Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Tradycje wigilijne w gimnazjum

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 1835 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 

TRADYCJE WIGILIJNE
W GIMNAZJUM

(Piosenka: „Jest taki dzień”)

1. Wstęp:

W ten szczególny dla każdego dzień pragnę powitać Panią Dyrektor, Gości, Grono Pedagogiczne, Pracowników szkoły i Was koleżanki i koledzy.

Idą Święta Bożego Narodzenia.
Zapomnijmy teraz o całej złości i wściekłości, wszelkich rozczarowaniach i trudnościach z naszymi bliźnimi.
Pomyślmy o pokoju w naszym domu i naszym sercu.
Przebaczmy znów!
Jeszcze raz zapomnijmy o cierpieniu, które nam zadano. Pozwólmy, by w domu wszystko się ułożyło.
Nie mówmy: to niemożliwe;
Nie mówmy: czuję się bezsilny, taki biedny, pusty i zimny.

Zapamiętajmy dobrze: jeśli będziemy tak otwarci, jak ubogi , zimny żłób bożonarodzeniowy przyjdzie Bóg i w naszym sercu zdziała cuda.
On sam przy naszej dobrej woli zasadzi na gruncie naszego serca dobroć i miłość.
Będziemy mogli wtedy zrywać cudowne owoce, owoce pokoju i radości.
To one uczynią Cię szczęśliwym podczas tych bożonarodzeniowych dni.

Zapraszam do obejrzenia krótkiej inscenizacji przygotowanej przez naszych kolegów, a następnie do wspólnego kolędowania.

„Wigilia”

2. Scenariusz spotkania wigilijnego – tradycje i zwyczaje

występują: babcia Tradycja, dziadek, człowiek pierwotny, rzymianin, Łucją, Margaritta, Makumba, Św. Mikołaj, wujaszek Bat.

Scenografia: duży stół przykryty białym obrusem, płonąca świeczka Caritacu, nakrycia , choinka, kolędy.

Słychać kolędy, dziadek kończy ubieranie choinki, babcia Tradycja krzątając się przy stole mówi:
(babcia Tradycja)
Święta Bożego Narodzenia to w wielu krajach najważniejsze wydarzenie w roku. Tyle jest zawsze pracy i krzątaniny. Przygotowanie ich sprawia nam tyle kłopotów, ale gdy już nadejdą są wspaniałe, przepełnione zwyczajami i tradycją. Muszę sprawdzić czy o czymś nie zapomniałam: stół prawidłowo nakryty, jest siano pod obrusem, choinka – piękna ...!, nakrycie dla samotnego wędrowca, ...i coś jeszcze??? – ach tak! opłatek. To bardzo ważny element wieczerzy wigilijnej. A dla uprzyjemnienia tych chwil piękne kolędy. Teraz możemy czekać na swoich gości. Muszę powiedzieć, że są niecodzienni.
(ktoś mocno i długo puka do drzwi)

(babcia Tradycja podchodzi do drzwi mówiąc; dziadek włącza kolędy) „to na pewno oni. Proszę do środka. A coś Ty za stworzenie?”

(człowiek pierwotny; odziany w skóry, z kijem w ręku, trochę przybrudzona twarz)
„A to ci dopiero przywitanie. Ja jestem człowiekiem, tak człowiekiem, takim samym jak Ty babciu – Homo Sapiens.

(babcia Tradycja)
Sapiesz czy nie wszystko mi jedno. Rób to w innym miejscu. Przeszkadzasz mi w Wigilii. Jesteś brudny i źle ubrany. Jak ja Cię pokaże gościom? Wyglądasz jakbyś wyszedł z jaskini.

(człowiek pierwotny)
Masz rację, moim domem jest jaskinia. Babciu powiedziałaś, że dziś jest Wigilia. Czy to się je? Jestem bardzo głodny.

(dziadek)
Chrześcijanie w całej Europie świętują narodziny Jezusa. Dzień poprzedzający Boże Narodzenia, w szczególnie wieczerza wigilijna, stanowi kulminacyjny punkt ich obchodów. Już podczas Adwentu piecze się ciasta, przygotowuje potrawy, robi generalne porządki. Dzieci robią ozdoby na choinkę. Polska Wigilia zaczyna się wraz z pojawieniem się pierwszej gwiazdki, niecierpliwie wypatrywanej przez dzieci. Dopiero teraz cała rodzina może zasiąść do odświętnie przygotowanego stołu. Chociaż jest to święto rodzinne, panuje zwyczaj zapraszania na tę okazję samotnych.

(babcia Tradycja)
Na stole jest więcej nakryć niż uczestników, na wypadek gdyby do drzwi zastukał wędrowiec, którego w tym dniu nie wolno odprawić z kwitkiem. Według starych wierzeń nie żyjący już członkowie rodziny także zbierają się przy stole. Zgodnie z polskim obyczajem przed samym posiłkiem głowa rodziny błogosławi opłatek, którym następnie dzielą się wszyscy obecni składając sobie życzenia pomyślności. Gest ten symbolizuje jedność, pojednanie, pokój w rodzinie. Po tym przychodzi ora na posiłek. Składa się on z dwunastu potraw – tylu ilu było apostołów.

(człowiek pierwotny)
My byliśmy uzależnieni od słońca. Jego energia zapewniała nam pożywienie i powodzenie. Święta nawiązywały często do zmieniających się pór roku i wędrówki słońca. Szczególne znaczenia miało zimowe i letnie przesilenia dnia z nocą. Przesilenie zimowe 22 grudnia, po którym dni znowu stają się dłuższe, miało najważniejsze znaczenia. W moim życiu istotną rolę odgrywają ogień i światło.

(babcia Tradycja)
Biedaku, na pewno wiele przeszedłeś w swoim życiu. Siądź przy stole. Bądź moim gościem.

(ktoś puka do drzwi; wchodzi Rzymianin)

(babcia Tradycja)
Czy czas się cofnął, a może wieki się pomyliły??? Kim jesteś i skąd przybywasz???

(Rzymianin)
Jest teraz miesiąc grudzień –tak? Świętujemy SATURNALIA. Święto naszego boga Saturniana. Był on bogiem obfitości, radości i szczodrości, jego święto upływało zatem pod znakiem uciech, gościnności i dobroci. Domostwa przyozdabiano gałązkami ostrokrzewu i bluszczu, obowiązywał zakaz pracy, wymieniano się prezentami, wystawiano sztuki i organizowano pokazy tańca. Wszyscy jedli, pili i cieszyli się życiem – niewolnicy biesiadowali na równi z panami, a biednym rozdawano jedzenie. Później połączono SATURNINA z obchodami Nowego Roku i dwutygodniowy okres zabaw stał się regułą w całym Cesarstwie Rzymskim.

(dziadek)
W czasach, w których żyłeś istniał już kościół chrześcijański, którego misją było zdobycie jak największej liczby wyznawców. W IV wieku naszej ery hierarchia kościoła przyjęła 25 grudnia jako święto chrześcijańskie – narodzin Jezusa czyli Boże Narodzenie.

(babcia Tradycja)
Jezus narodził się w Betlejem, małej palestyńskiej wiosce położonej 8km od Jerozolimy. Jego matka Maria wraz z mężem Józefem musieli opuścić swój dom w Nazarecie, aby wziąć udział w spisie ludności. W gospodzie do której dotarli, nie było miejsca, więc schronili się w stajence. W nocy, w otoczeniu bydląt, Maria urodziła syna. Wkrótce przybyli do stajenki Trzej Królowie, aby oddać Mu cześć.

(pukanie do drzwi; wchodzą długo oczekiwani goście: Łucja, Margarita, Makumba. Łucja ubrana jest w białą płócienna koszulę, ma zielony wianek z czterema świeczkami na głowie, w ręku trzyma świecznik; Margarita jest ubrana w sukienkę z falbanami, we włosy wpięte kwiaty, w ręku trzyma pinatę; Makumba przebrany jest za murzyna; babcia przedstawia przybyłych gości)

(Łucja)
Mieszkam w Szwecji. Jest to piękny skandynawski kraj. Przyniosłam Ci Babciu Tradycjo w prezencie świecznik adwentowy. Zapalamy go i stawiamy w oknach naszych domów w czasie Adwentu. Co tydzień zapalamy dwie kolejne świeczki. Oznacza to, że my w Szwecji oczekujemy w tym czasie na światło. O wiele wcześniej niż w Polsce ozdabiamy nasze domy kolorowymi lampkami i świątecznymi ozdobami. W czasie adwentu spotykamy się w domach i zakładach pracy na wspólnych posiłkach, które zawsze są postne. Są to wspaniałe chwile - pracownicy i szefowie, uczniowie i nauczyciele, biedni i bogaci. Wszyscy razem. W moim kraju przed domy wystawiamy lampki oliwne aby mogły ogrzać przy nich duchy czekające na Wigilię. Słyszałam, że Wy kiedyś rozpalaliście dla swoich duchów ogniska. W samą Wigilię szwedzkie dzieci wiążą w pęki słomę i karmią nimi ptaki.

(Margarita)
Ja pochodzę z Meksyku. W moim kraju święta zaczynają się już 16 grudnia, kiedy to dzieci rozbijają zawieszoną u sufitu pinatę. Jest to ozdobne pudełko pełne słodyczy. Boże Narodzenia rozpoczynamy puszczaniem fajerwerków. Dzieci bawią się sztucznym ogniem, przyozdabiają swoje kapelusze kokardami i świecidełkami. W Meksyku podobnie jak Makumby nie ma śniegu i jest bardzo ciepło, pachnie kwiatami i owocami. Często kaktusy sagero przyozdabiane są choinkowymi ozdobami.

(Makumba)
Ja być w Polsce pierwszy raz. U was być strasznie zimno. Ja myśleć jak wy chodzić po tym białym boso ...wy być źli i czarownik zabrać wam słońce. U nas w Afrika słońca starczy dla złych i dobrych człowiek. Ciepło, miło prawdziwy raj. My cieszyć się gdy Bóg się rodzić.

(tańczy, śpiewa; w tym czasie wchodzi Św. Mikołaj ze swoim pomocnikiem wujkiem Batem)

(Św. Mikołaj)
Kto tu tak lamentuje? Och, jaki jestem zmęczony! W tylu domach już byłem, a jeszcze mnóstwo dzieci na całym świecie na mnie czeka. W tym roku wędruje z moim pomocnikiem wujaszkiem Batem, więc jest mi trochę łatwiej. Proszę bardzo oto on! Świąteczne podarunki, które wręczamy dzisiaj bliskim mają upamiętnić dary, jakie Trzej Królowie złożyli Jezusowi. Tradycja ta w swej obecnej postaci rozprzestrzeniała się , jak zwyczaj wstawiania choinki w XVIII i XIX wieku, kiedy to Boże Narodzenie stało się uroczystością bardziej rodzinną.

(wujaszek Bat)
Odbiorcami świątecznych prezentów są przede wszystkim dzieci. Wszędzie tam, gdzie obchodzi się Boże Narodzenie, wierzą one w bajkową i nieziemska postać, która zazwyczaj przybywa z nieba na ziemię, by rozdawać podarki tym, którzy na nie zasłużyli. W Ameryce, krajach skandynawskich i Niemczech jest to „ojciec Boże Narodzenie” (Father Christmas), we Francji „Tatuś Boże Narodzenie” (Papa Noel), we Włoszech „Staruszka Befana” (EPIFANIA), w Australii „Boże Dziecko”, a w Rosji „Dziadek Mróz”. Wszyscy oni zazwyczaj przybywają pod osłoną nocy, często w asyście aniołów lub skrzatów. Podarki kładą pod choinkę, do skarpety lub pantofla przy łóżku, albo przy kominie.

(Św. Mikołaj)
Oj pamiętam te dobre czasy, kiedy to prezenty były lekkie i nieduże. Wkładałem wtedy do worka słodycze, owoce, orzechy, małe zabawki. Teraz rozmiary i ilość prezentów stale rosną: dzisiaj nie mieszczą się one pod choinką lub w ogromnych skarpetach. Podarunki mają zachęcić dzieci do posłuszeństwa i dlatego w niektórych krajach zjawiam się z ponurym i groźnym towarzyszem.
(wskazuje na wujaszka Bata) Wymierza on niegrzecznym dzieciom symboliczną karę, a nawet może wsadzić ich do worka i zabrać ze sobą.

(babcia Tradycja zaprasza wszystkich do stołu; każdy z gości ma przed sobą symboliczną potrawę i mówi co ona symbolizuje)

opłatek – zgoda i jedność
chleb – dobrobyt i początek nowego życia
ziarno zbóż oraz wypieki z mąki – zapewniają pomyślność w nadchodzącym roku; samo zboże uznawane było za źródło życiodajnej mocy i plenności
ryba – przypomina o chrzcie, zmartwychwstaniu i nieśmiertelności; była też symbolem płodności i odradzania się życia
kapustę – wiązano z życiodajną siłą sprawiającą, że po zimowym uśpieniu cała przyroda ponownie odrodzi się na wiosnę
groch – chronił przed chorobami; w połączeniu z kapustą gwarantował urodzaj
grzyby – ułatwiały nawiązywanie kontaktu ze światem zmarłych
mak – to symbol płodności
potrawy z miodu – miały zapewnić biesiadnikom przychylność sił nadprzyrodzonych

„Cicha noc” ( w tle z taśmy)
3. Opłatek

Do ust zbliża się opłatek biały, a serce bije jakby mocniej.
Słyszę swój szept nieśmiały i matki szept „wśród ciszy nocnej ”- podzielić się opłatkiem.
Powiedz mi cóż to znaczy?
To dobrze życzyć innym, i wszystko przebaczyć.

Pamiętaj! Będą ludzie smutni, opuszczeni, niepotrzebni nikomu – i nikt z nimi słowa nie zamieni, nie zaprosi do swego domu.
Weź do ręki biały opłatek, choćbyś nawet nie miał go z kim dzielić i życz szczęścia całemu światu – niech się wszystkie serca weselą ...

( rozdanie opłatków; delegacja udaje się do p. dyrektor z opłatkiem i życzeniami ;
w tle kolęda „W śród nocnej ciszy”)

4. Życzenia Bożonarodzeniowe

Głos1:
Gdy przybiegli pasterze, patrzyli ze zdumieniem,
że Bóg tak wątłym ciałem objawić się może –
Bo był wiotki jak płomień i kruchy jak cienie,
I proste siano i żłób miał za łoże ...

Głos2:
I trzej królowie oczom nie chcieli wierzyć,
że taka garstka ciała może zmieścić Boga –
I choć widzieli wszyscy ..., że Bóg w żłobie leży,
O Jego słabość – zimna przejęła ich trwoga ...

Głos3:
Czuli: to wieczność w czasie ludzko objawiona
Bo tyle blasku biło z ciała Niemowlęcia –
Lecz wyciągnęli nad Nim obronne ramiona,
By chronić Go od świata i ludzi dotknięcia –
Tak jak się broni świecy przed surowym wiatrem
I kwiatu przed przechodnia nieuważną stopą.

Głos4:
Lecz spojrzeli – i nad Nim zobaczyli Matkę,
I gest pomocnych ramion ich nagle się cofnął ...
Bo w Jego oczach tak wielka wiara zaświeciła,
Gdy podniosła pogodne rozumne powieki,
Że wiedzieli: To Pan jest! I Jego jest siła,
I Jego zwycięstwo – i Jego są wieki!

(Kolęda: „Lulajże Jezuniu ...”)

Dziecko:
Niech serce me będzie kołyską,
Gdzie na mej nędzy spocznie sianie –
Ty, Matko stań przy mnie blisko
I Boga raduj Twym śpiewaniem.
Śpiewaj Mu nutę pieszczotliwą
Tak, jak śpiewałaś Mu w Betlejem.
Nutę łagodną i szczęśliwą
ona miłością wiekom dnieje.
Do taktu Twego nuty błogiej
Serce kołysze się miarowo.
Szczęśliwe Synem Twym i Bogiem
Szczęśliwe, Matko Dobra – Tobą.

(Kolęda: „Gdy śliczna Panna ...”)

(dzieci)
zawsze, ilekroć się uśmiechniesz do swojego brata i wyciągniesz do niego rękę – jest Boże Narodzenie;
zawsze, kiedy milkniesz, by innych wysłuchać, kiedy rezygnujesz z siebie i przebaczasz – jest Boże Narodzenie;
zawsze, kiedy rozpoznajesz w pokorze, jak bardzo znikome są twoje możliwości i jak wielka jest twoja słabość – jest Boże Narodzenie.


5. Kolędowanie

(„Kupimy choinkę”)

Dla większości z nas kolęda to dom, ukochane twarze rodziców, sióstr, braci, miejsce przy stole dla tajemniczego wędrowca.
To biel trzymanego w drżących dłoniach opłatka i dzielenie się nim wzajemnie z życzeniami pełnymi miłości.
I my dzisiaj, w gronie kolegów, drogich nauczycieli, gości ... pragniemy kontynuować ten piękny polski obyczaj wspólnego kolędowania, radowania się z bycia razem.

(kolęda: „Pójdźmy wszyscy do stajenki”)

Słowo kolęda wywodzi się od łacińskiego słowa Calendae, co znaczy – pierwszy dzień miesiąca. dawniej kolędami nazywano pieśni ludowe związane z obrzędami Nowego Roku i obyczajem składania życzeń pomyślności w gospodarstwie i w domu. Później miejsce tych pieśni zajęły inne, związane tematycznie z Bożym Narodzeniem. Pierwsze kolędy powstały w XV – XVI wieku. Były to zazwyczaj pieśni tłumaczone z języka łacińskiego albo czeskiego. Najwięcej kolęd powstało w XVII – XVIII wieku.
Rozgłos uzyskały kolędy: Jana Żabczyka „Przybieżeli do Betlejem pasterze” z „symfonii anielskich”, i Franciszka Karpińskiego „Bóg się rodzi”.

(kolęda: „Przybieżeli do Betlejem pasterze” i „Bóg się rodzi”)

Najstarszą z kolęd pochodzących z XV/XVI wieku jest „Anioł pasterzom mówił”. Były one dziełem zarówno autorów anonimowych, jak i uznanych poetów, pisarzy, kaznodziejów – za twórcę tekstu „W żłobie leży” uważa się Piotra Skargę. Od XVII wieku domowy śpiewnik kolędowy wzbogacił się o pastorałki – urocze kolędy o wątkach wziętych z życia codziennego np.: „ja Mu ofiaruję dwie miareczki
Najpiękniejszej mąki na kluseczki,
Szynek, pełną torbę suchych gruszek,
I mleka owczego dom garnuszek”.

(kolęda: „Anioł pasterzom mówił” i „W żłobie leży”)

Kolędo czarujesz a łowisz jak niewód,
A rośniesz jedlicznyś żywiczny bór.
Tak radziśmy cackom i świeczkom i drzewu
Co z gęstwin przybyło w zieleni piór.
Lulajże Jezuniu, lulajże lulaj
A Ty Go Matuniu w płaczu utulaj.
Królowie i święci w kamiennych portalach
Czuwają, noc każe natężać słuch.
Muzyką sypnęło z wysoka i z dala
Zachrzęścił jak perły pierwszy ruch.
Lulajże Jezuniu
Wiersz w łunie Wigilii śpiewają chórmistrze
Krzewino zaiste zrodził się Bóg!
Lulajże Jezuniu, lulajże lulaj.
Józef Czechowicz – Wigilia

(kolęda: „Cicha noc” i „W dzień Bożego Narodzenia”)

„Dziś oto wracam, by kolędować”

(kolędy: „Gdy się Chrystus rodzi” i Mizerna cicha”)


6. Zakończenie

Patrzmy w gwiazdkę betlejemską, żeby oczy nasze nabrały blasku, żeby nabrały jej światła. Przychodźmy do żłóbka Jezusa, żeby ręce nasze się ogrzały. Śpiewajmy kolędy, żeby serca nasze odtajały, żeby się stały bardziej czułe na wszystko, co się wokół dzieje.

Niech Dzieciątko Boże pobłogosławi każdemu z nas i naszej Ojczyźnie.

(kolęda: „Podnieś rękę Boże Dziecię ...”)


Scenariusz spotkania wigilijnego na podstawie Świątecznego wydania "Świata Wiedzy" z 1997 roku
Materiał zebrała i całość opracowała Małgorzata Adamowska
Joanna Gryl

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie