Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Przyczyny nieadekwatnych osiągnięć uczniów

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 6874 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 

( Na podstawie książki Sylwii Rimm pt. „ Bariery szkolnej kariery. Dlaczego dzieci zdolne mają słabe stopnie?”, WSiP 1994)

Na jednej z konferencji metodycznych, poświęconych pracy z dzieckiem zdolnym, prowadząca wymieniła wśród kilku pozycji również książkę Sylwii Rimm pt. „Bariery szkolnej kariery”. Jej lektura pozwoliła mi uporządkować dotychczasowe przemyślenia dotyczące osiągania słabych wyników w nauce przez dzieci zdolne, a także dostarczyła nowych informacji na ten temat. Uważam, że książka jest godna polecenia nie tylko nauczycielom, ale także rodzicom.
Wyniki badań kompetencji, studia i raporty dostarczają danych udowadniających brak podstawowych umiejętności: niewystarczający poziom wiedzy, niedostateczny poziom krytycznego myślenia i umiejętności rozwiązywania problemów, a nawet słabą umiejętność współżycia społecznego. Tłumaczy się to sytuacją ekonomiczną, kryzysem rodziny, niewystarczającą ilością godzin, niezdyscyplinowaniem uczniów itd.
Miliony dzieci zdolnych do uczenia się – przeciętnie, ponadprzeciętnie czy nawet wybitnie uzdolnionych, nie osiąga wyników odpowiednich do swoich możliwości. Dzieci te cierpią, według autorki, na SYNDROM NIEADEKWATNYCH OSIĄGNIĘĆ SZKOLNYCH.
Ich prawdziwe możliwości znane są ich rodzicom i nauczycielom. Dzieci mogą być bardzo twórcze, werbalnie lub matematycznie przedwcześnie rozwinięte, a pomimo swych uzdolnień nie radzą sobie w szkole. Takie dzieci można spotkać w każdej klasie i w wielu rodzinach. Najczęściej rozpoczynają szkołę jako nadzwyczaj rozgarnięte i wygadane pierwszaki, ale od pewnego momentu ich satysfakcjonujące osiągnięcia szkolne ulegają zmianie, u niektórych stopniowo, a u innych nagle, wręcz dramatycznie.
Dzieciom tym brak umiejętności uczenia się. Uważają, że się uczą, a tylko pobieżnie przeglądają materiał. Mają tendencje do działań zdezorganizowanych, zapominają odrobić lekcje, nie pamiętają, co było zadane, gubią swoje zeszyty i książki, marzą na jawie lub nie słuchają, zbyt wiele gadają na lekcji. Ich wypracowania są pełne błędów, chaotyczne, napisane bez zastanowienia. Innym dzieciom, perfekcjonistom, zaczyna stale brakować czasu na wykonanie zadania, ze względu na zbyt wolne tempo pracy.
„ Dzieci bez sukcesu”, jak nazywa je autorka, potrafią manipulować otoczeniem. Mogą nastawić jednego z rodziców przeciwko drugiemu, rodziców przeciwko nauczycielowi, nauczyciela przeciwko rodzicom. Potrafią tak pokierować rodzicami, że ci będą odrabiać za nich lekcje, a nauczycielami tak, że poświęcą im więcej uwagi lub będą dawać łatwiejsze zadania. Na swe niepowodzenia mają wiele tłumaczeń: szkoła jest nudna, nauczyciele są okropni, testy są źle skonstruowane, nie są wystarczająco zdolni, za dużo się od nich oczekuje, narażeni są na zbyt duży stres itp.
Leżące u podstaw braku sukcesu nieumiejętność uczenia się, złe nawyki i dezorganizacja powodują, że dzieciom brak kontroli nad własnymi osiągnięciami. Nie zdają sobie sprawy z tego, iż do osiągnięcia celu potrzebny jest wysiłek. Tym dzieciom trudno uwierzyć w siebie, bo nie stawiają sobie wyzwań, nie pokonują trudności, nie mają satysfakcji ze zwycięstwa. Nie potrafią również radzić sobie z niepowodzeniami, porażką.
W szkole nie da się uniknąć rywalizacji, zresztą dzieci muszą się jej nauczyć, bo będzie im potrzebna w dorosłym życiu. Te dzieci, które nauczą się przegrywać bez poczucia totalnej klęski i wykorzystywać porażkę dla własnego rozwoju, osiągną sukces w szkole i społeczeństwie.

Syndrom Nieadekwatnych Osiągnięć nie jest wrodzony. Są sytuacje, które sprzyjają jego występowaniu.
DZIECKO UPRAGNIONE lub DZIECKO CHOROWITE, któremu rodzice poświęcają zbyt wiele uwagi, przejawiają postawę nadopiekuńczą i nadmiernie pobłażliwą, nie musi podejmować żadnych wysiłków, aby osiągnąć to, czego pragnie. Nie ma okazji, by przejawiać inicjatywę i budować pewność siebie. Często bardzo wcześnie uczy się manipulować otoczeniem.
RYWALIZACJA RODZEŃSTWA. Jeżeli pierwsze dziecko wykazuje niezwykłe talenty, jest prawdopodobne, że zyska ono specjalne względy u rodziców czy nauczycieli. Ustala standardy dla rodzeństwa. Młodsze dzieci są przekonane, że aby uzyskać podobne względy u rodziców, muszą osiągać podobne sukcesy. Jeżeli wydaje im się to niemożliwe, mogą wybrać całkiem różne, czy nawet wręcz odwrotne sposoby zwrócenia na siebie uwagi, np. przez brak osiągnięć. Pozycja ulubieńca rodziny także prowadzi do nieadekwatnych osiągnięć. Najmłodsze dziecko prawie zawsze wykazuje takie cechy. Nie musi się starać, by osiągnąć cele. Wszyscy mu pomagają, wyręczają w zadaniach, chronią przed niepowodzeniem. Strach przed porażką i nawyk osiągania wszystkiego najmniejszym kosztem, powoduje, że w klasie szkolnej nie dążą do tego, by być najlepszymi.
SAMOTNE RODZICIELSTWO. Taka sytuacja często rodzi postawy nadopiekuńcze, co uniemożliwia przejęcie przez dziecko inicjatywy. Staje się ono jedynym celem w życiu lub jest traktowane jak partner – przekazuje mu się zbyt wiele władzy. Uczy się być władcze i trudno mu się dostosować do wymagań w szkole. Dzieci wychowane w otoczeniu dorosłych ( np. przez dziadków ), mają tendencję do szybszego rozwoju mowy, wyrażania swych uczuć i życzeń w sposób naśladujący starszych. Mogą też poszukiwać pomocy dorosłych w każdej sytuacji wymagającej wysiłku. Małżeństwo skłócone lub rozwiedzione również może być powodem Syndromu Nieadekwatnych Osiągnięć. Nawet w szkole średniej, bardzo dobrzy uczniowie mogą się znacznie pogorszyć, widząc, że nie są w stanie zadowolić obojga rodziców.
DZIECKO ZDOLNE. Szeroki zakres słownictwa, zabawne powiedzonka, dorosłe rozumowanie, talent muzyczny lub inny – to wszystko zwraca uwagę otaczającego je grona dorosłych. Dziecko żyje wśród nieustannego aplauzu z ich strony. W pierwszych klasach szkoły podstawowej wcale nie potrzebuje się uczyć – nie wymaga się od niego wysiłku i szkoła je nudzi. Zastosowanie indywidualnych metod nauczania powoduje z kolei, że młody człowiek nabiera przekonania o swych nadzwyczajnych talentach i możliwości wprowadzenia zmian w świecie dorosłych.
Sylwia Rimm zwraca uwagę na wielkie znaczenie RODZINNYCH WZORCÓW POSTĘPOWANIA. Już dwu lub trzyletnie dziecko identyfikuje się z rodzicami, przejawiając zachowania naśladowcze. Rodzice, którzy własne życie postrzegają jako interesujące i pełne sukcesów i którzy stosunki wzajemne układają się na zasadzie szacunku i równości, dostarczają prawidłowych wzorców roli męża ( żony) dla dzieci obojga płci i zwiększają ich szanse na sukcesy.
ZDEZORGANIZOWANY DOM. Dzieci często uczą się nieporządku od swoich rodziców. Rodzice bywają zbyt zapracowani i nie nadążają za wszystkimi obowiązkami. Niekiedy dzieci są obciążone mnóstwem dodatkowych zajęć: balet, pianino, siatkówka, harcerstwo ( trudno jasno określić obowiązki i zakres odpowiedzialności dziecka). Maluchy muszą mieć zorganizowany tryb życia. Potrzebują pewnej rutyny, która pozwala na zrozumienie ograniczeń i robienie tego, co wolno. Muszą się przyzwyczaić zorganizowanego stylu życia narzuconego przez szkołę. Wymaga to uporządkowanego biurka, schludnych prac domowych, dotrzymania terminów i zdyscyplinowania.
PASYWNO – AGRESYWNE WYCHOWANIE. Zdarza się, że dzieci na pytania nauczyciela odpowiadają poważnie: „zapomniałem”, „nie wiem”, „ nie mam zadania”, jakby to była najnaturalniejsza rzecz na świecie. Nie poczuwają się przy tym do winy. Jest to zachowanie wynikające często z zaobserwowanej przez dziecko sytuacji, gdy jeden ze współmałżonków przyjmuje bierną postawę w wykonaniu obowiązków domowych, co z pewnością jest przyczyną konfliktów, ale poza tym nie powoduje dla „winnego” żadnych konsekwencji.
PRZEPRACOWANI RODZICE. Przepracowana matka lub ojciec, którzy przychodzą do domu wyczerpani, narzekają na stresy w pracy, niskie pensje i niesprawiedliwość szefów, modelują nieświadomie negatywne postawy wobec pracy. W szkole podstawowej dzieci narzekają na ogrom pracy, jaki zlecają im nauczyciele, a gdy dorastają często nie chcą się uczyć, oświadczając, że nie będą prowadzić takiego stylu życia jak dorośli.
SKRZYŻOWANA IDENTYFIKACJA. Występuje wtedy, gdy chłopiec utożsamia się z matką, a dziewczynka z ojcem. Zachowania dzieci nie są wtedy zgodne ze stereotypami mężczyzny lub kobiety. Mogą mieć poczucie odmienności, czuć się nieakceptowane, ich samoocena jest niska. Nasze społeczeństwo jest bardziej tolerancyjne wobec apodyktycznych kobiet, niż wobec zniewieściałych mężczyzn, dlatego dziewczynki identyfikujące się z ojcami przeważnie nie mają takich problemów w szkole, jak chłopcy o skrzyżowanej identyfikacji.
RYTUAŁY SABOTAŻOWE. Tak nazwała autorka sytuacje wynikające z niezdrowej rywalizacji między rodzicami. Przegrany rodzic traci wpływ w możliwości oddziaływania na dziecko. Jeżeli ojciec jest zbyt rygorystyczny, a matka – zbyt łagodna lub odwrotnie, ojciec- „świetny facet”, a matka usiłuje narzucić reguły, przegranym staje się ten z rodziców, który ogranicza swobodę. Takie zachowania rodziców są jednocześnie zaleceniem dla dziecka, by ignorować matkę lub ojca, nauczycieli i reguły postępowania.
ZDOMINOWANIE PRZEZ DZIECKO. Gdy rodzice uważają, że w dzieciństwie mieli zbyt mało swobody, czasem popełniają błąd polegający na tym, że pozwalają swemu dziecku na zbyt wiele. Naiwnie wierzą, że dziecko jest na tyle mądre, by mogło z tej wolności korzystać. Dziecko, chcąc wiedzieć, co mu wolno, a co nie, nie napotyka wyraźnych granic. Przekonuje się, że to, co może zrobić zależy od tego, jak rodzice pozwolą sobą manipulować. W warunkach szkolnych takie dzieci nie uważają za konieczne spełnianie wymagań nauczycieli.
W książce zwrócona została również uwaga na SZKOLNE PRZYCZYNY NIEADEKWATNYCH OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW. Niepowodzeniom szkolnym sprzyja tutaj przede wszystkim NIEZDYSCYPLINOWANA KLASA. Ważne są ścisłe reguły postępowania zwłaszcza wobec dzieci, które nie potrafią narzucić sobie dyscypliny i regularnie łamią wszelkie zakazy.
RYWALIZACJA. Klasa, w której panuje atmosfera rywalizacji, potwierdza porażki „dzieci bez sukcesów”. Im częściej widzą siebie jako przegranych, tym mniej się starają. Słabsi uczniowie szybko dochodzą do wniosku, że nie lubią swojej klasy i kolegów, za którymi zostają w tyle. Nauczyciel nastawiony na pobudzanie współzawodnictwa nie nauczy dzieci prawidłowego postępowania. Ciągłe sukcesy bądź ciągłe porażki nie są pouczające.
ETYKIETOWANIE UCZNIÓW. Przypisana dziecku „etykietka” modyfikująca nauczycielskie oczekiwania wobec ucznia, może mieć dramatyczny wpływ na jego samoocenę i dalsze losy.
SZKOŁA JEST NUDNA. Tak mówią dzieci, dla których nauka w szkole jest zbyt łatwa lub zbyt trudna. Nauczyciel powinien być świadomy poziomu wiedzy i umiejętności uczniów, aby w odpowiednim momencie zwiększyć lub zmniejszyć wymagania. Autorka uważa jednak, że przesadna indywidualizacja lub przesadne ujednolicanie pracy z dziećmi nie jest wskazane. We wszystkich zabiegach pedagogicznych związanych z indywidualizacją nauczania należy postępować z umiarem. Dzieci muszą się nauczyć dostosowania się do różnych stylów uczenia i wielkości grup.
W książce znajduje się także wiele przykładów przedstawiających konkretne przypadki niepowodzeń wraz z genezą problemów i poradami, jak można im zaradzić.

Opracowała Krystyna Lewicka

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie