www.szkolnictwo.pl

 
     Pojecie "rewalidacja" pochodzi od słowa validus – silny, może dosłownie oznaczać powrót do zdrowia, czyli zdobywanie siły psychofizycznej adekwatnie do możliwości danej jednostki. Jest to proces wychowania i nauczania oraz szeroka i wyspecjalizowana działalność profilaktyczna, korekcyjna, kompensacyjna, społeczna.
     Celem rewalidacji osób lekko upośledzonych umysłowo jest ich ogólny rozwój oraz optymalne usprawnienie psychofizyczne i społeczne, prowadzące do poprawy ich myślenia, przeżywania doznań estetycznych oraz działania niezbędne w pracy zawodowej i życiu codziennym.
     Podstawowym zadaniem nauczycieli pracujących z uczniami upośledzonymi umysłowo jest opracowywanie i udoskonalanie poszczególnych optymalnych stopni realizacyjnych procesu rewalidacji.
     Wybór (lub odrzucenie) metod pracy i różnego rodzaju materiałów zależy od wyników analizy sytuacji. Na te wyniki mają wpływ czynniki bezpośrednio związane z u uczniem czyli jego zasoby psychiczne i fizyczne, sytuacja materialna rodziny oraz czynniki związane z zasobami szkoły ( pomieszczenia przeznaczone do zajęć szkolnych, wyposażenie w środki i pomoce naukowe, liczba personelu pedagogicznego ...). Efektywność oddziaływań pedagogicznych zależy również w dużym stopniu od ogólnej strategii działania oraz od decyzji co można lub trzeba zrobić wykorzystując dostępne metody i materiały. Zaktywizowanie procesu rewalidacji uwzględnia diagnozę i przewidywanie, do czego mogą doprowadzić działania nauczyciela.
     Uczniowie upośledzeni umysłowo tworzą w procesie nauczania- uczenia się niezbyt selektywną strefę orientacji i operatywności w działaniu, co wynika ze stopnia ich wiedzy i umiejętności. Zależność ta wyznacza konieczność prowadzenia aktywnego procesu rewalidacji połączonego z uwzględnieniem przez nauczycieli wszystkich możliwości, które posiadają uczniowie. Aktywizacja nauczania wyrabia w uczniach aktywny stosunek do nauki i wdraża do samodzielności.
     W procesie rewalidacji trzeba uwzględniać warunki zaspokojenia naturalnych potrzeb poznawczych , dlatego należy stwarzać dzieciom możliwości wykazania się w dziedzinach im dostępnych i blisko powiązanych z życiem. Nie mogą tego procesu prowadzić nauczyciele bierni i nie potrafiący umiejętnie dobrać właściwej metody aktywizującej do specyfiki swoich uczniów. Dlatego aby tok rewalidacji był aktywny nauczyciele muszą " tworzyć " swoja pracę, zapominając o tym czym jest rutyna, schematyzm i zastój. Dla osiągnięcia tego celu niezbędna jest aktywność własna nauczyciela i świadomość, że aby uczeń upośledzony umysłowo chciał się uczyć – powinien być bezwzględnie ukierunkowany w swojej pracy i dążyć do osiągnięcia zamierzonego celu. Należy podjąć próby wdrożenia do toku nauczania propozycji uczniów dotyczących osiągnięcia danego zamierzenia. W pracy tej potrzebna jest także umiejętność improwizacji, ponieważ nauczyciel nie może ściśle realizować wcześniej nakreślonego planu lekcji na rzecz tłumienia aktywności uczniów i pomijania na lekcji zaistniałych ciekawych sytuacji problemowych.
      Czynniki warunkujące uaktywniony proces rewalidacji:

• elastyczne traktowanie przez nauczycieli programu nauczania,
• organizowanie podczas lekcji różnych konkursów, wiązanie nauki z zabawą czy przygodą, wykorzystywanie zainteresowań uczniów,
• twórcze funkcjonowanie nauczyciela w wykonywanym zawodzie,
• zaopatrzenie szkoły w różne środki dydaktyczne: instrumenty muzyczne, sprzęt audiowizualny, przybory szkolne, sprzęt sportowy itd.
• zwiększenie liczby godzin rewalidacji indywidualnej, aby bardziej efektywnie wyrównywać zaburzenia w zakresie ogólnego funkcjonowania dzieci,
• dobra znajomość uczniów przez nauczycieli, organizowanie wycieczek i zapoznawanie w sposób poglądowy z rzeczywistością,
• zapewnienie odpowiedniej pod każdym względem kadry pedagogicznej,
• zwracanie uwagi na samodzielną realizację określonych zadań przez uczniów oraz ich własnych projektów,
• zwracanie uwagi na walory wychowawcze danych treści i sytuacji traktując wieloaspektowo układ nauczyciel – uczeń.