.
VII. LITERATURA POMOCNICZA
· Dutkiewicz K., Rola nauczyciela w profilaktyce wad postawy ciała, "Życie Szkoły" 1996. nr 10
· Kasperczyk T., Ocena wad postawy ciała, "Lider" 1992. nr 4.
· Kasperczyk T., Wady postawy ciała, Kraków 1998.
· Kołodziej J., Kołodziej K., Momola I., Gimnastyka korekcyjno–kompensacyjna w szkole, Rzeszów 1998.
· Kutzner- Kozińska M., Korekcja wad postawy ciała, Warszawa 1986, WSiP
· Kutzner- Kozińska M., Wlaźnik K., Gimnastyka korekcyjna dla dzieci 6 – 10 – letnich, Warszawa 1995. WSiP
· Malina H., Wady kończyn dolnych Postępowanie korekcyjne, Kraków 1996.
· Owczarek S., Bondarowicz M., Zabawy i gry ruchowe w gimnastyce korekcyjnej, Warszawa 1997. WSiP
· Owczarek S., Atlas ćwiczeń korekcyjnych, Warszawa 1998. WSiP
· Siek T., Trening relaksacyjny, Warszawa 1987.
· Ślężyński J.,Postawa ciała człowieka i metody jej oceny, AWF, Katowice 1992.
· Śliwa W., Śliwa K., Wady postawy ciała i ich ocena, Wrocław 1999.
· Zarządzenie MENiS z dnia 19 listopada 1996r. W sprawie zasad organizowania przez szkoły i placówki publiczne gimnastyki korekcyjnej.
· Zeyland- Malawka E., Ćwiczenia korekcyjne, AWF, Gdańsk 1999.
Załącznik nr 1 do programu
ANKIETA EWALUACYJNA
DLA UCZNIÓW
1. Czy lubisz uczęszczać na gimnastykę korekcyjną?
TAK NIE
Dlaczego? -uzasadnij.................................................................... ......................
............................................................................. .............................................................................. ..............................................................................
2. Czego nauczyłeś się na tych zajęciach?
.............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. ......................
3. Czy nauczyciel zachęca cię do utrzymywania poprawnej postawy?
ZAWSZE CZĘSTO CZASAMI NIGDY
4. Czy chciałbyś coś zmienić?
.............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. ......................
5. Czy poza szkołą dbasz o prawidłową postawę?
TAK NIE
W jaki sposób?.......................................................... ..........................
6. Jak oceniasz atrakcyjność zajęć?
a) ciekawe
b) takie sobie
c) nudne
Opracowała: Iwona Miler
Anna Napieralska
Aleksandra Beśka
Załącznik nr 2 do programu
Ankieta ewaluacyjna dla rodziców
7. Jak Pani/Pan ocenia przydatność zdobytej wiedzy w codziennej pracy?
Skala ocen 1- bardzo zła, 5 – bardzo dobra
? 1 ? 2 ? 3 ? 4 ? 5
8. Czy dziecko dzieli się zdobytą wiedzą z innymi?
.............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. ............
9. Czy poza szkołą dzieci pamiętają o utrzymaniu prawidłowej postawy?
TAK NIE
10. Czy dzieci chętnie wykonują ćwiczenia zadane do domu ?
TAK NIE
11. Co Pani/Pan sądzi na temat zajęć gimnastyki korekcyjno- kompensacyjnej
prowadzonych w szkole ?
.............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. .........................................................
Opracowała: Iwona Miler
Anna Napieralska
Aleksandra Beśka
|
