Opracowała: mgr Joanna Dobkowska-Piworowicz
WADY POSTAWY
GIMNASTYKA KOREKCYJNO-KOMPENSACYJNA
Organizm dziecka charakteryzuje się dużą elastycznością, jest on podatny na wpływy zarówno pozytywne jak i negatywne. Zabiegów o zdrowie wymagają dzieci, które mają predyspozycje do zaburzeń rozwojowych lub chorób. Trzeba wiedzieć, że niektóre zaburzenia nie wyrównane w wieku rozwojowym, mogą ujawnić się w wieku późniejszym w postaci trudnej do leczenia patologii np. otyłość, wczesna miażdżyca, wczesne zmiany w narządzie ruchu lub układzie krążenia.
Współczesne życie charakteryzuje się siedzącym jego trybem, ogólnym niedoborem ruchu powodującym zmniejszenie sprawności fizycznej i wydolności krążeniowo-oddechowej. Stąd konieczność, aby w sposób wyrozumowany - drogą aktywności ruchowej - wyrównać wymienione uprzednio mankamenty naszego trybu życia. Kompensacja obejmuje więc zakres działań profilaktycznych, uprzedzających odchylenia od normy. Korekcja natomiast dotyczy przeciwdziałania odchyleniom już zaistniałym, zbliżona jest więc do terapii. CELE i zadania gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej są więc następujące: -skorygowanie istniejących zaburzeń statyki ciała i doprowadzenie jej do stanu prawidłowego,
-niedopuszczenie do powstania wad postawy ciała, gdy zaistnieją warunki sprzyjające ich powstaniu,
-doprowadzenie sprawności fizycznej dziecka do stanu uważanego za prawidłowy, CELE te osiąga się poprzez realizację określonych zadań:
-wyrobienie u dziecka nawyku prawidłowej postawy ciała we wszystkich sytuacjach i czynnościach dnia powszedniego,
-wytworzenie silnej i wytrzymałej stabilizacji mięśniowo-wiązadłowej kręgosłupa po uprzednim usunięciu dystonii mięśniowej,
-wdrożenie do reakcji ruchowej uwzględniającej elementy profilaktyki i korekty zaburzeń zagrażających lub już istniejących,
-opanowanie przez dziecko i jego środowisko wiedzy i umiejętności dotyczących jego zdrowia i związanych z wadą poczynań.
ANATOMICZNE PODSTAWY DOBORU ĆWICZEŃ KOREKCYJNYCH
Kręgosłup jest trzonem postawy ciała. Opiera się na miednicy, łącząc się przez nią z kończynami dolnymi, a poprzez klatkę piersiową i obręcz barkową uczestniczy we wszystkich czynnościach kończyn górnych. Jest też połączony z głową i z tego względu kręgosłup bierze udział we wszystkich niemal czynnościach człowieka. Kręgosłup pełni funkcję podporową i w związku z tym podlega znacznym obciążeniom wzrastającym ku dołowi. Obciążenie to ulega zwiększeniu wskutek czynności ruchowych oraz przybierania różnych pozycji w czasieruchu. Aby sprostać tym obciążeniom musiały się wytworzyć naturalne krzywizny fizjologiczne, dzięki którym kręgosłup może zwiększyć s woj ą odporność 17-nastokrotnie. Rolę amortyzatora dzielą z krzywiznami krążki międzykręgowe, które dzięki swej żelowej budowie rozkładają siłę nacisku częściowo j ą pochłaniając, a częściowo rozpraszając we wszystkich kierunkach. W przebiegu zmian przeciążeniowych, wad, procesów starzenia oraz zużycia krążki międzykręgowe zatracają swe właściwości amortyzacyjne. Wady postawy wy stępuj ą najczęściej w okresie wzrostu i wtedy ich skutki są najgroźniejsze. Rosnąca kość jest szczególnie podatna na wszelkie wpływy obciążeniowe. Nadmierny nacisk powoduje zahamowanie wzrostu kości, nadmierne pociąganie - pobudzenie wzrostu kostnego. A więc wszelka asymetria obciążeń występująca w wadach postawy i utrzymująca się dłużej, może spowodować asymetryczny wzrost kości i co za tym idzie - utrwalenie wady. Szczególne niebezpieczeństwo istnieje w okresach tzw. rzutów wzrostowych. Unieruchomienie stawu szybko powoduje jego zesztywnienie, a więc bardzo ważnym czynnikiem w modelowaniu powierzchni stawowych i w uzyskaniu stabilizacji postawy jest ruch.
OGÓLNE ZASADY POSTĘPOWANIA KOREKCYJNEGO
l .Kształtowanie nawyku prawidłowej postawy - uświadomienie dziecku jego nieprawidłowej postawy, oraz możliwych konsekwencji. Następnie naucza się dziecko umiejętności dokonywania korekcji lokalnych a następnie globalnych. Trzecia faza polega na wyrabianiu tzw. wytrzymałości posturalnej - długotrwałego utrzymania prawidłowej postawy. Ostatnią fazę stanowi utrwalenie nawyku postawy prawidłowej. Bardzo dobrą metodą pomocniczą jest autokorekcja w lustrze i dlatego bardzo ważne jest używanie lustra na lekcjach. 2.Korekcja odchyleń w sferze morfologicznej - usunięcie dystonii mięśniowej oraz wytworzenie tzw. gorsetu mięśniowego z mięśni posturalnych. Tutaj szczególne znaczenie ma również nauka prawidłowego oddychania czyli oddychanie torem brzusznym, a także stosowanie pozycji odciążającej kręgosłup od ucisku osiowego.
3.Organizacja warunków życia dziecka - najważniejsze sprawy to: dobry sen na odpowiednim materacu, niezbyt ciężki tornister, prawidłowe siedzenie w ławce, ćwiczenia śródlekcyjne, ruch na świeżym powietrzu, prawidłowe odżywianie, i CODZIENNA gimnastyka korekcyjna.
WADY POSTAWY - ICH CHARAKTERYSTYKA
Przyczyny wad kręgosłupa są bardzo różnorodne, mogą to być predyspozycje wrodzone wyrażające się wiotkością układu ruchu, zaburzeniami czynności chrząstek wzrostowych, zaburzeniami równowagi mięśniowej. Przyczynami środowiskowymi natomiast mogą być nieprawidłowe warunki i tryb życia. Wszelkie zmiany w jednym z odcinków kręgosłupa powodują na drodze kompensacji zmiany wtórne w innych jego częściach.
Do najczęstszych wad postawy należą: plecy okrągłe, plecy wklęsłe, plecy wklęsłookrągłe, plecy płaskie i wszystkie skoliozy.
PLECY OKRĄGŁE - występuje tutaj osłabienie mięśni grzbietu i ściągających łopatki oraz nadmierne napięcie i przykurczenie mięśni piersiowych.
PLECY WKLĘSŁE - hiperlordoza lędźwiowa - osłabione są tutaj mięśnie brzucha, pośladkowe i zginacze stawu kolanowego, natomiast nadmiernie napięte są mięśnie grzbietu w odcinku lędźwiowym i zginacze stawu biodrowego.
PLECY WKLĘSŁOOKRĄGŁE -jest to połączenie uprzednio omówionych rodzajów wad, odpowiednie mięśnie są analogicznie napięte bądź osłabione.
SKOLIOZY:
Skrzywienie kręgosłupa jednołukowe odcinkowe widziane od tyłu,
a) piersiowo - prawostronne
b) piersiowo - lewostronne
Skrzywienie kręgosłupa jednołukowe odcinkowe widziane od tyłu,
a) lędźwiowo - prawostronne
b) lędźwiowo - lewostronne
Skrzywienie kręgosłupa widziane od tyłu,
a) lewostronne
b) prawostronne |
