Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Grupa jako podstawowa forma życia społecznego

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 8007 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 Grupy społeczne, w tym także małe grupy społeczne, należą do najbardziej złożonych i rozwiniętych zarazem form życia społecznego. Tu nawiązują się przyjaźnie, sympatie, antypatie itp. W ramach grupy jednostka podejmuje określone zadania, zdobywa doświadczenie życiowe, realizuje swoje pragnienia, uczy się nawiązywania i utrzymywania kontaktów społecznych. Grupy są, więc głównym terenem socjalizacji człowieka w każdym momencie jego życia, dlatego pojęcie „grupy” stało się jedną z podstawowych kategorii w naukach społecznych.
Określeń grupy społecznej jest wiele. Badacze nie są do końca zgodni w interpretacji tego pojęcia. R. F. Bales grupą nazywa „zbiór osób stykających się ze sobą na tyle, aby każda z nich zyskała zasób wrażeń o pozostałych osobach jako jednostkach, wystarczający, co najmniej do utrwalenia sobie samej faktu ich obecności”.
Zbliżone poglądy na grupę prezentuje G.C. Homans, który określa ją jako „pewną liczbę osób komunikujących się z sobą przez pewien czas, wystarczający do tego, aby każda osoba komunikowała się z innymi nie pośrednio, przy pomocy innych ludzi, lecz bezpośrednio, twarzą w twarz”.
D. Cartwright i A. Zander grupę określa jako „zbiór jednostek pozostających ze sobą w pewnych stosunkach”. Nie chodzi tu o jakiekolwiek stosunki miedzy jednostkami składającymi się na grupę, ale o taki stosunek, który powoduje, że jednostki te są od siebie wzajemnie zależne. W konwencji takiego ujęcia grupą społeczną są również widzowie w teatrze, czy choćby tłum uliczny.
S. Mika odrzuca taką definicję grupy jako zbyt szeroką twierdząc, że jakkolwiek widzowie w teatrze pozostając ze sobą w pewnych stosunkach będąc od siebie w pewnym sensie zależni, mogą tworzyć grupę, to jednak „traktowanie tłumu jako grupy jest niezgodne nawet z potocznym rozumowaniem tego terminu”.
R.M. Maciver i C.H. Page definiują grupę jako „wszelki zbiór istot ludzkich, między którymi pojawił się stosunek społeczny”. Podobnie E.L. Hartley i R.E. Hartley definiują grupę jako „dwie lub więcej osób, oddziałujących na siebie nawzajem”.
Dość szeroko definiuje grupę społeczną J.J. Wiatr, który ujmuje grupę jako „dwie lub więcej jednostek, między którymi istnieje określony stosunek społeczny; inaczej mówiąc grupa istnieje wtedy, gdy jej członkowie-wchodzą ze sobą w jakiś typ kontaktu”.
Inni autorzy pojęciem grupy określają tylko niektóre formacje społeczne, odznaczające się ściśle określonymi właściwościami-prezentują wąskie ujęcie tego terminu. F.Znaniecki podaje następujące rozumienie pojęcia grupy: „grupą społeczną nazywamy każde zrzeszenie ludzi, które w świadomości samych tych ludzi stanowi odrębną całość”. „Świadomość tego, że dane zrzeszenie stanowi odrębną całość, musi istnieć przynajmniej u niektórych jego członków, aby w ogóle było ono grupą społeczną”. Tak więc, dla autora tłum zebranych na ulicy może być grupą społeczną, jeśli tylko u tworzących go osób wystąpi świadomość jedności z pozostałymi członkami.
Na świadomość odrębności jako na niezbędny warunek powstania i funkcjonowania grupy wskazuje także J. Szczepański.
Autor za grupę społeczną uważa „...pewną ilość osób (najmniej trzy) powiązanych systemem stosunków uregulowanych przez instytucje, posiadających pewne wspólne wartości oddzielonych od innych zbiorowości pewną zasadą odrębności”.
Widzimy więc, że przy takim rozumieniu grupy tym, co jest najważniejsze, to jej odrębność, odmienność od innych. Odrębność ta zaczyna się zarówno w świadomości samych członków grupy, jak i w świadomości członków innych grup, którzy z tak wyodrębnioną grupą mają jakieś kontakty.
Tak więc, dla powstania grupy istotna jest organizacja wewnętrzna, tzw. instytucje kontroli i wzory działania. Dlatego nie nazywamy grupami innych skupień, opartych tylko na stycznościach przelotnych, i nie posiadających własnej organizacji. Każda grupa musi posiadać własne wartości, tzn. jakiś ośrodek skupienia (lokal, gmach, terytorium), symbole (pieczęć, sztandar, hasło), idee wyróżniające jej cele czy ideały, przedmioty materialne (majątek, nieruchomość). Te wszystkie elementy są niezbędne dla rozwinięcia w grupie poczucia wolności i przynależności do grupy.
Najbardziej trafną definicją według S. Miki przytacza A.P. Harlea, którą formułuje w sposób następujący: „aby o dwóch lub więcej osobach można było powiedzieć, że stanowią grupę, muszą być spełnione przynajmniej 4 warunki. Tak więc: a) między tymi osobami musi istnieć bezpośrednia interakcja, b) osoby te muszą mieć wspólny cel, c) w zbiorze jednostek stanowiących grupę muszą istnieć normy, d) w zbiorze tym musi istnieć struktura”.
Należy również dodać, że „osoby te muszą mieć świadomość, że stanowią odrębną w stosunku do innych grupę osób”.
Każda z przytoczonych definicji grupy jest definicją nieostrą. Autorzy podkreślają różne cechy decydujące o sklasyfikowaniu danej zbiorowości jako grupy społecznej. Ogólnie jednak o grupie za S. Miką możemy mówić wtedy, gdy dwie jednostki lub więcej pozostają ze sobą w bezpośredniej interakcji, gdy mają one względnie jasny cel, posiadają wspólnie ustalone normy, mają wspólnie rozwiniętą strukturę i silne poczucie swojej odrębności.
Podobnie jak definicji tak i podziałów grup jest wiele. Autorzy wychodzą przy klasyfikowaniu grup z różnych założeń i stosują różne zasady podziału. Wielu badaczy wyróżnia grupy małe i duże.
Grupy małe liczą do kilkunastu członków. Styczności między nimi mają charakter bezpośredni, osobisty. Stosunki między nimi zazwyczaj mają charakter przyjacielski, regulowane są przez instytucje nieformalne. Spotyka się jednak niekiedy małe grupy celowo sformalizowane, w których stosunki między członkami regulowane są zazwyczaj z konieczności ścisłymi i rygorystycznie przestrzeganymi przepisami. I w ich jednak styczności bezpośrednie i bezpośrednia wzajemna znajomość członków rzutują na ich wzajemne oddziaływania, kształtują typ więzi, który powoduje, że w grupach małych istnieją większe niż w grupach dużych możliwości pełnej identyfikacji członka z grupą. Ten typ stosunków społecznych możliwy jest tylko w grupach małych.

Grupy duże to grupy zazwyczaj bardzo liczne. Często są one wynikiem zwiększenia się liczby członków grup początkowo małych, skupionych wokół przywódców organizatorów. Wzrost liczby członków i zwiększenie się terytorialnego zasięgu grupy uniemożliwia stopniowo bezpośrednie stosunki osobiste, i co za tym idzie powoduje konieczność pośredniego kontaktowania się członków. W rezultacie działanie i kontrola społeczna przyjmują formy zinstytucjonalizowane, pojawiają się regulaminy, przepisy mające na celu utrzymanie wewnętrznej spójności grupy, kształtowanie postaw członków, regulowanie ich zachowań, niekiedy zachodzi konieczność korzystania ze środków masowej komunikacji, kształtuje się hierarchia służbowa itp.. Więź osobista zostaje zastąpiona więzią formalną.
Wartość poznawczą posiada wyróżnienie grup nieformalnych i formalnych. Grupy nieformalne cechuje to, że istnieje w nich więź emocjonalna łącząca członków; grupy te zaspakajają szereg potrzeb psychicznych i społecznych członków i oddziaływają silnie na ich motywy i postawy.
Natomiast w grupach formalnych rozwinięty jest tylko formalny system kontroli i organizacji. Są one docelowe, powstają w sposób odgórny, ich normy i cele określone są z zewnątrz. W tych grupach funkcjonują więzi rzeczowe ściśle związane z charakterem ich działania.
Z. Zaborowski klasyfikuje grupy biorąc za podstawę więź grupową – płaszczyznę, na jakiej istnieją i rozwijają się wzajemne stosunki w grupie (grupy polityczne, ekonomiczne, religijne, rodzinne itp.).
Inny podział grup uwzględnia zróżnicowanie ról i pozycji ich członków, czyli złożoności struktury wewnętrznej.
Z punktu widzenia zaangażowania osobowości członków grupy w jej życiu i pracach można wyodrębnić grupy absorbujące mniejszy lub większy zakres osobowości członków.
Grupy można dzielić uwzględniając kryterium ich „otwartości” i łatwości dostępu do nich członków. Zgodnie z nim wyróżniamy grupy otwarte, do których wejście jest swobodne, nie obwarowane żadnymi ograniczeniami oraz ekskluzywne, w których obowiązują dość surowe kryteria przy przyjmowaniu nowych członków.
Wymienione grupy są modelami, typami idealnymi, których użyteczność polega na tym, że pozwalają uchwycić i zanalizować w czystej postaci takie zjawiska i sytuacje, które w praktyce w stanie idealnie czystym nie występują.

Literatura:
Zaborowski Z., Podstawy wychowania zespołowego,
Mika. S., Psychologia społeczna dla nauczycieli,
Woskowski J., Socjologia – wybrane zagadnienia,
Wiatr J.J., Społeczeństwo-wstęp do socjologii systematycznej,
Znaniecki F., Socjologia wychowania,
Skorny.Z., Psychologia wychowawcza dla nauczycieli,

Autor: lic.Teresa Kupnicka nauczyciel sp w Górzycy

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie