|
Opracowały: Agata Markiewicz
Anna Florczak
Dziewczęta mieszkające w internacie są różne pod względem charaktero-logicznym i z różnymi dodatkowymi schorzeniami – nadpobudliwe, z zaburzeniami w zachowaniu, bardzo nieśmiałe, zalęknione, zakompleksione, niektóre z zaburze-niami mowy (jąkanie się, seplenienie).
Na pomysł stworzenia teatru lalkowego wpadła jedna z naszych koleżanek – wychowawczyni w internacie.
Teatr lalek powstał w 1994 roku.
Dziewczęta pod kierunkiem wychowawczyń z internatu przygotowały sceno-grafię, a przy wykonaniu lalek pomogły koleżanki z kierunku kształcenia: krawiec.
Fachowych porad udzielili młodzi aktorzy z białostockiego Teatru Lalek.
Pracę z pierwszym scenariuszem rozpoczęłyśmy od przydziału ról odpowia-dających możliwościom psychofizycznym dziewcząt.
Główne role zostały rozdzielone między wychowanki dobrze mówiące, drugo-planowe otrzymały wychowanki z wadami wymowy. Próby odbywały się 2-3 razy w tygodniu. Dodatkowo pracowałyśmy nad dekoracją – szkielet sceny stanowiła drewniana konstrukcja (pomógł ją wykonać szkolny konserwator). Dekoracje po-wstałę z płótna i papieru pomalowanego farbami plakatowymi. Niektóre elementy, np. konie, powstały z tektury i zostały odpowiednio pomalowane.
Po kilku próbach okazało się, że każda z wychowanek (nawet nieśmiałe, z wadą wymowy, nadpobudliwe) znalazła miejsce w bajce.
Dziewczęta czuły się jedyne i niezastąpione w swojej roli.
Wychowanki polubiły formę zajęć teatralnych.
Uwieńczeniem kilkumiesięcznej pracy z bajką był występ dla większej widowni. Na premierę sztuki pt. „Knyps z czubkiem” zostali zaproszeni uczniowie ze Szkoły Podstawowej nr 35 w Białymstoku.
Następną sztuką, która została przygotowana przez dziewczęta był „Kopciuszek” oraz „Baśń o niebieskiej róży i śpiącej królewnie”. Z każdą z tych sztuk wycho-wanki internatu oraz wychowawczynie odwiedzały niektóre białostockie przed-szkola oraz Szkołę Podstawową nr 35 w Białymstoku.
Przedstawimy teraz po kolei wszystkie etapy pracy nad przedstawieniem teatra-lnym:
a) Praca ze scenariuszem
Próby i występy poprzedzają przygotowania związane z pracą nad scenariuszem, zaznajomieniem młodzieży z treścią bajki, doborem ról, a następnie prace indy-widualne z każdą wychowanką (nauka roli), praca zespołowa, prace związane z przygotowaniem lalek, scenografii, rekwizytów, dekoracji, oświetlenia.
Próby to prace indywidualne z każdą wychowanką – nad dykcją, ćwiczenia ko-ordynacji ruchów (niektóre dziewczęta występowały „żywo”), nauka gestów, mi-miki, kroków, ćwiczenie pamięciowego opanowania tekstu oraz poruszanie lalką (dość ciężką).
Próby odbywały się systematycznie. Aby nie przeciążyć wychowanek trwały około 45 minut dwa razy w tygodniu wieczorem, po wszystkich zajęciach.
b) Przydział ról
Bardzo ważnym elementem jest dopasowanie roli do potrzeb i możliwości dziewcząt, aby potrafiły wczuć się w role i umiały je odegrać. Przy doborze roli brane były pod uwagę: sprawność fizyczna, umiejętność mówienia, temperament oraz pragnienia wychowanek. Odpowiednio dobrane role pomagają zaspokoić indywidualne potrzeby dziecka, uczą lepszego „wypowiadania” się słowem, gestem, mimiką, ruchem, uczą wyobraźni i utożsamiania się z drugą osobą.
Funkcje TERAPEUTYCZNE teatrzyku lalek:
W czasie grania wychowanki zapominają o sobie, o swoich problemach, nie-doskonałościach. Role pełnią przede wszystkim funkcje TERAPEUTYCZNE, likwidując kompleksy, dodając wiary we własne możliwości, wreszcie mogą pomóc w leczeniu nadpobudliwości, gdy są umiejętnie dobrane wykorzystują zasoby energii dziecka. Bardzo ważnym elementem jest umiejętność wykorzystania twórczej energii wychowanek, ich spontaniczności i emocjonalności oraz po-budzenie często ograniczonej wyobraźni. Uwidacznia się to podczas prób – gdzie dziewczęta potrafią odegrać rolę bez rekwizytów wyobrazić, że szafka to np. góra.
Podczas prób okazywało się, że dziewczęta nieśmiałe, pełne kompleksów zaczynały aktywnie uczestniczyć w zajęciach.
|
