Zachowania agresywne nie są zjawiskiem nowym, ale w ostatnim okresie ich skala się nasila. Coraz częściej media informują o niewłaściwych zachowaniach dzieci i młodzieży. Bardzo często rozmawiamy o skutkach agresji, a nie o niej samej.
Zachowania agresywne nie są zjawiskiem nowym, ale w ostatnim okresie ich skala się nasila. Coraz częściej media informują o niewłaściwych zachowaniach dzieci i młodzieży. Bardzo często rozmawiamy o skutkach agresji, a nie o niej samej. Proponuję nieco inne spojrzenie na to zjawisko.Nauczyciele każdego dnia mają do czynienia z takimi zachowaniami. Jak poradzić sobie z tym problemem? Jak reagować? Przede wszystkim trzeba odpowiedzieć sobie na pytanie: Co to jest agresja? Jakie są jej przyczyny? Eliot Aronson definiuje akt agresji jako ”zachowanie mające na celu wyrządzenie szkody lub przykrości”. Zatem zachowanie agresywne to takie zachowanie, które jest skierowane na innych. Większość zachowań agresywnych jest wielowymiarowa, jest to efekt nudzenia się, złego zachowania, nieprawidłowego wychowania bądź wyładowania gniewu. Dziecko agresywne cechują opozycyjno buntownicze zaburzenia zachowania, które możemy podzielić na trzy grupy. 1. Zaburzenia zachowania ograniczone do środowiska rodzinnego 2. Zaburzenia zachowania z prawidłowym procesem socjalizacji 3. Zaburzenia zachowania z nieprawidłowym procesem socjalizacji (dzieci z zespołem ADHD) Ad 1.Dzieci te terroryzują dom, wszyscy dorośli robią to co dziecko sobie życzy dla „ świętego spokoju”. Bardzo często jest to widoczne wśród małych dzieci, które wymuszają na rodzicach pewne zachowania. Im starsze dziecko tym bardziej manipuluje uczuciami i zachowaniami dorosłych. Ad 2. Są to uczniowie przemyślni i wyrachowani. Zachowania agresywne generują celowo, potrafią odraczać swoje działania, dozować swoją agresję. Oni nie mają sumienia i moralności. Taki uczeń doskonale wie co robi dlatego stosujemy konsekwencje, on musi myśleć o konsekwencjach swojego postępowania. Ad 3. Agresja tych dzieci związana jest z nadpobudliwością, która nie zależy od nas ani od dziecka, nie mamy na to wpływu. W pracy z takim dzieckiem stosujemy zasadę małych kroków, częste nagrody. Pofesor Manfred Doepfner uważa, że „Żadne zaburzenie psychiczne nie występuje w wieku dziecięcym równie często, jak zespół nadpobudliwości psychoruchowej i opozycyjno-buntownicze zachowania.Żadne inne zaburzenia nie jest w okresie dzieciństwa równie stałe, jak nadpobudliwość i zachowania opozycyjne i agresywne.Mało które zaburzenia wieku dziecięcego jest równie trudne w leczeniu jak nadpobudliwość i opozycyjno buntownicze zaburzenia zachowania. Terapie ukierunkowane na wgląd i wszelkie sposoby pracy skoncentrowane wyłącznie na dziecku bez jego otoczenia społecznego okazały się w znacznej mierze nieskuteczne. Według obecnego stanu wiedzy najbardziej skuteczne są formy terapii integrujące oddziaływanie na rodzinę i szkołę, z włączeniem interwencji obejmujących samo dziecko" Nie jest prawdą, że szkoła ponosi całkowitą odpowiedzialność za powstawanie zachowań agresywnych i patologii. Nauczyciela można rozliczyć za to co on sam robi, a nie za to co robią dzieci. Rodzina ma 80% wpływu na zachowanie dziecka, zaś tylko 20% szkoła. Agresję można kontrolować tylko wtedy gdy występuje współpraca szkoły i domu rodzinnego. Jeśli mamy do czynienia z dzieckiem wychowywanym w środowisku patologicznym musimy realizować program minimum, by umożliwić mu ukończenie szkoły, na resztę nie mamy wpływu. Nie możemy piętnować tych uczniów, musimy pokazać im atrakcyjność tego świata. Musimy inwestować w dziecko nawet jak nie ma efektów.Dzieci próbują tworzyć nową rzeczywistość, narzucić niewłaściwe zachowanie innym. Nie możemy dać się w to wciągnąć, należy dziecku pokazać, że nie ma umiejętności społecznych, wtedy ono widzi, że metodą furii nic nie uzyska. Nie dajemy przyzwolenia na nieodpowiedzialność, po prostu stawiamy na swoim. Ważną sprawą dla prawidłowego funkcjonowania ucznia w klasie i w szkole jest określenie jasnych zasad, których należy konsekwentnie przestrzegać. Tylko konsekwentne przestrzeganie prawa może ograniczyć akty agresji. Kara nie ogranicza aktów agresji, owszem może być ona skuteczna, ale rodzi ona gniew, chęć odwetu i strach. Nie są to uczucia, jakie chcemy wzbudzać u naszych wychowanków. Karzemy wtedy kiedy czujemy się bezsilni, źli, czasami po to, by udowodnić, kto tu rządzi. Może zamiast karać należy wyciągać konsekwencje. Konsekwencje różnią się od kar tym, że nie są formą zemsty, czy odreagowania. Nie zależą od naszego humoru, a od zachowania dziecka. Są stałym elementem porządkującym życie szkolne i domowe. Jeśli przekroczy się ustalone zasady trzeba być przygotowanym, że wiąże się to z pewną ceną. Dla nauczyciela i wychowawcy bardzo ważne jest, by zamiast stosować kary umiał -wskazywać jak uczeń powinien się zachować zanim zdąży zrobić coś złego -wyrazić ostry sprzeciw, ale nie oskarżać -oceniać zachowanie dziecka nie dziecko -pokazać uczniowi jak naprawić zło, nawet to, które wyrządził przypadkiem -jeśli jest to potrzebne działać zdecydowanie -pozwolić ponieść dziecku konsekwencje złego zachowania -nie słuchać protestów, udawać, że nie słyszy krzyków -spokojnie powtórzyć kilkakrotnie polecenie -odesłać ucznia do bezpiecznego miejsca, by mógł się uspokoić i przestał płakać Są to narzędzia jakimi dysponujemy w walce z niepożądanymi zachowaniami naszych uczniów, a nie z nimi samymi oczywiście. Im pewniej będziemy się czuli, tym łatwiej będzie nam wygrać z agresją i pomóc naszym uczniom. Musimy przewidywać jak może zachować się uczeń i oczywiście konsekwentnie i zdecydowanie działać. mgr Elżbieta Golańska Publiczna Szkoła Podstawowa w Pilawie
Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:
