Na wyniki nauki szkolnej duży wpływ ma najbliższe środowisko, w którym dziecko żyje, rozwija się i zdobywa doświadczenie. Do takiego środowiska należy przede wszystkim rodzina. To właśnie rodzice mogą pomóc nauczycielom w podnoszeniu wyników nauczania. Mogą dopomóc przez świadome wyrabianie u własnych dzieci pozytywnej motywacji uczenia się przez stworzenie im odpowiednich warunków odrabiania lekcji, okazywania stałego zainteresowania postępami w nauce oraz właściwe reagowanie na otrzymane oceny.
Dla osiągnięcia pozytywnej motywacji uczenia się konieczna jest współpraca szkoły z domem rodzinnym, rodziców z wychowawcą klasy i nauczycielami. Nie może być żadnej rozbieżności pomiędzy wymaganiami szkoły i domu, wszystkie sprawy trzeba rozwiązywać na płaszczyźnie współpracy i współdziałania.
Rodzice, którym zależy na pozytywnej motywacji uczenia się ich dzieci powinni mówić w środowisku rodzinnym raczej o zaletach niż wadach systemu nauczania szkolnego. Powinni łagodzić wszelkie uprzedzenia dzieci do szkoły czy nauczycieli, jeśli występują.
Wyrabianiu pozytywnej motywacji uczenia się nie sprzyja rygorystyczne nakłanianie uczniów do wykonywania zadań szkolnych; stępia się lub eliminuje bowiem resztki ich zainteresowania nauką. Zapomina się przy tym, że dzieci i młodzież wymagają raczej zachęty niż przymusu.
Ważnym czynnikiem mobilizującym uczniów do pracy szkolnej jest przede wszystkim ich akceptacja przez rodziców, tzn. uznawanie dzieci takimi, jakimi są naprawdę. Postawa akceptująca pozwala uwierzyć dzieciom w swe możliwości i zdolności. Dzięki temu nabierają pewności siebie i łatwiej przezwyciężają napotkane trudności
Duże znaczenie dla postępów dziecka w nauce ma zapewnienie dzieciom odpowiednich warunków do odrabiania lekcji. Chodzi przede wszystkim o to, aby dzieci mogły odrabiać lekcje w atmosferze wewnętrznego i zewnętrznego spokoju. Częste konflikty i awantury nie tylko uniemożliwiają należytą koncentrację uwagi podczas wykonywania pracy domowej, lecz również dekoncentrują je w czasie lekcji. Dzieci szybko uprzedzają się do swych rodziców, przestają utożsamiać się z nimi i zaczynają ich lekceważyć. W sytuacji takiej rodzice tracą niemal wszelki korzystny wpływ na dziecko, co jeszcze bardziej ujemnie odbija się na jego postępach w nauce.
Sprawą niebagatelną jest również czas odrabiania lekcji przez dziecko; najbardziej odpowiednią porą jest popołudnie, najmniej korzystną wieczór.
Stawiając dziecku wymaganie, by osiągało jak najlepsze wyniki w nauce, rodzice powinni się starać zapewnić mu optymalne warunki do pracy, a przede wszystkim powinni poważnie traktować jego szkolne obowiązki. Dzięki temu bowiem dzieci będą się lepiej uczyć krócej i wydajniej, będą osiągać lepsze wyniki, a na nich zależy przecież wszystkim rodzicom.
Żywe zainteresowanie matki, ojca, całej rodziny sprawami szkolnymi dzieci wpływa dodatnio na ich powodzenie w nauce, gdyż - z jednej strony - dziecko zdając sobie z nich sprawę, opowiadając o nich, na nowo je przeżywa, utrwala je, często dzięki uwagom rodziców - kształtuje w sposób bardziej prawidłowy i korzystny swój stosunek do nich.
Rola rodziców w stosunku do nauki szkolnej dziecka polega więc na żywym, systematycznie okazywanym zainteresowaniu jego sprawami szkolnymi przez cały okres nauki. Zainteresowanie to przejawia się w rozmowach na tematy szkolne i w sprawdzaniu od czasu do czasu jego zeszytów, wiedzy i umiejętności, jakie opanowało. Niekiedy trzeba dziecko przepytać, sporadycznie można mu pomóc. Zasadniczo jednak powinno ono - poza wyjątkowymi przypadkami - uczyć się samo.
Nie bez znaczenia dla zapewnienia zadowalających osiągnięć szkolnych dziecka jest również właściwe reagowanie rodziców na otrzymywane przez nie oceny. Rodzice powinni okazywać dziecku zrozumienie i szukać wspólnie z nimi przyczyn niepowodzeń szkolnych. Otrzymana przez dziecko ocena jest bowiem najczęściej sygnałem, iż przeżywa ono trudności w przezwyciężaniu których konieczna jest wyrozumiałość i moralne wsparcie rodziców. Impulsywna reakcja na wiadomość o niepowodzeniu pogarsza i tak już trudną sytuację dziecka, pogłębia jego poczucie niewiary w siebie. Każde następne rygorystyczne oddziaływanie rodziców jeszcze bardziej ugruntowuje dziecko w przekonaniu, iż nie stać go w ogóle na pozytywne oceny.
Efekty uczenia się dziecka zależą w dużej mierze od stosunku rodziny do jego nauki i od organizacji warunków sprzyjających nauce. To właśnie stosunek rodziców do nauki wpływa na postawę dziecka do pracy szkolnej, do wymagań szkoły, do zadań jakie ma wykonać.
Najbliższe dziecku środowisko, jakim jest rodzina, jeżeli prawidłowo funkcjonuje to jest podstawą sukcesów dziecka w szkole. Z dobrze funkcjonującej rodziny zwykle wywodzi się dobry uczeń.
Bibliografia:
1.M. Tyszkowa: „ Rozwój dziecka w rodzinie i poza rodziną”
2.H. Filipczuk: „Rodzina a rozwój psychiczny dziecka”
3.Z. Putkiewicz: „Motywy szkolnego uczenia się młodzieży”
4.L. Niebrzydowski: „Wpływ motywacji na uczenie się”
Mirosława Cybulska |
