Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Rola wzmocnień w wychowaniu dzieci upośledzonych umysłowo

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 6039 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 

Dla dziecka rozpoczynającego naukę w szkole, zaczyna się okres przeło-mowy w jego życiu. Okres, w którym kończy się beztroskie dzieciństwo, a roz-poczyna życie bardziej w świecie rzeczywistości niż w świecie marzeń. Rozpo-czyna się wiek obowiązków, nauki i pracy w grupie rówieśniczej. Jest to wiek intensywnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Zależy on od wielu złożo-nych czynników.
Główne z nich to:
• wrodzone możliwości rozrostu i typ reakcji na wpływy środowisko-we,
• stan morfologiczny i czynnościowy wszystkich narządów uczestni-czących w przemianie materii,
• wpływ środowiska zewnętrznego, które decyduje ostatecznie o tym, czy młody ustrój wykorzysta w sposób optymalny swoje wrodzone możliwości.
Należy uwzględnić fakt, że dzieci w tym samym wieku różnią się dojrza-łością biologiczną i sprawnością fizyczną. Rozwój u każdego dziecka przybiera różne tempo i rytm. Źródłem tej zmienności są zarówno czynniki dziedziczne jak i środowiskowe. Z uwagi na dokonujący się rozwój aparatu ruchu zwiększa się ruchliwość dzieci - ich ogólna sprawność fizyczna i sprawność ruchowa. Za-znaczają się wyraźnie zmiany w sferze intelektualnej i całej osobowości dziec-ka.

Dlaczego znajomość rozwoju psychofizycznego dziecka jest bardzo waż-na? Otóż nie wszystkie dzieci osiągają pełny stopień dojrzałości szkolnej. Pra-cując z dziećmi upośledzonymi umysłowo, konieczna jest wiedza o rozwoju osobowym tych dzieci. Wiedza ta ułatwia dobrze zorganizowaną pracę dydak-tyczno-wychowawczą. Wśród osób upośledzonych umysłowo występują różnice w zakresie poszczególnych procesów orientacyjno - poznawczych, emocjonalno - motywacyjnych i poziomu funkcjonowania społecznego.

Jak należy pracować z dziećmi upośledzonymi, aby osiągnąć sukcesy wy-chowawcze?
Wychowawca, aby osiągnąć najlepsze efekty w procesie wychowania dzieci o obniżonej sprawności umysłowej powinien stosować wzmocnienia pozytywny i negatywne (nagrody i kary).
Skuteczność oddziaływania za pomocą nagradzania i karania zależy od wielu czynników: od sposobu stosowania tych wzmocnień (kolejność występo-wania, częstotliwość stosowania); charakteru interakcji wychowawcy z wychowankiem (wzajemny stosunek, uczucie sympatii, antypatii, życzliwość lub jej brak); cech osobowości wychowanka (jego potrzeby osiągnięć, odporno-ści na frustrację dotychczasowych doświadczeń); od czynników społecznych towarzyszących nagradzaniu i karaniu (czy kara została wymierzona dyskretnie czy też nie).
Nagrody i kary zajmują szczególne miejsce w praktyce pedagoga spe-cjalnego. Można je stosować niezależnie od innych, autonomicznie, a mogą również być łączone z pozostałymi środkami, aby wzmocnić efekt ich działania. Funkcję samodzielnych środków wychowania pełnią wówczas, gdy dziecko jest nagradzane lub karane za określone czynności czy zachowania, które samo po-dejmuje.
Wśród wzmocnień pozytywnych wyróżniamy nagrody, których przykła-dem będą wszystkie elementy atrakcyjne: przysmak, zabawka, gra, zwycięstwo w zawodach, pochwała itp. oraz usunięcie czynnika awersyjnego (pozwolenie na niezjedzenie nielubianej potrawy, zwolnienie od pisania dyktanda itp.).
Atrakcyjność nagrody zależy od cech osobowości wychowanka, stopnia za-spokojenia jego potrzeb, warunków socjoekonomicznych i kulturowych domu rodzinnego, który nie tylko kształtuje potrzeby, ale i sposób zaspokajania.

Wzmocnienie negatywne to kary, które polegają na wprowadzeniu pewnych czynników awersyjnych lub na pozbawieniu wychowanka czynników atrakcyj-nych, co ma wpływ na określone zachowanie wychowanka. Czynniki awersyjne wywołują strach, zaś odebranie przyjemności wyzwala uczucie frustracji, wzbu-dza gniew i uruchamia czynności agresywne.
Kary są stosowane w celu osiągnięcia dwóch rodzajów zmian wychowaw-czych:
- eliminacji pewnych reakcji czy zachowań,
- identyfikacji czynności (np. zwiększenie wysiłku intelektualnego po krytyce).
Wychowawca zanim podejmie decyzję o karaniu, winien rozważyć: cechy osobowości wychowanka oraz zewnętrzne warunki, które mogą wpłynąć na skuteczność karania. Awersyjność kar podobnie jak atrakcyjność nagród jest zjawiskiem bardzo indywidualnym.
Teoretycy pedagogiki specjalnej bardzo wyraźnie podkreślają, że karanie jako metoda wychowawcza w odniesieniu do dzieci upośledzonych umysłowo jest w bardzo małym stopniu skuteczna. Związane to jest z tym, że dziecko nie rozumie zależności pomiędzy swym zachowaniem, a jego efektem i nie rozumie rozbieżności pomiędzy tym, jak ono się zachowało, a jak powinno się zachować. Przyczyną takich zachowań są braki w rozwoju procesów myślenia ukierunkowanego, dlatego kary należy traktować jako środek ostateczny i stosować z niezwykłą rozwagą.

Skuteczność wzmocnień zależy w dużym stopniu od czasu, w jakim są one stosowane. Skuteczniejsze są wzmocnienia natychmiastowe niż odroczone. Ponadto możemy je stosować w sposób ciągły lub sporadyczny.
Obserwacje prowadzone w grupach dzieci upośledzonych przekonują o słuszności następującego postępowania: np., jeśli dziecko opanuje nową umie-jętność (prasowanie, szycie, dokonywanie zakupów itp.), to wzmocnienie należy stosować początkowo w sposób ciągły, a później, gdy dziecko dobrze sobie ra-dzi z daną czynnością, należy ją wzmacniać coraz rzadziej.

Na podstawie przeprowadzonych badań wielu autorów, przyjęło regułę, że w miarę obniżania się poziomu intelektualnego wzrasta wartość nagród o charakterze konsumpcyjnym i rzeczowym. Ale nie koniecznie, jest to także zindywidualizowane, zależy przede wszystkim od pracy dydaktyczno – rewali-dacyjnej.

Oto lista nagród D. McMillana (1973), która sugeruje kolejność ich uwzględniania w wychowaniu dziecka upośledzonego od wczesnych faz rozwo-jowych aż do wieku dojrzałego:
- nagrody pierwotne związane z zaspokajaniem potrzeb biologicznych (po-karm, woda),
- nagrody rzeczowe (zabawki, ozdoby),
- żetony – znaczki zamieniane na określone nagrody (zabawki, słodycze),
- nagrody symboliczne (stopnie, oceny szkolne),
- nagrody społeczne (np. pochwała słowna),
- nagrody wskazujące na dojrzałość osobowości (np. uczę się dlatego, że to lubię).

Zasady stosowania wzmocnień pozytywnych i negatywnych w wychowa-niu dzieci o obniżonej sprawności umysłowej przedstawiają się następująco:
1. Stosujemy prawie zawsze wzmocnienia pozytywne.
2. Karząc, wyjaśniamy dziecku przyczynę w sposób dla niego przystępny oraz ukazujemy inny, aprobowany wzór zachowania. Dążymy do akceptacji kary przez wychowanka.
3. Typ wzmocnienia wybieramy zgodnie z hierarchią potrzeb dziecka i cechami jego osobowości.
4. Wzmocnienia stosujemy bezpośrednio po danej reakcji czy zachowaniu i w sposób wyraźny.
5. Nabywanie nowych umiejętności wzmacniamy w sposób ciągły.
6. Przyswojone umiejętności podtrzymujemy poprzez wzmocnienia nieregu-larne (sporadyczne).
7. Silne więzi uczuciowe (przywiązanie) z wychowankiem zwiększają sku-teczność wzmocnień.


(Opracowała nauczycielka Szkoły Podstawowej w Jarostach – mgr Elżbieta Ogrodniczak)

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie